آیا تغییر رنگ چشم امکان پذیر است؟!

تغییر رنگ چشم یکی از مسائل محبوب در میان افراد است. اگر راهی برای تغییر رنگ چشم وجود داشته باشد، افراد زیادی مایل هستند تا آن را امتحان کنند. امروزه لنزهای تماسی رنگی بسیار مورد توجه افراد است و زیاد استفاه می‎شود. اما اگر راهی برای تغییر رنگ چشم با استفاده از لیزر باشد، جلوی بسیاری از عوارض مربوط به لنزها گرفته می‌شود.

در ادامه مقاله‌ی دکتر حمیدرضا صابر، جراح و فوق تخصص چشم را می‌خوانیم که در ارتباط با روش‌های نوین تغییر رنگ چشم است.

استفاده از لنزها عوارض زیادی برای چشم داشته است و دانشمندان به دنبال روش  مطمئن‌تری برای تغییررنگ چشم افراد بودند. استفاده از لنزهای داخل چشمی مدتی باب شد، ولی به علت عوارض زیاد استقبال زیادی از آن‌ها نشد.

آیا روشی برای تغییر رنگ چشم ابداع شده است؟

اخیرا با استفاده از لیزری از نوع «ان دی یاگ» روش کم‌خطرتری برای تغییر رنگ چشم ابداع شده است. به این ترتیب که افرادی که رنگ چشم تیره دارند با این لیزر لایه «پیگمانته‌ای» که در جلوی عنبیه چشم (قسمت رنگی چشم) وجود دارد را با لیزر برمی‌دارند و این لایه توسط «ماکروفاژها» هضم می‌شود.

در نتیجه رنگ عنبیه یا «آیریس» که در اثر «اسکترینگ» نور ایجاد می‌شود یک رنگ مایل به آبی تا خاکستری خواهد بود؛ البته بستگی به میزان استفاده از لیزر هم دارد. این رنگ روشن به شخصی که رنگ چشم تیره داشته هویت جدید می‌بخشد.

عمل تغییر رنگ چشم در طی بیست ثانیه انجام می‌شود و ممکن است نیاز به چند جلسه تکرار نیز باشد. این عمل درد شدیدی ندارد، نیاز به بستری ندارد و با این روش تغییر رنگ چشم غیر قابل بازگشت خواهد بود.

آیا با تغییر رنگ چشم، رنگدانه‌ای به آن اضافه می‌شود؟

هیچ رنگدانه‌ای به چشم اضافه نمی‌شود. در واقع زیر هر چشم قهوه‌ای یک رنگ آبی یا سبز نهفته است. یک لایه نازک به رنگ قهوه‌ای که جلوی پوشش سطح چشم است  باعث تغییر رنگ چشم به رنگ‌های قهوه‌ای یا تیره‌تر می‌شود.

بنابراین با استفاده از یک نوع لیزر کم انرژی که در زمانی بسیار محدود در هزارم ثانیه لایه «پیگمانته» را گرم و سرد می‌کند، تحریک انجام می‌شود و رنگدانه‌ها نیز توسط  سلول‌های «ماکروفاژ» هضم می‌شود.

رنگدانه‌ها در طی ۴ هفته از چشم خارج می‌شوند و این باعث بروز پدیده تغییر رنگ چشم به آبی یا خاکستری می‌شود. این تکنولوژی می‌تواند برای خال‌های سطح عنبیه هم استفاده شود و درمان کم خطری است و نیاز به جراحی چشم نخواهد بود.

گاهی در یکی از چشم‌ها رنگ‌های متفاوت وجود دارند. یک عنبیه ممکن است متشکل از رنگ‌های مختلف باشد. این بیماری «هتروکرومیا بخشی» نام دارد.

اگر چشم راست و چپ دارای رنگ‌های مختلف هستند، این وضعیت به نام «هتروکرومیا» شناخته می‌شود. اگر هر دو چشم با لیزر درمان شوند‌ می‌توان «هتروکرومیا» را درمان کرد.

علت رنگ چشم چیست؟

دلیل رنگ چشم رنگ عنبیه چشم است. عنبیه قسمت رنگدانه‌دار چشم است که توسط ژن در افراد ایجاد می‌شود. هیچ‌کس رنگدانه‌ای به معنای این‌که رنگ آبی یا خاکستری یا قهوه‌ای در چشمش داشته باشد ندارد؛ بلکه به دلیل «اسکترینگ» یا تفرق نوری که وارد چشم می‌شود و از  «استروما»ی سطح عنبیه برگشت می‌کند، ما رنگ‌های متفاوتی را می‌بینیم.

این لایه «پیگمانته» که «ملانین» است نور برگشتی را می‌تواند تغییر دهد و وقتی این لایه توسط لیزر برداشته شود رنگ چشم از قهوه‌ای به خاکستری و آبی تغییر می‎کند.

بنابراین اگر کسی دچار «آلبینیسم» یا زالی باشد و هیچ رنگدانه‌ای نداشته باشد رنگ به صورت خیلی روشن منعکس می‌شود و افرادی که پیگمان کمتری دارند به صورت آبی، افرادی که پیگمان متوسطی دارند به صورت خاکستری و افرادی که پیگمان بیشتری دارند بصورت قهوه‌ای و قهوه‌ای تیره متفاوت خواهند بود.

متخصص چشم پزشک در این مورد چه وظیفه‌ای دارد؟

در مجموع خیلی از افراد مایل به تغییر رنگ چشم خود هستند و برای این آرزو حاضر هستند هر هزینه و رنجی را تحمل کنند. اما ما به عنوان چشم پزشک باید دقت داشته باشیم که این روش‌ها کم‌ترین عارضه را داشته باشد و بینایی فرد را تهدید نکند.

با توجه به این‌که تغییر رنگ چشم یک انتخاب است و نه یک اجبار، ما باید در پیشنهاد دادن روش عمل تغییر رنگ چشم به بیمار دقت کنیم.هم‌چنین مطمئن باشیم عوارض خطرناکی مثل نابینایی نداشته باشد و کمترین عوارض را ایجاد کند. برای مشورت با پزشک، می‌توانید از طریق دکتردکتر، لیست کاملی از متخصصین چشم شهرتان را داشته باشید و نوبت بگیرید. مثلا اگر ساکن تهران هستید، می‌توانید از میان 108 دکتر چشم تهران ، پزشک مورد نظر خود را پیدا کرده و وقتتان را ثبت کنید.

آیا عمل‌های لیزری تغییر رنگ چشم مورد تایید هستند؟

همه روش‌های تغییر رنگ چشم هنوز در مرحله تحقیقاتی و داوطلبانه به صورت مطالعات تحت کنترل هستند و توسط  «اف دی ای»  آمریکا تایید نشده است. ولی احتمال این‌که روش لیزری به زودی تایید شود بسیار زیاد است؛ زیرا نسبت به بقیه روش‌ها عوارض کمتری دارد.

در این روش‌های لیزری، ما در کمتر از یک دقیقه لیزر را اعمال می‌کنیم. اثر لیزر در طی ۴ هفته بعد پدیدار می‌شود. تغییر رنگ چشم تا حدودی قابل پیش‌بینی است. به این صورت که باید عکسی با کیفیت بالا از چشم گرفته شود و رنگ چشم  پدر و مادر پرسیده شود.

برای تغییر رنگ چشم چند جلسه لیزر نیاز است؟

نتیجه‌ای که از  لیزر به دست می‌آید در درجه اول به دلیل وجود پیگمانت‌ها است و اگر کسی بخواهد تغییر بیشتری انجام شود باید جلسات بیشتری لیزر را انجام دهد. فعلا چون این عمل در سطح مطالعاتی است، لیزر دو چشم را در مدت کوتاهی از هم انجام می‌دهند تا نتایج به جایی برسد که بتوان همزمان هر دو چشم لیزر کرد.

آیا رنگ چشم قابل انتخاب و پیش‌بینی است؟

باید شناخت دقیقی از رنگ داشته باشیم. رنگ شامل سه جزء است: رنگ یا هیو، اشباع یا سچوریشن، ارزش یا ولیو. آن‌چه که بیماران از ما می‌خواهند معمولا یک تغییر رنگ است با «ولیو» بالا، یعنی رنگ روشن. ولیو اگر بالاتر باشد رنگ روشن‌تر می‌شود.

اما ممکن است آبی پررنگ را نشان ندهد و افرادی که تمایل به رنگ آبی دارند احتمالا به جلسه دوم تا سوم لیزر نیاز خواهند داشت تا «سچوریشن» رنگ بالاتر برود و طراحی لیزر و الگوریتمی که برای تغییر رنگ است بر اساس هر چشم و وضعیت ضخامت «پیگمانت‌های» هر چشم برنامه ریزی شود و قابل پیش بینی صد در صد نیست.

ولی تغییر رنگ چشم به سمت خاکستری در چشم‌های قهوه‌ای به راحتی به دست خواهد آمد؛ اما رنگ آبی تیره نیاز به چند جلسه لیزر دارد.

چه تکنولوژی‌هایی ورای تغییر رنگ چشم است؟

دو روش لیزری وجود دارد: شرکت «استروما» که آمریکایی است و مطالعاتش را  در آمریکای جنوبی، مکزیک و آرژانتین انجام می‌دهد و دیگری در اسپانیا است در کلینیکی در بارسلونا که تقریبا پنج هزار دلار هزینه دارد و در طی دو جلسه تغییر رنگ چشم را ایجاد می‌کنند.

در ترکیه نیز کلینیکی با روش‌های قدیمی‌تر لیزر انجام می‌دهد که نتایج آن خیلی خوب نبوده است. داوطلبان زیادی برای این روش‌ها در نوبت هستند، ولی همه این‌ها زمانی مورد تایید “اف دی ای” قرار خواهد گرفت که عوارض چشمی مهمی ایجاد نکنند.

عوارض احتمالی تغییر رنگ چشم چیست؟

با توجه به این‌که احتمال بالا رفتن فشار داخل چشم وجود دارد، احتمال آب سیاه، احتمال صدمه زدن به سلول‌های قرنیه و کدورت قرنیه و احتمال پخش رنگدانه در داخل  چشم و عوارض آن وجود دارد.

احتمال این‌که عدسی چشم دچار تغییرات خفیف و گاهی آب مروارید شود نیز وجود دارد. بنابراین “اف دی ای” باید درباره مطالعات بالینی مطمئن شود که این عوارض در حد خطرناک نبوده و اگر هم عوارضی وجود دارد قابل پیشگیری و درمان است و بعد آن را تایید کند.

سخن آخر؛ عمل تغییر رنگ چشم را انجام دهیم یا خیر؟!

عمل تغییر رنگ چشم یک انتخاب است. بنابراین باید به بیمار آگاهی لازم را داد و رضایت آگاهانه از او گرفت. نباید برای تغییر رنگ چشم عجله کرد و تا حد امکان از وضعیت چشم که قبلا بیماری‌هایی مانند دیابت، گلوکوم، قوز قرنیه، بیماری‌های روماتیسمی و … نداشته و در آینده نیز مشکلی نخواهد داشت مطمئن باشیم.

برای مشاوره و ویزیت در خصوص بیماری‌های مرتبط با چشم می‌توانید به پروفایل دکتر حمیدرضا صابر، جراح و فوق تخصص چشم مراجعه کرده و نوبت اینترنتی خود را دریافت نمایید.