درمان کولیت چگونه و توسط چه پزشکانی انجام می‌شود

درمان کولیت که یک بیماری التهابی روده بوده و باعث التهاب و زخم‌های طولانی مدت در دستگاه گوارش می‌شود، روش‌های گوناکون دارد کولیت روی پوشش داخلی روده بزرگ (کولون) و رکتوم تأثیر می‌گذارد و باعث التهاب آنها می‌شود. برای دانشمندان علت کولیت هنوز ناشناخته است.

کولیت اولسراتیو چیست

کولیت اولسراتیو متعلق به گروهی از بیماری‌ها به‌نام بیماری التهابی روده (IBD) است. IBD یا التهاب روده شامل یک گروه از بیماری‌ها است که بر دستگاه گوارش اثر می‌گذارد. التهاب از راست روده آغاز و کم‌کم روده بزرگ را در بر می‌گیرد.

بیماری کولیت اولسراتیو زمانی رخ می‌دهد که پوشش روده بزرگ رکتوم یا هر دو دچار التهاب می‌شود، معمولاً کولیت داخلی‌ترین لایه را درگیر می‌کند و باعث التهاب آن می‌شود. این التهاب زخم‌های کوچکی روی روده بزرگ ایجاد می‌کند.

التهاب روده باعث می‌شود محتویات روده سریع‌تر دفع شود و روده به طور مکرر خالی می‌شود. همانطور که سلول‌ها روی سطح پوشش روده می‌میرند، زخم‌ها تشکیل می‌شوند. زخم‌ها ممکن است سبب خونریزی و ترشح مخاط شوند. کولیت یک بیماری مزمن بوده که با درمان قابل کنترل است، اما درمان قطعی ندارد. این بدان معنی است که بیماری دوره طولانی دارد ولی کشنده نیست.

درمان می‌تواند علائم و نشانه‌های بیماری را کاهش دهد و حتی باعث بهبودی طولانی مدت شود. اغلب مبتلایان به کولیت روده زندگی طبیعی و مفیدی دارند. افراد در سنین مختلف می‌توانند مبتلا به این بیماری شوند، اکثر افراد مبتلا به این بیماری بین 15 تا 35 سال دارند. در این مقاله با بررسی راه‌های تشخیص و درمان کولیت آشنا می‌شویم.

چه وقت به دکتر مراجعه کنم؟

اگر در معرض تغییر مداوم عادت‌های روده خود هستید یا اگر علائم و نشانه‌های زیر را دارید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید:

• درد شکم
• خون در مدفوع
• اسهال خونی
• اسهال بدون درمان
• یک تب ناشناخته که بیش از یک یا دو روز طول می‌کشد

اگر چه کولیت اولسراتیو معمولاً کشنده نیست، اما یک بیماری جدی است که در بعضی موارد عواقب تهدید کننده زندگی ایجاد می‌کند.

برای درمان کولیت به چه پزشکی مراجعه کنم

متخصصان گوارش پزشکانی هستند که بیماری‌های دستگاه گوارش مانند کولیت را درمان می‌کنند در مقاله تخصص گوارش و کبد چیست بیشتر به بررسی وظایف این تخصص پرداخته‌ایم. در برخی موارد ممکن است درمان کولیت توسط متخصصان مراقبت‌های اولیه یا متخصصان داخلی انجام شود. بسته به نوع کولیت، متخصصان دیگر از جمله متخصصان بیماری‌های عفونی یا جراحان ممکن است در درمان کولیت دخالت داشته باشند.

متخصص اطفال و متخصص گوارش در مراقبت از نوزادان، کودکان و نوجوانان مبتلا به کولیت نقش دارند. شما می‌توانید با استفاده از لیست بهترین و مجرب‌ترین متخصص‌های گوارش و کبد که ما در سایت دکتر دکتر برای شما تهیه کرده‌ایم، متخصص و پزشک معالج خود یا عزیزانتان را برای درمان کولیت انتخاب کنید و روند درمان کولیت را آغاز کرده و علت آن را ریشه‌یابی کنید. شما می‌توانید از اینجا به لیست متخصصان گوارش و کبد دسترسی داشته باشید.

تشخیص کولیت

پزشک شما احتمالاً پس از حذف علل احتمالی علائم و نشانه‌هایتان، کولیت زخمی را تشخیص می‌دهد. برای کمک به تائید تشخیص کولیت اولسراتیو، ممکن است یک یا چند تست و روش زیر را انجام دهید:

• آزمایش خون: پزشک شما ممکن است آزمایش‌های خون را برای بررسی کم‌خونی تجویز کند – شرایطی که در آن گلبول‌های قرمز کافی برای حمل اکسیژن کافی به بافت‌های شما وجود نداشته باشند – یا برای بررسی علائم عفونت این آزمایش را درخواست دهد.
• نمونه مدفوع: گلبول‌های سفید در مدفوع شما می‌تواند نشانه کولیت عفونی باشد.
• کولونوسکوپی: این تست اجازه می‌دهد تا دکتر شما کل کولون را با استفاده از یک لوله نازک انعطاف پذیر مشاهده کند. در طی این روش، پزشک شما همچنین می‌تواند نمونه‌های کوچکی از بافت (بیوپسی) را برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی انتخاب کند. گاهی اوقات یک نمونه بافت می‌تواند به تشخیص کمک کند.
• سیگموئیدوسکوپی: دکتر با استفاده از یک لوله بلند و انعطاف پذیر (که نوری است) سیگموئید را مورد بررسی قرار می‌دهد. اگر کولون شما به شدت ملتهب باشد، پزشک ممکن است به جای کولونوسکوپی کامل، انجام این آزمایش را درخواست دهد.

• اشعه ایکس. اگر علائم شدید داشته باشید، پزشک ممکن است یک X-ray استاندارد منطقه شکمی درخواست دهد.
• سی تی اسکن و MRI

روش‌های درمان کولیت

روند درمان کولیت معمولاً شامل مصرف دارو یا عمل جراحی است که به تشخیص دکتر گوارش مشخص می‌شود.

مصرف دارو

چندین دسته از داروها ممکن است در درمان کولیت اولسراتیو مؤثر باشد. نوع داروی تجویزی، به شدت وضعیت شما بستگی دارد. داروهایی که برای برخی افراد مفید هستند، ممکن است برای دیگران مفید نباشد، بنابراین ممکن است برای پیدا کردن یک دارو مناسب برای شما، زمان زیادی لازم باشد. علاوه بر این، چون بعضی داروها عوارض جانبی جدی دارند، باید مزایا و خطرات هر درمان را در نظر بگیرید. داروهای ضدالتهابی اغلب اولین گام در درمان کولیت اولسراتیو هستند.

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن نیز در درمان کولیت کاربرد دارند. این داروها التهاب را کاهش می‌دهند، اما این کار را با سرکوب واکنش سیستم ایمنی بدن (که التهاب را آغاز می‌کند)، انجام می‌دهند.

آنتی‌بیوتیک‌ها: افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو که تب دارند، احتمالاً آنتی‌بیوتیک‌ها را برای کمک به پیشگیری یا کنترل عفونت مصرف می‌کنند.

داروهای ضد اسهال: برای اسهال  ،(Imodium) ممکن است مؤثر باشد.

مسکن‌ها: برای تسکین درد و کاهش درد تجویز می‌شوند.

مکمل آهن اگر خونریزی مزمن روده دارید، ممکن است کم خونی براثر کمبود آهن ایجاد شود، برای همین مکمل آهن مصرف کنید.

عمل جراحی

عمل جراحی اغلب می‌تواند در درمان کولیت مؤثر باشد؛ اما این به معنی حذف کل کولون و رکتوم (پروکتوکوکتومی) است. عمل جراحی با‌وجود این‌که روش مؤثری در درمان کولیت محسوب می‌شود، اما به عنوان آخرین گزینه در درمان کولیت مطرح است.

افراد در خطر

کولیت اولسراتیو می‌تواند زنان و مردان را تحت تأثیر قرار دهد. ریسک فاکتورهای این بیماری عبارت‌اند از:

• سن. کولیت معمولاً قبل از سن 30 سالگی شروع می‌شود؛ اما در هر سن ممکن است رخ دهد و بعضی افراد ممکن است تا سن 60 سالگی بیماری را نداشته باشند.
• نژاد یا قومیت اگرچه سفیدپوستان بیشترین خطر ابتلا به بیماری را دارند، اما در هر نژادی ممکن است کولیت رخ دهد. یهودیان بیشترین خطر را برای ابتلا به کولیت دارند.
• سابقه خانوادگی. اگر شما دارای یک فرد نزدیک، مانند یک والد، خواهر یا برادر، با این بیماری هستید، در معرض خطر بیشتری هستید.

عوارض کولیت

کولیت اولسراتیو خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می‌دهد. با توجه به این افزایش خطر، پزشک شما کولونوسکوپی را انجام می‌دهد و هنگامی که تشخیص بیماری کولیت می‌دهد، سرطان را نیز باید بررسی کنید. غربالگری منظم به کاهش خطر ابتلا به سرطان کولون کمک می‌کند. پزشک با پیگیری بیشتر می‌تواند سلول‌های پیش سرطانی را در اوایل رشد تشخیص دهد. عوارض دیگر کولیت زخمی عبارت‌اند از:

• ضخامت دیواره روده
• سپسیس، یا عفونت خونی
• کمبود آب شدید بدن
• بیماری کبدی (نادر)
• خونریزی روده
• سنگ کلیه
• التهاب پوست، مفاصل و چشم
• پارگی کولون
• اسپوندیلیت ankylosing یا التهاب مفاصل بین استخوان‌های ستون فقرات

چگونه می‌توانم از کولیت اولسراتیو جلوگیری کنم

شواهد جامعی وجود ندارد که نشان دهد خوردن چه چیزی بر روی کولیت تأثیر می‌گذارد. شما ممکن است متوجه شوید که با مصرف برخی از مواد غذایی، علائم بیماری بیشتر شده و شدت می‌یابد. روش‌هایی که ممکن است برای جلوگیری از کولیت مؤثر باشند عبارت‌اند از:

• نوشیدن مقدار کافی آب در طول روز
• خوردن وعده‌های کوچک‌تر در طول روز
• محدود کردن مصرف غذاهای با فیبر بالا
• اجتناب از غذاهای چرب
• اگر نمی‌توانید لاکتوز را هضم کنید، مصرف شیر خود را کاهش دهید
• مصرف مکمل‌های دارویی برای کاهش عوارض بیماری

منابع:

healthline.com

mayoclinic.org