عفونت رحم یا آندومتریت (endometritis) عارضه‌ای است که در نتیجه التهاب پوشش داخلی رحم یا آندومتر بروز پیدا می‌کند. این عارضه معمولاً زندگی بیمار را تهدید نمی‌کند اما مهم است که زود و سریع درمان شود. برای کم‌کردن عوارض ناشی از این بیماری و تشخیص به موقع آن، باید به پزشک زنان مراجعه کنید. در این مقاله از محله دکتردکتر درباره علائم، دلایل ابتلا و روند تشخیص و درمانش می‌خوانید.
با عفونت رحم و علائم آن آشنا شوید
همانطور که گفته شد، در عفونت رحم بافت و پوشش داخلی این عضو ملتهب می‌شود. اگر به موقع به عفونت رحم و درمان آن رسیدگی نکنید، امکان دارد به مشکلاتی مانند ناباروری دچار شوید. عفونت رحم اگر درمان نشود، بخش‌هایی از سیستم تولید مثل را درگیر مشکلات و چالش‌های مختلف می‌کند.
عفونت رحم در گذشته‌ها به خاطر زایمان در محیط‌هایی غیراستریل یا استفاده از برخی از وسایل پیشگیری از بارداری درون‌رحمی مانند آی‌یودی (IUD) گسترش بیشتری داشت. هنوز هم زنان از این مشکل به دور نیستند. در مورد آی یودی در یکی از مطالب مجله دکتردکتر کامل توضیح داده‌ایم، مطالعه کردن این مقاله را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
برای اینکه از گسترش عفونت جلوگیری کنید و مانع از آن شوید که به اندام‌های دیگر دستگاه تولید مثل آسیب برساند، لازم است که با علائم این بیماری آشنا شوید. وقتی بدانید که عفونت رحم چیست و از کجا نشأت می‌گیرد، سریع‌تر وارد مسیر درمان می‌شوید.
علائم عفونت رحم چیست؟
گاهی ممکن است این بیماری از خود علائمی نشان ندهد و به همین ترتیب برخی افراد از ابتلا به آن باخبر نیستند. از علائم شایع عفونت می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- تب و لرز
- درد لگن یا شکم
- خونریزی یا ترشحات غیر طبیعی واژن
- احساس ناخوشی یا خستگی شدید
- یبوست یا درد هنگام دفع
- ناباروری و سقط جنین
امکان بروز عفونت رحم و کمردرد هم وجود دارد. این مورد هم از علائم و نشانه‌های عفونت است. گاهی هم عفونت رحم ترشحات زرد دهانه رحم را به همراه دارد. با نگاهی به ترشحات واژن و بررسی شکل و بوی آنها می‌توانید به نکات مهمی درباره سلامت دستگاه تناسلی و رحم پِی ببرید. درد پریودی زیاد و خارج از حالت طبیعی نیز میتواند یکی از دلایل وجود عفونت رحم باشد.
علاوه بر این موارد، ترشحات سبز با بوی بد هم نشان از وضعیت نامطلوب رحم دارد و قابل‌پیگیری است. شاید پای عفونتی در یکی از بخش‌های دستگاه تناسلی رخ داده باشد. عفونت روی چرخه قاعدگی اثر می‌گذارد اما بدانید که معمولاً عفونت رحم و پریود نشدن ارتباط مستقیمی با یکدیگر ندارند.
برای آشنایی با عفونت واژن و علائم و درمان آن مقاله عفونت واژن را در مجله دکتردکتر بخوانید.
دلایل ابتلا به عفونت رحم چیست؟
همانطور که پیش‌تر گفتیم، این بیماری در اثر التهاب پوشش داخلی رحم (آندومتر) ایجاد می‌شود. یکی از دلایل ابتلا به این بیماری، باکتری‌های موجود در واژن هستند. دهانه رحم معمولاً مانع ورود باکتری‌ها به داخل رحم می‌شود؛ با این حال، زمانی که دهانه‌ی رحم باز می‌شود باکتری‌ها می‌توانند وارد شوند.
در هنگام زایمان و یا سقط جنین، احتمال ابتلا به این بیماری افزایش پیدا می‌کند. عفونت رحم بعد از سزارین هم ممکن است. معمولاً افرادی که سزارین می‌کنند، زایمان برنامه‌ریزی نشده یا طولانی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت رحم هستند.
افراد در هنگام نزدیکی هم می‌توانند بیماری‌های مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک را منتقل کنند. این عفونت‌های مقاربتی باعث التهاب در آندومتر و در نتیجه عفونت رحم می‌شوند.
در عمل‌های ناحیه‌ی لگن مانند کورتاژ، بیوپسی آندومتر و هیستروسکوپی، احتمال ابتلا به عفونت رحم افزایش پیدا می‌کند. چرا که در این روش‌ها دسترسی به اندام‌ها و بافت‌های داخلی بدن از طریق دهانه‌ی رحم بیشتر می‌شود.
بیماری‌های التهابی لگن (PID) هم می‌توانند باعث بروز این بیماری شوند. در صورت مراجعه‌نکردن زودهنگام به پزشک زنان ، این مورد میتواند باعث بروز مشکلات جدی شود.
تشخیص عفونت رحم چگونه است؟
پزشک در مرحله‌ی نخست، سابقه‌ی پزشکی فرد را بررسی می‌کند و معاینه‌ی فیزیکی انجام می‌دهد. در مرحله بعد احتمالاً به سراغ معاینه‌ی لگنی برای ارزیابی اندام‌های تناسلی داخلی می‌رود و بروز علائمی مانند حساسیت در ناحیه‌ی رحم یا ترشحات احتمالی از دهانه‌ی رحم را بررسی می‌کند.
ممکن است آزمایشات زیر را هم برای رد کردن سایر علل احتمالی انجام دهد:
- بررسی ترشحات دهانه‌ی رحم: پزشکان با برداشتن مخاط و ترشحات دهانه رحم با غربالگری دهانه رحم می‌توانند به بررسی علت عفونت یا التهاب پی ببرند.
- آزمایش خون: این روش به شناسایی عوامل عفونت‌زا و التهاب‌آور کمک می‌کند.
- بیوپسی آندومتر: در این روش دهانه رحم گشاد و لوله‌ای کوچک جهت نمونه‌برداری وارد آن می‌شود.
- کشت دهانه رحم: در این روش نمونه‌برداری از دهانه رحم برای بررسی وجود احتمالی بیماری‌های مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک یا بیماری‌های باکتریایی دیگر انجام می‌شود.
- لاپاراسکوپی یا هیستروسکوپی: در این روش دوربینی کوچک که به لوله‌ای نازک و انعطاف پذیر متصل است، وارد رحم می‌شود و در نتیجه، پزشک میتواند مستقیما به داخل رحم نگاه کند.
درمان عفونت رحم چگونه است؟
هدف از درمان عفونت رحم چیست؟ هدف این است که التهاب رفع شود و عفونت از بین برود. با انتخاب روش درمانی مناسب از عوارض بعدی چنین عفونتی هم جلوگیری می‌شود. درمان‌های پزشکی و خانگی برای درمان این مشکل از دسته بیماری های دستگاه تناسلی زنان مفید است که در ادامه به بررسی هر کدام از آنها می‌پردازیم.
درمان پزشکی عفونت رحم
درمان پزشکی عفونت رحم شامل روش‌های مختلف دارویی و جراحی می‌شود:
- آنتی بیوتیک‌ها: این داروها با باکتری‌هایی مبارزه می‌کنند که باعث التهاب پوشش داخلی رحم می‌شوند. اگر میزان عفونت شدید باشد، ممکن است فرد به آنتی بیوتیک داخل وریدی احتیاج پیدا کند.
- درمان شرکای جنسی: اگر این عارضه در نتیجه بیماری‌های مقاربتی ایجاد شده باشد، ممکن است که شریک جنسی فرد مبتلا هم نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک پیدا کند.
- جراحی برای برداشتن بافت: اگر پس از زایمان یا سقط جنین، بافتی در داخل رحم باقی مانده باشد، جراح آن را خارج می‌کند.
- درمان هرگونه آبسه یا دمل: در برخی موارد، عفونت میتواند باعث ایجاد آبسه در داخل شکم شود که با جراحی یا آسپیراسیون سوزنی آن را برمی‌دارند.
- آزمایش‌های بیشتر: ممکن است فرد به کشت دهانه رحم یا بیوپسی آندومتر نیاز داشته باشد تا اطمینان حاصل شود که عفونت پس از اتمام دوره مصرف آنتی‌بیوتیک از بین رفته است.
تشخیص راه درمان مناسب برای هر فرد بر عهده متخصص می‌باشد در مقاله دکتر زنان چیست بیشتر در مورد این تخصص بخوانید.
درمان خانگی عفونت رحم
بسیاری از افراد برای درمان مشکلات مختلف خود از جمله عفونت‌هایشان به دنبال روش‌های سنتی هستند. این روش‌ها از نظر علمی و با تحقیقاتی حرفه‌ای از سوی متخصصان تأیید نشده‌اند. با این حال، توصیه‌هایی برای درمان عفونت رحم با داروی گیاهی وجود دارد:
- دم‌نوش پونه
- شاه‌بلوط
- گیاه ماریانا
- دم‌نوش جعفری
- دم‌نوش رزماری
استفاده خودسرانه از این مواد و دم‌نوش‌ها اصلاً توصیه نمی‌شود. فقط در صورتی می‌توانید از این موارد کمک بگیرید که پزشک مصرفشان را بی‌مانع و مجاز بداند.
تفاوت آندومتریت و آندومتریوز
اگرچه هر دو بیماری پوشش داخلی رحم را تحت تأثیر قرار می‌دهند، اما با هم تفاوت‌هایی دارند. آندومتریت زمانی رخ می‌دهد که پوشش داخلی رحم به خاطر عفونت ملتهب شود و بیماری آندومتریوز در نتیجه رشد کردن بافتی مشابه بافت داخلی رحم در خارج از رحم به وجود می‌آید. علائم آندومتریوز در افراد مختلف متفاوت است، اما به طور معمول شامل موارد زیر است:
- درد در قسمت تحتانی شکم یا کمر که در طول پریود تشدید می‌شود.
- بروز مشکل در هنگام تلاش برای بارداری از علامت‌های آندومتریوز است.
- در هنگام برقراری رابطه جنسی درد زیادی ایجاد می‌شود.
مبتلایان به آندومتریوز در هنگام پریودشدن، یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه می‌کنند:
- درد هنگام ادرار یا اجابت مزاج و ادرار خونی.
- اسهال و یبوست.
- درد شدید قاعدگی.
- مشکلات بارداری.
- تهوع.
در حال حاضر هیچ درمانی برای آندومتریوز وجود ندارد و راه‌حل‌های موجود فقط به کاهش علائم ناشی از آن کمک می‌کنند.
تفاوت آندومتریت و سندروم تخمدان پلی کیستیک
بیماری سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) روی عملکرد تخمدان‌های فرد اثر می‌گذارد و باعث به هم ریختن تعادل هورمون‌ها در بدن می‌شود. برخلاف آندومتریت، این سندروم در اثر عفونت ایجاد نمی‌شود و معمولاً با علائم زیر همراه است:
- پریودهای نامنظم: این مورد نشان می‌دهد که تخمدان‌ها به طور منظم تخمک آزاد نمی‌کنند.
- آندروژن‌های اضافی: آندروژن‌ها هورمون‌های جنسی مردانه هستند. هم زنان و هم مردان این هورمون را دارند اما برخی از افراد مبتلا به سندروم پلی کیستیک آندروژن اضافی دارند. این موضوع میتواند منجر به تغییرات فیزیکی مانند افزایش وزن، رشد موهای زائد صورت یا بدن شود.
تشخیص سندروم تخمدان پلی‌کیستیک دشوار است چون علائمی مشابه با مشکلات و بیماری‌های دیگری مانند موارد زیر دارد:
- بیماری قلبی‌عروقی
- وقفه تنفسی خواب
- آکنه پوستی
- افسردگی
در حال حاضر درمانی مشخص برای سندروم پلی‌کیستیک وجود ندارد و فقط از روش‌هایی برای کاهش عوارض آن استفاده می‌شود.
آندومتریت و بارداری
عفونت رحم میتواند روی توانایی افراد برای باردار‌شدن و حفظ جنین اثر بگذارد و باعث ایجاد اسکار یا همان زخمی شود که از رشد طبیعی جنین در دیواره رحم جلوگیری می‌کند.
پژوهشی در سال ۲۰۱۶ نشان داد که آندومتریت میتواند مانع کاشت تخمک بارور شده در لایه داخلی رحم شود و احتمال سقط جنین‌های مکرر را افزایش بدهد. با این حال، شواهدی وجود دارد که می‌گویند، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها اثرات چشمگیری در رفع این مشکل دارند.
پیشگیری از عفونت رحم
افرادی که به تازگی زایمان کرده‌اند یا تحت معاینه و عمل لگن قرار گرفته‌اند، باید از پزشک و پرستار خود درباره راهکارهای مراقبتی برای پیشگیری از عفونت رحم مشورت بگیرند. راهکارهای زیر به کاهش عفونت رحم کمک می‌کنند:
- استفاده از وسایل پیشگیری و مراقبتی مانند کاندوم جهت حفظ سلامت جنسی افراد
- تشخیص و درمان بیماری‌های مقاربتی
عوارض ناشی از عدم درمان عفونت رحم
درمان این بیماری یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که باید در ببرابر آن داشته باشید. در غیر این‌صورت، عوارض مختلفی سراغ شما خواهند آمد:
- ناباروری
- پریتونیت لگنی
- آبسه در لگن یا رحم
- سپتی سمی
- شوک سپتیک
- چسبندگی رحم
تشخیص سریع و روند درمانی مناسب میتواند به طور قابل توجهی عوارض ناشی از این بیماری را کاهش دهد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
هر زمانی که در ناحیه لگن درد احساس کردید یا ترشح و خونریزی غیرعادی داشتید به پزشک مراجعه کنید. بعضی از عفونت‌های رحمی می‌توانند مشکلات جدی به وجود بیاورند؛ پس مهم است که درمان را سریع‌تر شروع کنید.
برای مراجعه به پزشک زنان و پیگیری عفونت رحم می‌توانید از سیستم نوبت دهی آنلاین دکتردکتر هم استفاده کنید. از راه دریافت نوبت آنلاین با تعداد پرشماری از پزشکان خبره در ارتباط قرار خواهید گرفت.
اگر در زمینه عفونت در رحم پرسشی ذهنتان را مشغول کرده است، ما را در جریان بگذارید. آیا تجربه‌ای در این زمینه داشته‌اید؟
منابع :
mcdowellsherbal.com
سلام آیا عفونت رحم می تونه به خاطر ضربه باشه؟ مثلا ضربه به لگن شکم
سلام
خود ضربه سبب عفونت نمیشه اما اگر ضربه شدید و سبب خونریزی یا التهاب شود میتواند بدن را مستعد عفونت بکند
سلام من عفونت رحم دارم اما خجالت میکشم و به هیچ کسی نمیگم میشه کمکم کنین من تقریبا ۱۱ سالمه
سلام. آیا عفونت رحم سبب ضخامت رحم میشه ؟
سلام
خیر، اصولا به عنوان علل اصلی نیست