درمان فیبروم رحم؛ توده‌ای خوش‌خیم که شاید هیچگاه از وجودش باخبر نشوید

در رحم تورمورهای خوش خیم و غیر سرطانی رشد می‌کنند که به آن‌ها فیبروم رحمی می‌گویند؛ این تومور در اندازه‌های مختلف رشد می‌کند و یکی از بیماری‌های شایع تومور لگنی در زنان است. از آنجایی که این بیماری بیشتر در سنین باروری اتفاق می‌افتد، بهترین کار این است که به محض اطلاع از آن، به دکتر زنان مراجعه کرده و برای درمان‌های اولیه اقدام کنید؛ به هر حال همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و احتمال دارد این عارضه موجب ناباروری در زنان شود. در ادامه این مطلب از مجله دکتردکتر با ما همراه باشید تا درباره درمان فیبروم رحم و علل و علائم آن برایتان بگوییم.

درمان فیبروم رحم؛ آیا این تومور خوش خیم اصلا نیازی به درمان دارد؟

بسیاری درباره فیبروم‌های خوش خیم رحمی اینطور فکر می‌کنند که اصلا نیاز به درمان ندارد در صورتی که این طور نیست. بگذارید از ماهیت این بیماری برایتان بگوییم؛ فیبروم‌هایی که در رحم شکل می‌گیرند، زائده‌هایی هستند که از عضله رحم به وجود می‌آیند. فیبروم‌ها کوچک هستند و معمولا هیچ علامتی ندارند، به طوری که بیشتر کسانی که به این بیماری مبتلا هستند اصلا از وجودش اطلاعی ندارند و تنها برخی از افراد از وجود آن آگاه می‌شوند.

انواع فیبروم رحمی در زنان

دسته‌بندی فیبروم‌ها بر اساس محل رشدشان در رحم است. تا به حال سه نوع فیبروم در رحم شناسایی شده که یکی داخل عضله رحم (اینترامورال)، دیگری به شکل توده‌ای برجسته در خارج از رحم (ساب سروزال) و آخری، فیبروم داخل حفره رحم است که فیبروم زیر مخاطی هم به آن می‌گویند و درصد وقوعش از دیگر انواع فیبروم‌ها کمتر است.

سن ابتلای به فیبروم رحم، معمولا بین سنین 20 تا 50 سالگی یعنی اوج دوران فعالیت هورمون‌های زنانه است. در این راستا جالب است بدانید که هورمون استروژن که اتفاقا در این سنین بسیار در بدن زنان تولید می‌شود؛ روی تشکیل فیبروم رحمی نقش دارد.

درمان فیبروم رحم بسته به اندازه، محل و علائم فیبروم، و همچنین سن و آرزوی باروری بیمار، می‌تواند شامل دارو درمانی، روش‌های غیر جراحی مانند امبولیزاسیون شریان رحمی (UAE) و یا جراحی‌های مختلفی مانند میومکتومی یا هیسترکتومی باشد.

درمان فیبروم رحم باید تحت نظر دکتر متخصص زنان تشخیص و درمان شود اما قبل از آن باید علائم آن را بشناسید.

فیبروم رحم چه علائمی دارد؟

طبق آماری پزشکی، در بیش از 70 درصد از خانم‌ها، فیبروم رحمی اتفاق می‌افتد اما همانطور که بالاتر اشاره کردیم در بیشتر اوقات بدون نشانه و علائم است. با این حال هر زمان درد و خونریزی شدید داشتید به صورتی که تحمل آن بسیار سخت بود، احتمالا فیبروم دارید و باید برای درمان فیبروم رحمی به پزشک مراجعه کنید.

با این حال از نشانه‌های معمول فیبروم رحمی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• خونریزی شدید قاعدگی
• خونریزی نامنظم قاعدگی
• تکرر ادرار
• اختلال فیبروم رحمی در بارداری
• احساس پری شکم
• درد لگن و فشار مضاعف به آن (در مطلب درد لگن می‌توانید بیشتر درباره این درد، منشا و درمان آن آگاهی کسب کنید)
• درد در هنگام برقراری رابطه جنسی
• کمر درد
• زایمان زودرس
• اختلال در هضم و سیستم گوارش
• یبوست

فیبروم رحمی چه علائمی دارد؟

با این که گفتیم فیبروم‌ها در اکثر اوقات خطری ندارند اما گاهی اوقات باعث رشد سلول‌های سرطانی به نام سارکوم یا فیبروم بدخیم رحم می‌شوند. خونریزی غیرعادی واژن مخصوصا بعد از یائسگی، ایجاد تومور یا غده در ناحیه واژن، تکرر ادرار شدید، لکه‌بینی، خونریزی غیر طبیعی و احساس سیری کاذب از جمله علائم این توده در رحم است.

علت فیبروم رحم چیست؟

دقیقا علت فیبروم رحم مشخص نیست با این حال بخشی از محققان حوزه پزشکی و زنان معتقد هستند که منشا این بیماری، ممکن است عوامل ژنتیکی باشد. در این زمینه یک سری از عوامل هستند که آن را تشدید می‌کنند. در ادامه آن‌ها را نام می بریم و درباره شان توضیح می‎دهیم.

کمبود پروژسترون

پروژسترون هورمونی زنانه است که در طی چرخه تخمک‌گذاری از جسم زرد ترشح شده و قطع آن باعث دفع لایه اضافه رحم و پریود شدن می‌شود. حال یکی از تاثیراتی که ترشح نامنظم این هورمون می‌گذارد، تشدید علائم و رشد فیبروم‌ها در بدن است که البته با درمان فیبروم بدنی درمان می‌شود.

عدم تعادل هورمونی

زمانی که ترشح و زمان‌بندی هورمون‌های بدن بانوان به‌هم بریزد، مشکل عدم توازن هورمونی به وجود می‌آید که ماحصل آن بروز مشکلاتی مثل فیبروم رحمی است. این اتفاق مخصوصا روی ترشح هورمون استروژن تاثیر بسیار شایانی می‌گذارد و از این‌رو سهم ویژه‌ای در به وجود آمدن این فیبروم‌ها دارد.

استرس

استرس باعث ترشح هوزمون کورتیزول در بدن می‌شود و همین قند بسیاری را از عضلات بزرگ بدن و کبد استرخاج می‌کند. همین قند زیاد، منجر به ترشح انسولین شده و همین احتمال تشکیل زائده‌ای به نام فیبروم در رحم را بسیار بالا می‌برد.

تغذیه نامناسب

مواد غذایی که وارد بدن ما می‌شوند، تاثیر بسیار زیادی روی تمام وجوه زندگی مخصوصا سلامتی ما دارند. از این رو در بانوانی که مصرف سبزیجات و میوه کمی دارند، بیشتر فیبروم رحمی دیده شده است. در مقابل، داشتن یک رژیم تغذیه فیبروم رحمی به صورت مخصوص خود یکی از راه های درمان فیبروم رحم است.

عوامل دیگر

افزایش سن، سابقه ابتلا به بیماری‌های خاص زنانه، چاقی و افزایش وزن، دیگر عواملی هستند که احتمال تشکیل فیبروم رحم را در زنان بدن بالا می‌برند.

فیبروم رحم برای چه کسانی بیشتر اتفاق می‌افتد؟

از میان تمام بانوان، برخی از آن‌ها از بقیه بیشتر مستعد ابتلا به فیبروم رحم هستند:

• افرادی که دارای اضافه وزن و انباشت چربی در ناحیه شکم و لگن هستند
• زنانی که در دوران بارداری هستند
• بانوانی با نژاد آفریقایی و آمریکایی
• بانوانی که بیش از 40 سال سن دارند

چه زمانی باید برای درمان فیبروم رحم به پزشک مراجعه کرد؟

اگر هرگونه درد و خونریزی در دوران قاعدگی، بارداری یا حتی یائسگی احساس کردید، قطعا زمان آن رسیده که هر چه سریع‌تر و حتی اورژانسی به مراکز درمانی یا پزشک متخصص زنان مراجعه کنید. با این که علائم ذکر شده، نشانه‌هایی تنها مختص به فیبروم رحم نیستند اما امکان دارد خبر از پیشرفته شدن فیبروم بدهند.

فیبروم رحم چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص فیبروم رحم توسط پزشک بسته به ناحیه وقوع آن متفاوت است. با این حال پزشک برای تشخیص فیبروم رحم از روش هایی مثل آزمایش سونوگرافی و آزمایش MRI کمک می‌گیرد. با این حال برخی معتقدند که فیبروم رحم با سونوگرافی مشخص می‌شود.

نکته! اگر دارای علامت هستید اما جواب آزمایش ها منفی بود، باید برای بررسی‌های بیشتر در بازه زمانی هر شش ماه یک بار، آزمایش سونوگرافی را تکرار کنید.

درمان فیبروم رحم

درمان فیبروم رحم راحت است و تنها با اقدام به موقع و مراجعه به متخصص مربوطه، دیگر اذیت کننده نخواهد بود. نوع درمان فیبروم رحم با توجه به عواملی مقل قصد بارداری، سن بیمار، وجود عواملی مثل کم خونی، فقر آهن، شدت علائم فرد، محل فیبروم و اندازه توده تعیین می‌شود.

برای درمان فیبروم رحم راه‌های مختلفی وجود دارد؛ از مصرف داروهای کاهنده استروژن گرفته تا تجویز مکمل آهن و گاهی عمل جراحی، راه‌های درمان این عارضه هستند. در ادامه قصد داریم تا راه‌های درمان فیبروم رحم که بیشترین تاثیر را دارند به شما معرفی کنیم.

درمان دارویی فیبروم رحم

اولین راهی که معمولا پزشک با توجه به میزان شدت فیبروم مشخص می‌کند، درمان دارویی است. با این حال لازم است بدانید که درمان دارویی بیشتر کمک می‌کند تا نشانه‌ها و علائم فیبروم رحم از بین رفته و رشد فیبروم متوقف شود.

راه دیگر درمان فیبروم رحمی با استفاده از درمان دارویی، استفاده از آمپول‌های هورمونی برای کوچک‌تر شدن اندازه فیبروم است که اتفاقا تاثیر بسیار زیادی دارد.

جراحی فیبروم رحم

سریع‌ترین روش برای درمان فیبروم رحم مخصوصا ار نوع بدخیم، روش جراحی است. با جراحی، توده از بدن خارج شده و رحم و دهانه رحم برداشته می‌شوند.

گاهی هم به تشخیص پزشک، هر دو تخمدان، هر دو لوله فالوپ و بعضی از دیگر بافت‌های اطراف آن و همچنین غدد لنفاوی نیز برداشته می‌شوند.

اگر فیبروم رحمی بزرگ داشته باشید، معمولا بافت رحم در چندین لایه بخیه زده می‌شود زیرا در زمان بارداری احتمال پاره شدن بافت رحم به دلیل فشار ناشی از بارداری وجود دارد. برای همین معمولا پزشک بخیه را در چندین لایه می‌زند تا بافت به حالت اولیه بازگردد.

توجه! درمان جراحی فیبروم رحم معمولا با توجه به وضعیت بیمار و تشخیص پزشک معالج او انجام می شود. در غیر اینصورت، نباید اصراری به جراحی داشته باشید.

درمان از طریق آمبولیزاسیون شریان رحمی

رفع انسداد با روش لاپاروسکوپی رحم و تخمدان رگ‌های رحم یا بستن شریان رحمی یک روش تهاجمی برای محدود کردن خون رسانی به رحم است. از این رو، آمبولیزاسیون شریان رحمی به عنوان یک روش غیرتهاجمی برای درمان فیبروم رحمی استفاده می‌شود. با این روش، شریان رحمی در راه رسیدن جریان خون به فیبروم‌ها، مانع ایجاد می کند و فیبروم درمان می‌شود.

 دیگر روش‌های درمان فیبروم رحم

برای درمان فیبروم رحم، روش‌های دیگری هم وجود دارد که بسته به تشخیص پزشک از آن‌ها اسفاده می‌شود. این روش‌ها عبارتند از:

• استفاده از امواج فراصوتی متمرکز شده با هدایت MRI
• عمل خارج کردن رحم (هیسترکتومی)

درمان فیبروم رحم در دختران

به دلیل وجود ملاحظات خاص، درمان فیبروم رحم در دختران معمولا با روش‌هایی غیر از جراحی انجام می‌گیرد. به هرحال در روش‌های تهاجمی و جراحی، بافت رحم تحت تاثیر قرار می گیرد و برای همین بهتر است درمان فیبروم رحم که در اندازه حدودا 7 سانت هستند، با درمان‌های دارویی و فراصوتی انجام می‌شود.

در صورتی که اندازه فیبروم خیلی بزرگ باشد، بنابر تشخیص پزشک، ممکن است از روش درمان انجام جراحی و خارج کردن فیبروم انجام می‌گیرد.

سوالات متداول در زمینه درمان فیبروم رحم

سوالات متداولی در مورد درمان فیبروم رحم وجود دارد که در ادامه آن‌ها را مطرح کرده و پاسخ خواهیم داد.

آیا فیبروم رحمی خطرناک است؟

در حالت عادی خیر. اما زمانی که این بیماری وارد فاز فیبروم رحمی بدخیم، فیبروم رحمی بزرگ و فیبروم رحم پیشرفته شود مخصوصا در زمان بارداری، باید به پزشک مراجعه کنید.

آیا تغذیه نامناسب در تشدید فیبروم رحم تاثیر می‌گذارد؟

مواد غذایی التهاب آور می‌توانند تاثیر بسیار زیادی در رشد فیبروم داشته باشند. مثلا استفاده بیش از حد از گوشت قرمز، شکلات و شیرینی و خودرن بیش از حد کربوهیدرات (برنج سفید، ماکارونی و آرد)، و محصولات گوشتی فرآوری شده مثل سوسیس و کالباس و همچنین مصرف نوشیدنی‌های الکلی، امکان ابتلای به این بیماری و تبدیل آن از خوش خیم به بدخم را بیشتر می‌کنند.

آیا بیماری فیبروم رحم بعد از درمان برگشت‌ناپذیر است؟

پاسخ این سوال بسته به نوع فیبروم و سبک زندگی بیمار دارد. با این حال، فیبروم‌های رحمی باید بعد از درمان به صورت مرتب مورد ارزیابی و بررسی قرار بگیرند. توجه به این نکته ضروری است که گاهی امکان رشد مجدد آن‌ها وجود دارد.

آیا جراحی فیبروم رحم سخت است؟

از آنجایی که توده های فیبروم به بافت رحم نزدیک هستند، جراحی فیبروم رحم عمل جراحی حساسی است و همین باعث حساسیت بیشتر این عمل جراحی شده است.

استفاده از امواج فراصوتی برای درمان فیبروم رحمی چگونه است؟

در روش امواج فراصوتی با استفاده از MRI، فیبروم‌ها را از بین می‌روند و در دیگر بافت‌های بدن تغییری ایجاد نمی‌شود.

آیا برای تشخیص فیبروم رحم از تست پاپ اسمیر کاربردی دارد؟

بله یکی از راه‌های تشخیص و در نتیجه آن فیبروم رحم، تست پاپ اسمیر است. با انجام این تست اگر این بیماری را دارید ولی از آن خبر ندارید هم مطلع می‌شوید.

برای آشنایی با نحوه انجام تستس پاپ اسمیر و زمان‌بندی انجام آن، می‌توانید مطلب تست پاپ اسمیر در مجله دکتردکتر را مطالعه کنید.

آیا فیبروم رحمی علائمی شبیه به کیست تخمدان دارد؟

کیست و فیبروم با هم متفاوت هستند. فیبروم‌ها در ذات خوش خیم هستند و فرد می‌تواند به شرط داشتن شریط پایدار تا آخر عمر بدون هیچ مشکلی با آن سر کند. این در حالی است که کیست تخمدان خطرناک است و به محض مشاهده علائم آن باید به پزشک برای درمان هر چه سریع‌تر مراجعه کرد.

داشتن اطلاعات و شناخت علائم و راه‌های درمان کیست تخمدان برای هر بانویی بسیار مهم است. از این رو از شما دعوت می‌کنیم تا مطلبی تحت عنوان کیست تخمدان چیست را در مجله دکتردکتر مطالعه کنید. در این مطلب، تمامی سوالات شما را پاسخ داده‌ایم.

درمان فیبروم رحم سخت نیست اما باید آن را جدی بگیرید!

در بخش‌های مختلف این مقاله بارها اشاره کردیم که درمان فیبروم رحم آسان است و اصلا از این بیماری نباید بترسید اما حالا می‌خواهیم روی این مطلب تاکید کنیم که مراجعه به موقع و درمان این بیماری را جدی بگیرید. برای همین توصیه می‌کنیم تا هر کدام از علائم و نشانه‌هایی که در این مطلب درباره آن‌ها برایتان گفتیم، به دکتر زنان مراجعه کنید. برای گرفتن نوبت اینترنتی پزشک نیز می‌توانید از سامانه دکتردکتر کمک بگیرید.

در انتها از شما می‌خواهیم اگر تجربه‌ای در زمینه درمان فیبروم رحم دارید، با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر به اشتراک بگذارید. همچنین اگر سوالی در این زمینه دارید، خوشحال می‌شویم که از ما بپرسید.