اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟ بررسی علائم و نحوه تشخیص

اختلال اضطراب اجتماعی به عنوان یک فوبیای اجتماعی شناخته می‌شود که در موقعیت‌های جمعی و در زمان‌های ارتباطی با افراد دیگر رخ می‌دهد. با بروز این اختلال، علائم اضطراب اجتماعی نمایان خواهد شد و دل نگرانی‌ها برای افراد بیشتر می‌شود. افرادی که دچار اضطراب هستند، همیشه نگرانی‌های مختلفی دارند تا مورد قضاوت سایر افراد قرار نگیرند که همین موضوع باعث می‌شود تا تنش‌های بیشتری را تجربه کنند. علائم روحی و فیزیکی مختلفی در اضطراب اجتماعی دخیل هستند که استرس را در موقعیت‌های اجتماعی مختلف نمایان می‌کند. در این مقاله از دکتردکتر می‌خواهیم به ابعاد اختلال اضطراب اجتماعی اشاره کنیم تا انتهای متن همراه ما باشید.

در پایان اگر سوالی داشتید، می‌توانید در انتهای مطلب در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ بدهد.

آنچه در این مقاله خواهید خواند نمایش بیشتر

اضطراب اجتماعی چیست؟

کسانی که به اضطراب اجتماعی دچار هستند، در صحبت‌کردن با آدم‌ها، ملاقات با افراد جدید و شرکت در موقعیت‌های اجتماعی مشکل دارند. این دسته از افراد مدام نگران قضاوت دیگران هستند و از اینکه زیر ذره‌بین افراد دیگر قرار بگیرند، واهمه دارند.

مبتلایان به اختلال اضطراب از نوع اجتماعی از مشکلات خود باخبر هستند، اما در حل و رفع آن ناتوان‌اند. باید بدانید که این اختلال با خجالتی ‌بودن فرق می‌کند. خجالت، می‌تواند روند برقراری ارتباط فرد با دیگران در مدرسه، دانشگاه و مکان‌های دیگر را سخت کند، اما حجم اثرگذاری‌اش روی ابعاد زندگی به اندازه ابتلا به جمع‌هراسی نیست.

ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی زندگی روزانه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و حتی اموری مانند خریدکردن معمولی را هم دشوار می‌کند. حدود ۱۵ میلیون نفر از جمعیت در کشور آمریکا به جمع‌هراسی مبتلا هستند. البته آماری از این دست، برای ایران وجود ندارد، اما تعداد زیادی از افراد در کشورمان هم درگیر چنین اختلالی هستند. جمع هراسی و دوری گزینی یکی از نشانه‌های اختلال دوری گزینی نیز میباشد که در مقاله شخصیت اجتنابی بیشتر در مورد این ویژگی توضیح داده‌ایم.

نشانه ها و علائم اضطراب اجتماعی

علائم اضطراب اجتماعی به عنوان یکی از اختلالات روانی در افراد تنها زمانی تشخیص داده می‌شود که در موقعیت‌های شغلی و زندگی اجتماعی اختلال‌های جمع‌هراسی رخ دهد. نشانه‌ها و علائم اضطراب به دو صورت فیزیکی و روحی در افراد دیده می‌شوند که در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

علائم فیزیکی

افرادی که به جمع‌هراسی دچار هستند، در مواجهه با جمع و اجتماع، نشانه‌های زیر را از خود بروز می‌دهند:

سرخ‌شدن صورت
حالت تهوع
تعریق
لرزیدن
سفت‌شدن بدن
خالی‌شدن ذهن و فقدان تمرکز
سرگیجه
تپش قلب

با بروز هریک از این نشانه‌ها می‌توان گمان را بر بروز اضطراب اجتماعی افراد گذاشت. در کودکان بروز سندروم لالی انتخابی را نیز می‌توان نشانه‌ای از اظطراب اجتماعی شمرد.

علائم روحی و روانشناختی

شرایط روحی و روانشناختی افرادی که به اختلال اضطراب اجتماعی مواجه هستند، نسبت به دیگران تفاوت دارد و با مشکلات مختلفی روبه‌رو می‌شوند. از نشانه‌های روانشناختی این افراد هم باید به موارد زیر اشاره کرد:

نگرانی زیاد قبل، در طول یا بعد از قرارگرفتن در موقعیت‌های اجتماعی
پرهیز از شرکت در موقعیت‌های جمعی یا پنهان‌کردن خود در چنین موقعیت‌هایی
ترس مداوم از اشتباه‌کردن در انجام کارها
نگرانی بابت اینکه دیگران متوجه اضطرابش شوند
نیاز به مصرف الکل برای توانمند شدن در اجتماع
نرفتن به مدرسه یا محل کار به خاطر اضطراب شدید

همه آدم‌ها گاهی دچار اضطراب می‌شوند، اما این موضوع درمیان مبتلایان به هراس اجتماعی، شدید و مداوم است. آن‌ها از اینکه نقد شوند و مورد قضاوت قرار بگیرند، می‌ترسند و از تحقیرشدن در مقابل دیگران به‌ شدت واهمه دارند. برای همین است که از شرکت در موقعیت‌هایی مشابه موارد زیر پرهیز می‌کنند:

سؤال پرسیدن دیگران
مصاحبه‌های شغلی
خریدکردن
استفاده از مکان‌های عمومی
صحبت‌کردن با تلفن
بیرون غذا خوردن

به طور کلی شدت اضطراب اجتماعی در افراد متفاوت است. بعضی‌ها فقط در برخی از شرایط دچار اضطراب می‌شوند و برخی هم همیشه به آن دچار هستند. این نوع اختلال اجتماعی باید بررسی شوند تا نگرانی برقراری ارتباط با دیگران کاسته شود.

استرس اجتماعی در چه موقعیت هایی نمایان می‌شود؟

به طور معمول افرادی که فوبیای اجتماعی یا همان اضطراب اجتماعی دارند در شرایط و موقعیت‌های مختلف نمی‌توانند ارتباط موثری برقرار کنند. حضور آن‌ها در این موقعیت‌ها و شرایط با جمع هراسی همراه است و سختی زیادی دارد. افراد مبتلا به اضطراب‌های اجتماعی نشانه‌های اختلال را بیشتر در شرایط زیر تجربه خواهند کرد:

صحبت در جمع
قرارهای عاشقانه
ارتباط چشمی‌با دیگران
ورود به مکان‌های جدید
مهمانی
صحبت با افراد غریبه
شروع کردن مکالمه
مرکز توجه بودن
مورد انتقاد یا تشویق واقع شدن
غذا خوردن، صحبت با تلفن و نوشتن در مقابل دیگران
معرفی شدن به دیگران
ملاقات با افراد مهم
رفتن به مدرسه و محل کار

افرادی که به هراس‌جمعی مبتلا هستند ممکن است تنها در برخی از موقعیت‌های گفته شده با اختلال روبه‌رو شوند و برخی دیگر در تمام شرایط اضطراب را تجربه کنند. از این‌رو ممکن است که موقعیت‌های اضطراب‌آور برای افراد متفاوت باشند، اما همگی ترس‌های اجتماعی یکسانی دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

ترس از مرکز توجه بودن
ترس از قضاوت شدن در موقعیت‌های اجتماعی مختلف
ترس از مسخره شدن
احساس خجالت زدگی در جمع

استرس اجتماعی را بهتر است که با مشاوره‌های درمانی کنترل کرد تا شرایط زندگی بهتری داشت و از ترس‌های ایجاد شده دوری کرد.

ترس از توجه در جمع و خجالت زیاد، ازنشانه های اختلال اضطراب اجتماعی است — ترس از اجتماع در مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی

انواع اضطراب اجتماعی

دو نوع اضطراب اجتماعی خاص و منتشر وجود دارد. بسیاری از افراد هراس‌جمع، عصبی بودن و ناراحتی را در موقعیت‌های مختلف تجربه می‌کنند. بیشتر افراد به اضطراب اجتماعی از نوع منتشر مبتلا هستند. این افراد با اختلالات رفتاری اضطراب، نگرانی، بلاتکلیفی، افسردگی، شرمساری، احساس حقارت و سرزنش مواجه می‌شوند و در بیشتر موقعیت‌های اجتماعی احساس خوشایندی ندارند.

اضطراب اجتماعی فراگیر یا منتشر

برخی از افراد نگرانی‌های مختلفی درباره سلامت، خانواده یا شغل خود دارند که تا حدودی بیشتر مردم با آن مواجه می‌شوند. اما در اضطراب اجتماعی فراگیر، نگرانی‌ها و اختلالات افراطی بوده و در بیشتر جوانح زندگی خود را نمایان می‌کند. به گونه‌ای که بسیار آزاردهنده خواهد بود. افرادی که به اضطراب اجتماعی فراگیر مبتلا هستند، شرایط جسمی ‌و روحی مناسبی ندارند و بسیار بی قرار بوده و مشکلات گوارشی مختلف را هم تجربه می‌کنند.

با توجه به تحقیقاتی که انجام شده است، بیش از 9 درصد از افراد در برهه‌ای از زندگی خود دچار اختلال اجتماعی فراگیر می‌شوند و از طریق دارو درمانی یا روان درمانی مدیریت زندگی خود را بر عهده می‌گیرند.

دلایل اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟

در حال حاضر دلیل قطعی ابتلا به اضطراب اجتماعی مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد که مجموعه‌ای از عوامل در شکل‌گیری آن بی‌اثر نیستند. عوامل ژنتیکی، جسمانی و بیولوژیکی در این مورد نقش دارند. بروز مشکلاتی در سیستم انتقال‌دهنده‌های عصبی می‌تواند منجر به از بین‌رفتن تعادل هورمون‌های سروتونین (serotonin)، دوپامین (dopamine) و گلوتامات(glutamate) شود. این مواد شیمیایی مغزی باعث تنظیم خلق‌وخو می‌شوند.

عوامل محیطی هم در دچارشدن به جمع هراسی تاثیر دارند. از جمله این عوامل باید به موارد زیر اشاره کنیم؛

تجربه سوءاستفاده عاطفی یا جسمانی
تعاملات منفی و نامطلوب با آدم‌های دیگر
داشتن والدین کنترل‌گر
نداشتن حس امنیت و نگرانی بابت بی‌اعتمادی

تجربه‌های ناخوشایند زندگی می‌توانند منجر به اختلال اضطراب پس از سانحه (PTSD) شوند. یکی از نشانه‌های این مشکل هم اضطراب اجتماعی است. اختلالات اضطراب، گاهی حالت ارثی هم دارند، اما کماکان مشخص نیست که علت اضطراب اجتماعی در یک خانواده به دلیل وجود محیط مشابه ایجاد شده یا عوامل ژنتیکی تاثیر گذار بوده‌اند.

آیا اضطراب اجتماعی در کودکان و نوجوانان وجود دارد؟

بله. علائم اضطراب اجتماعی در سنین مختلف با تغییراتی همراه است. کودکان و نوجوان در شرایط مختلف در معرض اختلال اضطراب اجتماعی هستند و احساس‌های گوناگونی را تجربه خواهند کرد. توانایی عدم صحبت کردن در مقابل دیگران، ترس از قضاوت‌ها و مسخره شدن و گوشه‌گیر شدن از جمله مواردی هستند که کودکان و نوجوانان تجربه خواهند کرد.

اضطراب اجتماعی در کودکان

کودکانی که به اضطراب اجتماعی مبتلا می‌شوند، احساس‌های مختلفی را تجربه می‌کنند که هریک می‌تواند به عنوان محرک‌های مختلف برای نشان دادن رفتار اجتماعی تلقی شوند. از جمله مهم‌ترین رفتار‌های کودکان مبتلا به اضطراب‌های اجتماعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

خواندن با صدای بلند یا ایجاد صداهای ناهنجار یکدفعه‌ای
ترس از مورد ارزیابی قرار گرفتن توسط دیگران
ترس از توهین به دیگران
صحبت کردن در مقابل دیگران
ترس از خجالت
ترس از صحبت کردن با افراد ناآشنا

کودکانی که به اضطراب‌های اجتماعی مبتلا هستند، بیشتر در موقعیت‌های مختلف مانند: مدرسه، حضور در تیم‌ها، بازی‌های مختلف، کلاس‌های تقویتی و دیدارهای خانوادگی مضطرب خواهند بود. فوبیای اجتماعی بودن در کودکان بر عملکرد تحصیلی، روابط خانوادگی، عزت نفس و اعتماد به نفس آن‌ها تاثیر می‌گذارد و ممکن است که اثر منفی ایجاد کند.

هنگامی ‌که والدین شرایط فوبیای اجتماعی کودک خود را تشخیص دهند باید بلافاصله با روان درمانی یا دارودرمانی به برطرف شدن این اختلال کمک کنند. مراجعه به پزشک‌های متخصص بسیار موثر خواهد بود.

فوبیا اجتماعی در نوجوانان

دوره نوجوانی همیشه با چالش‌های مختلفی همراه است که همین موضوع باعث ایجاد اضطراب‌های مختلفی خواهد شد. اما در برخی از مواقع چالش‌ها به اضطراب اجتماعی تبدیل می‌شوند و نوجوانان را وارد یک دنیای دیگر می‌کنند. طرز رفتار در کودکی، مشکلات جسمی، مشکلات گفتاری و سبک فرزند پروری همگی در بروز فوبیای اجتماعی نوجوان تاثیرگذار خواهند بود.

فرض کنید کودکی به طور ذاتی خجالتی است و ترس مواجه شدن با افراد مختلف را دارد، خب این کودک در نوجوانی برای برقرای ارتباط با هم سن و سال‌های خود، با مشکل مواجه شده و ترس مسخره شدن و قضاوت‌های مختلف را خواهد داشت. از این‌رو مهم است که به مشکلات کودکان اهمیت داد و آن‌ها را رها نکرد. زیرا مشکلات گفتاری یا جسمی ‌در دوران نوجوانی باعث کاهش عزت نفس می‌شوند و مشکلات فوبیای اجتماعی را به همراه دارند.

والدین در این شرایط باید به سلامت جسم و روح فرزند خود توجه بیشتری داشته باشند تا نوجوانان چالش‌های کمتری را تجربه کنند.

درمان اضطراب اجتماعی چگونه انجام می‌شود؟

برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی، روش‌های مختلفی وجود دارد. بعضی از افراد فقط به یک نوع درمان نیاز دارند و برخی دیگر نیاز به تلفیقی از روش‌های مختلف دارند. از این‌رو بهتر است که با روش‌های درمانی اختلال اجتماعی آشنا باشید. روش‌های درمان این اختلال به شرح زیر هستند:

تراپی یا مشاوره برای درمان اضطراب اجتماعی
دارو درمانی
درمان اضطراب اجتماعی با نوروفیدبک
درمان اضطراب اجتماعی با هیپنوتراپی
تحریک مغناطیسی مغز

تراپی یا مشاوره

روش‌های مشاوره روانشناسی برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی به شکل‌های مختلفی مانند: جلسات فردی، گروهی و به شکل حضوری یا آنلاین انجام می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند.

روان ‌درمانی شناختی (CBT)؛ این روش با ارائه راه‌کارهایی به مدیریت اضطراب فرد کمک می‌کند. برای مثال: او را در مسیر جایگزین‌کردن افکار منفی به‌جای موارد مثبت هدایت می‌کند.

درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)؛ در این روش به مبتلایان اختلال اضطراب کمک می‌شود که در لحظه زندگی کنند و با پذیرش خود، همان‌طور که هستند، رفتارهایشان را تحت کنترل بگیرند. زندگی براساس ارزش‌های فردی موجود به رغم تمام نقاط منفی از جمله استراتژی‌هایی است که در این روش استفاده می‌شود.

درمان‌های گروهی یا گروه‌های حمایتی؛ در این روش هم به فرد کمک می‌شود که در جمع شرکت کند و با حضور در کنار افراد دیگر با مشکل مشابه، به رفع چالش‌هایش بپردازد. با شرکت در چنین جمع‌هایی، فرد مبتلا متوجه می‌شود که تنها نیست و برای بهبود اوضاعش تشویق می‌شود.

قرارگرفتن در معرض؛ روانشناسان به افراد کمک می‌کنند که به تدریج در موقعیت‌هایی که از آن واهمه دارند، قرار گیرند تا با اضطراب‌ها روبه‌رو شوند.

دریافت مشاوره روانشناسی برای درمان

اگر فوبیای اجتماعی مانع از حضور مفید و بهره‌وری در موقعیت‌هایی مختلف می‌شود، باید فکری به حال وضعیت خود کنید. زندگی شاد و متعادل از شخصی که به دلایل مختلف از حضور در جمع می‌گریزد، بسیار دور خواهد شد.

به خودتان شانس تجربه لحظه‌های آرام و موفقیت بیشتر در زندگی را بدهید. سعی نکنید که رفتار غیرعادی و اختلال اضطراب از جمع را عادی جلوه دهید. باید برای درمان این مشکل، چاره‌ای بیاندیشید. مطمئن باشید که با دریافت کمک حرفه‌ای از مشاور و دکتر روانشناس می‌توانید بر اختلال اضطراب اجتماعی خود غلبه کنید. بعد از آن، روزهای خوش‌تری در زندگی منتظرتان خواهند بود. این را فراموش نکنید و برای رسیدن به آن لحظات، تمام تلاشتان را به کار بگیرید.

اگر میخواهید قبل از مراجعه به روانشناس با این تخصص بیشتر آشنا شوید، در مقاله متخصص روان شناسی کیست بیشتر به فعالیت‌های حوزه این تخصص پرداخته‌ایم.

دارو درمانی

مصرف برخی از داروها به بهبود علائم اختلال اضطراب اجتماعی کمک می‌کند. از جمله داروهای مؤثر برای درمان اضطراب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)(پاکسیل یا زلف)
مهارکننده‌های بازجذب سروتونین، نوراپی ‌نفرین (SNRIs) (افکسور)

برای اثرگذاری این داروها، باید چند هفته از آن‌ها مصرف کنید. گاهی هم امکان استفاده از پروپرانولول وجود دارد که اثرگذاری سریع‌تری نسبت به داروهای عنوان شده، دارد. دقت داشته باشید که مصرف داروها باید با توجه به دوز تجویزی پزشک مصرف شوند. به احتمال زیاد پزشک، مصرف با دوز کم را شروع می‌کند و به تدریج دوز داروها را افزایش می‌دهد. از این‌رو دارو درمانی باید فقط و فقط با نظارت پزشک انجام شود.

بهترین قرص برای اضطراب اجتماعی

قرص‌ها و داروهای مختلفی برای درمان فوبیای اجتماعی وجود دارند که پزشک با توجه به شرایط اختلالات اجتماعی آن‌ها را تجویز می‌کند. موثرترین داروها برای درمان اختلال اجتماعی عبارتند از:

سرترالین
فلوکستین
پاروکستین (در مورد این دارو در مقاله قرص پاروکستین اطلاعات بیشتری کسب کنید.)
بوسپیرون
لورازپام
دیازپام
کلونازپام
کلردیازپوکساید
آلپرازولام
ایمی‌پرامین
کلومی‌پرامین
اس سیتالوپرام (در مقاله قرص سیتالوپرام بیشتر با این دارو آشنا شوید.)
ترانیل سیپرومین
سلژیلین
ایزوکاربوکسازید
فنلزین

دقت داشته باشید که میزان دوز هریک از داروها و قرص‌ها باید با توجه به دستور پزشک مصرف شوند.

درمان با نوروفیدبک

یکی از روش‌های درمان اضطراب اجتماعی هم نوروفیدبک neurofeedback)) است. از طریق نوروفیدبک مغز به یاری خودش می‌آید و با ثبت امواج الکتریکی آن و بررسی بازخوردهایش به تغییر بیمار کمک می‌کند. با نوروفیدبک، نقص‌های عصبی فرد بررسی می‌شود و مغز یاد می‌گیرد که چطور آرام‌تر شود و در موقعیت‌های اضطراب‌آور از خود واکنش‌های مناسب نشان بدهد.

درمان با هیپنوتیزم

تحقیقات علمی ‌نشان می‌دهند که هیپنوتیزم هم در رفع اضطراب‌های اجتماعی مؤثر است. با وجود این روش درمانی، فرد مضطرب می‌تواند استرس‌هایش را کنترل کند و در موقعیت‌های جمعی مختلف به راحتی حاضر شود.

تحریک مغناطیسی مغز

تحریک مغناطیسی مغز یا درمان با آر تی‌ام اس جزو موثرترین روش‌های درمانی است که برای اختلالات روانی و اجتماعی توصیه می‌شوند. در این روش درمانی، سلول‌های بدن بیمار از طریق پالس‌های مغناطیسی مغز تحریک می‌شوند و عملکرد سلول‌ها بهبود پیدا می‌کنند.

آیا فوبیای اجتماعی به خودی خود از بین می‌رود؟

خیر. اگر اختلال یا فوبیای اضطراب اجتماعی درمان نشود به طور حتم تا آخر عمر ادامه‌دار است و باید عواقب آن را تحمل کرد. افرادی که دارو درمانی را انتخاب می‌کنند شرایط بهتری خواهند داشت و ارتباط موثرتری برقرار می‌کنند. همچنین افراد تحت درمان با مشاوره روانشناس‌ها می‌تواند راه‌های مقابله با اضطراب را آموزش ببینند و در موقعیت‌های جمعی راحت‌تر باشند تا درمان به طور کامل انجام شود. اما دقت کنید که این اختلال رفتاری، به خودی خود، از بین نمی‌رود و نیاز به درمان و مشاوره‌های تخصصی دارد.

اختلال اضطراب اجتماعی چه عوارض و عواقبی دارد؟

ترس از حضور در جمع باعث می‌شود که بسیاری از فرصت‌های زندگی را از دست داد. مبتلایان به این اختلال نمی‌توانند و نمی‌خواهند در موقعیت‌های اجتماعی مختلف حاضر شوند. چنین روندی، موفقیت روابط شخصی، کار و تحصیل افراد را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد که نتیجه آن، انزوا و مشکلات روحی مختلفی مانند افسردگی خواهد بود. بعضی از افراد مبتلا به این مشکل، برای پر کردن خلاهای موجود در زندگی‌شان، دست به راه‌کارهای نامطلوبی مانند، مصرف مواد مخدر و الکل می‌زنند.

اقداماتی برای کنترل اضطراب اجتماعی

برای درمان و بهبود اختلال جمع هراسی می‌توانید، اقداماتی را یاد بگیرید و آن‌ها را خودتان به تنهایی پیاده‌سازی کنید. موثرترین و بهترین اقدامات برای کنترل فوبیای اختلال اجتماعی عبارتند از:

تمرینات تنفسی
مدیتیشن و تمرین زیستن در لحظه
ورزش‌هایی مانند یوگا و تای‌چی
مدیریت استرس
دوری از مصرف کافئین
تنظیم برنامه خواب
مطالعه درباره اضطراب و عوارضش
صحبت‌کردن با مشاور، دوست یا فرد مورداعتماد
رژیم غذایی متعادل و ورزش روزانه

هریک از این اقدامات کوچک می‌توانند در روند بهبود وضعیت اضطراب کمک‌کننده باشند و شرایط عادی‌تری را برای افراد ایجاد کنند.

آیا اضطراب اجتماعی همان افسردگی است؟

افسردگی و اضطراب‌های اجتماعی تفاوت‌های گوناگونی دارند، در نتیجه شبیه به هم نیستند، اما مهم است که علائم و نشانه‌ها را به خوبی تشخیص داد. هریک از اختلال‌های روانی اضطراب و افسردگی، زندگی افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهند و شرایط را بحرانی می‌کنند. از این‌رو مهم‌ترین علائم و نشانه های افسردگی عبارتند از:

احساس غمگینی
ناامیدی و اضطراب
احساس ضعف و کمبود انرژی
اختلال در تمرکز و تفکر
به هم خوردن تنظیم خواب
تغییرات شدید غذایی
نداشتن علاقه و انگیزه برای انجام کارهای روزمره

فردی که افسردگی دارد شرایط متفاوت‌تری نسبت به فرد جمع‌هراس را تجربه می‌کند. با بروز هریک از نشانه‌های افسردگی باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد تا داروهای ضد افسردگی تجویز شوند.

رابطه اضطراب اجتماعی با افسردگی

بله، همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، اضطراب اجتماعی و گریختن از جمع می‌تواند منجر به انزوا شود. کسانی که تنهایی و انزوا را برای فرار از جمع ترجیح می‌دهند، دچار مشکلاتی نظیر افسردگی هم می‌شوند.

از کجا بفهمیم گرفتار اضطراب اجتماعی هستیم؟

آزمایش خاصی برای رسیدن به تشخیص قطعی درباره جمع‌هراسی وجود ندارد. با این حال، روانشناسان براساس تجربه‌ها و دانش خود با تکیه بر مراجع تشخیص بیماری‌ها و اختلالات مختلف به تشخیص در این زمینه می‌رسند. روانشناس‌ها برای رسیدن به نتیجه‌گیری، پرسش‌هایی در زمینه‌های زیر مطرح می‌کنند:

علائم و نشانه‌های اختلال
سوابق خانوادگی
وضعیت جسمانی فرد

همچنین در مراجع روانشناسی، علائم و نشانه‌های واضحی هم وجود دارند که نشان‌دهنده ابتلا فرد به اختلال اضطراب اجتماعی است. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

ترس از حضور در جمع و قرار گرفتن تحت قضاوت دیگران
نگرانی از تحقیر شدن یا ناراحت‌کردن دیگران
ترس از موقعیتی که ترسناک یا نگرا‌ن‌کننده نیست
نگرانی و ترس مداوم بیشتر از ۶ ماه
واهمه از جمع

از طرفی هم افرادی که ترس بی‌دلیل دارند و هیچ عامل فیزیکی یا محسوسی برایش موجود نیست، در دسته‌بندی افرادی قرار می‌گیرند که دچار اختلال اضطراب‌های اجتماعی شده‌اند.

تست اضطراب اجتماعی

هنگامی ‌که دکتر روانشناس تشخیص دهد عوامل ایجاد شده ناشی از مشکلات جسمی ‌نیستند، راه‌های دیگر را پیش می‌گیرند تا علت مشکلات رفتاری را تشخیص دهند. بنابراین روانشناس‌ها در جلسه‌های مشاوره برای تشخیص اختلال‌های اجتماعی تست اضطراب اجتماعی را انجام می‌دهند.

در این تست، رفتار فرد در جمع‌های مختلف بررسی می‌شود و رفتارهایی مانند ترس، اضطراب یا گوشه‌گیری به دقت بررسی خواهند شد.

تست اضطراب اجتماعی توسط روانشناس یا روانپزشک انجام می شود — انجام تست اختلال اضطراب اجتماعی توسط روانشناس

اضطراب اجتماعی پنهان چیست؟

گاهی اوقات، برخی از افراد دچار اضطراب اجتماعی هستند، اما دیگران متوجه این وضعیت نمی‌شوند چرا؟ زیرا فرد مبتلا در موقعیت‌های جمعی شرکت نمی‌کنند و خودشان را در معرض قضاوت دیگران قرار نمی‌دهند.

این دسته از افراد با چند فرد دیگر راحت هستند و با قرارگرفتن در کنار آن‌ها سعی دارند که محیط امنی برای خود ایجاد کنند و مشکلاتشان را بروز ندهند. مبتلایان به چنین مشکلی به طور معمول رفتاری در زبان بدن خود بازتاب می‌دهند که نشان از غیرعادی‌بودن وضعیتشان دارد.

آیا جنسیت روی حس اضطراب اجتماعی تاثیرگذار است؟

آمار و پژوهش‌ها نشان می‌دهند که زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به اضطراب اجتماعی هستند. البته برآورد این ارقام کار ساده‌ای نیست و در جوامع مختلف با هم فرق می‌کند. سطح فرهنگی و شرایط اجتماعی هر جامعه با دیگری متفاوت است و گاهی حتی مشخص شده است که تفاوتی میان جنسیت‌ها در ابتلا به این نوع اختلال وجود ندارد.

تفاوت اضطراب اجتماعی و خجالتی بودن

اضطراب اجتماعی چیزی فراتر از خجالت‌کشیدن است. در حقیقت این مشکل یک اختلال جدی است که نیاز به پیگیری دارد. یادتان باشد، خجالت‌کشیدن یک احساس است که امکان دارد، برای افراد مختلف در موقعیت‌های اجتماعی گوناگون پیش آید. اما اضطراب اجتماعی در موقعیت‌های جمعی، بیشتر دیده می‌شود.

خجالتی‌ها مانند مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی دچار تشویش نیستند و در صورت لزوم، می‌توانند برای پیش‌بردن امورات مربوط به خودشان اقدام کنند، اما جمع‌هراسی مشکلی است که در روند عادی زندگی اختلال ایجاد می‌کند.

بررسی روابط افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی با خانواده

هنگامی ‌که فردی با علائم و نشانه‌های اختلال اضطراب اجتماعی در یک خانواده حضور دارد، اعضای دیگر را هم مشوش می‌کند. به طور حتم خانواده دوست ندارد که یکی از اعضایش دچار مشکل باشد، اما به دلیل ابتلای یکی از اعضا به اختلال اضطراب اجتماعی، نمی‌توانند که در موقعیت‌های جمعی مختلف حضور داشته باشند. از طرفی هم اعضای خانواده فردی که دچار اختلال اضطراب است، باید اطلاعات خود را درباره مشکلات اجتماعی به‌روز کنند. در این صورت است که می‌توانند رفتار درستی از خود نشان بدهند و به رفع مشکل، کمک کنند. گاهی در جلسات روان‌درمانی از حضور اعضای خانواده فرد مبتلا هم استفاده می‌شود.

در برخی از مواقع افراد در میان اعضای خانواده خود هم دچار اضطراب می‌شوند و نمی‌توانند در جمع آن‌ها حاضر شوند. وجود افرادی که به مرزهای شخصی و خصوصی اعضای دیگر اهمیت نمی‌دهند، در این موقعیت بسیار آزاردهنده خواهد بود. گاهی اوقات، ریشه اضطراب اجتماعی به فعالیت زیاد از حد بادامه مغز یا آمیگدال بازمی‌گردد. این بخش از مغز در پاسخ‌دادن به ترس‌ها و اضطراب‌ها فعال است و مشکلات اضطراب‌های اجتماعی را پدیدار می‌کند.

پدیده خود انتقادی در اضطراب اجتماعی

انتقاد از خود یکی از نتایج اضطراب است. کسانی که اضطراب از نوع اجتماعی را تجربه می‌کنند، اسیر این موضوع هستند و مدام خود را نقد می‌کنند. افکار و احساسات همراه با اضطراب و تشویش، باعث می‌شوند که فرد مدام به خودش نگاهی موشکافانه داشته باشد.

عزت نفس فرد در صورت مبتلا بودن به اختلال اضطراب اجتماعی کم می‌شود و همین موضوع یکی دیگر از دلایلی است که باعث نقد کردن شدید خواهد شد. این نقدها گاهی بی‌رحمانه است و فرد در گفت‌وگویی ذهنی با خود مدام حرکات و رفتارش را منفی ارزیابی می‌کند.

اضطراب خود را کنترل کنید و از زندگی اجتماعی لذت ببرید

اگر دچار اضطراب اجتماعی هستید، نگران نباشید! باید بدانید که با صرف زمان و اراده برای رفع این اختلال می‌توانید روزهای بهتری را تجربه کنید. نشانه‌ها و علائم اضطراب اجتماعی که به صورت فیزیکی و روحی نمایان می‌شوند باید جدی گرفته شوند تا راحت‌تر بتوان از راه‌های درمانی مختلف مانند تراپی، دارو درمانی، نوروفیدبک، هیپنوتیزم و تحریک مغناطیسی مغز استفاده کرد.

با مراجعه به روانشناسان، اختلال اضطراب اجتماعی، قابل حل است و برای دریافت نوبت آنلاین هم می‌توانید از سامانه نوبت دهی دکتردکتر کمک بگیرید. اگر هنوز پرسشی بی‌پاسخ درباره اختلال اضطراب اجتماعی در ذهنتان وجود دارد کافی است که سوالاتتان را در قالب کامنت و در انتهای همین متن با ما در میان بگذارید.

منابع:

verywellmind.com

webmd.com

mayoclinic.org

healthline.com