دندان درد کودکان ۴ تا ۸ ساله! راهکارهای درمان دندان درد کودکان

روش خانگی و فوری برای درمان دندان درد کودکان وجود دارد، اما بهترین راه، مراجعه به دندانپزشک است. در صورتی که به صورت موقت به دندانپزشک دسترسی نداشتید، می‌توانید از درمان خانگی و درمان فوری دندان درد کودکان کمک بگیرید. در صورت مشاهده علائم دندان درد در کودکان، قبل از هر گونه اقدام بهتر است با پرسیدن سوال‌هایی از فرزندتان، دندانی که درد می‌کند را پیدا کنید.برای این منظور بهتر است دهان کودک خود را بررسی کنید تا ببینید شکستگی، التهاب لثه و تغییر رنگ اتفاق افتاده است یا خیر. در این مقاله از مجله سلامتی دکتر دکتر دلایل دندان درد، راهکار های درمان خانگی، پزشکی و پیشگیری از دندان درد کودکان را مطالعه خواهیم کرد. برای مطالعه این مطلب، به ۵ دقیقه زمان نیاز دارید.

در پایان اگر سوال داشتید، می‌توانید در انتهای مطلب در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.

دلایل دندان درد کودکان

در صورتی که با دندان درد کودکان مواجه شده‌اید، در ابتدا باید بدانید که دلیل اصلی دندان درد کودکان چیست. در ادامه قصد داریم دلایل دندان درد کودکان را توضیح دهیم.

درد دندان در کودکان به دلایل گوناگونی رخ می‌دهد. این دلایل به شرح زیر است:

دندان نهفته

یکی از دلایل دندان درد کودکان ، دندان نهفته است. با توجه به اینکه کودک در سنین رویش دندان قرار دارد، احتمال رویش دندان نهفته زیاد است. در این حالت دندان نمی‌تواند برای رشد و شکل‌گیری کامل در حالت عادی از لثه بیرون بیاید و درون بافت لثه رشد می‌کند که این موضوع منجر به دندان نهفته در کودکان می‌شود.

رویش دندان جدید

از مهم‌ترین دلایل دندان درد کودکان می‌توان به رویش دندان جدید شیری یا دائمی اشاره کرد‌. دندان برای رشد به لثه فشار می‌آورد و به همین علت، کودک احساس درد می‌کند.

عفونت دندان

در صورتی که دندان کودک دچار عفونت شده باشد یا آبسه ایجاد شود، احساس درد شروع می‌شود. در صورتی که یک برآمدگی قرمز رنگ و ملتهب را در کنار دندان فرزندتان مشاهده کردید، باید بدانید که آبسه دندانی ایجاد شده است و برای درمان آن باید هرچه سریع‌تر به دکتر دندانپزشک مراجعه کنید؛ زیرا عفونت و آبسه خود به خود درمان نمی‌شوند و با گذشت زمان بدتر می‎شوند.

احتمال سرایت عفونت به سایر قسمت‌های بدن نیز وجود دارد. توصیه ما این است که روش‌های درمان خانگی را برای رفع عفونت دندان امتحان نکنید. درمان‌های پزشکی و استفاده از قرص و دارو برای درمان عفونت، اثربخشی بیشتری دارد.

عفونت اعصاب دندان

مشکلات یا آسیب به اعصاب مرکز دندان از دیگر دلایل دندان درد کودکان به شمار می‌آید. در صورتی که قسمت نرم داخل دندان که عروق خونی و عصبی دارد، ملتهب عفونی شود، درد ایجاد خواهد شد. معمولا علت این پدیده، دندان قروچه یا ضربه است.

ایجاد حفره در دندان

در صورتی که در دندان کودک حفره ایجاد شود، کودک احساس درد خواهد کرد. معمولا حفره به دلیل پوسیدگی دندان ایجاد می‌شود. همچنین در صورتی که کودک نتواند بهداشت دندان خود را رعایت کند و غذاهای نامناسب مثل قند و نشاسته زیاد مصرف کند، در دندان او حفره ایجاد خواهد شد.

مشکلات لثه

مشکلات لثه از دیگر دلایل دندان درد کودکان است. در صورتی که لثه سالم باشد، خونریزی نمی‌کند؛ لثه سالم، صورتی رنگ و محکم است. در صورتی که کودک در هنگام مسواک زدن زیاده روی کند و مسواک را خیلی محکم بزند، ممکن است پرزهای سفت مسواک، لثه را دچار خونریزی کند. سعی کنید درست مسواک زدن را به کودکان خود یاد دهید. به این منظور، استفاده از مسواک نرم نیز پیشنهاد می‌شود.

عقب نشینی لثه

عقب نشینی لثه دندان درد ایجاد می‌کند. در صورتی که لثه کودک شما دچار تحلیل شود، به طوری که بخش‌های حساس و نرم ریشه دندان دیده شود، می‌گوییم لثه دچار عقب نشینی شده است.‌ با مشاهده این وضعیت در کودک خود به پزشک مراجعه کنید و سراغ روش‌های درمان فوری و خانگی نروید.

گیر کردن غذا

هنگامی که کودک شما غذاهای سفت مثل پاپ کورن یا آجیل میل می‌کند، ممکن است تکه‌ای از آن‌ها در بین دندان‌هایش گیر کند. طبیعی است که در این حالت، دندان دردی ایجاد می‌شود که با مسواک صحیح یا نخ دندان از بین می‌رود و نیازی به راهکار خانگی و یا پزشکی وجود ندارد.

لب پریدگی

در صورتی که دندان کودک شما لب پریده شود یا ترک بخورد، احتمال ایجاد دندان درد افزایش پیدا می‌کند. مخصوصا هنگامی که کودک شما غذا بخورد یا نوشیدنی بنوشد، احساس درد در دندان‌هایش بیشتر خواهد شد. احتمال این عارضه زمانی زیاد است که کودک شما دندان قروچه داشته باشد و یا به صورت مادرزادی دندان‌هایش، نامرتب رشد کند.

در صورتی که به دندان پوسیده رسیدگی نشود، می‌تواند کودک را دچار احساس درد کند. دندان پوسیده در مراحل اولیه درد ندارد، اما باید رسیدگی شود. برای درمان پوسیدگی دندان مراجعه به پزشک ضروری است و نباید به مدت طولانی از درمان‌های خانگی استفاده کنید.

سایر علت های دندان درد کودکان

علت دندان درد کودکان ممکن است عفونت سینوس، عفونت‌های ویروسی مثل سرماخوردگی و کمبود انواع ویتامین‌ها باشد. همچنین در صورتی که در سیم‌کشی‌های دندان‌های ارتودنسی شده مشکلی ایجاد شود، می‌تواند باعث دندان درد کودکان ‌شود. دندان شل و یا لخت شده نیز، علت دندان درد کودکان است.

علائم دندان درد در کودکان

علائم دندان درد در کودکان با یکدیگر متفاوت است، اما بعضی از آنها در اکثر کودکان دیده می‌شود. علائم رایج دندان درد در کودکان شامل موارد زیر است:

• تب
• درد ضربان‌دار و یکسره دندان
• حساس شدن فک اطراف دندان و دردناک شدن آن
• احساس بی‌حالی و یا خستگی کودکان
• بدتر شدن درد دندان هنگام تماس با مایعات سرد گرم یا غذاها
• بدتر شدن دندان درد با لمس دندان
• مشکل اشتها
• مشکلات مربوط به خواب

اگر این علائم را در فرزندتان می‌بینید، بهتر است درمان‌های خانگی را شروع کرده و سپس به پزشک مراجعه کنید.

چطور دندان درد کودکان را تشخیص دهیم؟

معمولا برای والدین سوال پیش می‌آید که چگونه دندان درد کودکان را تشخیص دهیم؟ در ابتدا باید محل دقیق درد را پیدا کرده، سپس علائم آن را بررسی و سپس مراحل درمان و تسکین درد دندان را آغاز کنید. اولین کاری که والدین باید انجام دهند، تلاش برای پیدا کردن علت دندان درد کودکان است.

پیدا کردن محل دقیق درد

اگر کودک به اندازه کافی بزرگ شده که قادر به صحبت کردن باشد، از او بخواهید که نوع درد دندان خود را برای شما توصیف کند. اگر کودک، کم سن و سال تر باشد به دقت هرگونه تورم، قرمزی لثه و گونه، تغییر رنگ دندان و یا شکستگی دندان احتمالی را بررسی کنید. اگر دندان لق، تغییر رنگ داده و یا شکسته پیدا کردید، احتمالا علت درد دندان کودک را متوجه شده‌اید.

پیدا کردن محل دقیق درد، اولین قدمی است که شما باید در هنگام مشاهده دندان درد کودک انجام دهید. در این مرحله باید در مورد محل ایجاد درد خود و زمان شروع درد اطلاعاتی از کودک دریافت کنید، سپس این اطلاعات جمع آوری شده را به پزشک ارائه دهید.

بررسی علائم

در مرحله بعدی شما باید بررسی علائم دندان درد را در کودک خود کنترل کنید. مثلا به یاد آورید که آیا ضربه به دهان کودک شما وارد شده است که به دنبال آن دندان درد ایجاد شود؟ همچنین به داخل دندان دهان کودک نگاه کنید و از شکستگی ترک خوردگی، التهاب لثه و دیگر آسیب‌های لثه اطمینان حاصل کنید.

درمان و تسکین درد دندان

در صورتی که مورد مشکوکی را در دهان فرزند خود مشاهده نکردید، می‌توانید نسبت به تسکین فوری درد اقدام کنید. مثلا یکی از کارهای ساده این است که به آرامی دندان‌های کودک را با نخ دندان تمیز کنید. در صورتی که ورم را در دهان کودک مشاهده کردید، می‌توانید از کمپرس یخ از قسمت بیرونی فک استفاده کنید و خود را در اولین زمان ممکن به پزشک برسانید.

درمان دندان درد کودکان

دندان درد در کودکان شایع است و هر شکلی از درد باعث نگرانی والدین می‌شود. برای تشخیص مشکل و کمک به کودک برای تسکین شدت درد به معرفی روش‌های درمان دندان درد کودکان می‌پردازیم. این درمان‌ها شامل درمان خانگی، پزشکی و طب سنتی است.

درمان دندان درد کودکان به روش خانگی

اگر به دنبال درمان خانگی و فوری دندان درد کودکان هستید، ‌می‌توانید از روش‌هایی استفاده کنید که عارضه خاصی برای کودکان ایجاد نمی‌کنند.

درمان‌های خانگی درد دندان کودکان به شرح زیر است:

کمپرس یخ

به نقل از سایت seattlechildrens،

«یک کیسه سرد یا یخ را در یک پارچه تمیز، روی فک دردناک بگذارید. این کار را به مدت 20 دقیقه انجام دهید.»

اگر کمپرس‌ سرد در خانه ندارید، چند قطعه یخ را درون حوله و یا جوراب تمیزی قرار دهید.

استفاده از روغن میخک و روغن سیر

روغن گل میخک، یک روغن ضد میکروبی و ضد قارچی است که از زمان روم باستان برای تسکین دندان درد استفاده می‌شود. به آرامی پنبه آغشته به روغن میخک را روی مناطق دردناک دندان و لثه‌ها بکشید. البته دقت داشته باشید که کودک شما به هیچ عنوان نباید روغن میخک را ببلعد، زیرا عوارض شدیدی مثل تشنج را ممکن است ایجاد کند.

شاید بهتر باشد برای اجتناب از عوارض شدید، این روش درمان خانگی را برای کودک خود استفاده نکنید. در صورتی که فرزندتان به سیر حساسیت نداشته باشد، می‌توانید از روغن سیر هم برای تسکین دندان درد استفاده کنید.

سیب زمینی

برای درمان دندان درد کودکان به روش خانگی می‌توانید از سیب زمینی کمک بگیرید. برای استفاده از سیب زمینی برای تسکین درد باید سیب زمینی پوست کنده شده و تکه تکه را روی دندان خراب بگذارید. پوره سیب زمینی و نمک نیز برای تسکین درد کمک خواهد کرد.

چای کیسه ای نعنا-فلفل

استفاده از چای کیسه‌ای نعنا فلفلی بین لثه‌ها از روش‌های درمان دندان درد است. این چای کیسه‌ای بوی بسیار خوبی دارد. استفاده از روغن نعنافلفلی هم درد دندان را کاهش می‌دهد. استفاده از عصاره نعناع برای کودکان پیشنهاد نمی‏شود، زیرا ممکن است عوارضی را به دنبال داشته باشد.

عصاره وانیل

برای استفاده از عصاره وانیل آن را به پارچه نخی تمیز بزنید و روی دندان خراب کودکان قرار دهید.

آویشن

آویشن یک درمان فوری خانگی برای دندان درد نیست، اما خواص آنتی باکتریال دارد و می‌تواند به عنوان روش کمکی استفاده شود. برای استفاده از آویشن دو روش وجود دارد: در روش اول می‌توانید چند قطره از اسانس آویشن و آب را با کمک پنبه به دندانی که درد دارد، بزنید. در روش دوم از برگ‌های آویشن استفاده می‎شود. به این ترتیب که برگ‌های آویشن را دم کرده و سپس آن را از صافی رد می‌کنید تا فرزندتان آن را در دهان بچرخاند. (به مدت 30 دقیقه)

زردچوبه و دارچین

استفاده از خمیر زردچوبه و دارچین نیز می‌تواند دندان درد در کودکان را کاهش دهد. دارچین و زردچوبه خواص ضدالتهابی و ضددرد دارد.

مسواک زدن و نخ دادن کشیدن

باید به کودک کمک کرد تا ذرات غذایی گیرافتاده بین دندان‌ها را خارج کند. توجه کنید که نخ دندان کشیدن در کودکان باید به آرامی و با احتیاط انجام شود؛ چرا که لثه‌های کودکان حساس و آسیب پذیرتر است.

اگر نخ دندان کشیدن برای کودک سخت باشد و یا به علت ارتودنسی  دندان‌ها امکان نخ دندان کشیدن وجود نداشته باشد، می‌توان از ابزارهای مخصوصی استفاده کرد. در این ابزارها آب با فشار زیاد خارج می‎شود و به خروج ذرات مواد غذایی از بین دندان‌ها کمک می‌کند. مسواک زدن نیز می‌تواند به تسکین درد دندان کودک کمک کند.

استفاده از محصولات حاوی فلوراید

سعی کنید خمیردندان‎‌‌ها و دهان‌شویه‌های حاوی فلوراید را تهیه کنید. این محصولات از پوسیدگی مینای دندان جلوگیری می‌کند. استفاده از مکمل‌های حاوی فلوراید نیز برای دندان کودکان مفید است.

مصرف داروهای مسکن مناسب کودکان

اگر درد ادامه پیدا کند از داروهای ضدالتهابی مانند استامینوفن و ایبوپروفن استفاده کنید. توجه داشته باشید که پیش از مصرف هرگونه دارویی برای کودک، به دقت موارد درج شده روی بسته آن را مطالعه کنید. مواد فعال تشکیل دهنده هر دارو و مقدار مناسب مصرف به دقت بررسی شود.
در ادامه داروهای مناسب برای رفع و کاهش درد دندان کودکان را معرفی می‌کنیم:

• قطره های ایبوپروفن کودکان
• قطره موترین (MOTRIN) نوزادان
• قطره سوسپانسیون خوراکی موترین برای کودکان
• قطره ادویل (ADVIL)نوزادان
• سوسپانسیون خوراکی ادویل برای کودکان
• قطره های استامینوفن مناسب کودکان
• قطره سوسپانسیون خوراکی تیلنول نوزادان
• قطره سوسپانسیون خوراکی تیلنول کودکان
• قرص تیلنول جویدنی برای کودکان (استامینوفن ۱۶۰ میلی گرم)

این داروها برای کودکان مناسب است و می‌توانید برای درمان فوری دندان درد شبانه کودکان  البته بهتر است در این راستا با پزشک مشورت کنید تا مناسب‌ترین دارو را برای کودک شما تجویز کند.

شستن دهان با آب نمک

حدود یک قاشق چای خوری نمک را درون یک فنجان کوچک آب گرم مخلوط کنید. از کودک خود بخواهید تا این مخلوط را به مدت ۳۰ ثانیه درون دهان خود بگرداند و بعد آن را از دهان خود خارج کند. این کار کمک می‌کند تا باکتری‌های داخل و یا اطراف دندان آسیب دیده کشته شده و فرایند بهبودی سریع‌تر شود.

جلوگیری از سرد و گرم شدن دندان ها

سرد و گرم شدن دندان‌ها باعث ایجاد دندان درد کودکان خواهد شد. سعی کنید بعد از یک نوشیدنی سرد به آن‌ها نوشیدنی گرم ندهید. جلوگیری از سرد و گرم شدن دندان‌ها ساده‌ترین راه درمان دندان درد کودکان در خانه است. به فرزند خود آموزش دهید تا نوشیدنی را ولرم بنوشد.

روش های پزشکی

در صورتی که دندان درد کودکان با روش‌های خانگی بهبود پیدا نکرد، بهترین کار مراجعه به دندانپزشک است. دندانپزشک بر اساس علت دندان درد کودکان ، یکی از روش‌های پزشکی مثل کشیدن دندان، عصب کشی و پر کردن دندان خراب را پیشنهاد خواهد داد. روش‌های پزشکی برای درمان دندان درد کودکان را در جدول زیر آورده ایم :

درمان دندان درد بچه ها با طب سنتی

طب سنتی برای تسکین موقت دندان درد کودکان استفاده از کمپرس سرد، عصاره وانیل، عصاره سیر و سرکه سیب را توصیه می‌کنند. دقت داشته باشید که درمان‌های طب سنتی برای تسکین دندان درد برای کودکان حساسیت ایجاد نکند.

چه زمان فرزند خود را نزد دندانپزشک ببریم؟

نخ دندان کشیدن، آبکشی دهان، استفاده از کمپرس سرد و دارو، راهکار دائمی و موثر برای توقف درد دندان نیستند. اگر علت دندان درد کودکان ، خالی شدن دندان باشد، کودک باید توسط دندانپزشک معاینه شده و دندان خالی شده، توسط مواد مناسب دندانپزشکی پر شود.

گاهی هم دندان نیاز به درمان ریشه و یا عصب کشی دارد و در مواردی هم دندان باید کشیده شود. اگر کودک درد زیاد، خستگی و یا تب را تجربه می‌کند، باید هر چه سریع‌تر با پزشک متخصص کودکان تماس گرفت تا اقدامات درمانی مورد نیاز فورا برای کودک انجام شود.

کودکان بیش‌تر از بزرگسالان در معرض خطر عفونت‌های دندانی قرار دارند. اگر درد دندان کودک برطرف نشد، مخصوصا اگر دندان درد بیش از ۲۴ ساعت ادامه داشته باشد، باید فورا با دندانپزشک تماس گرفته و در اولین فرصت برای معاینه در مطب وقت بگیرید.

حتی اگر درد دندان کودک متوقف شود، امکان تبدیل پوسیدگی و حفره دندانی به آبسه‌های دردناک وجود دارد؛ پس باید هرچه سریع‌تر به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید و اقدامات لازم درمانی را انجام داد. برای انتخاب بهترین دندانپزشک پیشنهاد می‌کنیم ابتدا مقاله تخصص دندانپزشکی چیست را مطالعه نمایید.

قبل از ایجاد درد، پیشگیری کنید

اگر کودک پیش‌تر به دندان درد دچار شده و یا در حال حاضر با این مشکل مواجه است، شما به عنوان والدین احتمالا دوست دارید که این آخرین دندان دردی باشد که کودک تجربه می‌کند.

بعضی از دلایل دندان درد مانند عفونت سینوس‌ها، دندان در آوردن، درد ناشی از دندان لق شده و دندان آسیب دیده در تصادفات قابل پیشگیری نیستند؛ ولی برای حفاظت از دندان‌ها و پیشگیری از درد دندانی ناشی از عدم رعایت بهداشت دهان و دندان کارهای زیادی می‌توان انجام داد.

بهترین راه برای پیشگیری از دندان درد، تمیز و سالم نگه داشتن دندان‌ها و لثه‌ها است.
برای این کار نکات زیر را رعایت کنید:

• باید به صورت منظم و سالانه چندین بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان‌های کودک توسط دندانپزشک معاینه شود.
• مصرف غذاهای شیرین و نوشیدنی‌ها باید محدود شود. غذاهای شیرین و چسبناک به اطراف دندان و لثه می‌چسبند و احتمال بروز پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهند. جای غذاهای شیرینی که ارزش غذایی زیادی ندارند، کودک را تشویق کنید که روزانه میوه‌هایی همچون سیب و موز مصرف کند.
• کودک را تشویق کنید که دوبار در طول روز و هر بار به مدت ۲ دقیقه به کمک مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزند. تمیز کردن دندان‌های عقبی اهمیت زیادی دارد، به کودک آموزش دهید که این دندان‌ها را هم به صورت کامل مسواک بزند.
• به کودک آموزش دهید که یکبار در روز، بین دندان‌ها را به کمک نخ دندان و مسواک‌های بین دندانی تمیز کند. این کار برای خارج کردن پلاک‌های دندانی و اجزای باقی مانده‌ مواد غذایی بین دندان‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد.

با رعایت نکات بالا فرزندتان دچار دندان درد نخواهد شد.

دردی که باید فورا درمان شود!

هنگام شروع دندان درد کودکان ، بی‌قراری سراغ آن‌ها می‌آید و والدین نیز دچار تشویش و استرس می‎شوند و به دنبال درمان دندان درد کودکان می‌گردند. انواع روش تسکین فوری و درمان خانگی دندان درد کودکان را در این مقاله از مجله دکتر دکتر بررسی کردیم. دانستیم که این روش‌ها موقتی هستند و راه حل اصلی، مراجعه به دندانپزشک است.

دندانپزشک بعد از پیدا کردن علت دندان درد کودکان ، یکی از روش‌های پزشکی دندان درد که شامل کشیدن، پرکردن، مصرف قرص و عصب‌کشی است را برای درمان انتخاب می‌کند. برای دریافت نوبت فوری از بهترین دندانپزشک به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید. آیا تا به حال با دندان درد فرزندتان مواجه شده‌اید؟ چه اقدامی برای تسکین درد انجام داده‌اید؟ خوشحال می‎شویم اگر نظر و تجربه‌های خود را در بخش کامنت با ما و دیگر کاربران مجله سلامتی دکتردکتر در میان بگذارید.

منابع:

nhs.uk
kidsdentistree.com
southburypediatricdentist.com
blog.chocchildrens.org
motrin.com
seattlechildrens.org

سوالات متداول دندان درد کودکان