برای رفع علائم آلرژی کودکان، امکان استفاده از شربت سیتریزین وجود دارد. شربت سیتریزین کودکان حاوی مقادیری آنتی‌هیستامین ستیریزین HCl است که به درمان علائم آلرژی مانند آبریزش بینی، عطسه و خارش بینی و گلو کمک می‌کند. شربت سیتریزین نوزادان وجود ندارد و این شربت در طعم‌های مختلف، برای کودکان تولید و به بازار عرضه می‌شود. کودکان بالای ۲ سال، مجاز به مصرف این محصول‌اند. در این مقاله از مصارف و دوز مصرف شربت سیتریزین برای کودکان خواهیم گفت.
در پایان، اگر پرسشی دارید در بخش نظرات بپرسید تا کارشناس سلامتی مجله پزشکی دکتردکتر به شما پاسخ دهد.
شربت سیتریزین کودکان چیست و چه ترکیباتی دارد؟
ستیریزین (Cetirizine) نوعی آنتی‌هیستامین است که برای تسکین علائم آلرژی مانند آبریزش چشم، آبریزش بینی، خارش چشم/بینی، عطسه، کهیر و خارش استفاده می‌شود. ماده فعال ستیریزین HCl (در هر ۵ میلی‌لیتر) است و در صورت بروز واکنشی نسبت به حساسیت در بدن، این دارو می‌تواند باعث کنترل علائم مختلف شود. هنگامی که بزرگسالان یا کودکان در معرض واکنشی آلرژیک قرار می‌گیرند، سیستم ایمنی بدن موادی شیمیایی به نام هیستامین را برای مبارزه با آلرژن یا عامل حساسیت‌زا تولید می‌کند. چنین روندی باعث بروز علائم و احساس حساسیت می‌شود. ستیریزین با مسدودکردن اثرات هیستامین‌ها به تسکین این علائم کمک می‌کند. در نتیجه، دیگر علامت‌ها باقی نمی‌مانند و وضعیت کنترل می‌شود. برای استفاده از چنین دارویی، باید نظر دکتر کودکان را جویا شوید.
نام تجاری سیتریزین کودکان چیست و به چه نام‌هایی در بازار موجود است؟
سیتریزین که دارویی حاوی آنتی‌هیستامین و ضدحساسیت است، با نام تجاری زیرتک (Zyrtec) هم در بازار عرضه می‌شود. علاوه بر شربت سیتریزین، شکل‌های دیگری از آن مانند قرص و کپسول هم در بازار موجود است. البته این دارو برای کودکان، به شکل شربت تجویز می‌شود تا راحت‌تر، امکان استفاده از آن را داشته باشند. در واقع، اَشکال دیگر برای بزرگسالان تجویز می‌شوند.
شربت سیتریزین برای کودکان چگونه عمل می‌کند؟
این دارو با مسدودکردن ماده طبیعی خاصی (هیستامین) عمل می‌کند که بدن در طی یک واکنش آلرژیک می‌سازد. اگر پزشک کودک که می‌داند تخصص اطفال چیست و در این زمینه خبره است، اپی‌نفرین را برای درمان واکنش‌های آلرژیک تجویز کرده، همیشه انژکتور اپی‌نفرین را همراه داشته باشید. ضمن اینکه یادتان باشد، از سیتریزین به جای اپی‌نفرین استفاده نکنید. به طور کلی، مقوله آلرژی بسیار مهم است و هرگز نباید سرخودانه، اقدام به تجویز دارو برای رفع این مشکل در کودکان کنید.
شربت سیتریزین برای چه مواردی مصرف می‌شود؟
این داروی مایع آلرژی کودکان را به طور موقت رفع می‌کند. اگر علامت‌های حساسیت مانند مشکلات آلرژی فصلی در بچه‌ها بروز کند، استفاده از سیتریزین به تسکین وضعیت کمک شایانی خواهد کرد. برای کنترل علائم و نشانه‌های مشکلات دیگری مانند تب یونجه هم از آن استفاده می‌شود. در صورت بروز آلرژی‌های دیگر در ناحیه دستگاه تنفسی فوقانی هم، مصرف شربت سیتریزین کودکان به رفع علائم به مدت ۲۴ ساعت، کمک می‌کند. کارکرد این شربت، در رفع موارد زیر است:
- آبریزش بینی و چشم
- عطسه‌کردن
- خارش چشم
این شربت مخصوص کودکان دوساله و بالاتر است و نباید به بچه‌های کوچک‌تر داده شود. برای درمان حساسیت کودکان در سنین دیگر، باید نظر متخصص اطفال را بپرسید.
دوز و نحوه مصرف شربت سیتریزین برای نوزادان و کودکان چگونه است؟
برای آگاهی از دوز شربت سیتریزین برای کودکان باید به دستورالعمل پزشک توجه کنید. حواستان به شیوه مصرف درج‌شده، روی بسته محصول هم باشد. با این حال، معمولاً ۲.۵ میلی‌لیتر از این شربت در هر روز به کودکان داده می‌شود. اگر پزشک لازم بداند، شاید مقدار و دوز مصرفی بیشتر هم شود. هرگز به طور خودسرانه، درباره اضافه‌کردن دوز داروها تصمیم‌گیری نکنید؛ به ویژه، برای کودکان که سیستم ایمنی حساس و ضعیف‌تری هم دارند. اگر محصول بدون نسخه را برای خوددرمانی مصرف می‌کنید، قبل از مصرف این دارو، تمام دستورالعمل‌های روی بسته‌بندی محصول را بخوانید. چنانچه سوالی دارید، با دکتر در داروخانه مشورت کنید.
در صورت فراموشی یک دوز از شربت سیتریزین کودکان چه باید کرد؟
گاهی اوقات، مصرف داروها فراموش می‌شوند. در این صورت، نباید خودسرانه اقدام کنید و باید حواستان به دستورالعملی باشد که درباره فراموشی مصرف یک دوز، در دسته‌بندی ذکر شده است.
در رسانه پزشکی کلیولند (clevelandclinic) درباره فراموشی دوز این دارو توصیه شده است:
درباره این دارو، در صورت فراموشی یک دوز، دیگر لازم نیست که آن را جبران کنید. منتظر زمان مصرف دوز بعدی باشید و دارو را در همان زمان دوباره مصرف کنید.
دقت کنید که مصرف بیش از حد دوز می‌تواند عوارض خطرناکی به همراه بیاورد.
شربت سیتریزین برای بزرگسالان
شربت سیتریزین کودکان فقط برای بچه‌ها نیست. بزرگسالان هم برای رفع علائم حساسیت از آن، استفاده می‌کنند. شیوه مصرف در سنین مختلف، در جدول زیر قرار گرفته است. با مروری بر آن، دید و چشم‌انداز بهتری نسبت به استفاده از این دارو به دست می‌آورید:
| سن | شیوه مصرف |
|---|---|
| بزرگسالان و کودکان بالای ۶ سال | ۵ یا ۱۰ میلی‌لیتر، یک بار در روز و بنا به شدت علائم. بیش از ۱۰ میلی‌لیتر در ۲۴ ساعت مصرف نشود. |
| بزرگسالان بالای ۶۵ سال | ۵ میلی‌لیتر یک بار در روز؛ بیش از ۵ میلی‌لیتر در ۲۴ ساعت مصرف نشود. |
| کودکان ۲ تا زیر ۶ سال | ۲.۵ میلی‌لیتر یک بار در روز. در صورت نیاز، دوز را می توان به حداکثر ۵ میلی‌لیتر یک بار در روز یا ۲.۵ میلی‌لیتر هر ۱۲ ساعت افزایش داد. کماکان در این سن هم نباید بیش از ۵ میلی‌لیتر در ۲۴ ساعت استفاده شود. |
| کودکان زیر ۲ سال | نظر پزشک را بپرسید، معمولاً اجازه مصرف وجود ندارد. |
| بیماران با مشکلات کبدی | نیاز به مشورت با پزشک وجود دارد. |
در استفاده از هر دارویی، باید حواستان به توصیه‌های پزشک باشد. برای مصرف سیتریزین هم خودسرانه عمل نکنید و در هر سن و سالی، به دوز مصرفی مناسب دقت داشته باشید.
مزایای استفاده از شربت سیتریزین
استفاده از این دارو با مزایای متنوعی همراه است. یکی از مهم‌ترین فواید آن، کاهش علائم آلرژی مانند خارش و آبریزش است. این علامت‌ها بسیار آزاردهنده‌اند و کیفیت زندگی روزانه را به شدت تحت تأثیرات منفی خود قرار می‌دهند. از مزایای دیگر مصرف شربت سیتریزین برای کودکان، باید به این‌ها هم اشاره کنیم:
- بهبود کیفیت خواب
- رفع مشکلات آلرژی با عوارض کمتر
سیتریزین از نسل جدید آنتی‌هیستامین‌ها است و به طور کلی عوارض خواب‌آور کمتری نسبت به نسل‌های قبلی داروهای مخصوص حساسیت دارد. در نتیجه، استفاده از آن با بروز عوارض ناخوشایند دیگر همراه نمی‌شود و این امتیاز مطلوبی است.
عوارض جانبی سیتریزین برای کودکان
هرچند که عوارض مصرف شربت سیتریزین اندک هستند، اما بالاخره عارضه‌هایی مانند خواب‌آلودگی اندک با مصرف آن، به وجود می‌آید. از عوارض احتمالی دیگر مصرف چنین شربتی، باید به موارد زیر هم اشاره کنیم:
- خستگی
- درد معده
- خشکی دهان
در صورتی که بروز چنین علامت‌هایی دوام زیادی پیدا کرده، باید حتماً به پزشک مراجعه کنید. البته، بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند، عوارض جانبی جدی و خاصی را تجربه نمی‌کنند. در صورت داشتن عوارض جانبی جدی، از جمله مشکل در ادرارکردن و ضعف، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. بروز واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش/تورم (مخصوصاً در صورت/زبان/گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی هم فوراً به پزشک مراجعه کنید.
تداخل سیتریزین با سایر داروها
فراموش نکنید که تداخل سیتریزین با سایر داروها در کودکان می‌تواند نحوه عملکرد دارو را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را بیشتر کند. بنابراین، زمانی که برای کاهش گلودرد کودکان یا بروز هر علامت آلرژیک دیگری به دکتر مراجعه می‌کنید، فهرستی کامل از داروهای مصرفی را با پزشک درمیان بگذارید. سایر آنتی‌هیستامین‌ها (مانند کلرفنیرامین، دیفن هیدرامین) با سیتریزین تداخل دارویی دارند. ستیریزین بسیار شبیه به هیدروکسی‌زین و لووستریزین است. هنگام استفاده از ستیریزین از این داروها برای کودکان استفاده نکنید. احتمال دارد که دارو با برخی از آزمایش‌ها مانند تست پوستی آلرژی تداخل داشته باشد و روی نتایج آن‌ها اثر منفی بگذارد، پس بهتر است که حواستان به مصرف آن، قبل از هر آزمایشی باشد.
مصرف سرخود و اوردوز با شربت سیتریزین
اگر کودک، بیشتر از دوز مصرفی پزشک از شربت سیتریزین استفاده کند، باید به پزشک مراجعه شود. از علائم اوردوز باید به مواردی مانند بروز بیماری‌های تنفسی یا غش‌کردن اشاره کنیم. در صورت بروز چنین مشکلاتی، لازم است که خیلی زود و سریع، به اورژانس مراجعه کنید. علائم مصرف بیش از حد می‌تواند شامل مواردی مانند خواب آلودگی شدید باشد. تغییرات ذهنی/خلقی (مانند بی‌قراری، تحریک‌پذیری) هم از نشانه‌های اوردوز است.
در مصرف شربت سیتریزین کودکان به چه موارد احتیاطی باید دقت کرد؟
شاید این محصول حاوی مواد غیرفعالی باشد که می‌توانند باعث بروز واکنش‌های آلرژیک یا مشکلات دیگر شوند. بنابراین، اگر سابقه هرگونه حساسیت به داروهای مشابه وجود دارد، حتماً پزشک را باخبر کنید. قبل از استفاده از این دارو، تاریخچه پزشکی کودک را هم مطرح کنید. مثلاً اگر مشکلی در کبد یا کلیه‌ها وجود دارد، حتماً پزشک را در جریان بگذارید. این محصول حاوی قند هم هست و اگر کودک دیابت دارد، باید پیش از مصرف و در زمان تجویز پزشک، این موضوع را هم مطرح کنید.
چه کودکانی نباید از شربت سیتریزین استفاده کنند؟
استفاده از شربت سیتریزین برای تمام کودکان مجاز نیست. اگر کودک دچار یکی از مشکلات زیر باشد، نباید برای رفع علائم حساسیت خود از این دارو استفاده کند. موارد منع مصرف شامل این‌هاست:
- انسداد مثانه
- مشکل دفع ادرار
- ابتلا به بیماری‌های کبدی و کلیوی
اگر کودک به آنتی‌هیستامین‌های دیگر حساسیت دارد هم نباید از سیتریزین برای درمان علامت‌های ناخوشایند حساسیت، کمک بگیرید.
شرایط نگهداری شربت سیتریزین کودکان
این دارو باید در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری شود. آن را در حمام هم نگهداری نکنید. یادتان باشد که شاید شرکت‌های تولیدکننده مختلف، قواعد گوناگونی برای نگهداری محصولشان توصیه کنند. پس همیشه، دستورالعمل روی بسته را بخوانید. زمانی که تاریخ مصرف دارو به پایان رسید، هرگز از آن استفاده نکنید و به شیوه‌ای که روی بسته‌بندی آن قید شده، دارو رو دور بریزید.
برای استفاده از شربت سیتریزین کودکان باید با چه پزشکی مشورت کنید؟
اگر کودک دچار علامت‌های حساسیت شده است و مثلاً آبریزش و خارش چشم و بینی را تجربه می‌کند، قبل از مصرف شربت سیتریزین کودکان به پزشک اطفال مراجعه کنید. برای دریافت داروی مناسب و مصرف شربت سیتریزین، نظر دکتر اطفال را بپرسید. شربت سیتریزین کودکان نوعی آنتی‌هستامین است و عوارض مخصوص به خود را دارد. پس همیشه حواستان به مشورت با پزشک باشد و بدانید که سیستم ایمنی و بدن کودکان حساس‌تر از بزرگسالان است و نباید با تجویز خودسرانه دارو، آن‌ها را در معرض خطر قرار دهید. شربت سیتریزین نوزادان هم وجود ندارد و اصولاً برای کودکان زیر ۲ سال، تجویز نمی‌شود.
برای پیداکردن بهترین متخصصان اطفال هم می‌توانید به سامانه دکتردکتر مراجعه کنید. با مراجعه به پزشکی خبره، از تغذیه کودکان در زمان آلرژی و داروهای لازم مانند شربت سیتریزین باخبر می‌شوید. ضمناً درباره تاثیر سیتریزین بر خواب و اشتها کودکان هم اطلاعات کسب می‌کنید. در دکتردکتر، نظر بیماران پیشین هر پزشک را بخوانید و به طور اینترنتی از پزشک دلخواهتان، وقت بگیرید.
منابع:
childrenscolorado.org
webmd.com
zyrtec.com
سوالات متداول شربت سیتریزین
اگر کودک شما دچار علائم حساسیت شده است، امکان استفاده از شربت سیتریزین، برای رفع علائمی مانند آبریزش بینی را خواهد داشت. البته، پیش از مصرف باید با متخصص مشورت کنید.
خیر، مصرف این شربت برای کودکان بالای ۲ سال مجاز است و نباید به نوزادان داده شود.
این شربت به طور مستقیم، کاربردی برای رفع خلط گلو ندارد. این دارو با مسدودکردن گیرنده‌های هیستامین عمل می‌کند و اصولاً تأثیری بر تولید خلط ندارد.
اگر سرفه از نتایج و عوارض بروز حساسیت در کودک باشد، احتمال دارد که مصرف این شربت بتواند به کنترل علائم و عوارض آلرژی کمک کند.
این شربت نسبت به سایر داروهای کنترل علائم حساسیت، عوارض کمتری دارد، اما باز هم باعث خواب‌آلودگی می‌شود.
