سندروم کوشینگ؛ علل، علائم، تشخیص و درمان

آیا با بیماری نادر سندروم کوشینگ آشنا هستید؟ آیا می‌دانید علت کوشینگ چیست؟ سندروم کوشینگ به دلیل بالا بودن حجم هورمون کورتیزول در بدن به وجود می‌آید. بروز سندروم کوشینگ، ربط مستقیمی به حجم هورمون کورتیزول در بدن دارد و دارای علائم متفاوتی در مردان و زنان است. از علائم بیماری کوشینگ می‌توان به اضافه وزن در میان‌تنه، ضعف عضلانی، آکنه، خستگی شدید، افسردگی، پوست نازک و آسیب‌پذیر اشاره کرد. روش درمان قطعی این بیماری چیست؟

پرتودرمانی، دارودرمانی، کاهش داروهای کورتیکواستروئید و جراحی از روش‌های درمان بیماری کوشینگ است. پزشک با انجام آزمایش هایی مثل تست خون، ادرار، نمونه‌برداری و تصویربرداری می‌تواند به تشخیص سندروم کوشینگ بپردازد. اگر مدیریت سندروم کوشینگ به درستی انجام نشود، می‌تواند تهدیدی برای سلامت و زندگی افراد باشد. در این مقاله از مجله سلامتی دکتر دکتر ضمن معرفی این بیماری و علائم آن در مردان و زنان، به بیان عوارض، راه‌های تشخیص و درمان آن نیز خواهیم پرداخت. برای مطالعه این مطلبه به 5 دقیقه زمان نیاز دارید.

درپایان اگر سوال داشتید، می توانید درانتهای مطلب در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتر دکتر پاسخ دهد.

سندروم کوشینگ چیست؟

بروز سندروم کوشینگ ربط مستقیم به حجم هورمون کورتیزول در بدن دارد.

به نقل از mayoclinic :

 سندروم کوشینگ (Cushing syndrome) زمانی رخ می‌دهد که برای مدت طولانی، حجم هورمون کورتیزول در بدن بالا باشد‌. سندروم کوشینگ گاهی هایپرکورتیزولیسم hypercortisolism یا افزایش کورتیزول نامیده می‌شود‌ که ممکن است بر اثر مصرف داروهای کورتیزولی خوراکی ایجاد شود‌. همچنین زمانی که بدن مقدار زیادی کورتیزول تولید می‌کند، این سندروم ایجاد خواهد شد. مقدار زیاد کورتیزول باعث ایجاد نشانه‌های اصلی این سندروم می‌شود. نشانه اصلی این عارضه، یک قوز چربی بین دو طرف شانه، صورت گرد و استریاهای صورتی و بنفش روی پوست است. سندروم کوشینگ گاهی منجر به فشار خون بالا، از دست رفتن استخوان و در شرایطی هم دیابت نوع دو می‌شود.

درمان بیماری کوشینگ، تولید هورمون کورتیزول را به سطح طبیعی خود باز می‌گرداند و تا حدود خیلی خوبی، علائم را بهبود خواهد بخشید. هر چه قدر زودتر به دکتر غدد مراجعه کنید و درمان بیماری کوشینگ را زودتر آغاز کنید، شانس بهبودی هم بالاتر خواهد رفت.

علائم بیماری کوشینگ

علائم سندروم کوشینگ بسته به سطح کورتیزول خون متفاوت است. بعضی از علائم بیماری کوشینگ شایع هستند و در عموم افراد مبتلا به چشم می‌خورند.

علائم شایع سندروم کوشینگ عبارتنداز:

• اضافه وزن و تجمع بافت چربی، خصوصا اطراف میان تنه و قسمت بالایی کمر، در صورت و بین دو طرف شانه
• استریاهای صورتی یا بنفش روی پوست در ناحیه شکم، ران، سینه و بازو
• پوست نازک و آسیب پذیر (کبود شدن سریع)
• سرعت کم بهبود بریدگی‌ها، نیش حشرات و عفونت‌ها 
• آکنه
• خستگی شدید
• ضعف عضلانی
• افسردگی، اضطراب و بی‌قراری
• از دست دادن کنترل احساسی
• مشکلات شناختی
• ابتلا به فشار خون بالا یا بدتر شدن وضعیت فشار خون بالا
• سردرد
• افزایش رنگدانه‌های پوستی
• از دست رفتن استخوان (منجر به شکستگی)
• رشد ناقص در کودکان

در صورتی که این علائم را مشاهده کردید، برای تشخیص دقیق‌تر بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

علائم بیماری کوشینگ در زنان

آیا علائم بیماری کوشینگ با توجه به جنسبت فرق می‌کند؟ در جواب این سوال باید بگوییم که بله، بعضی از علائم بیماری کوشینگ فقط در زنان و بعضی دیگر فقط در مردان مبتلا دیده می‌شود.

علائم سندرم کوشینگ در زنان عبارتند از:

• موی زائد صورت ضخیم‌تر و مشخص‌تر (hirsutism) 
• چرخه‌های قاعدگی نامنظم یا فقدان قاعدگی
• تغییرات خلقی
• پوکی استخوان   
• داروی پردنیزون
• خستگی و ضعف عضلانی
• تغییرات در پوست
• افزایش وزن

از اصلی‌ترین علائم بیماری کوشینگ در زنان، رشد موی زائد بیش از حد و قاعدگی نامنظم است.

علائم بیماری کوشینگ در مردان

علائم بیماری کوشینگ در مردان نیز متفاوت است و نوع دیگری خود را نشان می‌دهد. علائم بیماری کوشینگ در مردان عبارتند از:

• میل جنسی کم
• قدرت باروری کم
• مشکل در نعوظ

با مشاهده این علائم و دیگر علائم شایع بیماری کوشینگ در مردان، پزشک آزمایش‌های تخصصی‌تری را برای تشخیص دقیق، تجویز می‌کند.

علت ابتلا به سندروم کوشینگ چیست؟

بالا رفتن سطح هورمون کورتیزول، مسئول بروز سندروم کوشینگ است. کورتیزولی که در غدد فوق کلیوی تولید می‌شود، نقش‌های زیادی در بدن ایفا می‌کند.

برای مثال، کورتیزول فشار خون در بدن را کاهش می‌دهد و باعث کاهش التهاب می‌شود. هورمون کورتیزول کمک می‌کند تا قلب و عروق به صورت طبیعی عمل کنند. همچنین تنظیم متابولیسم پروتئین، کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها به انرژی قابل استفاده از دیگر وظایف کورتیزول در بدن است. با این همه، زمانی که سطح کورتیزول در بدن بسیار بالا باشد، سندروم کوشینگ ایجاد می‌شود. در ادامه علت‌های ابتلا به سندروم کوشینگ را شرح خواهیم داد.

نقش داروهای کورتیکواستروئیدی

گاهی دلیل سندروم کوشینگ، عوامل خارجی است؛ برای مثال، مصرف دوز بالایی از داروهای خوراکی کورتیکواستروئیدی برای مدت طولانی، منجر به بروز این عارضه می‌شود. این نوع داروها مانند پریدونزی (prednisone) اثراتی مشابه تولید کورتیزول در بدن به جای می‌گذارند.

داروهای کورتیکواستروئید برای درمان بیماری‌های التهابی همچون درمان روماتیسم مفصلی، درمان لوپوس و درمان آسم اهمیت زیادی دارد. همچنین برای جلوگیری از پس زدن عضو پیوندی، باید این داروها مصرف شوند. از آن‌جایی که دوز مورد نیاز برای درمان این بیماری‌ها معمولا بیش از مقدار کورتیزول روزانه مورد نیاز بدن است، امکان رخ دادن عوارض جانبی ناشی از افزایش کورتیزول وجود دارد.

همچنین امکان بروز سندروم کوشینگ به دلیل استفاده از داروهای کورتیکواستروئید تزریقی هم وجود دارد؛ برای مثال تزریق مکرر این دارو برای درد مفصل، کبودی‌ها و درد کمر می‌تواند این عارضه را ایجاد کند.

از داروهای استروئیدی استنشاقی برای درمان آسم استفاده می‌شود. کرم‌های پوستی استروئیدی نیز برای درمان اختلالات پوستی همچون اگزما کاربرد دارند. مصرف داروهای استنشاقی و کرم‌های پوستی کم‌تر از مصرف داروهای کورتیکواستروئید خوراکی، فرد را در معرض ابتلا به سندروم کوشینگ قرار می‌دهند؛ اما در مواقعی که در مقادیر بالا و زیاد مصرف شوند، امکان بروز سندروم کوشینگ وجود دارد.

تولید زیاد کورتیزول توسط خود بدن

گاهی اوقات بدن خود اقدام به تولید کورتیزول زیادی می‌کند(endogenous Cushing syndrome). این شرایط زمانی رخ می‌دهد که یک یا هر دو غده فوق کلیوی اقدام به تولید هورمون زیادی کرده یا این که تولید هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH)  افزایش پیدا می‌کند. این هورمون، تولید هورمون کورتیزول را تنظیم خواهد کرد.

تومور غده هیپوفیز (pituitary adenoma)

غده‌های غیرسرطانی یا خوش‌خیم هیپوفیز منجر به افزایش تولید هورمون آدرنوکورتیکوتروپین می‎‌‌شود و در نهایت این هورمون، غدد فوق کلیوی را برای تولید کورتیزول بیش‌تر تحریک می‌کند. زمانی که این نوع از سندروم بروز می‌کند، گفته می‌شود که فرد به بیماری کوشینگ مبتلا شده است‌. این شرایط در زنان بیش‌تر رخ می‌دهد و رایج‌ترین نوع آن، سندروم کوشینگ آندروژن است.

تومور ترشح کننده آدرنوکورتیکوتروپین

در موارد نادر، تشکیل یک تومور در اندامی که به صورت طبیعی هورمون آدرنوکورتیکوتروپین تولید نمی‌کند، منجر به افزایش تولید این هورمون در بدن و بروز سندروم کوشینگ می‌شود. این نوع از تومورها ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشند‌ و معمولا در ریه‌ها، تیروئید و غده تیموس ایجاد می‌شوند.

بیماری غده کلیوی اولیه

مشکلات مربوط به غدد فوق کلیوی می‌تواند باعث تولید بیش از حد کورتیزول شود. شایع‌ترین تومور در قسمت بیرونی غده فوق کلیوی، آدنوم آدرنال است. این تومورها سرطانی نیستند و فقط بعضی از آن‌ها کورتیزول بیش از حد تولید می کنند.

 تومورهای سرطانی در قسمت بیرونی غدد فوق کلیوی که به عنوان کارسینوم قشر آدرنال شناخته می‌شوند، نادر هستند؛ اما می‌توانند کورتیزول بسازند و باعث سندرم کوشینگ شوند. گاهی اوقات، چندین توده سازنده کورتیزول می‌توانند در غدد فوق کلیوی رشد کنند و باعث سندرم کوشینگ شوند.

غدد سرطانی قشر غده فوق کلیوی(adrenocortical carcinomas)  نادر است، ولی می‌تواند منجر به سندروم کوشینگ شود. بزرگ شدن خوش‌خیم هر دو غده فوق کلیوی هم می‌تواند منجر به بروز سندروم کوشینگ شود.

تشخیص سندروم کوشینگ

پزشک در ابتدا بیمار را معاینه کرده و به دنبال نشانه‌ها و علائم بیماری خواهد گشت. با دیدن علائم ظاهری پزشک به راحتی می‌تواند بیماری را تشخیص دهد. از طرفی دیگر اگر به مدت طولانی بیمار داروهای کورتیکواستروئیدی با دوز بالا مصرف کرده باشد، پزشک به ابتلای فرد به سندروم کوشینگ مشکوک خواهد شد. اگر فرد داروهای کورتیکواستروئیدی مصرف نکرده باشد، تست‌های موجود در جدول زیر به تشخیص علت بیماری کمک خواهد کرد.

این آزمایش‌ها به تشخیص بیماری‌های دیگری که علائمی مشابه سندروم کوشینگ دارند، کمک می‌کند. نمونه‌ای از این بیماری‌ها شامل سندروم تخمدان پلی کیستیک است. در این اختلال هورمونی تخمدان‌ها بزرگ شده و علائمی همچون زیاد شدن موهای زائد صورت و دوره‌های خونریزی ماهیانه نامنظم هم از نشانه‌های آن است که با سندروم کوشینگ مشابهت‌هایی دارد. افسردگی، اختلالات مربوط به غذا خوردن و مصرف بیش از اندازه الکل هم با علائم سندروم کوشینگ مشابه هستند. 

سندروم کوشینگ فامیلی

در موارد نادر، افراد قابلیت رشد تومور در یک یا غده درون‌ریز خود را به ارث می‌برند و همین مسئله، سطح کورتیزول خون و بروز علائم بیماری کوشینگ را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

انواع بیماری کوشینگ

گستردگی بیماری کوشینگ بسیار زیاد است و می‌تواند زنان، مردان، نوزادان و کودکان را درگیر کند. امکان درگیری حیوانات نیز وجود دارد.

بیماری کوشینگ انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

• کوشینگ درون زا
• کوشینگ اگزوژن

در ادامه به تشریح هر یک می‌پردازیم.

کوشینگ درون زا

تشخیص این نوع بیماری کوشینگ، سخت است و بروز علائم آن به کندی صورت می‌گیرد. کوشینگ درون زا توسط تومورهای ترشح‌کننده هورمون غدد فوق کلیه، به عبارت دیگر هیپوفیز به وجود می‌آید. این تومورها معمولا غیر سرطانی هستند و به تولید بیش از حد کورتیزول می‌پردازند. هورمون تنظیم‌کننده تولید کورتیزول که به آن ACTH نیز گفته می‎‌شود، تومورهایی تولید می‌کنند که منشا تولید آن‌ها، غده هیپوفیز است. در بعضی مواقع ممکن است ACTH بیش از حد توسط تومورهای غیرهیپوفیزی تولید شده و باعث سندرم کوشینگ درون‌زا شوند.

کوشینگ اگزوژن

کوشینگ اگزوژن نوع دیگری از سندروم کوشینگ است. علت ایجاد این نوع کوشینگ، مصرف داروهایی مثل پردنیزون است که جزء داروهای شبه کورتیزول محسوب می‌شود. این داروها به علت بیماری‌های مثل آسم و آرتریت روماتوئید توسط پزشک تجویز می‌شود. کوشینگ اگزوژن به صورت موقت ایجاد می‌شود و در صورتی که داروهای شبه کورتیزول قطع شود، این بیماری نیز به پایان می‌رسد.

روش‌های تشخیص سندرم کوشینگ

تشخیص سندروم کوشینگ گاهی سخت می‌شود، خصوصا اگر از نوع آندوژن باشد؛ زیرا علائم و نشانه‌های آن با بیماری‌های دیگر مشابه است‌. تشخیص این عارضه، یک مسیر طولانی و یک فرایند پیچیده است. تا زمانی که یک ملاقات با پزشک نداشته باشید، نمی‌توانید به پاسخ درستی در مورد مشکل خود دست پیدا کنید.

پزشک در ابتدا بیمار را معاینه می‌کند و به دنبال نشانه‌ها و علائم بیماری می‌گردد. با دیدن علائم ظاهری، پزشک به راحتی می‌تواند بیماری را تشخیص دهد. از طرفی دیگر اگر به مدت طولانی بیمار داروهای کورتیکواستروئیدی با دوز بالا مصرف کرده باشد، پزشک به ابتلای فرد به سندروم کوشینگ مشکوک خواهد شد. اگر فرد داروهای کورتیکواستروئیدی مصرف نکرده باشد، تست‌های زیر به تشخیص علت بیماری کمک خواهد کرد.

تست خون و ادرار

با این تست‌ها به راحتی می‌توان میزان هورمون را در خون و ادرار اندازه گرفت و می‌توان فهمید که آیا بدن کورتیزول زیادی تولید کرده است یا نه. برای تست ادرار از بیمار خواسته می‌شود که در یک دوره زمانی ۲۴ ساعته، ادرار خود را جمع آوری کند. نمونه‌های خون و ادرار برای آنالیز به آزمایشگاه فرستاده می‌شوند. همچنین پیش یا بعد از مصرف داروهای تحریک کننده یا سرکوب کننده تولید هورمون کورتیزول هم آزمایش‌های تخصصی خاصی انجام خواهد شد.

تست بزاق

میزان کورتیزول معمولا در طول روز، بالا و پایین می‌رود. در افرادی که به سندروم کوشینگ مبتلا نیستند، میزان هورمون کورتیزول به طور فزاینده‌ای در طی غروب کاهش پیدا می‌کند. با آنالیز کردن نمونه کوچکی از بزاق که در پایان شب جمع آوری شده است، پزشک می‌تواند میزان کورتیزول را بررسی کند.

نمونه‌گیری سینوس پتروزال (Petrosal sinus sampling)

با این آزمایش می‌توان فهمید که علت سندروم کوشینگ آندروژن به غده هیپوفیز مرتبط است یا خیر. در این روش، نمونه خون از سینوس پتروزال گرفته می‌شود. میزان هورمون آدرنوکورتیکوتروپین هم از طریق خون گرفته شده از بازو و سینوس پتروزال، اندازه‌گیری می‌شود.

اگر میزان آدرنوکورتیکوتروپین در نمونه‌های گرفته شده از سینوس پتروزال زیاد باشد، ریشه مشکل به غده هیپوفیز بستگی دارد. اگر میزان آدرنوکورتیکوتروپین در سینوس و بازو یکسان باشد، ریشه مشکل جایی خارج از غده هیپوفیز است.

روش‌های تصویر برداری

 با کمک سی‌تی اسکن و ام آر آی می‌توان به تصاویری با جزئیات بالا از غده هیپوفیز و غدد آدرنال دست پیدا کرد و وجود اختلالات و ناهنجاری‌ها همچون وجود غدد را به راحتی تشخیص داد.

این آزمایش‌ها به تشخیص بیماری‌های دیگری که علائمی مشابه سندروم کوشینگ دارند، کمک می‌کند. نمونه‌ای از این بیماری‌ها شامل سندروم تخمدان پلی کیستیک است. در این اختلال هورمونی، تخمدان‌ها بزرگ می‌‎شوند و علائمی همچون زیاد شدن موهای زائد صورت و دوره‌های خونریزی ماهیانه نامنظم هم از نشانه‌های آن است که با سندروم کوشینگ شباهت‌هایی دارد. افسردگی، اختلالات مربوط به غذا خوردن و مصرف بیش از اندازه الکل هم با علائم بیماری کوشینگ مشابه هستند.

اقدامات لازم برای درمان بیماری کوشینگ

درمان بیماری کوشینگ برای کم کردن میزان بالای کورتیزول در بدن طراحی شده است. بهترین روش درمانی برای فرد به دلیل بروز سندروم بستگی دارد. در ادامه روش‌های درمان بیماری کوشینگ را معرفی می‌کنیم.

کاهش مصرف کورتیکواستروئید

اگر سندروم کوشینگ ناشی از مصرف طولانی مدت مقادیر زیادی داروهای کورتیکواستروئیدی باشد، پزشک با کم کردن میزان داروی مصرفی در طی یک دوره زمانی علائم و نشانه‌های بیماری را تحت نظر خواهد داشت. حتی در چنین شرایطی هم می‌تواند بیماری‌هایی همچون التهاب مفاصل و آسم را کنترل کرد.

برای بسیاری از بیماری‌ها می‌توان این داروها را با داروهای غیراستروئیدی جایگزین کرد. در این شرایط، میزان مصرف کورتیکواستروئید به پایین‌ترین حد خود خواهد رسید. هرگز به صورت سرخود مصرف داروهای کورتیکو استروئیدی را متوقف نکنید و حتما پیش از این کار با پزشک خود مشورت کنید.

قطع مصرف خودسرانه این دسته از داروها، منجر به عدم تعادل سطح کورتیزول در خون می‌شود. ولی کم کردن تدریجی این داروها به بدن اجازه می‌دهد که به تدریج مقدار کورتیزول خود را به حالت طبیعی بازگرداند.

جراحی

اگر دلیل بروز سندروم کوشینگ، تومور باشد، جراحی پیشنهاد می‌شود. اگر تومور در غده هیپوفیز باشد، جراح مغز و اعصاب از طریق مسیر بینی جراحی را انجام می‌دهد. در صورتی که تومور غده فوق کلیوی، ریه یا پانکراس مشکل ساز شده باشد با کمترین میزان برش، غده برداشته می‌شود.

بعد از جراحی برای تنظیم میزان کورتیزول خون باید داروهای جایگزین کورتیزول مصرف شود. در بیش‌تر موارد، بلافاصله تولید هورمون‌های غده فوق کلیوی به حالت طبیعی خود برمی‌گردد و پزشک مصرف داروهای جایگزین کورتیزول را متوقف خواهد کرد. این فرایند ممکن است یکسال یا حتی بیش‌تر زمان ببرد. در بعضی از موارد، افراد مبتلا به سندروم کوشینگ بعد از جراحی به صورت طبیعی قادر به بازیابی سطح نرمال کورتیزول خود نخواهند بود. این دسته از افراد باید به صورت مادام‌العمر دارو مصرف کنند.

پرتودرمانی

اگر جراح قادر به خارج کردن تمام تومور غده هیپوفیز نباشد از پرتودرمانی به عنوان یک روش تکمیلی جراحی استفاده خواهد شد. از طرفی دیگر، اگر بیمار گزینه خوب و مناسبی برای جراحی نباشد هم از پرتودرمانی استفاده می‌شود.

پرتودرمانی در مقدار کم در طی ۶ هفته انجام می‌شود. گاهی برای پرتو درمانی از روشی به نام رادیو جراحی استریوتاکتیک (stereotactic radiosurgery)  استفاده می‌شود. در این روش به یکباره حجم زیادی از پرتو به تومور تابانده می‌شود و بافت‌های اطراف کم‌تر در معرض تابش پرتوها خواهند بود.

داروهای درمان سندروم کوشینگ

زمانی که جراحی و پرتودرمانی در کنترل میزان کورتیزول موثر نباشند، دارو تجویز می‌شود. همچنین در افرادی با شدت بیماری زیاد قبل از جراحی هم دارو تجویز می‌شود. همچنین قبل از جراحی برای کم کردن خطرهای جراحی و بهبود علائم و نشانه‌های بیماری هم دارو تجویز می‌شود. دارو درمانی اما به صورت کامل، قادر به برطرف کردن علائم و نشانه‌های بیماری نیست.

داروهای مورد استفاده برای کنترل تولید زیاد کورتیزول در غده فوق کلیوی عبارتند از: 

• میتوتان (mitotane)
• کتوکونازول (ketoconazole)
• متی راپون (metyrapone)

دارو میفپریستون (Mifepristone) برای آن دسته از مبتلایان به سندروم کوشینگ تجویز می‌شود که به دیابت نوع دو یا مقاومت به انسولین مبتلا هستند. این دارو میزان تولید کورتیزول را کاهش نمی‌دهد، بلکه اثر کورتیزول روی بافت‌ها را کاهش می‌دهد.

اثرات جانبی این دسته از داروها عبارتند از:

• خستگی
• تهوع
• استفراغ
• سردرد
• درد عضلانی 
• بالا رفتن فشار خون 
• پایین آمدن پتاسیم خون 
• تورم 

بعضی دیگر از داروها، عوارض جدی‌تری همچون مشکلات عصبی و مسمومیت کبدی ایجاد می‌کنند. تازه‌ترین دارو برای درمان بیماری کوشینگ، پاسیریوتاید (pasireotide) است و باعث کاهش سطح هورمون آدرنوکورتیکوتروپین تولید شده توسط غده هیپوفیز می‌شود. این دارو باید دوبار در روز تزریق شود. تجویز این دارو زمانی توصیه می‌شود که جراحی غده هیپوفیز موفقیت آمیز نباشد یا این که بنا به دلایلی، اصلا انجام نشده است.

عوارض جانبی این دارو چندان شایع نیست ولی ممکن است در مواردی، عوارض زیر را ایجاد کند:

• اسهال 
• حالت تهوع
• قند خون بالا 
• دیابت 
• سردرد 
• درد شکم 
• خستگی 

در بعضی از موارد هم تومور و درمان‌های آن باعث می‌شود که هورمون‌های دیگری که از غده فوق کلیوی یا هیپوفیز ترشح می‌شود، تحت تاثیر قرار بگیرند. در این شرایط، پزشک داروهای جایگزین این هورمون‌ها را تجویز خواهد کرد.

اگر هیچ کدام از این روش‌ها موثر نباشد، پزشک جراحی برداشت کامل غده فوق کلیوی (bilateral adrenalectomy) را تجویز خواهد کرد. این جراحی تولید بیش از حد کورتیزول را درمان خواهد کرد، اما از طرفی دیگر، نیازمند مصرف مادام العمر داروهای جایگزین است.

درمان خانگی سندروم کوشینگ

مدت زمان ریکاوری سندروم کوشینگ به شدت و علت بروز عارضه بستگی دارد؛ به یاد داشته باشید که باید صبور بود. سندروم کوشینگ یک شبه ایجاد نشده است و علائم شما هم یک شبه از بین نخواهد رفت. در این زمان انجام این دستورالعمل‌ها به شما کمک می‌کند تا هر چه زودتر سلامتی خود را به دست آورید.

• افزایش آهسته فعالیت فیزیکی: گاهی فرد برای این که هر چه سریع‌تر به وضعیت قبلی خود بازگردد، فورا اقدام به انجام حرکات ورزشی می‌کند. به خاطر داشته باشید ماهیچه‌های شما ضعیف شده‌اند و به همین خاطر باید اقدامات را آهسته‌تر انجام دهید. بدون این که افراط کنید، مقداری فعالیت بدنی را در برنامه روزانه خود بگنجانید. اگر کم کم فعالیت خود را انجام دهید، این تداوم اثرات بسیار خوبی برای شما به دنبال خواهد داشت.

• حساب شده غذا خوردن: مواد مغذی و مواد غذایی کامل منبع بسیار خوبی از سوخت مورد نیاز بدن برای ریکاوری هستند. همچنین این مواد غذایی به شما کمک می‌کند تا از شر اضافه وزن ناشی از بیماری رها شوید. کلسیم و ویتامین د کافی در رژیم غذایی خود قرار دهید. در صورت مصرف این دو ماده در کنار هم، بدن کلسیم را جذب خواهد کرد که بسیار برای استقامت استخوانی اهمیت دارد.

• زیر نظر داشتن سلامت روانی: افسردگی از عوارض جانبی سندروم کوشینگ است، همچنین ممکن است بعد از آغاز مراحل درمانی هم فرد را درگیر کند. هرگز افسردگی خود را دست کم نگیرید و برای رهایی و دوری از اثرات آن، حتما با پزشک مشورت کنید.

• تسکین درد: وان آب گرم، ماساژ، ایروبیک آبی و تای چی منجر به تسکین درد گروهی از ماهیچه‌ها و عضلات می‌شوند و تا حدودی به رها شدن از علائم بیماری کوشینگ کمک می‌کنند.

روش‌های ذکر شده در قسمت بالا که به عنوان روش‎های درمان خانگی سندروم کوشینگ شناخته می‌‎شوند، روند درمانی را سریع‌تر خواهند کرد. در راستای این موضوع با پزشک خود مشورت کنید.

رژیم غذایی در بیماران کوشینگ

رژیم غذایی در بیماران کوشینگ مانند هر بیماری دیگری، اهمیت زیادی دارد. بیماران کوشینگ بهتر است خوراکی‌هایی میل کنند که مقدار زیادی منیزیم، پتاسیم و کلسیم دارند.

مواد غذایی مفید برای بیماران کوشینگ شامل موارد زیر است:

• ماست
• غذاهای دریایی مثل ماهی قزل آلا
• لوبیا
• انواع حبوبات
• سبزیجات برگ سبز
• کلم بروکلی
• آجیل

مصرف این خوراکی‌ها برای بیماران سندروم کوشینگ مفید واقع خواهد شد. کاهش کلسترول و سدیم برای افراد مبتلا به این سندروم نیز فواید زیادی دارد.

چه مواردی خطر ابتلا به سندروم کوشینگ را افزایش می دهد؟

معمولا بیماری کوشینگ در بازه سنی 25 تا 50 اتفاق می‌افتد. افرادی که از داروهای آسم و آرتریت روماتوئید که جزء داروهای استروئیدی هستند، استفاده می‌کنند در معرض خطر بیشتری قرار دارند. داروهای خوراکی تاثیر بیشتری در مقایسه با داروهای استنشاقی و کرم‌های پوستی دارند. در صورتی که دوز بالایی از این داروها دریافت شود، احتمال ابتلا به بیماری کوشینگ وجود دارد.

عوارض سندروم کوشینگ

اگر سندروم کوشینگ درمان نشود، مشکلات زیر رخ خواهد داد:

• از دست دادن استخوان (منجر به شکستگی‌های غیر طبیعی استخوانی مانند شکستگی دنده‌ها و استخوان پا می‌شود.)
• بالا رفتن فشار خون
• دیابت 
• عفونت غیر معمول یا مکرر
• از دست دادن توده عضلانی و قدرت بدنی
• مشکلات قلبی و عروقی

تشخیص و شروع مراحل درمان، جلوی بروز این عوارض را خواهد گرفت.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

با مشاهده علائم سندروم کوشینگ، مخصوصا اگر داروهای استروئیدی مصرف می‌کنید، بدون درنگ به پزشک مراجعه کنید تا علائم شما بررسی شود. ابتدا بیمار باید به پزشک عمومی مراجعه کند ولی هم بنا به وضعیت بیمار، پزشک او را به متخصص غدد درون ریز ارجاع خواهد داد.

پیش از ملاقات با پزشک برای این که بتوانید از زمان ملاقات بیش‌ترین بهره را ببرید، حتما خود را آماده کنید:

• در مورد هر گونه محدودیت که ملزم به رعایت آن هستید، پیش از ویزیت پزشک اطلاعات کسب کنید: برای مثال گاهی در اولین ملاقات با پزشک یک تست تشخیصی انجام می‌شود که پیش از آن باید برای آن آماده باشید.
• علائم خود را یادداشت کنید: گاهی علائم به مشکلی که به خاطر آن به پزشک مراجعه کردید، ارتباط ندارند ولی بسیار مهم است که آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

برای مثال اگر اخیرا زیاد دچار سردرد شده‌اید یا بیش از حد خستگی دارید، باید این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. در مورد تغییرات ظاهری خود مانند آکنه، افزایش موهای زائد بدن یا اضافه وزن هم اطلاعات لازم را به پزشک بدهید.

آیا راهی برای پیشگیری از ابتلا به سندرم کوشینگ وجود دارد؟

برای بسیاری از افراد سوال پیش می‌آید که می‌توان از ابتلا به سندرم کوشینگ جلوگیری کرد؟ در جواب این سوال باید بگوییم که متاسفانه، فعلا روشی برای پیشگیری از توموری که منجر به سندرم کوشینگ می‎شود، یافت نشده است؛ اما امکان درمان و مراقبت از افرادی که به این بیماری مبتلا می‎شوند، وجود دارد.

آیا بیماری کوشینگ کشنده است؟

بیماری کوشینگ باید زودتر تشخیص داده شود و بیمار تحت مراقبت و درمان قرار گیرد. در غیر این صورت، عوارض جدی مثل مشکلات قلبی و عروقی، عفونت، دیابت و پوکی استخوان به دنبال خواهد داشت که می‌تواند سلامت فرد مبتلا را تهدید کند.

چگونه بیماری کوشینگ را مدیریت کنیم؟

با شناخت علائم بیماری کوشینگ می‌توانید هر زودتر به تشخیص سندروم بپردازید و مراحل درمان و مدیریت سندروم کوشینگ را آغاز کنید؛ در این حالت، عوارض ناشی از این سندروم را متحمل نخواهید شد. در این مقاله از دکتر دکتر این بیماری را مورد بررسی قرار دادیم و با انواع و روش‌های درمانی آن آشنا شدیم. در صورت داشتن علائم بیماری کوشینگ ، خصوصا اگر برای درمان آرتروز، آسم یا بیماری التهاب روده داروهای استروئیدی مصرف می‌کنید، حتما به متخصص غدد مراجعه کنید برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه که تخصص غدد چیست میتوانید مقاله جامع دکتر دکتر در خصوص این تخصص را مطالعه کنید.

تخصص غدد شاخه‌ای از پزشکی است که اختلال‌های مرتبط با غدد درون ریز و فرآیندهای متابولیک را بررسی می‌کند. تیروئید، دیابت و مشکلات مربوط به غده هیپوفیز، بیماری‌های مربوط به این تخصص پزشکی هستند. هدف تخصص غدد، بهینه‌سازی عملکرد متابولیک و بازگرداندن تعادل هورمونی است. در بخش کامنت می‌توانید سوال‌هایتان را در رابطه با سندروم کوشینگ مطرح کنید، کارشناسان سلامت دکتردکتر در اسرع وقت، پاسخگوی شما خواهند بود.

منابع:

mayoclinic.org

my.clevelandclinic.org

doctorbaghban.com

doctoreto.com

darmankade.com

dralghasi.com

سوالات متداول