سوزش قفسه سینه در استخوان پشت جناغ، نشانه سوزش مری است. علت سوزش مری میتواند وضعیت‌ها یا مشکلات گوارشی مختلف باشد. از جمله این علت‌ها می‌توان به رفلاکس اسید معده، حساسیت‌های غذایی، بارداری، عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی گلو و فتق هیاتال اشاره کرد. درمان سوزش مری میتواند با روش‌های مختلف شامل درمان دارویی، تغییر سبک زندگی و کنار گذاشتن عادت‌های غلط انجام شود.
برای تشخیص و درمان سوزش مری به متخصص گوارش مراجعه می‌کنید. پزشک متخصص با بررسی علائم شما میتواند روش درمانی موثر را پیشنهاد دهد.
برای آشنایی با علت‌های سوزش مری و روش‌های مختلف درمان آن، تا انتهای این مطلب از مجله پزشکی و سلامت دکتردکتر با ما همراه باشید. مطالعه این مقاله حدود 7 دقیقه زمان نیاز خواهد داشت.
در انتهای همین مطلب و در بخش کامنت‌ها سوال خود را بپرسید، تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
علت سوزش مری چیست؟
سوزش مری یا سوزش سر دل، یک مشکل رایج است که اغلب به‌صورت سوزش در قفسه سینه، درست پشت استخوان جناغ توصیف می‌شود. به‌عنوان یکی از شایع‌ترین دلایل سوزش مری تا معده می‌توان از رفلاکس معده نام برد. زمانی که اسید معده به سمت بالا حرکت می‌کند و انتهای مری یعنی محل اتصال مری به معده را تحریک می‌کند. دیگر علت‌های سوزش مری شامل فتق هیاتال، مصرف برخی غذاها، سیگار کشیدن، بارداری و مصرف برخی داروها می‌شود.
به گزارش مجله Health،
علت‌های سوزش مری شامل ضعیف شدن اسفنکتر تحتانی مری، پرتودرمانی، مصرف برخی داروها به‌خصوص آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و مصرف داروهای خوراکی بدون مقدار کافی آب است.
در ادامه علت‌های مختلف سوزش مری را بررسی می‌کنیم.
چه عواملی باعث سوزش مری و گلو می‌شوند؟
سوزش گلو و مری یکی از نشانه‌های ابتلا به سوزش مری است. در صورتی که سوزش در ناحیه مری و گلو احساس شود، میتواند به دلایل مختلفی از جمله موارد زیر باشد:
- ریفلاکس اسید معده به مری؛ اسید معده به سمت بالا حرکت می‌کند و باعث تحریک و سوزش مری می‌شود.
- التهاب مری؛ التهاب دیواره داخلی مری میتواند باعث سوزش و درد در این ناحیه شود.
- عفونت‌های گلو؛ عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی گلو مانند سرماخوردگی یا گلودرد استرپتوکوکی می‌توانند باعث سوزش و درد مری شوند.
- آلرژی‌ها؛ آلرژی به غذاها، داروها یا مواد محرک میتواند باعث التهاب و سوزش مری و گلو شود.
- مشکلات سینوسی؛ سینوزیت و آلرژی‌های بینی می‌توانند باعث انتقال مخاط به پشت گلو شوند که باعث سوزش و تحریک مری و گلو می‌شود.
در موارد خیلی نادر، توده‌ها یا تومورهای مری یا گلو می‌توانند باعث سوزش و مشکل در بلع شوند.
چرا هنگام غذا خوردن سوزش مری دارم؟
علت سوزش مری هنگام بلع میتواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که به طور مستقیم با مشکلات گوارشی و التهاب مری (ازوفاژیت) ارتباط دارند. مهم‌ترین علت‌های سوزش مری موقع غذا خوردن شامل موارد زیر می‌شوند:
- رفلاکس اسید معده؛ برگشت اسید معده به سمت مری معمولا هنگام غذا خوردن یا بعد از آن تشدید می‌شود. احساس سوزش و درد مری نیز ممکن است در کنار رفلاکس معده اتفاق بیفتد.
- آلرژی غذایی؛ برخی افراد ممکن است به مواد غذایی خاصی مانند لبنیات، گندم یا سویا حساسیت داشته باشند. این حساسیت میتواند منجر به التهاب در مری و احساس سوزش هنگام غذا خوردن شود.
- مصرف غذاهای تحریک‌کننده؛ غذاهایی با اسید بالا، ادویه‌دار یا چرب، می‌توانند علائم سوزش مری را تشدید کنند. این غذاها ممکن است باعث افزایش تولید اسید معده و تحریک دیواره مری شوند.
- مشکلات گوارشی؛ شرایطی مانند زخم معده یا التهاب مری می‌توانند باعث سوزش و درد مری در هنگام غذا خوردن شوند. این مشکلات می‌توانند اثر منفی بر روی بلع غذا داشته باشند و احساس ناراحتی ایجاد کنند.
- بلعیدن هوا؛ بلعیدن هوا موقع غذا خوردن، به‌ویژه در مواقعی که سریع غذا می‌خورید یا همزمان با غذا خوردن صحبت می‌کنید، میتواند منجر به آروغ زدن و احساس سوزش در مری شود.
اگر سوزش مری هنگام غذا خوردن به طور مداوم ادامه دارد یا با علائم دیگری مانند درد شدید، مشکل در بلع، یا استفراغ همراه است، حتما به پزشک مراجعه کنید.
علت سوزش مری در بارداری چیست؟
سوزش مری در دوران بارداری یکی از مشکلات شایعی است که به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. این مشکل معمولا در سه ماهه دوم و سوم بارداری تشدید می‌شود. علت سوزش مری در بارداری شامل موارد زیر است:
- تغییر هورمونی؛ افزایش سطح هورمون پروژسترون میتواند باعث شل شدن اسفنکتر تحتانی مری (LES) شود. این اسفنکتر وظیفه جلوگیری از برگشت اسید معده به مری را دارد. بنابراین، شل شدن آن باعث رفلاکس اسید و سوزش مری می‌شود.
- فشار جنین؛ با بزرگ شدن جنین، فشار روی معده افزایش می‌یابد. این فشار میتواند باعث افزایش احتمال برگشت اسید به مری و در نتیجه سوزش مری شود.
- تغییر در روند هضم؛ در دوران بارداری، روند هضم غذا ممکن است کندتر شود. این کندی میتواند منجر به تجمع گاز و اسید در معده و افزایش احتمال رفلاکس و سوزش مری شود.
- عادت‌های غذایی؛ مصرف غذاهای چرب، ادویه‌دار و نوشیدنی‌های گازدار میتواند علائم سوزش مری را تشدید کند. هم‌چنین، خوردن غذا به مقدار زیاد یا در زمان‌های نامناسب نیز میتواند باعث بروز این مشکل شود.
کنترل و کاهش سوزش مری در دوران بارداری، با خوردن وعده‌های غذایی کوچک و مکرر امکان‌پذیر است.
سوزش مری بعد استفراغ به چه دلیل اتفاق می‌افتد؟
سوزش مری بعد از استفراغ میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. این مشکل معمولا به دلیل تاثیر اسید معده بر روی دیواره مری ایجاد می‌شود. در جدول زیر می‌توانید علت سوزش مری بعد از استفراغ را مطالعه کنید:
| علت سوزش مری بعد از استفراغ | توضیح |
| رفلاکس اسید معده | حرکت اسید معده به سمت بالا و تحریک و سوزش مری |
| التهاب مری | استفراغ مکرر میتواند باعث التهاب و آسیب به پوشش داخلی مری شود. |
| عفونت | برخی عفونت‌ها مانند عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی می‌توانند باعث استفراغ و سوزش مری شوند. |
| اختلالات گوارشی | بیماری‌هایی مانند زخم معده یا التهاب روده می‌توانند باعث استفراغ و سوزش مری شوند. |
سوزش مری بعد از استفراغ میتواند با علائمی دیگری شامل درد سینه، احساس گیر کردن غذا در گلو، طعم ترش یا تلخ در دهان و سرفه خشک همراه باشد.
فتق هیاتال چگونه باعث سوزش مری می‌شود؟
فتق هیاتال یکی از دلایل شایع سوزش مری است. در این شرایط، بخشی از معده از طریق شکاف موجود در عضله دیافراگم به داخل قفسه سینه می‌لغزد و باعث ایجاد مشکلات گوارشی مانند سوزش مری می‌شود. زمانی که فتق هیاتال وجود دارد، دریچه‌ای که از برگشت اسید معده به مری جلوگیری می‌کند، به‌درستی کار نمی‌کند. در نتیجه، اسید معده به سمت بالا حرکت و مری را تحریک می‌کند. علاوه بر این، در افراد مبتلا به فتق هیاتال، قسمت برآمده معده میتواند به مری فشار وارد کند و باعث التهاب و سوزش شود.
فتق هیاتال میتواند به دلیل ضعف مادرزادی در عضله دیافراگم، ضربه به شکم، یبوست مزمن، چاقی، بارداری و در سنین بالای ۵۰ سال اتفاق بیفتد. از دیگر عوامل این بیماری می‌توان به سیگار کشیدن و برداشتن مداوم بارهای سنگین اشاره کرد.
علت سوزش مری بعد از سیگار کشیدن چیست؟
سیگار کشیدن یکی از عوامل اصلی تحریک و سوزش مری است. بسیاری از افراد پس از کشیدن سیگار، احساس سوزش و ناراحتی در ناحیه قفسه سینه و درد گلو دارند. نیکوتین موجود در سیگار باعث تحریک تولید اسید معده می‌شود. این اسید میتواند به سمت بالا حرکت و مری را تحریک کند. هم‌چنین، سیگار کشیدن باعث شل شدن عضله‌ای می‌شود که انتهای مری را بسته نگه می‌دارد. این مسئله نیز به نوبه خود باعث می‌شود که اسید معده راحت‌تر به مری برگردد. علاوه‌براین، مواد شیمیایی موجود در دود سیگار می‌توانند به پوشش داخلی مری آسیب برسانند و باعث التهاب و سوزش شوند.
چرا بعد از مصرف برخی داروها دچار سوزش مری می‌شویم؟
علت سوزش مری بعد از مصرف برخی داروها بسته به نوع دارو و اثر آن میتواند متفاوت باشد. مهم‌ترین علت‌های سوزش مری بر اثر استفاده از داروهای مختلف شامل موارد زیر می‌شوند:
- تحریک مری توسط داروها؛ برخی داروها مانند آسپرین یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی می‌توانند به طور مستقیم دیواره مری را تحریک کنند و باعث ایجاد سوزش و التهاب شوند. ممکن است اگر این داروها را بدون آب کافی مصرف کنید، در مری باقی بمانند و باعث آسیب شوند.
- افزایش اسید معده؛ برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک اریترومایسین می‌توانند باعث افزایش ترشح اسید معده شوند. این اسید اضافی ممکن است به مری برگردد و باعث سوزش آن شود.
- شل کردن اسفنکتر مری؛ داروهایی مانند مسدود کننده‌های کانال کلسیم و برخی داروهای روانپزشکی می‌توانند اسفنکتر تحتانی مری را شل کنند. در نتیجه باعث رفلاکس اسید و سوزش مری می‌شوند.
مصرف داروهای مختلف ممکن است باعث ایجاد مشکلات گوارشی شامل سوزش مری شوند. در صورتی که مشکل گوارشی دارید، حتما در زمان مراجعه به پزشک برای درمان بیماری‌های مختلف، این مشکل را با او در میان بگذارید. در ضمن، فراموش نکنید که مصرف داروها با آب کافی میتواند تاثیر و عوارض آنها در دستگاه گوارش و مری را کاهش دهد.
سوزش مری چگونه تشخیص داده می‌شود؟
سوزش مری اغلب ناشی از تحریک دیواره مری به وسیله اسید معده، مواد غذایی یا عوامل دیگر است. این احساس میتواند بخشی از علائم التهاب مری باشد، اما به‌تنهایی به معنای وجود التهاب نیست. سوزش مری معمولا بعد از خوردن غذا یا دراز کشیدن تشدید می‌شود. این مشکل معمولا با علائمی همراه است که میتواند در تشخیص آن به شما کمک کند. از مهم‌ترین علائم سوزش مری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس سوزش؛ اصلی‌ترین علامت سوزش مری است و میتواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
- طعم ترش یا تلخ در دهان؛ این علامت به دلیل برگشت اسید معده به دهان ایجاد می‌شود.
- سرفه خشک؛ تحریک مری توسط اسید میتواند باعث سرفه شود.
- مشکل در بلع؛ زمانی که مشکل سوزش مری شدیدتر باشد، این مشکل میتواند باعث دشواری در بلع شود.
- آروغ زدن مکرر؛ اسید معده به سمت مری برمی‌گردد و باعث سوزش و التهاب می‌شود. در این حالت، آروغ زدن به‌عنوان یک واکنش طبیعی برای تخلیه گاز اضافی از معده و کاهش فشار ناشی از اسید در مری عمل می‌کند.
بروز این علائم میتواند در افراد مختلف متفاوت باشد، اما افرادی که با مشکل سوزش مری سروکار دارند، معمولا رفلاکس معده را تجربه می‌کنند.
سوزش مری با چه روش‌هایی درمان می‌شود؟
درمان سوزش مری میتواند از طریق روش‌های مختلفی شامل تغییر سبک زندگی، مصرف داروها و انجام روش‌های تشخیصی مختلف شود. تغییر سبک زندگی و کنار گذاشتن عادت‌های غلط ماندن دراز کشیدن با فاصله کم بعد از خوردن غذا نیز از موارد مهم در درمان سوزش مری است. روش‌های دارویی و درمان‌های خانگی سوزش مری را در ادامه بررسی خواهیم کرد:
چه داروهایی برای درمان سوزش مری تجویز می‌شوند؟
متخصص گوارش برای درمان سوزش مری بر اساس علائم و شرایط بیمار، داروهای مختلفی را ممکن است تجویز کند. در نظر داشته باشید که در زمان مراجعه به پزشک، ضمن آگاهی از علت بیماری و روش‌های درمان، می‌توانید مشاوره لازم را نیز برای یافتن پاسخ تخصص گوارش چیست دریافت کنید. از جمله داروهای پرکاربرد برای درمان سوزش مری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آنتی‌اسیدها؛ این داروها اسید معده را خنثی می‌کنند و به سرعت علائم سوزش را کاهش می‌دهند. آلومینیوم هیدروکسید و منیزیم هیدروکسید از جمله این داروها هستند.
- مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs)؛ این داروها تولید اسید معده را به شدت کاهش می‌دهند و برای درمان طولانی‌مدت سوزش مری مناسب هستند. امپرازول و پنتوپرازول نمونه‌هایی از این داروهای موثر در درمان سوزش مری هستند.
- مسدودکننده‌های H2؛ این داروها تولید اسید معده را کاهش می‌دهند. اما اثرگذاری آنها از PPIها کمتر است. رانیتیدین و فاموتیدین از جمله این داروها هستند.
- داروهای پروکینتیک؛ این داروها حرکت غذا را در دستگاه گوارش بهبود می‌دهند و به تخلیه سریع‌تر معده کمک می‌کنند. متوکلوپرامید از جمله این داروها است که در درمان بیماری‌های گوارشی مانند رفلاکس معده و سوزش مری کاربرد دارد.
برخی از داروهای مورد استفاده در درمان بیماری‌های گوارشی مانند فاموتیدین و رانیتیدین معمولا بدون نسخه پزشک نیز در دسترس هستند. اما، توصیه می‌شود در صورت درد و سوزش مری ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت و شدت مشکل شما بررسی شود. مصرف داروها بدون تجویز پزشک میتواند در مواردی باعث تشدید مشکل و یا بروز مشکلات گوارشی جدید شود.
تاثیر تغذیه و روش‌های درمان خانگی سوزش مری چقدر است؟
در کنار درمان‌های دارویی، سبک زندگی و تغذیه مناسب نیز باید رعایت شود. در واقع، سوزش مری نیز مانند اغلب مشکلات گوارشی بدون داشتن رژیم غذایی مناسب و کنار گذاشتن عادت‌های غلط امکان‌پذیر نیست. اصول تغذیه مناسب و روش‌های تغییر سبک زندگی برای برطرف کردن مشکل سوزش مری در جدول زیر آمده است:
| توصیه‌های تغذیه‌ای و تغییر سبک زندگی برای درمان سوزش مری | توضیح |
| پرهیز از غذاهای تحریک‌کننده مانند غذاهای چرب، تند، اسیدی، شکلات، قهوه و نوشیدنی‌های الکلی و گازدار | این غذاها می‌توانند باعث تحریک مری و افزایش ترشح اسید معده شوند |
| خوردن وعده‌های کوچک و مکرر به جای چند وعده بزرگ | کاهش فشار بر روی معده |
| مصرف غذاهای پرفیبر مانند سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل | فیبر میتواند اسید معده را جذب و علائم را کاهش دهد. |
| پرهیز از خوردن غذا در زمان‌های نامناسب مانند هنگام تماشای تلویزیون یا مطالعه | کمک به جلوگیری از خوردن بیش‌ازحد غذا |
| پرهیز از خوابیدن بلافاصله بعد از غذا | جلوگیری از بازگشت اسید معده به مری |
| کاهش وزن در صورت داشتن اضافه وزن | کاهش فشار بر روی معده و کم کردن علائم |
| پرهیز از استعمال سیگار | سیگار میتواند باعث تضعیف اسفنکتر مری و افزایش ترشح اسید شود. |
در پاسخ به این سوال که برای سوزش مری چه بخوریم، باید گفت مصرف غذاهای غنی از فیبر، ماهی و مرغ، لبنیات کم‌چرب برای این مشکل مفید است. علاوه‌براین، از مواد غذایی مفید برای سوزش مری می‌توان به آجیل، دانه‌ها، میوه‌ها و سبزیجات نیز اشاره کرد.
روش‌های خانگی و گیاهی درمان سوزش مری نیز می‌توانند در کاهش علائم این بیماری موثر باشند. مخلوط کردن یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب با آب و مصرف آن قبل از غذا میتواند به کاهش علائم سوزش مری کمک کند. عسل نیز با پوشش‌دهی دیواره مری و کاهش احساس سوزش میتواند علائم را کاهش دهد. دمنوش زنجبیل نیز از موارد موثر در درمان خانگی سوزش مری است که به تسکین علائم سوزش مری کمک می‌کند.
روش‌های جراحی درمان سوزش مری شامل چه مواردی می‌شود؟
در برخی موارد که درمان‌های دارویی و تغییر سبک زندگی موفق نباشند، ممکن است نیاز به درمان جراحی برای سوزش مری باشد. یکی از روش‌های جراحی مورد استفاده برای درمان سوزش مری فوندوپلیکاسیون است. این روش جراحی به طور معمول برای درمان رفلاکس اسید معده به مری کاربرد دارد. نحوه انجام آن به این صورت است که قسمتی از معده که به مری متصل است، دور مری پیچانده می‌شود. این کار باعث می‌شود اسفنکتر تحتانی مری تقویت شود و از برگشت اسید جلوگیری کند. عمل جراحی فوندوپلیکاسیون میتواند به صورت باز یا لاپاراسکوپی انجام شود.
برای درمان سوزش مری به چه دکتری مراجعه کنیم؟
برای درمان سوزش مری باید به دکتر گوارش مراجعه کنید. متخصص گوارش با بررسی علائم و علت سوزش مری میتواند روش درمانی موثر را توصیه کند. ممکن است متخصص گوارش برای بررسی دقیق‌تر مشکل سوزش مری روش‌های تشخیصی شامل آندوسکوپی را تجویز کند. سوزش مری مانند بیشتر مشکلات گوارشی، نیاز به اصلاح سبک زندگی و عادت‌های غلط دارد. بنابراین، فراموش نکنید در کنار مصرف داروها، به توصیه‌های پزشک برای داشتن سبک زندگی سالم و تغذیه مناسب نیز عمل کنید.
در ضمن، می‌توانید برای ثبت نوبت متخصص گوارش در شهر خودتان، با مراجعه به پلتفرم آنلاین و پزشکی دکتردکتر به بهترین متخصصان این حوزه دسترسی داشته باشید.
منابع:
mayoclinic.org
webmd.com
nhs.uk
سوالات متداول سوزش مری
علائم این بیماری شامل سوزش در قفسه سینه، مشکل در بلع و طعم تلخ یا اسیدی در دهان می‌شود.
عواملی شامل رفلاکس اسید، مصرف غذاهای تحریک‌کننده و برخی داروها می‌توانند باعث سوزش مری شوند.
درمان این مشکل شامل تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی، مصرف برخی داروها و در موارد شدید، جراحی است.
در موارد خفیف خطرناک نیست. اما اگر مکرر باشد، ممکن است باعث مشکلات جدی‌تری شود.
پزشک متخصص با بررسی علائم و انجام آزمایش‌هایی مانند آندوسکوپی میتواند سوزش مری را تشخیص دهد.
من بعد از ورزش این علائمو دارم، مشکل زخم مریه؟
سلام
فقط وجود زخم نمیتواند سبب سوزش بشود
بلکه موارد خفیف تر مثل ریفلاکس معده و برگشت اسید از معده به داخل مری هم میتواند سبب سوزش و ترش کردن بشود
مصرف الکل سوزش مری رو بیشتر ممکنه کنه؟
سلام عزیز
بله الکل میتواند سبب افزایش ریفلاکس اسید به مری و افزایش سوزش بشود
خیلی کاربردی و مفید بود
سلام عزیزم
از اشتراک گزاری نظرتون سپاسگزاریم