عفونت و التهابی که در لوله‌های فالوپ یا لوله‌های رحم رخ می‌دهد را عفونت لوله رحم یا سالپنژیت می‌گویند. التهاب لوله رحم معمولا ناشی از باکتری‌های مضر است که وارد دستگاه تناسلی می‌شوند. علائم عفونت لوله رحم شامل درد، تب، ترشحات غیرطبیعی و … می‌شوند که در صورت درمان نشدن می‌توانند عوارض جدی مانند ناباروری را ایجاد کنند.
برای درمان عفونت لوله رحم باید به دکتر زنان مراجعه کنید. پزشک با بررسی، معاینه فیزیکی و در صورت لزوم روش‌های تشخیصی شامل سونوگرافی شدت عفونت لوله رحم را بررسی می‌کند.
برای آشنایی با بیماری عفونت یا التهاب لوله رحم، علائم، عوارض، علل و روش‌های درمان آن، تا انتهای این مطلب از مجله پزشکی و سلامت دکتردکتر با ما همراه باشید.
هم‌چنین، می‌توانید سوال خود را در بخش کامنت‌ها بپرسید، تا کارشناس پزشکی دکتردکتر پاسخ دهد.
عفونت یا التهاب لوله رحم چیست؟
عفونت در لوله رحم یا التهاب آن نوعی از بیماری‌های التهابی لگن (PID) است. این بیماری که با عنوان سالپنژیت نیز شناخته می‌شود، یک عفونت و التهاب در لوله‌های فالوپ است. عفونت لوله رحم معمولا به دلیل عفونت‌های مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند منجر به درد لگن، تب، ترشحات غیرطبیعی واژن و در موارد شدیدتر ناباروری و حاملگی خارج از رحم شود. تشخیص التهاب لوله رحم از طریق معاینه لگن، آزمایش خون و سونوگرافی انجام و برای درمان آن معمولا از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده می‌شود.
برای پیشگیری از عفونت لوله رحم، استفاده از کاندوم، انجام تست‌های منظم و درمان سریع عفونت‌ها اهمیت زیادی دارد. عفونت لوله رحم اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی و طولانی‌مدتی را به همراه داشته باشد. التهاب لوله رحم حتی می‌تواند باروری زنان را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین، تشخیص به‌موقع و درمان مناسب این بیماری بسیار مهم است.
عفونت لوله رحم چه علائمی دارد؟
بروز علائم عفونت لوله رحم می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد. ممکن است در مراحل اولیه التهاب لوله رحم، فرد بیمار علائمی نداشته باشد. حتی در موارد شدید نیز ممکن است التهاب لوله رحم علائمی ایجاد نکند. این نوع بیماری التهاب لگن معمولا در بررسی علل ناباروری یا در صورت حاملگی خارج از رحم تشخیص داده می‌شود. برخی از مهم‌ترین و شایع‌ترین علائم عفونت لوله رحم شامل موارد زیر می‌شوند:
- ترشحات بدبو و غیرطبیعی واژن
- احساس درد در زمان تخمک‌گذاری
- احساس درد موقع رابطه جنسی
- تب
- تهوع و استفراغ
- قاعدگی نامنظم و لکه‌بینی بین چرخه‌های قاعدگی
- درد لگن، زیر شکم و پایین کمر در حالت عادی یا موقع تخمک‌گذاری
- احساس درد موقع ادرار کردن، در صورت التهاب مجاری ادراری
- واژینیت
علائم عفونت لوله رحم معمولا بعد از دوره قاعدگی در فرد بیمار ظاهر می‌شود. اما احتمال مشاهده علائم در مواقع دیگر نیز وجود دارد.
چرا به عفونت لوله رحم مبتلا می‌شویم؟
عفونت داخل لوله رحم به دلیل رشد بیش‌ازاندازه باکتری‌های مضر در لوله‌های فالوپ و ابتلا به بیماری‌های مقاربتی است. این عفونت معمولا از طریق واژن به لوله‌های فالوپ می‌رسد. علائم عفونت لوله رحم را می‌توان به وجود میکروارگانیسم‌هایی از جمله موارد زیر نسبت داد:
- نوعی کلامیدیا به نام کلامیدیا تراکوماتیس
- گنوکوک
- مایکوپلاسما
- اورئوس
- استرپتوکوک
- مایکوباکتریوم توبرکلوزیس
هم‌چنین، باکتری‌ها می‌توانند در شرایط دیگری نیز به رحم برسند. ازجمله این شرایط و اقدامات پزشکی می‌توان به جراحی‌های شکمی و لگنی، زایمان، سقط جنین، بیوپسی آندومتر، هیستروسکوپی و هیستروسالپنگوگرافی اشاره کرد. علاوهبراین، رشد بیش‌ازحد بافت لایه داخلی لوله فالوپ نیز می‌تواند باعث رشد کیست، فیبروم و ضخیم شدن لوله‌های فالوپ شود. عفونت‌های لگنی و آندومتریوز نیز از علل ابتلا به التهاب لوله رحم هستند. اگر عفونت لوله رحم باعث انسداد لوله‌های رحم شده باشد، لقاح مصنوعی آی وی اف (IVF) می‌تواند به بارداری زنان کمک کند.
به گزارش مجله nature،
IL-17C (پروتئینی که توسط سلول‌های سیستم ایمنی برای برقراری ارتباط بین سلول‌ها و تنظیم پاسخ ایمنی استفاده می‌شود) محرک اصلی التهاب مخرب در طول عفونت لوله‌های فالوپ انسان با گنوکوک (باکتری عامل بیماری سوزاک که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود) است که معمولا باعث عفونت دستگاه تناسلی- ادراری در خانم‌ها می‌شود.
در واقع این مطالعه نشان می‌دهد که IL-17C نقش مهمی در ایجاد آسیب در لوله‌های فالوپ در اثر عفونت با گنوکوک دارد و ممکن است هدف خوبی برای درمان این بیماری باشد.
التهاب لوله رحم چه عوارضی دارد؟
همان‌طور که گفته شد، عفونت لوله رحم اگر به موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند منجر به انسداد و آسیب به لوله‌های فالوپ شود. مهم‌ترین عوارض التهاب لوله رحم را می‌توانید در جدول زیر ببینید.
| عوارض التهاب لوله رحم | توضیح |
| ناباروری و سقط جنین | عفونت لوله رحم اگر به موقع درمان نشود می‌تواند باعث انسداد لوله‌های فالوپ و در نتیجه ناباروری یا سقط جنین شود. |
| حاملگی خارج از رحم | آسیب به لوله‌های فالوپ می‌تواند مانع از رسیدن اسپرم به تخمک و افزایش خطر حاملگی خارج از رحم شود. |
| گسترش عفونت به رحم و تخمدان | عفونت لوله‌های رحم می‌تواند به بقیه رحم و دستگاه تناسلی شامل تخمدان‌ها نیز انتقال پیدا کند. |
| درد لگنی و شکم در طولانی مدت | انسداد لوله‌های فالوپ می‌تواند باعث ایجاد درد شکم و لگن شود. |
| ایجاد آبسه در لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها | عفونت لوله رحم مانند عفونت‌های دستگاه تناسلی می‌تواند باعث چسبندگی لوله رحم و ایجاد آبسه لوله تخمدان شود. |
| ضعف عضلات کف لگن | عفونت مزمن و التهاب ناشی از این بیماری می‌تواند به عضلات کف لگن آسیب برساند و باعث ضعف آنها شود. |
التهاب لوله‌های رحم مانند بسیاری از بیماری های زنان نیاز به درمان و رسیدگی سریع دارد. تنها دراین‌صورت، می‌توان از عوارض جدی و انسداد کامل لوله‌های فالوپ و ناباروری جلوگیری کرد. خطر ابتلا به این بیماری در زنان یائسه کمتر از زنان در سنین باروری است، زیرا فعالیت هورمونی و جنسی آنها کاهش پیدا می‌کند.
روش‌های درمان گرفتگی لوله رحم شامل چه مواردی است؟
برای درمان این بیماری التهابی لگن روش‌های مختلفی وجود دارد. متخصص زنان و ناباروری از روش‌های دارویی و ترمیم لوله رحم برای درمان استفاده می‌کند. برخی از روش‌های درمان خانگی عفونت لوله رحم نیز در کاهش علائم این بیماری می‌توانند مفید باشند. هنگام مراجعه به متخصص زنان، علاوه بر درمان عفونت لوله رحم مشکل می‌توانید برای یافتن پاسخ سوال تخصص زنان و زایمان چیست نیز از او مشاوره بگیرید. روش‌های درمان گرفتگی لوله رحم شامل موارد زیر می‌شوند:
دارو برای عفونت لوله رحم
پزشک متخصص بسته به میزان عفونت، برای انتخاب روش درمان عفونت لوله رحمی تصمیم‌گیری می‌کند. اگر عفونت خفیف باشد، معمولا داروهای آنتی‌بیوتیک خوراکی تجویز می‌شوند. در موارد عفونت شدید، ممکن است نیاز به استفاده از آنتی‌بیوتیک داخل وریدی باشد. اگر عفونت لوله رحم در اثر عفونت‌های مقاربتی باشد، از آنتی‌بیوتیک مخصوص برای درمان فرد مبتلا و شریک جنسی او استفاده می‌شود. علاوه بر آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد درد نیز برای کاهش درد ناشی از التهاب لوله رحم توسط پزشک تجویز می‌شوند.
درمان با هورمون‌ها نیز گاهی اوقات می‌تواند در کاهش التهاب لوله‌های فالوپ موثر باشد. این روش درمان به خصوص برای بیمارانی که به آندومتریوز مبتلا هستند، کاربرد دارد.
درمان عفونت لوله رحم با ترمیم لوله رحم
یکی از روش‌های درمان عفونت لوله رحم، بازسازی لوله فالوپ با استفاده از جراحی است. اگر عفونت لوله رحم باعث ایجاد آبسه شده باشد، معمولا جراحی لاپاروسکوپی برای درمان توصیه می‌شود. عفونتی که باعث ایجاد زخم و چسبندگی شده باشد را معمولا با جراحی می‌توان درمان کرد. در این جراحی، پزشک مناطق دچار آسیب را از رحم بیمار خارج می‌کند. هم‌چنین در روش جراحی، می‌توان مایع انباشته شده در لوله‌های رحم یا ناحیه پر از مایع را تخلیه کرد.
روش‌های درمان خانگی عفونت لوله رحم
عفونت لوله رحم یک بیماری جدی است که می‌تواند منجر به عوارضی مانند ناباروری و حاملگی خارج از رحم شود. این بیماری نیاز به تشخیص دقیق و درمان سریع پزشکی دارد. بااین‌حال، برخی روش‌های خانگی می‌توانند به تسکین علائم و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند. ازجمله روش‌های کاهش علائم عفونت لوله رحم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استراحت کافی برای کمک به بهبودی بدن
- استفاده از کمپرس گرم روی شکم برای کاهش درد
- نوشیدن آب و مایعات فراوان برای دفع سموم از بدن
- پرهیز از رابطه جنسی تا بهبودی کامل
- تقویت سیستم ایمنی با مواد غذایی مناسب
برخی از مواد غذایی مانند سیر، زنجبیل، چای سبز و پروبیوتیک‌ها می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک کند. دمنوش رازیانه و بابونه برای کاهش التهاب، دمنوش آویشن برای از بین بردن عوامل میکروبی و مصرف عسل همراه با رازیانه یا بابونه نیز می‌تواند موثر باشد.
علاوهبراین، فیزیوتراپی لگن به عنوان یک روش مکمل، می‌تواند به کاهش التهاب گرفتگی لوله رحم، بهبود حرکات مفصل، افزایش گردش خون و کاهش درد کمک کند.
چگونه می‌توان از التهاب لوله رحم پیشگیری کرد؟
برای پیشگیری از التهاب لوله رحم می‌توان از راهکارهای مختلفی استفاده کرد. مهم‌ترین این راهکارها شامل موارد زیر می‌شوند:
- رابطه جنسی ایمن را همیشه رعایت کنید. استفاده از کاندوم می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.
- از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده کنید که از بیماری‌های مقاربتی نیز جلوگیری می‌کنند. مشاوره با پزشک برای انتخاب بهترین روش پیشگیری از بارداری می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- اگر در معرض بیماری‌های مقاربتی قرار گرفتید، حتما آزمایش‌های لازم برای تشخیص بیماری احتمالی را انجام دهید.
- درصورتی‌که به عفونت لوله رحم مبتلا شده‌اید، همسر شما نیز باید برای بررسی ابتلا به بیماری‌های مقاربتی آزمایش دهد. با این کار از عود مجدد بیماری مقاربتی و عفونت جلوگیری می‌شود.
- از دوش واژینال استفاده نکنید. این کار تعادل باکتری‌های واژن را به هم می‌ریزد و احتمال ابتلا به التهاب لوله رحم را افزایش خواهد داد.
- رعایت بهداشت فردی و بهداشت ناحیه تناسلی، می‌تواند خطر ابتلا به عفونت را کاهش دهد.
- عفونت‌های رحمی را فوری درمان کنید تا از گسترش آن به لوله‌های رحم جلوگیری شود.
- داشتن یک شریک جنسی ثابت می‌تواند خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی و التهاب لوله رحم را کاهش دهد.
مراجعه منظم به پزشک زنان و انجام آزمایش‌های لازم می‌تواند به تشخیص به موقع التهاب لوله رحم کمک کند. پزشک با بررسی وضعیت شما، بهترین روش درمان را بر اساس شدت عفونت پیشنهاد می‌دهد.
بهترین دکتر برای درمان عفونت لوله رحم کدام متخصص است؟
بهترین دکتر درمان عفونت لوله رحم، دکتر زنان است که برای انجام این کار از معاینه لگن استفاده می‌کند. هم‌چنین، پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر، ام‌آرآی، سونوگرافی یا آزمایش خون را نیز تجویز کند. دیگر روش‌های تشخیص التهاب لوله رحم شامل آزمایش ادرار، کشت واژینال یا دهانه رحم و لاپاراسکوپی تشخیصی می‌شوند. تشخیص و درمان به موقع عفونت لوله رحم اهمیت زیادی در جلوگیری از انسداد لوله‌های فالوپ و ناباروری دارد. بنابراین، در صورت مشاهده علائم عفونت لوله رحم در اولین فرصت به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
در ضمن، می‌توانید برای ثبت نوبت بهترین متخصص زنان در شهر خودتان، به پلتفرم آنلاین و پزشکی دکتردکتر مراجعه کنید.
منابع:
betterhealth.vic.gov.au
osmosis.org
medicalnewstoday.com
draliabadi.com
سوالات متداول عفونت لوله رحم
عفونت لوله رحم می‌تواند خطرناک باشد. در صورت عدم درمان، ممکن است به آسیب دائمی لوله‌ها، ناباروری، آبسه و حتی انتشار عفونت به سایر اندام‌ها منجر شود.
استفاده از کاندوم می‌تواند خطر ابتلا به عفونت‌هایی را که از راه جنسی منتقل می‌شوند و عامل اصلی التهاب لوله رحم هستند، کاهش دهد.
زنان جوان فعال جنسی، افراد با شرکای جنسی متعدد، سابقه عفونت‌های مقاربتی، استفاده‌کنندگان از آی‌یو‌دی، سابقه جراحی لگنی و افراد مبتلا به بیماری‌های مقاربتی درمان نشده در معرض خطر ابتلا به عفونت رحم هستند.
عفونت لوله رحم می‌تواند باعث ناباروری شود. التهاب ناشی از عفونت می‌تواند لوله‌های فالوپ را مسدود کند و مانع حرکت تخمک و اسپرم شود.
برای پیشگیری از عفونت لوله رحم استفاده از کاندوم، انجام آزمایش‌های منظم، درمان سریع عفونت‌ها، پرهیز از دوش واژینال، رعایت بهداشت و مراجعه منظم به متخصص زنان توصیه می‌شود.
