گریه یکی از مهم‌ترین راه‌هایی است که نوزادان با استفاده از آن با بزرگ‌ترها ارتباط برقرار می‌کنند و نیازهایشان را به آن‌ها نشان می‌دهند. کولیک یکی از علت‌های گریه نوزاد است که والدین را نگران می‌کند.
پدر و مادرها در این مواقع عملا نمی‌دانند چه کاری می‌توانند برای فرزندشان انجام بدهند و آشفته و مضطرب می‌شوند. کولیک یک مشکل طبیعی است که از هر ۴ نوزاد، یکی را درگیر می‌کند. این بیماری بعد از مدتی خوب می‌شود و اختلالی هم در رشد نوزاد ایجاد نمی‌کند. در این مقاله توضیح می‌دهیم که چطور باید از نوزاد دارای کولیک مراقبت کنید و چطور متوجه شوید که کولیک نوزاد خوب شده است. با دکتردکتر همراه باشید.
کولیک چیست؟
کولیک بیماری است که معمولا در شش هفته اول زندگی بروز می‌کند؛ البته گاهی اوقات ممکن است نوزادان تا شش ماهگی هم به این عارضه مبتلا شوند، به خصوص اگر نارس به دنیا آمده باشند.
در بیماری کولیک نوزاد ساعت‌های زیادی بدون دلیل خاصی گریه می‌کند؛ تقریبا همه نوزادان درگیر با این مسئله، الگوی زیر را دارند:
- نوزاد روزانه سه ساعت و بیشتر گریه می‌کند؛
- این اتفاق حداقل سه روز در هفته رخ می‌دهد؛
- این پروسه حداقل تا سه هفته ادامه خواهد داشت.
این مشکل به صورت ناگهانی شروع می‌شود و نوزاد به یکباره بلند، شدید و بدون وقفه گریه می‌کند. پدر و مادرها معمولا در روزهای ابتدایی مضطرب می‌شوند، زیرا نوزاد ظاهرا مشکل خاصی ندارد. آن‌ها می‌ترسند گریه فرزندشان بخاطر دلیلی باشد که آن‌ها متوجهش نیستند، ولی سلامت یا زندگی کودک را به خطر انداخته است.
علائم کولیک
هنوز علت دقیق گریه‌های ناشی از کولیک مشخص نیست؛ تکامل سیستم گوارشی و دل دردهای ناشی از اسپاسم، تغییرات هورمونی نوزاد، حساسیت به نور و صدا، رشد و تکامل سیستم عصبی یا شکل‌گیری احساسات تازه در نوزاد علت‌های احتمالی این مشکل هستند.
گریه مهم‌ترین علامت این مشکل است، اما برای تشخیص اینکه فرزند شما به کولیک مبتلا شده یا مشکل دیگری دارد، باید با سایر علائم آن هم آشنا باشید. در ادامه به مهم‌ترین علائم این عارضه اشاره میکنیم.
- گریه شدید نوزاد معمولا در بعد از ظهر و عصر آغاز می‌شود و علت خاصی هم ندارد؛
- گریه نوزاد شبیه به زمانی است که درد دارد؛
- نوزاد هنگام گریه دست‌هایش را مشت می‌کند، بازوهایش را منقبض می‌کند، پاهایش را جمع می‌کند و به کمرش قوس می‌دهد؛
- شکم نوزاد سفت و متورم می‌شود؛
- نوزاد هنگام گریه هوای زیادی می‌بلعد، به همین دلیل ممکن است دفعات آروغ زدن یا خروج باد معده او بیشتر شود؛
- صورت نوزاد قرمز و برافروخته می‌شود.
اولین نکته برای تشخیص خوب شدن کولیک نوزاد، از بین رفتن علائمی است که در لیست بالا به آن‌ها اشاره کردیم.
چطور از نوزاد دارای کولیک مراقبت کنیم؟
همانطور که گفتیم، کولیک مشکل خاصی برای نوزاد ایجاد نمی‌کند و نوزاد مانند تمام همسن‌هایش، روند رشد طبیعی‌اش را طی می‌کند. پس تنها کافی است روشی که فرزند شما را آرام می‌کند، پیدا کنید. استراتژی‌های مختلفی برای آرام کردن کودک وجود دارد. شاید لازم باشد چند مورد از آن‌ها را امتحان کنید تا متوجه شوید کدام یک فرزند شما را آرام می‌کند. در ادامه روش‌های مختلفی که می‌توان به تسکین نوزاد کمک می‌کنند را بیان میکنیم.
- پستانک دادن به نوزاد؛
- ماشین سواری یا پیاده‌روی با کالسکه؛
- در آغوش گرفتن نوزاد و راه رفتن یا تکان دادن او؛
- قنداق کردن نوزاد با پتو؛
- دوش آب گرم؛
- ماساژ دادن شکم نوزاد یا خواباندن نوزاد روی شکم و ماساژ دادن پشت او؛
- پخش صداهای آرام‌بخش مثل ضربان قلب یا صدای شیر آب، سشوار یا جاروبرقی (این صداها شبیه به صداهایی هستند که جنین در رحم مادر می‌شنود، شنیدن این صداها محیط رحم را برای نوزاد تداعی می‌کند و ممکن است او را آرام کند)؛
- اطمینان از سیر بودن نوزاد؛
- کاهش نور و صدای محیط.
از کجا بفهمیم کولیک برطرف شده است؟
اولین نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که نوزاد معمولا تا سه الی چهار ماهگی با این مشکل درگیر است. حتی بعضی از نوزادان تا شش ماه هم کولیک دارند. این بیماری در اغلب موارد خودبخود بهبود پیدا می‌کند و نیازی به درمان ندارد. پس پدر و مادرها باید منتظر بمانند دوره کولیک سپری شود تا نوزاد به روال عادی برگردد.
بعد از رسیدن نوزاد به سه ماهگی، علائم کم‌کم بهبود پیدا می‌کند. با از بین رفتن علائم متوجه می‌شوید که کولیک نوزاد خوب شده است. در ادامه به نشانه‌های خوب شدن کولیک در نوزادان اشاره میکنیم.
- گریه‌های شدید و طولانی نوزاد به پایان می‌رسد؛
- شب‌ها آرام می‌خوابد؛
- هنگام دفع نیازی به زور زدن ندارد؛
- عضلات شکم او دیگر سفت و متورم نمی‌شود؛
- بی‌دلیل گریه نمی‌کند، گریه‌هایش دلیل مشخصی مثل گرسنگی دارد و بعد از رفع مشکل آرام می‌شود.
آیا بعد از بهبود کولیک نوزاد به ویزیت پزشک نیاز است؟
کولیک مشکل مهمی نیست و معمولا نوزادان حتی در دوره بیماری هم چالش خاصی در روند رشد خود ندارند. اگر نوزاد بعد از بهبود کولیک، مشکل خاصی نداشته باشد، نیازی نیست به پزشک مراجعه کنید. البته برای چکاپ نوزاد و معاینات رشد او باید مطابق با روال سابق به مطب پزشک بروید.
اگر بعد از بهبود کولیک، باز هم علائم اینه عارضه را در نوزاد می‌بینید، بهتر است با پزشک مشورت کنید. علائم احتمالی که نیاز به بررسی پزشک دارند را در ادامه نام می‌بریم.
- نوزاد نمی‌تواند شیشه شیر یا سینه مادر را خوب بمکد؛
- کم‌تر از حد معمولا شیر می‌خورد؛
- اسهال یا استفراغ دارد؛
- هنگام لمس شکم واکنش نشان می‌دهد و گریه می‌کند؛
- ریتم تنفس او تغییر می‌کند یا سخت نفس می‌کشد؛
- بیشتر از حد معمول می‌خوابد یا کم‌انرژی شده است؛
- تب دارد.
در برخی موارد هم پزشک به علت‌هایی مانند رژیم غذایی منحصر به فرد مادر یا داروهای مصرفی او، از والدین می‌خواهد در طول دوره کولیک یا بعد از آن هم نوزاد را به صورت منظم برای ویزیت ببرند. در این صورت نیز به ملاقات پزشک در بازه‌‌های زمانی تعیین شده نیاز است.
کلام آخر
در این مقاله به کولیک نوزاد پرداختیم و بررسی کردیم که این مسئله چه زمانی برطرف می‌شود. پدرها و مادرها، به خصوص در روزهای اول عارضه، نگران می‌شوند و تصور می‌کنند فرزندشان آسیب شدیدی دیده است که اینطور بلند گریه می‌کند. این نگرانی طبیعی است.
اگر تصور می‌کنید فرزندتان نیاز به ملاقات متخصص کودکان (اطفال) دارد یا به راهنمایی بیشتری برای مراقبت از او نیاز دارید، می‌توانید از پزشکان متخصص مجموعه دکتردکتر کمک بگیرید. در دکتردکتر هم امکان رزرو نوبت اینترنتی پزشک متخصص وجود دارد و هم امکان مشاوره آنلاین با پزشکان؛ شما می‌توانید از هر روشی که ترجیح می‌دهید، با پزشکان حرفه‌ای دکتردکتر مشورت کنید و از آن‌ها درباره مراقبت از فرزندتان راهنمایی بگیرید.
