روده بخشی از سیستم گوارش است. عفونت روده، معمولاً توسط میکروارگانیسم‌هایی که به روده راه پیدا کرده‌اند، ایجاد می‌شود. حالت تهوع و استفراغ، تب و از دست دادن اشتها از جمله علائم عفونت روده محسوب می‌شوند. معمولاً عفونت روده پس از مصرف مایعات فراوان برطرف می‌شود.
در صورت ادامه‌دار بودن این مشکل، برای درمان عفونت روده، نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک و داروهای تجویز شده توسط دکتر گوارش دارید. اگر نوزادان کمتر از 3 ماه درگیر این عفونت شده باشند، باید بلافاصله توسط پزشک ویزیت شوند. در غیر این صورت، به دلیل کم آب شدن بدن نوزاد، مشکلات جدی برای او رخ خواهد داد.
با مطالعه این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر که به ۵ دقیقه زمان نیاز دارد، با دلایل عفونت روده آشنا خواهید شد.
در انتها، اگر سوالی درباره عفونت روده و عوامل به وجود آورنده این عارضه دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس پزشکی ما به آن پاسخ خواهد داد.
عفونت روده چیست؟
عفونت روده گاهی اوقات به‌عنوان عفونت گوارشی یا گاستروانتریت نیز شناخته می‌شود. با خوردن آب یا غذای آلوده ممکن است به این عارضه مبتلا شوید. تماس با میکروب‌ها از طریق افراد آلوده یا اشیاء آلوده مانند کارد و چنگال، شیرآلات، اسباب‌بازی‌ها یا پوشک نیز، موجب عفونت روده می‌شوند. این بیماری در بین نوزادان، کودکان و بزرگسالان شایع است. با رعایت نکات بهداشتی می‌توانید از بروز این بیماری عفونی پیشگیری کنید.
به نقل از livescience،
تحقیقات نشان می‌دهد، باکتری کلامیدیا می‌تواند روده کوچک را کاملاً احاطه کرده و در این مکان پنهان شود. این باکتری موجب ایجاد عفونت‌های مکرر روده کوچک خواهد شد.
درصورتی‌که، دستگاه گوارش به دلیل عفونت، مشکل داشته باشد، با رعایت نکات تغذیه‌ای مانند مصرف پروبیوتیک و مایعات می‌توانید حالت تهوع را برطرف کنید؛ اما در صورت وجود عفونت قارچی، ترشح یا مشکلات حادتر، ممکن است بیمار برای درمان دل درد و مشکلات روده نیاز به جراحی داشته باشد.
عفونت روده بزرگ
عفونت‌ها، ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل‌ها می‌توانند باعث کولیت عفونی شوند. فردی که مبتلا به کولیت عفونی است، اسهال و تب خواهد داشت. در این افراد، نمونه مدفوع از نظر عوامل انتروپاتوژن مانند سالمونلا مثبت خواهد شد. عفونت روده بزرگ معمولاً با علائمی مانند خون در مدفوع یا مدفوع سیاه، اسهال و استفراغ همراه است. علائم عفونت‌های انگلی روده بزرگ، معمولاً تا یک هفته ادامه دارند. حتی در صورت وجود کولیت پرتویی، علائم عفونت ممکن است تا چند ماه ادامه داشته باشد. اگر درد شکم تشدیدشونده یا بواسیر داشتید، برای درمان عفونت روده بزرگ به پزشک متخصص مراجعه کنید.
عفونت روده کوچک
آنتریت یا التهاب روده کوچک مانند سایر بیماری های روده معمولاً در اثر خوردن یا نوشیدن چیزهایی که به باکتری یا ویروس آلوده هستند ایجاد می‌شود. بیماری خود ایمنی، مانند بیماری کرون نیز می‌تواند موجب عفونت روده کوچک شوند. اختلالات روده کوچک با درد در اطراف شکم، رکتوم و پایین شکم همراه است.
همچنین، میکروب‌هایی که در روده کوچک قرار دارند، باعث التهاب و تورم می‌شوند. این عارضه معمولاً با گرفتگی و درد شکمی یا اسهال خوش را نشان می‌دهد. دوره درمان عفونت روده کوچک معمولاً 14 روز است. در صورت ادامه‌دار بودن این عارضه، پزشکان از آنتی بیوتیک برای کاهش باکتری‌ها و انگل‌ها کمک می‌گیرند.
عفونت روده کودکان
عفونت روده در کودکان معمولاً با اسهال و استفراغ همراه است. اسهال ناشی از عفونت در کودکان، ممکن است تا 10 روز ادامه داشته باشد. این موضوع باعث کم آبی بدن شده و برای نوزادان بسیار کم سن خطرناک است. نوزادان زیر 6 ماه به سرعت درگیر این بیماری می‌شوند.
برای درمان این عارضه، بعد از هر بار استفراغ شدید یا اسهال، به کودکان بزرگ‌تر نوشیدنی طبیعی فراوان بدهید. تا میکروب‌ها از طریق روده دفع شده و بیماری کودک بهبود پیدا کند. در صورت ادامه‌دار بود علائم بیماری مانند کم اشتهایی یا اسهال، با پزشک متخصص این موضوع را در میان بگذارید. جهت شناخت نحوه درمان این عارضه، درباره تخصص گوارش و کبد چیست مطالعه کرده و از پزشکان متخصص این حوزه کمک بگیرید.
انواع باکتری و ویروس‌های عفونی روده
انواع باکتری‌ها و ویروس‌هایی که موجب بروز عفونت روده می‌شوند عبارت‌اند از:
- روتاویروس: ابتلا به این ویروس در کودکان خردسال شایع است. روتاویروس از طریق تماس با استفراغ یا مدفوع آلوده به راحتی پخش می‌شود.
- نوروویروس: این ویروس بسیار مسری بوده و به راحتی در مکان‌هایی مانند مراکز نگهداری از کودکان، خانه‌های سالمندان و کشتی‌های تفریحی پخش می‌شود.
- آدنوویروس و آستروویروس: این ویروس‌ها در تصفیه آب‌ها و فاضلاب‌های شهری دیده می‌شود.
- کمپیلوباکتر: این ویروس اغلب به دلیل خوردن مرغ آلوده انتقال پیدا می‌کنند. جوانان، افراد مسن، مسافران و افرادی که سوء تغذیه دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این ویروس هستند.
- سالمونلا: این ویروس معمولاً از طریق گوشت، مرغ یا تخم مرغ آلوده پخش می‌شود.
- شیگلا: این ویروس بیشتر در بین مسافران کشورهای در حال توسعه رایج است.
- کلستریدیوم دیفیسیل: ابتلا به این ویروس معمولاً با مصرف آنتی بیوتیک یا بستری شدن در بیمارستان مرتبط است.
- ژیاردیا: این انگل از طریق مدفوع افراد و حیوانات آلوده پخش می‌شود. ابتلا به ژیاردیا بیشتر در بین کودکان خردسال، کوهنوردان و مسافران شایع است.
- کریپتوسپوریدیوز: این عارضه توسط غذا یا آب آلوده منتشر می‌شود.
- آمیبیاز: این انگل بیشتر جوانان را مبتلا می‌کند و معمولاً از طریق آب یا غذای آلوده پخش می‌شود.
در صورتی که علائمی مانند اسهال یا شکم درد شدید دارد، لازم است که برای تشخیص علت بیماری به پزشک مراجعه کنید. به طور معمول، این علائم نشان دهنده ابتلا به بیماری‌هایی مانند سندرم روده تحریک پذیر، بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو نیز هستند.
نحوه تشخیص عفونت روده
برای تشخیص علت عفونت روده و یبوست، دکتر انگل روده ابتدا معاینات بالینی را انجام می‌دهد. همچنین، سوالاتی درباره نحوه ابتلا به انواع ویروس‌ها و باکتری‌های گوارشی مطرح خواهد کرد. در نهایت، آزمایش‌های لازم را برای تشخیص دقیق علت عارضه تجویز می‌کند. از جمله روش‌های تشخیص عفونت روده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- آزمایش کشت مدفوع (نمونه برداری از مدفوع)
- آزمایش خون
- آندوسکوپی و کولونوسکوپی برای بررسی داخل معده و روده بیمار
در نهایت، با مشخص شدن علت بیماری، دکتر متخصص داروهای لازم را برای فرد تجویز خواهد کرد. اگر درد هنگام مدفوع شدید باشد، یا مشکلاتی مانند لگن درد، ترشح یا اسهال عفونی وجود داشته باشد، حتما لازم است که کشت مدفوع یا تست‌های تشخیصی روده برای بررسی علت درد روده و علائم مورد نظر انجام شود.
دلایل ابتلا به عفونت روده
عفونت‌های روده اغلب به دلیل ویروس‌ها و باکتری‌های آب آشامیدنی یا مواد غذایی رخ می‌دهند. مواردی که می‌توانند باعث عفونت روده شوند عبارت‌اند از:
- عفونت‌های باکتریایی: باکتری‌هایی مانند سالمونلا، اشریشیا کلی و کمپیلوباکتر از دلایل رایج عفونت‌های روده هستند. این عفونت‌ها اغلب در نتیجه مصرف غذا یا آب آلوده ایجاد می‌شوند.
- عفونت‌های ویروسی: عفونت‌های روده‌ای می‌توانند توسط ویروس‌هایی مانند روتاویروس و نوروویروس ایجاد شوند. این عفونت‌های بسیار مسری، از طریق تماس مستقیم یا سطوح آلوده پخش می‌شوند.
- عفونت‌های انگلی: انگل‌هایی مانند ژیاردیا عامل بیماری ژیاردیازیس و کریپتوسپوریدیوم از طریق غذا یا آب آلوده منتقل شده و می‌تواند منجر به بیماری‌های روده شود.
- مسمومیت غذایی: مصرف مواد غذایی آلوده یا فاسد می‌تواند منجر به علائم گوارشی شود. این عارضه اغلب به عنوان مسمومیت غذایی نیز شناخته می‌شود. باکتری‌هایی مانند استافیلوکوک و کلستریدیوم پرفرنجنس دلایل اصلی بروز این بیماری هستند.
معمولاً عفونت روده پس از چند روز تا یک هفته برطرف می‌شود. در صورتی که علائم آن ادامه داشته باشد، برای پیشگیری از کم آبی بدن و مشکلات جدی‌تر حتماً به دکتر گوارش مراجعه کنید.
علائم عفونت روده
علائم عفونت روده برای هر فردی متفاوت است. از جمله علائم شایع عفونت روده در بین اغلب افراد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- اسهال خفیف یا شدید که آبکی یا خونی است
- گرفتگی و درد شکمی خفیف یا شدید
- حالت تهوع و استفراغ
- تب، خستگی و بی‌حالی
- از دست دادن اشتها
- کم آبی بدن در صورت شدت گرفتن اسهال و تهوع
- یبوست، نفخ، گاز و مشکل در دفع مدفوع
هر چقدر شدت عفونت بیشتر باشد، علائم عفونت روده بزرگسالان و کودکان ادامه‌دارتر خواهد بود.
روش‌های درمان عفونت روده بزرگ و کوچک
به طور معمول، عفونت‌های روده پس از چند روز از بین می‌روند. اسهال ناشی از عفونت، باعث از بین رفتن مایعات زیادی از بدن می‌شود؛ بنابراین، برای رفع عفونت از بدنتان، آب و نوشیدنی‌های طبیعی مصرف کنید. این کار مانع از کم آبی بدنتان خواهد شد.
در صورت ابتلای نوزادان به این عارضه، لازم است که نوزاد بیشتر از شیر مادر تغذیه کند؛ بنابراین میزان شیر خشک مصرفی نوزاد را کم کرده و شیر مادر را جایگزین آن کنید. برخی از افراد برای عفونت روده ناشی از انگل‌ها و باکتری‌ها به آنتی بیوتیک نیاز دارند. پزشک با توجه به شرایط بدنی فرد، سن و سیستم ایمنی بیمار، داروهای ضروری برای درمان عفونت روده را تجویز می‌کند.
دارو برای درمان عفونت روده
در اغلب مواقع، مصرف مایعات فراوان تنها راه درمان عفونت روده است و نیازی به مصرف آنتی بیوتیک برای عفونت روده نخواهید داشت؛ اما در مواردی مانند ابتلا به عفونت‌های باکتریایی یا انگل‌ها، بهترین دارو برای عفونت روده، آنتی‌بیوتیک‌ها خواهند بود. رایج‌ترین داروهایی که برای درمان عفونت‌های روده تجویز می‌شوند، داروهایی مانند فلوروکینولون‌ها و مترینازول، آزیترومایسین و تری‌متورپریم-سولفامتوکسازول هستند.
روش‌های درمان گیاهی و خانگی عفونت روده
مدت درمان عفونت روده و یبوست برای هر فردی متفاوت است. هر چقدر شدت عارضه کمتر باشد، درمان در مدت کوتاه‌تری انجام خواهد شد. برای درمان این بیماری می‌توانید از روش‌های خانگی نیز کمک بگیرید. بهترین درمان‌های خانگی عفونت روده عبارت‌اند از:
| نوع درمان | نحوه درمان |
| هیدراته کردن بدن | نوشیدن مایعات طبیعی مانند آب، آب نارگیل و آب‌میوه‌های طبیعی |
| اجتناب از فعالیت | استراحت کردن در منزل و کاهش میزان فعالیت‌های روزانه مانند رفتن به مدرسه یا محل کار |
| تغییر برنامه غذایی | مصرف وعده‌های غذایی سبک و خوردن غذاهایی مانند میوه‌ها، سبزیجات آب پز و گوشت بدون چربی |
| رعایت ممنوعات غذایی | اجتناب از مصرف نوشیدنی‌های حاوی الکل و نوشابه اجتناب از مصرف غذاهای سخت هضم و چرب |
| مصرف دمنوش‌های گیاهی | مصرف دمنوش زنجبیل، چای نعناع فلفلی و آب لیمو برای کاهش شدت عفونت باکتریایی معده و روده |
اگر عفونت روده در عرض 2 روز برطرف نشد، باید به پزشک مراجعه کنید. بسته به میکروارگانیسمی که باعث عفونت و شدت علائم شده است، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان برای درمان با آنتی بیوتیک‌های داخل وریدی داشته باشید.
پیشگیری از عفونت روده
با رعایت اصول بهداشتی می‌توانید از ابتلا به بسیاری از عفونت‌های روده پیشگیری کنید. از جمله نکات پیشگیری از بروز این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- غذاهایی مانند گوشت و تخم مرغ را کامل بپزید.
- دست‌های خود را (به خصوص قبل از دست زدن به غذا) به طور مرتب بشویید.
- از تماس نزدیک با افرادی که عفونت روده دارند خودداری کنید.
- فقط از آب بطری برای نوشیدن و مسواک کردن استفاده کنید.
- غذاهای تازه پخته شده که به صورت بخارپز سرو می‌شوند را مصرف کنید.
- از مصرف غذاهای خام یا نیم پز (به ویژه گوشت یا غذاهای دریایی) اجتناب کنید.
- از مصرف سالادهای تازه، میوه‌های پوست‌کنده، شیر غیر پاستوریزه یا فرآورده‌های شیری غیربهداشتی خودداری کنید.
- از خوردن غذای غرفه‌های کنار جاده اجتناب کنید.
همچنین سطوح آلوده مانند توالت، میز، کنترل تلویزیون و دستگیره را تمیز و ضدعفونی کنید. شستن لباس‌ها یا ملحفه‌ها را بلافاصله پس از آلوده شدن خارج کرده و بشویید.
عفونت روده توسط پزشکان چه تخصصی درمان می‌شود؟
علائم عفونت روده تب شدید، وجود خون در مدفوع و اسهال است. در صورتی که عفونت روده بیش از چند روز طول بکشد و علائم عفونت شدیدتر، مانند استفراغ مداوم وجود داشته باشد، باید به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. دکتر گوارش با بررسی علت عفونت ویروسی روده و عفونت مقعدی در کودکان یا بزرگسالان، درمان عفونت روده را انجام می‌دهد.
در قدم اول معمولاً استراحت و مصرف مایعات برای کاهش درد مقعد و رفع عفونت باکتریایی روده تجویز می‌شود؛ اما در صورت حاد شدن علائم عفونت یا مشاهده موارد خاص در آزمایش‌ها، پزشک از آنتی بیوتیک و داروهای مختلف برای درمان این عارضه کمک می‌گیرد.
برای دریافت نوبت از متخصصان این حوزه، از امکان نوبت‌دهی آنلاین دکتر گوارش در سایت دکتردکتر استفاده کنید.
منابع:
tuasaude.com
sprintdiagnostics.in
healthdirect.gov.au
universityhealthnews.com
medicalnewstoday.com
سؤالات متداول عفونت روده
بله. در صورتی که عفونت روده درمان نشود، احتمال بروز مشکلاتی مانند کم آبی بدن و ضعف و سستی وجود دارد.
عفونت روده بزرگ موجب التهاب روده شده و عفونت روده کوچک، احتمال کم آبی بدن یا مشکلات جدی‌تر را به همراه دارد. در نتیجه، هر دو نوع عفونت روده خطرناک هستند.
ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل‌های موجب عفونت روده، از طریق مصرف آب یا غذای آلوده، تماس با افراد بیمار یا بهداشت ضعیف منتقل می‌شوند.
عفونت روده در صورت عدم درمان می‌تواند به عوارض جدی از جمله کم‌آبی شدید، اختلالات الکترولیتی، نارسایی کلیه و در موارد نادر سپسیس منجر شود.
