لاپاراسکوپی رحم یک جراحی کم‌تهاجمی برای درمان مشکلات و تشخیص مشکلات رحم است. در این روش جراحی، یک دوربین نازک (لاپاراسکوپ) و ابزارهای کوچک، از طریق چند ایجاد برش کوچک در شکم، به داخل حفره رحمی وارد شده و مشکلات رحم را تشخیص یا درمان می‌کنند. این روش باعث کاهش درد، خونریزی و زمان بهبودی افزایش نسبت به جراحی‌های باز می‌شود و توسط دکتر زنان، پزشک استفاده، انجام می‌شود.
در این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، به بررسی جنبه‌های مختلف این روش می‌پردازیم.
محتوای پزشکی این مقاله، توسط دکتر سپیده ذاکریان، متخصص زنان و زایمان، مورد بررسی و تایید قرار گرفته است.
اگر سوالی دارید، در بخش نظرات بنویسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر، پاسخ دهد.
آنچه در این مقاله خواهید خواند نمایش بیشتر
لاپاراسکوپی رحم چیست؟
لاپاراسکوپی رحم، جراحی کم‌تهاجمی است که با استفاده از ایجاد برش کوچک و ابزارهای پیشرفته انجام می‌شود. در این روش، پزشک استفاده از دستگاهی به نام لاپاراسکوپ استفاده می‌کند که یک لوله باریک با دوربین و نور است.
این ابزار از طریق ایجاد برش کوچک وارد شکم می‌شود و تصاویر داخل رحم را به نمایشگر منتقل می‌کند. از این کاربردهای لاپاراسکوپی برای تشخیص مشکلات و درمان مشکلات برخی از دیگر اجزای بدن هم استفاده می‌شود.
در ادامه، بیشتر درباره این جراحی صحبت خواهیم کرد اما قبل از آن در جدول زیر، خلاصه‌ای از آن را آورده‌ایم:
| موضوع | خلاصه |
|---|---|
| تعریف | روش کم‌تهاجمی با برش‌های کوچک و استفاده از لاپاراسکوپ برای مشاهده و درمان رحم. |
| کاربردها | تشخیص و درمان مشکلات رحمی (کیست، فیبروم، اندومتریوز، ناباروری). |
| مزایا | درد، خونریزی و عفونت کمتر؛ بهبودی سریع‌تر. |
| روند عمل | ایجاد برش کوچک، وارد کردن لاپاراسکوپ و ابزارهای جراحی، سپس بسته شدن برش‌ها. |
| آمادگی/مراقبت | ناشتا بودن و خودداری از فعالیت‌های خاص قبل عمل؛ نظارت و محدودیت فعالیت بعد از عمل. |
کاربردهای لاپاراسکوپی رحم
لاپاراسکوپی رحم برای اهداف تشخیص مشکلات و درمان مشکلات استفاده می‌شود. در بخش تشخیص مشکلات، پزشک استفاده می‌تواند مشکلاتی مانند:
- کیست تخمدان
- فیبروم رحم
- اندومتریوز
- چسبندگی‌ها
را شناسایی کند.
در بخش درمان مشکلات، این روش برای برداشتن کیست‌های رحم (هیسترکتومی)، رفع کیست‌ها، درمان چسبندگی رحم، درمان بارداری خارج از رحم یا بستن لوله‌های فالوپ کاربرد دارد. این کاربردهای لاپاراسکوپی همچنین در بررسی ناباروری و رفع ناباروری مورد علل ناباروری بسیار مؤثر است.
انواع لاپاراسکوپی رحم
این نوع از لاپاراسکوپی، به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود؛ تشخیص مشکلات و درمان مشکلات. در نوع تشخیص مشکلات، هدف مشاهده و بررسی وجود تومورهای اندام‌های داخلی است. در نوع درمان مشکلات، علاوه بر تشخیص مشکلات، اقداماتی مانند برداشتن کیست‌های بافت بیمار یا ترمیم انجام می‌شود. یکی از رایج‌ترین انواع درمان مشکلات، هیسترکتومی لاپاراسکوپی است که طی آن رحم به‌طور کامل یا جزئی برداشته می‌شود.
مزایا و معایب لاپاراسکوپی
این روش نسبت به جراحی باز مزایای زیادی دارد. برش‌های کوچک‌تر باعث کاهش درد، خونریزی کمتر و بهبودی سریع‌تر می‌شوند. همچنین احتمال عفونت و چسبندگی در این روش پایین‌تر است و رد بخیه هم نمی‌ماند.
با این حال، معایبی هم وجود دارد؛ مثلاً در موارد پیچیده، ممکن است پزشک مجبور شود به جراحی باز روی آورد. همچنین هزینه اولیه آن ممکن است بیشتر باشد، هرچند به دلیل کوتاه‌تر بودن دوره بستری، هزینه کلی کاهش می‌یابد.
فناوری و ابزارهای مورد استفاده در لاپاراسکوپی رحم
لاپاراسکوپی با ابزارهای خاصی انجام می‌شود. لاپاراسکوپ، مجهز به دوربین و نور، تصاویر واضحی از داخل شکم ارائه می‌دهد. تجهیزات لاپاراسکوپی مثل اسپکولوم برای باز نگه داشتن نواحی مورد نظر و ابزارهای جراحی کوچک برای انجام درمان استفاده می‌شوند.
پیشرفت‌های اخیر، مانند میکرو لاپاراسکوپی یا لاپاراسکوپی رباتیک، دقت و کنترل بیشتری به جراح می‌دهد و نتایج بهتری به همراه دارد.
نحوه انجام لاپاراسکوپی رحم
این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. ابتدا پزشک استفاده برش کوچکی (حدود 0.5 تا 1.5 سانتی‌متر) زیر ناف ایجاد برش می‌کند و لاپاراسکوپ را وارد شکم می‌کند. برای بهتر دیدن اندام‌ها، شکم با گاز دی‌اکسید کربن پر می‌شود.
سپس با استفاده از ایجاد برش اضافی، ابزارهای جراحی وارد شده و پزشک استفاده بررسی یا درمان مشکلات را انجام می‌دهد. پس از اتمام، گاز خارج شده و برش‌ها بسته می‌شوند.
آمادگی‌های مورد نیاز قبل از عمل لاپاراسکوپی رحم
آمادگی مناسب برای لاپاراسکوپی ضروری است. بیمار باید 12 ساعت قبل از عمل چیزی نخورد و ننوشد. استفاده از کرم‌ها، تامپون یا رابطه جنسی 24 ساعت قبل ممنوع است. زمان عمل باید خارج از دوره قاعدگی باشد.
اگر بیمار داروی رقیق‌کننده خون یا شرایط خاصی مثل بارداری دارد، باید به پزشک اطلاع دهد. این موارد به کاهش خطرات کمک می‌کند.
مراقبت‌های بعد از عمل لاپاراسکوپی رحم
پس از لاپاراسکوپی، بیمار چند ساعت تحت نظر قرار می‌گیرد و اگر مشکلی نباشد، همان روز مرخص می‌شود. در 12 ساعت اول باید ناشتا باشد و سپس با مایعات سبک شروع کند. پیاده‌روی کوتاه توصیه می‌شود، اما بلند کردن اجسام سنگین یا فعالیت شدید تا چند هفته ممنوع است. رعایت بهداشت زخم‌ها نیز برای جلوگیری از عفونت مهم است.
چه زمانی مناسب برای انجام این عمل است؟
لاپاراسکوپی معمولاً زمانی تجویز می‌شود که روش‌های دیگر مثل سونوگرافی یا پاپ‌اسمیر، نتایج غیرعادی نشان دهند. اگر پزشک به وجود کیست، فیبروم یا اندومتریوز مشکوک شود، یا علل ناباروری مشخص نباشد، این روش توصیه می‌شود. همچنین در مواردی مثل بارداری خارج از رحم، زمان‌بندی سریع اهمیت دارد.
مدت زمان بهبودی بعد از عمل لاپاراسکوپی رحم چقدر است؟
بهبودی پس از لاپاراسکوپی سریع‌تر از جراحی باز است. اکثر افراد طی 1 تا 2 هفته به فعالیت عادی برمی‌گردند. با این حال، در مواردی مثل هیسترکتومی، ممکن است 3 تا 4 هفته زمان نیاز باشد. عوامل مثل سن، سلامت عمومی و پیچیدگی عمل بر این مدت اثر می‌گذارند.
معاینه‌های بعد از عمل لاپاراسکوپی رحم
معاینات پس از عمل لاپاراسکوپی رحم معمولاً به شرح زیر است:
- بررسی محل برش‌ها جهت اطمینان از بهبودی مناسب و عدم وجود علائم عفونت همچون قرمزی، تورم، درد یا ترشح
- ارزیابی وضعیت عمومی بیمار و علائم حیاتی مانند دما، نبض و فشار خون
- بررسی نتلیج انجام سونوگرافی برای ارزیابی بهبودی رحم و بررسی هرگونه عارضه احتمالی مانند خونریزی داخلی یا چسبندگی‌ها
- آزمایش خون
- ملاقات‌های دوره‌ای با پزشک متخصص زنان برای بررسی روند بهبودی و پاسخ به هرگونه سوال یا نگرانی بیمار
آیا بعد از این جراحی، نیاز به مصرف دارو وجود دارد؟
پس از لاپاراسکوپی رحم، پزشک ممکن است داروهایی تجویز کند تا به بهبود سریع‌تر و کاهش ناراحتی کمک کند. داروهایی همچون:
| نوع دارو | نمونه دارو |
|---|---|
| مسکن‌ها | ایبوپروفن، استامینوفن |
| آنتی‌بیوتیک‌ها | سفالکسین، آموکسی‌سیلین |
| داروهای ضدالتهاب | دیکلوفناک، نابروکسن |
| داروهای هورمونی/مکمل | پروژستیرون، استروژن (یا مکمل آهن به‌صورت مورد نیاز) |
عوارض احتمالی جراحی لاپاراسکوپی رحم
هرچند لاپاراسکوپی کم‌خطر است، اما عوارضی ممکن است رخ دهد. شایع‌ترین آن‌ها شامل سوزش پوست یا عفونت خفیف است. عوارض نادرتر مثل آسیب به روده، مثانه یا رگ‌های خونی نیز ممکن است پیش بیاید. در صورت بروز تب، خونریزی شدید یا درد غیرعادی، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.
موارد منع انجام لاپاراسکوپی
بعضی افراد نمی‌توانند این عمل را انجام دهند. بیمارانی با بیماری‌های شدید قلبی یا ریوی، چاقی مفرط یا جراحی‌های متعدد قبلی در شکم ممکن است کاندید مناسبی نباشند. پزشک با بررسی شرایط بیمار تصمیم نهایی را می‌گیرد.
آیا در زمان بارداری می‌توان این عمل را انجام داد؟
لاپاراسکوپی می‌تواند با رفع چسبندگی یا کیست‌هابه درمان ناباروری کمک کند. اما اگر رحم یا تخمدانها برداشته شوند، بارداری طبیعی غیرممکن می‌شود. در موارد تشخیصی، این روش تأثیری بر باروری ندارد و حتی می‌تواند شانس آن را افزایش دهد. اگر باردار هستید و پزشک تشخیص داده باید سزارین کنید، حتما از طریق سرویس ویزیت تلفنی یا متنی دکتردکتر، با یک متخصص مشورت کنید.
هزینه لاپاراسکوپی رحم در سال 1403 چقدر است؟
هزینه این عمل به عواملی مثل بیمارستان (دولتی یا خصوصی)، تخصص پزشک و نوع لاپاراسکوپی بستگی دارد.
در ادامه و برای نمونه، هزینه‌های این عمل در یک بیمارستان دولتی در تهران همچون مجموعه
پزشکی صدر یا دیگر مراکز زایمان تهران را آورده‌ایم:
- هزینه عمل؛ 15 میلیون تومان
- هزینه بیهوشی؛ 2 میلیون تومان
- هزینه آزمایش؛ 1 میلیون تومان
هرچند هزینه اولیه ممکن است بالا باشد، اما به دلیل کاهش مدت بستری و داروها، در کل مقرون‌به‌صرفه‌تر از جراحی باز است.
بررسی پیشرفت‌های اخیر در لاپاراسکوپی رحم
فناوری‌های جدید مثل لاپاراسکوپی رباتیک یا میکرو لاپاراسکوپی، دقت و ایمنی را افزایش داده‌اند. این روش‌ها با برش‌های کوچک‌تر و کنترل بهتر، تجربه بیمار را بهبود بخشیده‌اند و در آینده احتمالاً کاربرد بیشتری خواهند داشت.
لاپاراسکوپی رحم توسط پزشکان کدام تخصص انجام می‌شود؟
لاپاراسکوپی رحم روشی ایمن و مؤثر است که با حداقل تهاجم، مشکلات رحمی را تشخیص و درمان می‌کند و توسط دکتر زنان انجام می‌شود.
پزشکان زنان و زایمان تهران یا دیگر شهرهای ایران، این روش با مزایایی مثل بهبودی سریع و عوارض کم، گزینه‌ای مناسب برای بسیاری از بیماران است. با این حال، مشورت با پزشک برای تعیین بهترین زمان و شرایط انجام آن ضروری است.
برای این که با متخصص در این رابطه صحبت کنید، می‌توانید از متخصصان دکتردکتر، به صورت حضوری یا غیرحضوری، مشاوره بگیرید. کافیست وقت خود را ثبت کنید.
منابع:
سوالات متداول لاپاراسکوپی رحم
لاپاراسکوپی رحم چقدر طول می‌کشد؟
بسته به نوع عمل (تشخیصی یا درمانی)، معمولاً بین 30 دقیقه تا 2 ساعت زمان می‌برد.
آیا بعد از لاپاراسکوپی میتوانم باردار شوم؟
آیا لاپاراسکوپی نیاز به بیهوشی دارد؟
برچسب‌ها:
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
