بیماری منیر چیست؟ بررسی علائم و روش‌های تشخیص منییر گوش

بیماری مختص گوش، بیماری منیر نام دارد که باعث ناراحتی و اختلال در بدن می‌شود. اصلی‌ترین علائم منیر گوش ، سرگیجه ناگهانی، وزوز گوش و ناشنوایی است. از علت‌های ابتلا به منییر گوش می‌توان به تخلیه نامناسب مایع، عفونت ویروسی، عوامل ژنتیکی و واکنش ایمنی غیرطبیعی بدن اشاره کرد. تجویز دارو، عمل جراحی و تزریق به مایع گوش میانی از اصلی‌ترین روش‌های درمان بیماری منیر است.  بیماری منییر چیست و چرا به وجود می‌آید؟ این بیماری در چه گروه سنی بیشتر شایع است؟ چگونه بیماری منییر گوش درمان می‌شود؟ در این مقاله از مجله سلامتی دکتر دکتر به این سوالات پاسخ خواهیم داد؛ همراه ما باشید.

اگر سوالی درباره بیماری منیر دارید، می‌توانید در انتهای همین مطلب و در بخش نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.

بیماری منیر چیست؟

بیماری منیر (Meniere)، نارسایی و اختلال گوش میانی بوده و یکی از بیماری‌های گوش است که می‌تواند باعث ایجاد سرگیجه و ناشنوایی در فرد شود.

سایت mayoclinic در مورد بیماری منیر می‌گوید:

بیشتر اوقات، بیماری منیر فقط یک گوش را تحت تاثیر قرار می دهد. بیماری منیر در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما معمولا بین 40 تا 60 سالگی شروع می‌شود. تصور می‌شود که این یک بیماری مادام العمر باشد؛ اما بعضی از درمان‌ها می‌توانند به کاهش علائم و کاهش تأثیر آن بر زندگی طولانی مدت کمک کنند.

علائم بیماری منیر گوش

بیماری منیر گوش با بعضی از علائم همراه است. علائم و نشانه‌هایی که این بیماری در بدن فرد مبتلا ایجاد می‌کند، شامل موارد زیر است:

• سرگیجه‌های ناگهانی و گاه‌ و‌ بیگاه: افراد مبتلا به این بیماری به صورت خود به خود و نامنظم دچار سرگیجه‌هایی خواهند شد. سرگیجه‌های ناشی از بیماری منییر گوش معمولا از بیست دقیقه تا چند ساعت ادامه خواهند داشت، اما بیشتر از 24 ساعت طول نمی‌کشند. سرگیجه‌های شدید ایجاد شده در فرد مبتلا می‌توانند باعث ایجاد حالت تهوع در فرد نیز بشوند.
• از دست دادن شنوایی: افراد مبتلا به بیماری منییر گوش ، به خصوص در اوایل دوره بیماری خود ممکن است شنوایی خود را به صورت موقتی از دست بدهند و سپس آن را بدست بیاورند؛ اما بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری، در بلندمدت شنوایی خود را به صورت دائمی از دست خواهند داد.
• زنگ زدن گوش (وزوز کردن گوش): وزوز کردن گوش، حالتی است که فرد در داخل گوش خود صدای وزوز، سوت و… می‌شنود.
• احساس گرفتگی و پر بودن گوش: افراد مبتلا به منییر، معمولا در گوشی که درگیر شده است احساس فشار و پر بودن می‌کنند.
• حالت تهوع و استفراغ: داشتن سرگیجه‌های شدید می‌تواند حالت تهوع و استفراغ نیز ایجاد کند.

 علائم و نشانه‌های بیماری منییر گوش در افراد مبتلا به صورت دوره‌ای بوده و ممکن است مدتی از بین برود و دوباره ظاهر شوند؛ البته باگذشت زمان، بازه زمانی میان دوره‌ها کوتاه و کوتاه‌تر خواهد شد.

مراحل پیشرفت بیماری ‌منییر گوش

مراحل پیشرفت منییر گوش شامل سه مرحله مختلف است. مرحله زودرس، مرحله میانی و مرحله دیرهنگام از مراحل پیشرفت منییر به شمار می‌آیند. دکتر گوش برای انتخاب روش درمانی، باید بداند که پیشرفت بیماری شما در چه مرحله‌ای قرار دارد. در ادامه هر یک از مراحل پیشرفت این بیماری را توضیح می‌دهیم:

مرحله زودرس

هنگامی که منییر گوش در مراحل اولیه یا زودرس قرار دارد، حملات به صورت خفیف و ناگهانی هستند. در این مرحله، سرگیجه به صورت دوره‌های مکرر و ناگهانی توسط بیمار تجربه می‎شود. مدت زمان حملات سرگیجه ممکن است بین 20 دقیقه تا چندین ساعت ادامه‌دار باشد. در مرحله اولیه بیماری منیر احتمال وزوز گوش، کم شنوایی نوسانی و احساس فشار یا پری در گوش وجود دارد.

مرحله میانی

هنگامی که بیماری منیر به مرحله میانی یا متوسط رسید، تعداد دفعات حمله سرگیجه بیشتر از مرحله قبل می‌شود. در این مرحله، بیمار وزوز گوش بیشتری را تجربه می‌کند و کاهش شنوایی نیز بیشتر احساس می‎شود. همچنین در مرحله میانی منیر، ممکن است بیمار علائم دهلیزی که به تعادل و جهت‌گیری فضایی مربوط است را تجربه کند. به این ترتیب در زندگی روزمره با مشکلاتی مواجه شود.

مرحله دیر هنگام

در مرحله دیرهنگام یا آخرین مرحله بیماری منیر ، فرد علائم بازرتری را تجربه می‌کند و احساس آسیب به گوش بیشتر است. در این مرحله کاهش شنوایی به اوج خود می‎رسد و بیمار به صورت مداوم با کاهش شنوایی روبرو می‎شود. پری گوش و وزوز گوش نیز افزایش می‌یابد. در این مرحله احتمالا سرگیجه ادامه داشته باشد؛ اما تعداد دفعات آن کمتر می‎شود.

علل ابتلا به بیماری منیر گوش

علت ایجاد بیماری منییر هنوز ناشناخته است. باتوجه به علائمی که این بیماری در بدن فرد مبتلا ایجاد می‌کند، به نظر می‌رسد که این عارضه به دلیل خارج شدن مقدار مایع گوش داخلی از میزان استاندارد خود به وجود می‌آید، اما هنوز علت اینکه چرا چنین اتفاقی در گوش می‌افتد مشخص نیست. عواملی که در تغییر میزان مایع گوش نقش دارند، می‌توانند در ایجاد منییر گوش نیز تاثیرگذار باشند؛ این عوامل عبارت‌اند از:

• تخلیه نامناسب مایع (ممکن است به دلیل انسداد یا ناهنجاری آناتومیک باشد.)
• واکنش ایمنی غیرطبیعی بدن
• عفونت‌ ویروسی 
• عوامل ژنتیکی
• آلرژی یا حساسیت
• مصرف الکل یا مشروبات الکلی
• آسیب به سر
• عوارض جانبی داروها
• مصرف سیگار
• میگرن
• پاسخ ایمنی غیرطبیعی
• عفونت تنفسی

از دیگر محرک‌های بیماری منیر می‌توان به کار طولانی مدت، استرس، خستگی، اختلال‌های عاطفی و مصرف بیش از حد نمک اشاره کرد. به دلیل اینکه هنوز علت واحدی برای این بیماری شناسایی نشده است، اینطور به نظر می‌رسد که بیماری منییر به دلیل ترکیبی از علل مختلف در بدن یک فرد به وجود می‌آید.

آیا بیماری منیر به صورت ارثی منتقل می شود؟

ژنتیک و وراثت می‌تواند عاملی برای ابتلا به بیماری منییر باشد. با توجه به آمار افراد مبتلا این بیماری، بیشتر افرادی که به منییر مبتلا شده‌اند، در سابقه خانوادگی آن‌ها این بیماری دیده نمی‎شود. در واقع احتمال ابتلا به این بیماری به صورت ارثی کمتر است.

بیماری منیر در چه سنی اتفاق می افتد؟

در همه سنین امکان احتمالا ابتلا به بیماری منیر گوش وجود دارد، اما در این احتمال در بازه سنی میانسال بیشتر از بقیه گروه‌های سنی است. بنا به گفته مایو کلینیک، این بیماری بیشتر در سن 40 تا 60 سالگی اتفاق می‌افتد و معمولا تا پایان عمر ادامه دارد.

عوارض بیماری منیر گوش

سرگیجه‌های نامنظم و غیر قابل پیش‌بینی و از دست دادن شنوایی در بلند مدت را می‌توان به عنوان بدترین مشکلات و عوارض بیماری منیر گوش در نظر گرفت. این بیماری می‌تواند با ایجاد خستگی و استرس در فرد مبتلا، او را با مشکلات متعددی مواجه کند و بر کیفیت زندگی او تاثیر منفی بگذارد. سرگیجه ایجاد شده در فرد مبتلا، تعادل او را با مشکل مواجه می‌کند و می‌تواند باعث سقوط او و ایجاد آسیب‌های شدیدی شود.

آیا بیماری منیر از بین می رود؟

برای خیلی از افراد سوال پیش می‌آید که آیا که بیماری منیر گوش به صورت کامل بهبود می‌یابد؟ در جواب این سوال باید بگوییم که بله، اما ممکن است این پروسه زمان‌بری باشد. پیشرفت این بیماری در افراد مختلف، متفاوت است.

مدیریت این بیماری نیازمند ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، مصرف داروها و گاهی اوقات جراحی است. احتمال این که این بیماری به صورت کامل درمان نشود، وجود دارد، اما کنترل بیماری و کاهش علائم به راحتی امکان‌پذیر است.

نحوه تشخیص بیماری منییر گوش

هنگامی که برای تشخیص این بیماری به پزشک مراجعه می‌کنید، نخستین کاری که پزشک متخصص انجام می‌دهد انجام معاینات فیزیکی و بررسی سوابق بیماری‌های شما است. بیماری منییر، در صورت داشتن موارد زیر تشخیص داده می‌شود:

• ایجاد حداقل دو مرحله سرگیجه، به گونه‌ای که هر مرحله بیست دقیقه یا بیشتر (نه بیشتر از 12 ساعت) به طول انجامیده باشد.
• از دست دادن شنوایی که با آزمایش پزشکی نیز تایید شده باشد.
• وزوز کردن یا احساس پر بودن گوش

پزشک با کمک تست‌های تشخیصی می‌تواند بیماری منیر را شناسایی کند. قبل از انتخاب پزشک بهتر است اطلاعاتی درباره این‌که تخصص گوش و حلق و بینی چیست کسب کنید. در ادامه به بررسی این تست‌ها می‌پردازیم.

تست شنوایی

تست شنوایی سنجی، میزان شناسایی صداهای مختلف در گام‌ها و حجم‌های متفاوت توسط شخص و این که چقدر قدرت تشخیص کلمات مشابه را از یکدیگر دارد را مورد بررسی قرار می‌دهد. در نهایت، میزان شنوایی شخص را توسط نتایج به دست آمده اندازه گیری می‌کند. افراد مبتلا به بیماری منییر معمولا در شنیدن صداها با فرکانس پایین یا صداهای ترکیبی از فرکانس بالا و پایین با فرکانس متوسط مشکل دارند.

ارزیابی تعادل

بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری پس از اتمام دوره سرگیجه، تعادل خود را به دست می‌آورند، اما با این حال ممکن است در صورت ابتلا به این بیماری با مشکلاتی در این زمینه دست و پنجه نرم کنید. آزمایش‌هایی که عملکرد گوش داخلی را مورد بررسی قرار می‌دهند، شامل موارد زیر است:

 تست ویدئونیستاموگرافی (VNG) 

این تست که مخفف کلمه Videonystagmography است، با بررسی حرکت چشم، وضعیت تعادل بدن را ارزیابی می‌کند. علت بررسی حرکت چشم در این آزمایش این است که حسگرهای مربوط به تعادل بدن که در گوش داخلی قرار گرفته‌اند با عضلات مربوط به حرکت چشم در ارتباط هستند؛ این ارتباط به شخص این امکان را می‌دهد که هنگام تمرکز و نگاه کردن به یک نقطه، بتواند سر خود را حرکت دهد.

تست صندلی چرخان

در این آزمایش، مشابه تست  VNG، عملکرد گوش داخلی شما با بررسی حرکت چشم سنجیده می‌شود. در تست صندلی چرخان، شخص روی یک صندلی گردان که توسط کامپیوتر هدایت می‌شود قرار می‌گیرد که به وسیله آن گوشی داخلی فرد تحریک می‌شود.

تست پتانسیل‌های برانگیخته دهلیزی (VEMP)

این آزمایش نه تنها به تشخیص بیماری کمک می‌کند، بلکه به وسیله آن می‌توان بر وضعیت بیماری نظارت داشت. تست VEMP می‌تواند تغییرات ایجاد شده در فاکتورهای مختلف گوش داخلی را در بیماران مبتلا به منییر نمایان کند.

تست پوسچروگرافی

به کمک این آزمایش می‌توان نشان داد که کدام بخش از سیستم تعادلی-بینایی، گوش داخلی، عضلات، تاندون‌ها و مفاصل دارای مشکل است. در این آزمایش، شما با یک پوشش ایمنی و پاهای برهنه روی یک سطح ایستاده و باید سعی کنید تا تعادل خود را در موقعیت‌های متفاوت حفظ کنید.

تست ایمپالس تصویری سر (vHIT)

در این تست، از تصاویر ویدیویی، برای بررسی واکنش چشم‌های فرد به حرکات ناگهانی استفاده می‌گردد. در vHIT، هنگامی که با چشم‌هایتان روی یک نقطه تمرکز کرده‌اید، سرتان به صورت ناگهانی و در جهتی غیر قابل پیش‌بینی حرکت می‌کند. در صورتی که با تکان سر، چشمانتان از روی نقطه مورد نظر  حرکت کرد، پزشک این حرکت را به عنوان یک واکنش غیرطبیعی تشخیص می‌دهد.

تست الکتروکوکولئوگرافی(ECoG)

در این آزمایش، پاسخ گوش داخلی فرد به صداهای مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد. تست ECoG به پزشک در تشخیص ساختار یا مایع غیرطبیعی در گوش داخلی کمک می‌کند. این آزمایش تنها برای تشخیص بیماری منیر نبوده و در موارد دیگری نیز کاربرد دارد.

تست‌های تشخیصی برای رد سایر بیماری‌ها

در کنار آزمایش‌های تشخیصی برای بیماری منییر، بررسی‌های دیگری نیز روی شخص بیمار انجام می‌شود تا سایر عللی که باعث به وجود آمدن شرایط و علائم مشابه بیماری منییر می‌گردند، از لیست احتمالات حذف شوند. در این مرحله، از آزمایش خون و تصویر برداری‌هایی مانند ام آر آی، برای تشخیص سایر شرایط از جمله وجود تومور در مغز یا ابتلای فرد به بیماری اسکلروز چندگانه یا بیماری ام اس استفاده می‌شود. 

درمان بیماری منیر گوش

متاسفانه تاکنون هیچ درمانی برای منیر گوش شناخته نشده است. روش‌هایی وجود دارند که به وسیله آن‌ها می‌توان از شدت علائم کاست و فاصله زمانی میان سرگیجه‌ها را بیشتر کرد؛ اما هیچ گونه درمانی برای برگرداندن شنوایی از دست رفته وجود ندارد.

تجویز دارو

ممکن است پزشک شما داروهایی برایتان تجویز کند که با خوردن آن‌‎ها هنگام سرگیجه، باعث کاهش شدت آن می‌شوند. از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• داروهای مربوط به بیماری حرکت: مصرف داروهای بیماری حرکت، مانند مکلیزین یا دیازپام (با نام تجاری والیوم) می‌تواند در کاهش احساس سرگیجه و کنترل حالت تهوع و استفراغ کمک کند.
• داروهای ضد تهوع: داروهای ضد تهوع مانند پرومتازین می‌توانند در کنترل کردن حالت تهوع و استفراغ هنگام سرگیجه مفید باشند.

ممکن است پزشک به شما، مصرف داروهای ادرار آور و کاهش مصرف نمک را توصیه کند. این کار در بعضی از افراد به کنترل و سبک شدن علائم بیماری کمک می‌کند.

روش‌ها و درمان‌های غیرتهاجمی

روش‌های غیر تهاجمی برای کمک به بیماران مبتلا به منییر وجود دارند؛ این روش‌ها شامل موارد زیر است:

• توانبخشی: در صورتی که در بازه زمانی مابین سرگیجه‌ها دچار مشکلات تعادلی هستید، توانبخشی دهلیزی می‌تواند به بهبود وضعیت تعادل شما کمک کند.
• استفاده از سمعک: استفاده از سمعک در گوشی که به بیماری منییر مبتلا شده است می‌تواند نقش بسزایی در بهبود شنوایی شما داشته باشد. در صورت نیاز، پزشک شما می‌تواند شما را برای دریافت مشاوره در مورد انتخاب سمعک مناسب، به یک شنوایی شناس ارجاع دهد.
• فشار درمانی: در افرادی که سرگیجه دارند، به کمک این روش با وارد کردن فشار به گوش میانی، مایعات و ساختارهای تجمع یافته در این بخش را کاهش می‌دهند. در این روش، از یک دستگاه به نام منیت (Meniett)  استفاده می‌کنند؛ این دستگاه، پالس‌های فشار را از طریق یک لوله هوا وارد کانال گوش می‌کند. بیمار باید این کار را در خانه، روزه سه بار به مدت پنج دقیقه انجام دهد. استفاده از فشار درمانی، اثرات مثبتی بر کاهش عوارضی مانند وزوز و فشار گوش نشان داده است، اما در مورد تاثیر آن بر آسیب‌های بلندمدت بیماری نتایجی در دسترس نیست.

در صورتی که روش‌های غیر تهاجمی به بهبود بیماری شما کمکی نکند، ممکن است پزشک شما از روش‌های تهاجمی‌تری برای درمان استفاده کند.

درمان‌های تهاجمی

در صورتی که سرگیجه‌های ناشی از بیماری منیر گوش بسیار شدید باشند و سایر روش‌های درمانی نیز تاثیری در بهبودی نداشته باشند، ممکن است پزشک بنا به تشخیص خود، انجام عمل جراحی را پیشنهاد کند. روش‌های عمل جراحی برای درمان منیر گوش شامل موارد زیر می‌شوند:

تزریق به گوش میانی نیز از دیگر روش‌های درمانی است. در این روش، مواد دارویی به گوش میانی بیمار تزریق شده و سپس توسط گوش داخلی جذب می‌شود؛ این کار نیز در کاهش علائم بیماری منییر موثر است. از جمله داروهایی که برای درمان منییر به گوش میانی تزریق می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• جنتامایسین: این ماده در واقع یک نوع آنتی‌بیوتیک بوده که باعث برهم خوردن تعادل عملکرد گوش فرد می‌شود، سپس گوش دیگر او مسئولیت برقراری عملکرد را برعهده می‌گیرد و این کار را انجام می‌دهد. البته استفاده از جنتامایسین می‌تواند موجب از دست رفتن شنوایی در فرد شود.
• استروئید‌ها: تزریق استروئیدهایی مانند دگزامتازون می‌تواند به کنترل حملات سرگیجه در فرد مبتلا به منییر کمک کند. البته دگزامتازون نسبت به جنتامایسین ضعیف‌تر است، اما خطر کمتری در از دست رفتن شنوایی فرد نیز دارد.

به یاد داشته باشید که تزریق به گوش میانی توسط فرد متخصص و در مطب پزشک صورت می‌گیرد.

درمان‌های خانگی

شما می‌توانید با انجام یک سری مراقبت‌های خاص، اثر علائم بیماری منیر گوش را در بدن خود کاهش دهید. شما می‌توانید از روش‌های خانگی زیر برای بهبود علائم این بیماری استفاده کنید:

• در صورت احساس سرگیجه، در جای خود بشینید یا دراز بکشید: هنگام حملات سرگیجه، بهتر است از هرگونه فعالیتی که باعث بدتر شدن وضعیت می‌شود، از جمله حرکت ناگهانی، محیط پر نور، تماشای تلویزیون و مطالعه خودداری کنید. در این هنگام سعی کنید روی اشیاء ثابت تمرکز کنید.
• هنگام سرگیجه یا پس از آن، استراحت کنید: سعی کنید عجله‌ای برای بازگشت به فعالیت‌های عادی خود نداشته باشید.
• مراقب از دست رفتن تعادلتان باشید: گاهی اوقات، برهم خوردن تعادل و زمین خوردن می‌تواند آسیب‌های جدی به شما وارد کند. هنگامی که در شب از خواب بیدار می‌شوید، سعی کنید ابتدا فضا را روشن کرده و سپس از جای خود حرکت کنید.

در صورتی که با مشکل شدید تعادلی مواجه هستید، استفاده از عصا هنگام راه رفتن می‌تواند در حفظ تعادل و کاهش خطر آسیب دیدگی بسیار موثر باشد.

رژیم غذایی مناسب برای بیماری منیر

مصرف نمک را کاهش دهید. استفاده از غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی مقدار زیادی نمک هستند، باعث افزایش احتباس مایع در بدن شما می‌شود. برای حفظ سلامت خود، روزانه بیشتر از 2,300 میلی‌گرم سدیم مصرف نکنید. همچنین متخصصان تغذیه در این زمینه توصیه می‌کنند که مصرف نمک خود را به صورت متعادل در طول روز تنظیم کنید و به صورت یکجا مقدار زیادی نمک مصرف نکنید.

کاهش مصرف کافئین، الکل و دخانیات نیز تاثیر زیادی در درمان بیماری منیر دارد. مصرف این مواد می‌تواند تعادل سطح مایعات  گوش شما را بهم بزند. همچنین در طول روز مصرف مایعات را بهبود علائم بیماری منیر گوش ، افزایش دهید.

روش‌های پیشگیری از بیماری منییر گوش

روش‌های مختلفی برای پیشگیری از بیماری منیر گوش وجود دارد. با رعایت بعضی از موارد می‌توانید احتمال وقوع این مشکل را در خودتان کاهش دهید. روش‌های پیشگیری از بیماری منییر را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

هر چند وقت یکبار به متخصص گوش مراجعه کنید تا گوش‌های شما را مورد بررسی قرار دهد.

چه زمانی برای بیماری منیر باید به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که علائم و نشانه‌‌های بیماری منیر را دارید، برای معاینه به دکتر گوش مراجعه کنید. علت ظهور این علائم در بدن شما ممکن است بیماری‌های دیگری نیز باشند، بنابراین برای تشخیص دقیق و شروع درمان منیر گوش ، بهتر است هرچه سریع‌تر به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کنید. پزشک عمومی با انجام معاینات و بررسی‌های لازم، شما را به یک متخصص گوش و حلق و بینی، متخصص شنوایی یا متخصص مغز و اعصاب ارجاع خواهد داد. یکی از نکات مهم برای کمک به پزشک در تشخیص بیماری، این است که پیش از مراجعه، برای معاینه آماده باشید و اطلاعات کاملی به پزشک ارائه دهید.

سامانه دکتر دکتر بهترین پلتفرم برای دریافت فوری از متخصص گوش، حلق و بینی است. لیستی از بهترین متخصصان هر شهر را در سایت دکتر دکتر جمع آوری کرده‌ایم. با مشاهده اطلاعات متخصص و رزومه او، بهترین پزشک را انتخاب کنید. خوشحال می‎شویم اگر سوالات خود در رابطه با این منییر گوش را در بخش کامنت برایمان بنویسید. مشتاقانه پاسخگوی شما هستیم.

منبع:

mayoclinic.org

سوالات متداول بیماری منیر