ام‌آر‌آی (MRI)؛ آزمایشی با دقت بالا

ابزارهایی که در عصر جدید برای تشخیص و درمان بیماری‌های مختلف ساخته شده‌اند، تا حدود زیادی باعث شده‌اند تا پزشکان دست بازتری در شناسایی بیماری‌ها داشته باشند. یکی از مهم‌ترین و پرکاربردترین ابزارهای تشخیص علم پزشکی، فناوری مدرنی به‌نام تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا ام‌آر‌آی (MRI) است.

این فناوری، از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی کامپیوتری برای ایجاد تصاویری دقیق از اندام‌ها و بافت‌های بدن بیمار استفاده می‌کند. موضوع این مطلب از دکتردکتر را به معرفی روش ام‌آر‌آی، نحوه کار این سیستم، انواع آن و هرچه که لازم است در مورد آن بدانید اختصاص داده‌ایم؛ با ما همراه باشید.

آنچه در این مقاله خواهید خواند پنهان کردن

ام‌آر‌آی چیست و چه کاربردی دارد؟

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (Magnetic Resonance Imaging) که به اختصار ام‌آر‌آی نیز نامیده می‌شود، یک روش تصویربرداری پزشکی است که در آن، از یک میدان مغناطیسی به همراه امواج رادیویی برای ایجاد تصاویری دقیق از اعضای بدن استفاده می‌شود.

کاربرد این فناوری، برای مشاهده قسمت‌های داخلی بدن و بافت‌ها است تا ضایعه‌ها، عوارض و اختلالات احتمالی موجود در هر قسمت از بدن برای تشخیص بیماری و درمان آن، شناسایی شود.

دستگاه ام‌آر‌آی

دستگاه ام‌آر‌آی چطور کار می‌کند؟

دستگاه ام‌آر‌آی یک محفظه استوانه‌‌ای بزرگ است که به وسیله یک‌سری آهن‌ربا احاطه شده‌ است. اجزای تشکیل دهنده اسکن ام‌آر‌ای، موارد زیر هستند:

  • آهنرباها برای ایجاد میدان مغناطیسی
  • امواج رادیویی برای تولید سیگنال
  • و یک کامپیوتر برای ایجاد تصویری دقیق و مقطعی از اندام‌ها و ساختارهای داخلی بدن

زمانی‌که بیمار در داخل دستگاه ام‌آرآی دراز می‌کشد، میدان مغناطیسی موجود در دستگاه موقتاً مولکول‌های آب را در بدن بیمار هم‌تراز می‌کند. امواج رادیویی نیز باعث می‌شود که این اتم‌های هم‌تراز سیگنال‌های ضعیفی تولید کنند که برای ایجاد تصاویر ام‌آرآی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در زمان ام‌آر‌ای چه اتفاقی می‌افتد؟

دستگاه ام‌آرآی یک میدان مغناطیسی قوی را در اطراف بدن به وجود می‌آورد و امواج رادیویی را نیز به سمت بدن هدایت می‌کند. کامپیوتر متصل‌شده به دستگاه، سیگنال‌ها را از MRI دریافت کرده و از آن‌ها برای ساختن یک‌سری تصاویر دو بعدی یا سه ‌بعدی استفاده می کند که هر تصویر، نشان دهنده یک برش نازک از بدن بیمار است.

در برخی موارد، ماده حاجب که عموماً گادولینیوم (Gadolinium) است به درون رگ یا بازوی بیمار تزریق می‌شود. ماده حاجب موجب افزایش کنتراست و در نتیجه وضوح تصاویر ام‌آرآی می‌شود. گادولینیوم به ندرت موجب بروز واکنش‌های آلرژیک در فرد می‌شود. این ماده می‌تواند طعم فلزی در دهان شما به‌جای بگذارد.

انواع ام‌آرآی

ام‌آر‌آی روشی غیرتهاجمی است که پزشک متخصص می‌تواند بسته به علائم بیمار از آن برای اسکن اندام‌ها، بافت‌ها و سیستم‌های اسکلتی مختلف استفاده کند. ممکن است متخصص مغز و اعصاب از این روش برای اسکن مغز و نخاع استفاده کند، یا پزشک ارتوپدی برای بررسی عارضه‌های موجود در استخوان‌ها و مفاصل از آن کمک بگیرد.

بسته به این‌که اسکن MRI برای تشخیص چه بیماری یا عارضه‌ای توصیه شده است، انواع آن متفاوت است. در حالت کلی، تصویربرداری پرتو مغناطیسی شامل یازده نوع می‌شود:

ام‌آر‌آی مغز و نخاع

ام‌آرآی رایج‌ترین روش تصویربرداری برای مغز و نخاع است. ام‌آرآی اغلب برای کمک به تشخیص این بیماری‌ها به کار می‌رود:

  • آنوریسم مغزی (کلاف عروقی مغز)
  • اختلالات چشم و گوش داخلی
  • بیماری مولتیپل اسکلروزیس یا ام‌اس (MS)
  • اختلالات نخاعی
  • مشکلات چشمی
  • سرطان
  • سرطان استخوان
  • آسیب عروق خونی
  • سکته
  • تومور
  • آسیب مغزی ناشی از ضربه به سر
  • شناسایی بیماری آلزایمر
  • هیدروسفالی
  • عفونت والتهاب مغز
  • اختلالات غده هیپوفیز
  • عفونت استخوانی

ام‌آر‌آی استخوان‌ها و مفاصل

ام‌آر‌آی، یکی از بهترین وسیله‌ها برای بررسی سیستم استخوانی و  عضلانی و تاندونی بیماران است. همان‌قدر که رادیولوژی‌های ساده برای بررسی استخوان‌ها موردنیاز و کاربردی است، تصویربرداری تشدید مغناطیسی نیز می‌تواند به بررسی مفاصل و نسوج نرم و همچنین مغز استخوان کمک کند.  ام‌آر‌آی استخوان‌ها و مفاصل، معمولاً برای شناسایی و تشخیص بیماری‌ها و عارضه‌های زیر مورد استفاده قرار می‌گیرد:

  • اختلالات مفصلی مثل آرتریت‌های دژنراتیو و تخریب‌کننده
  • پارگی مینیسک، رباط‌ها و تاندون‌ها در زانو
  • پارگی عضلات روتاتور کاف در شانه
  • پارگی لابروم در شانه یا لگن
  • شکستگی استخوان‌ها
  • مشکلات دیسک از قبیل فتق یا پارگی در بیماری هایی مانند دیسک کمر
  • مشکلات نخاع پس از ضربه
  • آسیب‌های ناشی از ورزش یا کار
  • عفونت‌ها، مانند استئومیلیت یا عفونت استخوان‌ها
  • تومورها، مانند تومورهای اولیه و متاستازها
  • درد، تورم یا خونریزی در بافت‌های داخل و اطراف مفاصل و اندام‌ها
  • ناهنجاری‌های مادرزادی اندام کودکان و نوزادان
  • اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات مادرزادی و ایدیوپاتیک
  • چسبندگی نخاع در کودکان و نوزادان

ام‌آر‌آی بدون تزریق

ام‌آر‌آی کبد و مجاری صفراوی

ام‌آر‌آی کبد و مجاری صفراوی (MRCP)، نوع خاصی از تصویربرداری تشدید مغناطیسی است که به منظور بررسی کبد، کیسه صفرا و مجاری صفراوی به کار می‌رود و در آن،‌ بدون تزریق ماده حاجب، عمل تصویربرداری صورت می‌گیرد. علاوه‌براین، هیچ وسیله‌ای هم وارد بدن نمی‌شود.

ام‌آر‌آی کلیه‌ها

ام‌آر‌آی کلیه یا سیستم ادراری که به آن ام‌آر اوروگرافی (MR Urography) یا ام‌آر‌یو (MRU) نیز گفته می‌شود، یکی از متداول‌ترین روش‌های تشخیص بالینی مشکلات سیستم ادراری و کلیه‌ها است. مشکلاتی از قبیل:

  • اختلال در عملکرد کلیه‌ها
  • انسداد احتمالی مجاری ادراری
  • تغییر آناتومی در اثر جراحی، به ویژه در کودکان و زنان باردار
  • ناهنجاری‌های مادرزادی
  • انسدادهای ناشی از وجود سنگ کلیه
  • و وجود برخی تومورها

ام‌آر‌آی طحال

طحال، بخشی از سیستم لنفاوی است که با ذخیره سلول‌های سفید خون و کمک به ایجاد آنتی‌بادی در بدن، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. تصویربرداری پرتو مغناطیسی از این اندام می‌تواند برای تشخیص و درمان عارضه‌ها و بیماری‌های طحال کمک بسزایی کند. شایع‌ترین مشکلات و ناهنجاری‌های طحال که می‌توان به کمک MRI شناسایی کرد عبارتند از:

  • اسپلنومگالی (Splenomegaly) یا بزرگ شدن طحال
  • هایپر اسپلنیسم (Hypersplenism) یا طحال بیش‌فعال
  • و آسیب‌های احتمالی به طحال یا پارگی

ام‌آر‌آی لوزالمعده

آم‌آر‌آی لوزالمعده یا پانکراس می‌تواند به تشخیص بسیاری از بیماری‌های این اندام از قبیل پانکراتیت یا التهاب پانکراس (pancreatitis)، ضایعات پانکراس یا سرطان کمک کند. فناوری  MRIابزاری ایمن، بدون درد، سریع، غیرتهاجمی و درعین‌حال بسیار دقیق است که کمک می‌کند بیماری‌ها و التهابات لوزالمعده سریع‌تر شناسایی شده و به‌موقع درمان شوند.

ام‌آر‌آی رحم

آناتومی رحم زنان با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی به خوبی قابل مشاهده است. به همین دلیل نیز برای تشخیص بسیاری از مشکلات رحمی در زنان، استفاده از روش ام‌آر‌ای توسط متخصص زنان توصیه می‌شود. مهم‌ترین مشکلاتی که ام‌آر‌آی می‌تواند به تشخیص آن‌ها کمک کند عبارتند از:

  • توده‌های آندکس (Adnexal masses)
  • ناهنجاری‌های لوله فالوپ
  • لیومیوم (Leiomyoma) یا فیبروئید
  • تومورهای فیبروز
  • بیماری رحمی خوش‌خیم آدنومیوز (Adenomyosis)
  • و بیماری‌های رحمی دیگر…

ام‌آر‌آی تخمدان

تصویربرداری تشدید مغناطیسی از تخمدان نیز درست مثل رحم، به شناسایی بیماری‌ها و مشکلات تخمدان از قبیل کیست‌های تخمدان (Ovarian cyst) یا کیست درموئید (Dermoid) کمک می‌کند.

ام‌آر‌آی تخمدان

ام‌آر‌آی پروستات

پروستات، یک ساختار نرم و کوچک (به اندازه گردو) در عمق لگن مردان است که بین مثانه و آلت تناسلی و در قسمت جلوی راست روده قرار گرفته است. مهم‌ترین علت‌‌هایی که احتمال دارد پزشک اورولوژی از شما درخواست اسکن MRI پروستات کند، معمولاً موارد زیر هستند:

  • بررسی احتمال ابتلا به سرطان پروستات، بر اساس سطح آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA)
  • بررسی وسعت سرطان پروستات
  • کمک به برنامه‌ریزی درمان رادیوتراپی سرطان پروستات

این روش، بیشتر از دیگر روش‌ها برای عکس‌برداری از پروستات توصیه می‌شود، به این علت که تصاویر دقیق‌تری نسبت به توموگرافی یا سونوگرافی ارائه میدهد.

ام‌آر‌آی پستان

مهم‌تریت علت‌های استفاده از تصویربرداری رزونانس مغاطیسی برای پستان زنان موارد زیر هستند:

  • غربال‌گری زنان در معرض خطر سرطان سینه
  • بررسی میزان پیشرفت سرطان سینه
  • بررسی ناهنجاری‌های مشاهده شده در ماموگرافی
  • ارزیابی مکان‌های لومپکتومی در افرادی که سرطان پستان داشته‌اند
  • تعیین پارگی پروتزهای سیلیکونی سینه
  • ارزیابی ایمپلنت سینه

مهم‌ترین مزیت استفاده از MRI برای ارزیابی پستان‌ها غیرتهاجمی بودن این روش است که بیمار را در معرض اشعه قرار نمی‌دهد.

ام‌آرآی قلب و رگ‌های خونی

به منظور تشخیص و نظارت بر بیماری‌های قلبی عروقی و ارزیابی آناتومی و عملکرد قلب در افرادی که به بیماری‌های قلبی مادرزادی مبتلا هستند یا به مرور زمان دچار عارضه قلبی شده‌اند، از روش MRI استفاده می‌شود.

ام‌آرآی قلب یا عروق خونی برای ارزیابی موارد زیر به کار می‌رود:

  • اندازه و عملکرد بطن‌های قلب
  • ضخامت و حرکات دیواره‌های قلب
  • شدت آسیب‌دیدگی ناشی از حملات یا بیماری‌های قلبی
  • مشکلات ساختاری در آئورت، مانند آنوریسم
  • التهاب یا انسداد رگ‌های خونی
  • انواع اختلالات قلبی عروقی مانند تومورها‌ و عفونت‌ها
  • برنامه‌ریزی برای درمان مشکلات قلبی
  • ارزیابی اثرات جراحی، به‌ویژه در بیماران مبتلا به بیماری‌های مادرزادی قلبی

دلایل انجام ام‌آرآی

دلیل اصلی استفاده از این روش این است که MRI، تصاویری را از قسمت‌ها و اندام‌های مختلف بدن به دست می‌دهد که توسط بسیاری از تصویربرداری‌های دیگر ممکن نیست. از طرفی، این روش ایمن است و برخی از افراد، مثل خانم‌های باردار یا نوزادان، ترجیحاً به سمت این روش سوق داده می‌شوند تا آسیب کمتری ببینند.

ام‌آرآی و تشنج

یکی از مهم‌ترین روش‌های تشخیصی بیماری صرع یا تشنج، ام‌آر‌آی است. MRI مغز (بدون تزریق)، به علت نداشتن اشعه ایکس و نشان دادن دقیق آناتومی مغز و پاتولوژی‌های موجود در سیستم عصبی مرکزی‌، بهترین و ارجح‌ترین روش برای شناسایی آسیب زمینه‌ای مغزی است.

ام‌آر‌آی برای جنین

روش‌های اسکن رادیولوژیک مانند اسکن ام‌آر‌آی، معمولاً برای مادران باردار و جنین‌ آن‌ها روش‌هایی ایمن هستند. اما اسکن‌هایی که در آن‌ها از اشعه استفاده می‌شود، مثل استفاده از اشعه ایکس در رادیولوژی، با وجود این‌که فرد در معرض مقدار بسیار کمی از تابش اشعه قرار می‌گیرد، اما باز هم برای مادران باردار خطرناک است و توصیه نمی‌شود.

ام‌آر‌آی نیز خیلی انتخاب خوبی برای مادران باردار نیست و معمولاً در صورتی که امکانش وجود داشته باشد، پزشک متخصص سعی می‌کند انجام تصویربرداری را به بعد از زایمان موکول کند.

توجه! استفاده از ام‌آرآی نیز برای این‌که هیچ‌گونه نگرانی در خصوص جنین در پی نداشته باشد، معمولاً پس از طی سه ماهه اول بارداری توصیه می‌شود..

اسکن ام‌آر‌آی دینامیک

منظور از دینامیک بودن ام‌آر‌آی، این است که فرد هنگام انجام اسکن مثل موارد عادی بی‌حرکت نخواهد بود. دینامیک بودن به معنی پویا و فعال بودن است و فرد، هنگام انجام اسکن ام‌آر‌آی دینامیک، سعی می‌کند بر اساس آن‌چه که پزشک متخصص از او می‌خواهد، برخی حرکات را انجام دهد.

اسکن ام‌آر‌آی هسته‌ای

اسکن هسته‌ای، بااستفاده از تزریق وریدی مواد شیمایی رادیواکتیو انجام می‌شود. تزریق‌ ام‌آر‌آی عادی با استفاده از موادی بر پایه گادولینیوم صورت می‌گیرد. اما در اسکن ام‌آر‌آی هسته‌ای، مواد تزریقی به دلیل داشتن رادیو اکتیو ردیابی می‌شوند و درنتیجه به ردیابی و تشخیص هرچه سریع‌تر و بهتر مشکلات و بیماری‌ها در نواحی مختلف بدن کمک می‌کنند.

پس از تزریق مواد، حدود 3 الی 4 ساعت زمان لازم است تا ماده رادیواکتیو در قسمت موردنظر پخش شده و جذب شود.

اسکن ام‌آر‌آی روباز

اسکنر ام‌آر‌آی روباز (Open MRI)، برخلاف اسکنرهای معمولی به‌صورت روباز است و بیمار کاملا در بیرون از دستگاه قرار می‌گیرد. دستگاه ام‌آرآی رو‌باز، برای بهبود مشکل طراحی قدیمی و بسته دستگاه ام‌آرآی، که ممکن است در برخی از بیماران به‌خاطر فضای بسته‌اش اضطرب ایجاد کند، طراحی شده است. این دستگاه از هر دو طرف باز است و ورودی عریض‌تری نیز دارد و بیمار می‌تواند محیط اطراف خود را ببیند.

خطرات ام‌آر‌آی

نکات مهم قبل از اجرای ام‌آر‌آی

همچنبن در صورت داشتن شرایط زیر، ممکن است از شما آزمایش ام آر ای عمل نیاید بنابراین با پزشک حتما هماهنگ کنید:

  • اگر دارای خالکوبی یا آرایش دائمی باشید؛
  • در‌صورتی‌که احتمال می‌دهید باردار باشد؛
  • در دوران شیردهی قرار باشید؛
  • مشکلات کلیوی و کبد داشته باشید.

خطرات و عوارض ام‌آر‌آی

در‌صورتی‌که اصول ایمنی هنگام انجام تصویربرداری رزونانس مغاطیسی رعایت شوند، روی ام‌آر‌آی روش تصویربرداری بسیار ایمن و کم‌خطری است. انجام ام‌آر‌آی کاملاً بدون درد بوده و عارضه کوتاه‌مدت یا بلند‌مدت شناخته‌شده‌ای نیز ندارد.

به این جهت که در روش تصویربرداری تشدید مغاطیسی از آهنرباهای بسیار قوی استفاده می‌شود، در صورتی که در بدن فلزی وجود داشته باشد،‌ ممکن است که برای فرد مشکلاتی به وجود بیاید. اجسام و دستگاه‌هایی که می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

  • پروتزهای فلزی مفصل
  • دریچه‌های مصنوعی قلب
  • دفیبریلاتور‌های قلبی قابل کاشت
  • پمپ‌های قابل کاشت برای انفوزیون دارو
  • ایمپلنت‌های تحریک‌کننده عصبی
  • ضربان‌ساز قلب
  • گیره‌های فلزی
  • سنجاق، پیچ، صفحه، استنت یا منگنه جراحی فلزی
  • ایمپلنت حلزونی گوش
  • گلوله، ترکش یا هر نوع قطعه فلزی دیگر
  • وسیله داخل رحمی

آمادگی برای ام‌آر‌آی

در خصوص آمادگی برای انجام ام آر ای نیز لازم است موارد زیر را رعایت کنید:

  • معمولاً قبل از انجام ام‌آر‌آی پرهیز غذایی یا توصیه خاصی به بیمار داده نمی‌شود و صرفاً کافی است چند ساعت قبل از اسکن ناشتا باشید؛
  • به طور معمول از بیمار خواسته می‌شود لباس مخصوص بپوشد و اشیا یا زیورآلات و موارد دیگری که روی تصاویر ام‌آرآی تاثیر می‌گذارند را دربیاورد؛
  • درصورتی که آلرژی خاصی دارید یا از کلاستروفوبیا رنج می برید و لوله باریک و طویل دستگاه اسکنر شما را اذیت می‌کند، بهتر است قبل از انجام اسکن آن را با پزشک خود در میان بگذارید؛
  •  اگر داروی خاصی را مصرف می‌کنید حتماً قبل از انجام اسکن آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

مدت زمان انجام ام‌آر‌آی

ام‌آر‌آی می‌تواند از ۱۵ دقیقه تا بیشتر از ۱ ساعت هم طول بکشد. در طول آزمایش بیمار باید کاملاً ثابت بماند، زیرا حرکت کردن می‌تواند باعث تاری تصاویر ام‌آرآی شود. معمولاً بیمار قادر است پس از انجام MRI به خانه برگشته و بدون هیچ عارضه یا محدودیت خاصی، روال عادی خود را از سر بگیرید.

ام‌آر‌آی

محدودیت‌های ام‌آر‌آی

معمولاً مگر در شرایط خاص افراد می‌توانند از تصویربرداری تشدید مغناطیسی برای عکس‌برداری از اندام‌ها و بافت‌های مختلف بدن خود استفاده کنند. بااین‌حال، معدود محدودیت‌‌های اسکن ام‌آر‌آی شامل موارد زیر می‌شوند:

  • افرادی که از پیس‌میکر  (برای بیمارانی‌که دارای دریچه‌های قلب مصنوعی) استفاده می‌‌کنند؛
  • افرادی که در بدن آنها جسم خارجی فلزی وجود دارد؛
  • افرادی که دندان پرشده دارند؛
  • افرادی که طلا یا فلزات دیگر دارند.

تفاوت ام‌آر‌آی یا دیگر روش‌های تصویربرداری

ام‌آر‌آی، تنها روش تصویربرداری از اندام‌ها و ارگان‌های بدن نیست و روش‌های دیگری نیز برای عکس‌برداری پزشکی از اندام‌ها و بافت‌ها وجود دارند:

فرق ام‌آر‌آی با رادیولوژی

در روش تصویربرداری رادیولوژی (Radiology)، مقداری اشعه ایکس (X-RAY) را از بدن انتقال می‌دهند تا تصویر آن قسمت از بدن را به ثبت برسانند. مهم‌ترین کاربرد رادیولوژی در شکستگی استخوان‌هاست. تفاوت عمده ام‌آر‌ای با این روش، در این است که رادیولوژی در مورد اندام‌ها و بافت‌های نرم کاربرد ندارد و بیشتر در مورد استخوان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

فرق ام‌آر‌آی با سی‌تی اسکن

سی تی اسکن (CT Scan) نیز درواقع نوعی از رادیولوژی است. این تست، تنها در عرض حداکثر نیم ساعت انجام می‌شود و درد، خونریزی یا نیاز به بستری شدن ندارد. در این نوع از تصویربرداری پزشکی نیز از اشعه ایکس و رایانه استفاده می‌شود تا نمایی 360درجه از مقطعی که مورد نیاز است، دریافت شود.

فرق ام‌آر‌آی با نوار مغزی

نوار مغزی یا الکتروانسفالوگرافی (Electroencephalography)، یکی از روش‌های تشخیصی بررسی و ارزیابی فعالیت الکتریکی مغز است که کلیه فعالیت‌های مغزی را با استفاده از قرار دادن الکترود‌هایی بر روی سر و مغز، بر روی صفحه نوار مغزی نمایش می‌دهد. در‌حالی‌که نوار مغزی، فعالیت الکتریکی مغز را ارزیابی می‌کند.

تفسیر ام‌آر‌آی

پس از این‌که اسکن ام‌ آر ای انجام گرفت، کامپیوتر یک‌سری تصاویر بصری از ناحیه موردنظر در بدن را تولید می‌کند. در این مرحله، نوبت به پزشک ویژه‌ای که تفسیر را انجام می دهد (رادیولوژیست) می‌رسد تا تصاویر مربوط به اسکن را تجزیه‌و‌تحلیل کرده و یافته‌های خود را به پزشک موردنظر گزارش دهد.

تفسیر ام‌آر‌آی

مراقبت بعد از ام‌آر‌آی

روش تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا MRI یک روش سرپایی است. به این معنی که هیچ مراقبت یا کار خاصی بعد از آن نیاز نیست و درصورتی‌که داروهای آرام‌بخش مصرف نکرده باشید می‌توانید بلافاصله بعد از تمام شدن اسکن به خانه برگشته و فعالیت‌های روزمره خود را از سر بگیرید.

ام‌آر‌آی، با تزریق ژل و بدون تزریق ژل

زمانی که متخصص نتواند با استفاده از اسکن عادی و بدون تزریق ژل بیماری یا عارضه موجود را تشخیص دهد، توصیه می‌کند برای بهبود کیفیت تصاویر اسکن‌شده از تزریق استفاده شود. این ماده در محل مورد نظر تزریق می‌شود و به‌عبارتی نقش جوهر را در تصویر‌برداری بر عهده دارد. تزریق این جوهر باعث ایجاد تضاد یا کنتراست بین بافت‌ها و اعضای داخلی بدن می‌شود.

ماده حاجب در بدن باقی نمی‌ماند و پس از مدتی به‌صورت خودبه‌خود از بدن دفع می‌شود. عدم نیاز به تصویربرداری‌های دیگر، تشخیص دقیق‌تر سلول‌های تومورهای سرطانی و  درج تفسیر‌ها و توضیحات دقیق‌تر و کامل‌تر در تفسیر MRI از مزایای تزریق ژل است.

آیا برای ام‌آر‌آی باید ناشتا باشیم؟

برای انجام MRI لازم است چند ساعت قبل از انجام اسکن کاملاً ناشتا باشید. این‌که چند ساعت قبل از انجام اسکن ام‌آر‌آی بدون تزریق (با بیهوشی) لازم است ناشتا باشید، به شرح زیر است:

  • افراد 1 ماه تا 2 سال؛ 3 ساعت ناشتای کامل
  • افراد 2 سال تا 5 سال؛ 4 ساعت ناشتای کامل
  • افراد 5 سال تا 7 سال؛ 6 ساعت ناشتای کامل
  • افراد بالای 7 سال؛ 7 ساعت ناشتای کامل

در مورد ام‌آر‌آی با تزریق (بدون بیهوشی) کافی است 4 ساعت قبل از اسکن ناشتا باشید، از جویدن آدامس و کشیدن سیگار خودداری کنید و ئارو مصرف نکنید.

ام‌آر‌آی با بیهوشی

اسکن ام‌آرآی یک آزمایش بدون درد است که معمولاً نیاز به بیهوشی و داروی ضددرد ندارد، اما درصورتی‌که ترس از تنگنا داشته باشید می‌توانید یک آرام‌بخش خفیف برای ریلکس شدن از پزشک و یا مشاور خود قبل از اسکن درخواست کنید.

بااین‌حال، از آن‌جا که برای انجام اسکن دقیق و درست، بیمار نباید در داخل محفظه اسکنر هیچ‌گونه حرکتی داشته باشد، و کوچک‌ترین حرکت نتیجه اسکن را خراب می‌کند، ممکن است در مورد کودکان و نوجوانان از بیهوشی عمومی استفاده شود.

درصورتی‌که دچار سرماخوردگی، سرفه، عطسه و آبریزش بینی باشید، انجام بیهوشی تا زمانی که بهبودی کامل حاصل نشده است، امکان‌پذیر نیست.

ام‌آر‌آی روباز

ام‌آر‌آی، روشی ایمن برای اسکن اندام‌ها و بافت‌ها

ام‌آر‌آی یا تصویربرداری پرتوی مغناطیسی، یکی از ایمن‌ترین روش‌های تصویربرداری از اندام‌ها و بافت‌های داخلی بدن است و عارضه‌ای در پی ندارد و به تشخیص هرچه بهتر بیماری‌ها و عارضه‌ها کمک می‌کند. اگر نیاز به ام‌آر‌آی دارید، به هیچ‌عنوان نگران نباشید و با خیالت راحت برای انجام این اسکن اقدام کنید. همچنین می‌توانید برای مشاوره با پزشک از سیستم  نوبت‌دهی اینترنتی سایت دکتردکتر اقدام کنید.

اگر تجربه‌ای درمورد ام‌آر‌آی دارید، با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر به اشتراک بگذارید.

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
92 نظرات
  1. سبحان می گوید

    سلام من برای شانه ام ام ار ای گرفتم. تو جواب ام ار ای هیچ پارگی نداشتم ولی دکترم از رو عکس میگه پارگی وجود داره. جواب ام ار ای امکانش هست اشتباه باشه ؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      کلیشه عکس مهم است
      میتوانید مجددا به رادیولوژی مراجعه و این مورد رو ذکر کنید و ببینید پزشک رادیولوژیست هم میبینه یا خیر
      یا اینکه جهت مشورت به یک متخصص ارتوپدی دیگر هم مراجعه کنید

  2. ابراهیم می گوید

    سلام بنده سی تی مغز انجام دادم که یک سری از مشکلات داخلش بود ک که جهت تکمیل نتیجه MRA گرفتم ک مشکلات هیپوندسی داخل سی تی وجود نداشت ک دکتر هم تعجب کرد امکان اشتباه در هردو مورد وجود دارد؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      بعید است اما صفر هم نیست

  3. Arian می گوید

    من از دیگر ها شینیدم که میگه که هر کس در عمارای رفت ممیمره چون که میگه نفس اش قد میشود و ممیمرد یا نه این دروغ است

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      همچین چیزی کذب است

  4. مسعود می گوید

    سلام وقت بخیر ، میخواستم برای کمرم MRI بگیرم ، یکی از دوستان گفت MRI سه بعدی بگیرم ، MRI سه بعدی با معمولی چقدر فرق داره

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      Mri خودش بررسی در ابعاد مختلف است

  5. فروزان می گوید

    سلام ،برای MRIرحم و لگن حتما باید کل بدن در دستگاه قرار بگیره یا سر بیرون می مونه؟و اینکه حدودا چند دقیقه طول می کشه؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      بستگی به دستگاه دارد اما غالبا کل بدن وارد میشود
      نهایتا ۵ دقیقه

  6. علی می گوید

    سلام. مادر من بخاطر کیست در ستون فقرات کمر(در نزدیک) نخاع عمل جراحی انجام داد. در نتیجه MRI بعد از عمل آمده که کیست در ناحیه کمر وجود دارد. دکتر گفت بخاطر سایه ای که می اندازد این طور مشاهده می شود و عمل خوب بوده و توده برداشته شده است می خواستم نظر شما را بدانم

  7. مهسا ن می گوید

    با سلام من برای ام ار ای مراجعه کردم برا کتف و دستم نتونستم دوام بیارم توی دستگاه ایا دستگاه ام ار ای رو باز هست تهران واقعا نمیتونم داخل دستگاه بمونم ۳۶ساله هستم و خانم تشکر

  8. بهمن می گوید

    بسیار عالی بود . ممنون از زحمات شما

  9. حبیب می گوید

    سلام دکتر . بنده داخل پای راستم یک سوزن رفته. رفتم عکس گرفتم معلوم نشد کجاست. خواستم بپرسم ایا با mri میشه تشخیص داد دقیقا کجاست. ممنون میشم اگه جواب بدین

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      ممکن است با سونوگرافی رنگی بتوان تشخیص داد

  10. یارا می گوید

    لطفاً اینم جواب بدین مواد سیاه دندان ممکن عوارض داشته باشه ؟ لطفاً ممکن با ام آرایی بی خواب بشی یا از استرس خواهش میکنم اینم جواب بدین

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      خیر عارضه ندارد
      خیر بی خوابی نمی دهد

  11. ستایش می گوید

    سلام دکتر برای کمردرد ام آر ای نوشته بعد من ارتودنسی دارم مشکلی ایجاد نمیکنه؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      با تکنسین مرکزی که میخاین mri انجام بدین صحبت کنین اگر لازمه براکت سرامیکی براتون بزارن

      1. Jila Rohi movahed می گوید

        آیا دستکاه MR در ایران جدیدترین و پیشرفته ترین هست ؟از استانداردهای اروپایی برخوردار هست؟ممنون

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          بله عزیز هست

  12. Mmm می گوید

    سلام من از مچ دست راستم ام ار ای انجام دادم ولی به من اصلا لباس مخصوص ندادند سوتین فنردار تنم بود میخواستم بپرسم ایا خطری داره برای بدنم؟ ممکنه باعث ایجاد بیماری یا سرطان بشه؟ خیلی نگرانم لطفا جواب بدین ممنون

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      موردی نداره نگران نباشین اصلا

  13. شکوفه می گوید

    سلام آیا ام آرای.رو ژن های خفته اثر می کنه مثل ژن سرطان

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      خیر

  14. نازنین می گوید

    اگر در یک ماه پنج بار آمآرآی انجام شود آیا مصاعفات ندارد

    1. مشاور سلامتی می گوید

      موردی ندارد

  15. پوریا می گوید

    سلام من ۱۵ سالمه بعد دستم شکست عمل کردم دوتا پلاتین تو دست چپم هست بعد همون دست چپم یکی از انگشتان ور داره یک ماه و نیم هست عکس هم گرفتم گفته از استخون انگشتت نیست لازم هست ام ار ای بدم اصلا میتونم ام ار ای بدم یا نه با تشکر

  16. تکتم می گوید

    سلام من ام آر ای دادم ۲ ماه پیش گفت خوبه ولی بعد از ام آر آی دست وپا میخوابه یک ور سرم درد میگیره دوباره نمیخواد برم ام آر آی یا برم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      خیر لازم نیست

      1. ناشناس می گوید

        سلام خانم دکتر من در داخل رحمم لوپ سیمی گذاشتم به خاطر سرم mri دارم ایا برایم مشکل دارد یاخیر

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          اصولا موردی نداره
          اما حتما تکنسین mri رو قبل از انجام مطلع کنید

      2. بهروزی می گوید

        سلام من یه مدتی سرگیجه وسردرد دارم ودکتر برام ام ار ای نوشت ایالازم ونتیجه ای هم داره

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          بله در تشخیص علت کاربرد داره

  17. ناشناس می گوید

    ممنون از معلومات مفید تان

  18. ناشناس می گوید

    بسیار عالی است
    اطلاعات مفیدی گ فتم،سپاس

  19. محمدمهدی یوسفی می گوید

    سلام خسته نباشید
    من ام آر ای انجام دادم درحین ام آر ای بیضه های من درد گرفت و بعد دردش بیشتر شد درحدی که سخت شد راه رفتنم ولی نیم ساعت بعد درد برطرف شد علتش چیه مشکلی برام پیش نیاد روم نشد بخاطر این موضوع به دکتر مراجعه کنم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      ارتباطی به mri ندارد

      1. امیررضا می گوید

        ببخشید من 16 سالمه دستم آسیب دیده می‌خوام mri بدم برای سرشونه های برای صفحات رشد من ضرر داره یعنی ممکنه رشد قدم بسوزونه ؟؟

        1. مشاور سلامتی می گوید

          خیر عزیز

      2. مریم می گوید

        سلام ام رای باید بدم اگه پریودم نمیشه بدم

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          موردی ندارد

  20. ناشناس می گوید

    با سلام. ماده ای که برای MRI تزریق میشه، ممکن است خطرات جدی به همراه داشته باشد؟ سپاس

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگه تزریق لازم باشه از نظر کلیوی بررسی میشین و در صورت نیاز سرم تجویز میشه

  21. مریم می گوید

    سلام ببخشید برای تشخیص دکتر کلیشه های ام ار آی کافیه یا باید گزارش هم باشه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام هردوشو بايد ببريد

  22. محسن می گوید

    ایا ام ار ای برای مو ضرر دارد ینی باعث ریزش مو میشود

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      خیر ارتباطی ندارد

  23. اریا می گوید

    سلام من بچم مشکل قلب داره ریه هاش خرابن تازه چهار ماهشه ایاmriمشکلی نداره

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام نه مشكلي نداره ميتونه انجام بده

    2. یارا می گوید

      سلام من رفتم ام آری تاتو داشتم ممکن عوارض داشته باشه توروخدا پاسخ بدین دکتر

      1. مشاور سلامتی می گوید

        سلام
        تداخلی باهم ندارن

  24. صادوخ می گوید

    سلام من دوساله حمله پنیک دارم موتحت درمانم بعضی وقتا همه بدنم لس میشه و میرم تو حالت خلا اگر ام ارا ای بدم میشه فهمیدم از چیه؟>

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد تحت درمان باشيد لطفا

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به روانپزشک مراجعه کنید.

  25. آراز نظری می گوید

    سلام و وقت بخیر ، متخصص مغز و اعصاب قسمت کمر بنده را بخاطر دیسک MRI نوشت در حالیکه بنده مشکل تنگی کانال هم دارم و حالا بعد از گرفتن نتیجه تصویربرداری متوجه شده ام که ستون فقرات رو از قلم انداخته ، با چه فاصله زمانی مجددا میتونم MRI بروم ؟ منظورم اینه که تکرار MRI خطر داره یا نه ؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام نه خطرناك نيست هر موقع ميتونيد بريد محدوديت زماني نداره

  26. فاطمه می گوید

    سلام سینه درد دارم دکتر واسم ام ارای نوشت میترسم انجام بدم اشعه داره یانه چطوریه چقد زمان میبره

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      نگرانی نداره عزیزم استرس نداشته باش اصلا چیزی باشما تماس نداره

  27. ناشناس می گوید

    سلام وقت بخیر
    ببخشید یه سوال من ام از ای از سینه دارم البته با تزریق میشه یه کم توضیح بدید چه طوریه درد هم داره یا نه چقدر زمان می‌بره تا انجام بشه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام نه درد نداره
      حدودا نيم ساعت طول ميكشه
      بايد نيم ليتر سرم دريافت كنيد

  28. فاطمه می گوید

    سلام من ۱۳ سالمه رباط دستم پاره شده دکتر گفت برو M.R.Iبرام ضرری نداره یا ترسی نداره؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام نه ضرر نداره اصلا اشعه نداره MRI

  29. پریسا می گوید

    سلام من مادرم باید ام ا ر ای با تزریق انجام بده و من خودم ۵هفته باردار هستم اگه همراه مادرم باشم مشکلی برام نداره؟ چون شنیدم که کسانی که تزریق دارن اشعه تولید میکنه ؟؟؟؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام نه مشكلي نداره
      اون براي يد راديو اكتيو هست
      ماده اي كه براي ام ار اي ميزنن يد راديو اكتيو نيست

  30. F.V می گوید

    سلام خسته نباشید من برای ام آر آی ترس دارم یکم ..۱۷ سالم هست ایا ضرر داره؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام عزیزم
      نه اصلا نگران نباش

  31. فاطمه فاضلی می گوید

    سلام من آزمایش prolactin 1331شده آیا باید ام ای ار ازسر بشم؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بله بايدMRI بديد و

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

  32. هستي می گوید

    سلام من مشكل تيروئيد دارم و با عكسبرداري نظير opg تيروئيدم تا چند ماه به شدت درد ميگيره و در آزمايشات پركار نشون ميده، دكتر تصويربرداري رو برام غدقن كرده، الان مجبورم MRI انجام بدم، آيا به تيروئيد آسيب ميزنه؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام خير آسيب نميزنه ، ام ار اي اصلا اشعه نداره

  33. فاطمه نظری می گوید

    سلام ایا فردی که چند سال قبل شیمی درمانی میشده خطر برای او با ام ار ای ایجاد میشود

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام خير خطري نداره

  34. سحر می گوید

    سلام ببخشید ام آر آی بعدا مشکلاتی برای یه دختر خانم ایجاد نکنه اشعه هاش کلا ضرر جدی ایجاد نکنه برای آدم ؟ممنون میشم پاسخ بدید مرسی

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام ام ار اي اصلا اشعه نداره نگران نباشيد

  35. حلیمه می گوید

    سلام چند روز پیش MRI از شانه داشتم ولی بعد اون خونریزی افتادم میخوام بدونم تاثیر منفی گذاشته ؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      خیر ربطی ندارد

      1. ناشناس می گوید

        سلام خانوم دکتر من عمل لیزیک چشم انجام دادم رفتم امرا یادم رفت بپرسم برا چشمام ضرر نداره امرا؟

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          خیر موردی ندارد

  36. علی نوری می گوید

    من چشم ها رو لازک کردم ام ار ای برای چشم من ضرر دارد

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام خير ضرر نداره

  37. samira می گوید

    سلام
    للخشید ام ار ای و نوار مغز برای یک دختر ۱۴ ساله ضرر داره؟
    اشعه های خطرناکی درش هست؟!

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام ام ار اي اصلا اشعه نداره نگران نباشيد

    2. ناشناس می گوید

      سلام خانم دکتر خسته نباشین. پدرمن MRI انجام میداد سرشو تکان میداد من مجبورشدم برم اتاق کنارش وایستم دستاشوبگیرم ایا خطری منو تهدید میکنه

      1. مشاور سلامتی می گوید

        سلام
        خیر

  38. رضایی می گوید

    با سلام خدمت پزشکان محترم سوالی داشتم ایا اسکن mri مشکلات ناشی از ترومای سر و گشادی یک طرفه مردمک و به طور کلی اختلالات مغزی مرتبط با بروز آنیزوکوریا شامل سکته مغزی، خونریزی (خودبخود یا به دلیل آسیب دیدگی سر) و تومورها یا عفونتهای خاص را نشان میدهد ؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اغلب بله اما ممکن است ct اسکن هم لازم باشد

      1. رسول می گوید

        سلام..من چند وقته تصادف کردم الان از ناحیه شانه چپم درد دارم‌بعضی وقتها دستم میره حالت خواب..یکم گیج هستم .ابا ام ار ای انجام بدم خوب میشم

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          با mri محل دقیق آسیب تشخیص داده میشه

      2. ناشناس می گوید

        سلام ام ار ای چیست

        1. مشاور سلامتی می گوید

          سلام
          مقاله رو مطالعه کنید

    2. ج،ص می گوید

      سلام وقت بخیر پسرم سه سال وهفت ماه دارم وفردا قرار ام اری ای با بیهوشی براش انجام بشه ولی متاسفانه امروز یه خورده ابریزش وخیلی کم تب داره انجام میشه ام ار ای یا خیر؟؟؟

      1. مشاور سلامتی می گوید

        سلام
        منعی برای mri نداره
        در مورد بیهوشی با پزشک متخصص بیهوشی مرکز صحبت کنید

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دریافت نوبت آنلاین - دکتر‌دکتر