اسکارها جهت بهبود پس از بریدگی یا آسیب‌دیدگی پوست ایجاد می‌شوند. برای از بین بردن جای زخم و رفع جای بخیه، روش‌های مختلفی وجود دارند. برخی از این روش‌ها، به صورت درمان خانگی برای بهبود جای زخم‌های جدید و خفیف استفاده می‌شوند. اما در صورتی که جای زخم شدید بوده یا باعث درد شده باشد، روش‌هایی مانند لیزر درمانی و میکرونیدلینگ برای رفع جای اسکارهای مختلف در نظر گرفته می‌شود.
البته همه اسکارها نیاز به درمان ندارند و بسیاری از آن‌ها با گذشت زمان، از بین می‌روند. زیرا پوست با رشد بافت جدید خودش را ترمیم می‌کند، تا شکاف‌های ناشی از آسیب را با کمک کلاژن پر کند.
با مطالعه این مطلب که به 5 دقیقه زمان نیاز دارد، با انواع روش‌های پزشکی و خانگی از بین بردن جای اسکار آشنا خواهید شد.
محتوای پزشکی این مطلب، توسط کلینیک زخم نیک توان، مورد بررسی و تایید قرار گرفته است.
در پایان، پرسش‌هایتان را در بخش نظرات بپرسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر به شما پاسخ دهد.
چرا جای زخم و بخیه روی پوست می‌ماند؟
باقی ماندن جای زخم، بخشی از روند بهبودی بدن است. پوست به عنوان بخشی از سیستم ایمنی، مانعی برای محافظت از فرد در برابر میکروب‌ها و سایر مواد مضر عمل می‌کند. هنگامی که یک اسکار روی پوست ایجاد می‌شود، رشته‌های کلاژن، پوست آسیب دیده را ترمیم کرده و نواحی باز را می‌بندند. این بافت جدید از فرد در برابر عفونت محافظت می‌کند.
به نقل از nbcnews،
درمان‌های خانگی کمک چندانی به رفع جای زخم‌های برجسته پوستی نمی‌کنند. بلکه برای رفع جای زخم و بخیه می‌توانید از روش‌هایی مانند میکرونیدلینگ، لایه‌برداری شیمیایی و لیزر استفاده کنید.
پس از ترمیم پوست ناحیه آسیب دیده، ردی مانند جای زخم روی پوست باقی می‌ماند. شدت این عارضه به میزان جراحت ایجاد شده روی پوست و عمق آن بستگی دارد. رنگ پوست، جنس پوست و شرایط جسمانی فرد نیز در شدت اسکار ایجاد شده روی پوست نقش دارند. در ادامه به انواع اسکار و روش‌های از بین بردن جای زخم پرداخته‌ایم.
انواع اسکارها و جای زخم روی پوست
برخی از رایج‌ترین اسکارها که حتی پس از برخی از ساده‌ترین آسیب‌های پوستی رخ می‌دهند، عبارت‌اند از:
- اسکار کلوئیدی: این اسکارها به دلیل فرآیندهای ترمیم نفوذی ایجاد می‌شوند و می‌توانند فراتر از محل آسیب گسترش پیدا کنند. اندازه این اسکارها، به شدت تحریک پوست و محل قرارگیری زخم بستگی دارد.
- اسکارهای انقباضی: این نوع اسکار اغلب پس از سوختگی یا ضربه شدید ایجاد شده و باعث سفت شدن پوست خواهد شد. اسکارهای انقباضی با توجه به محلی که قرار دارند، می‌توانند حرکت و شرایط زندگی فرد را مختل کنند.
- اسکار هیپرتروفیک: این اسکارها شبیه اسکارهای کلوئیدی هستند. اسکار هیپرتروفیک در محل آسیب باقی می‌ماند. این اسکارها می‌توانند از سطح پوست بلند شده و موجب ناراحتی فرد شوند.
- اسکار آکنه: این نوع اسکار به دلیل آکنه شدیدی که در هر سنی خودش را نشان می‌دهد ایجاد می‌شود. اسکارهای آکنه ممکن است تا آخر عمر به شکل حفره یا منافذ عمیق روی پوست باقی بمانند.
- اسکارهای آتروفیک: این اسکارها ظاهری گودال مانند در پوست ایجاد می‌کنند. اسکارهای آتروفیک زمانی ایجاد می‌شوند که چربی یا لایه‌های بافتی پوست از بین برود.
- کشش پوست: علائم کشش پوستی زمانی ایجاد می‌شوند که پوست خیلی سریع کشیده شده باشد. این عارضه بیشتر برای زنانی که در دوران بارداری قرار دارند، یا سزارین شده‌اند دیده می‌شود.
برای درمان هر کدام از این اسکارها، لازم است که به دکتر پوست مراجعه کنید. پزشک پس از معاینه بالینی روش‌های مختلفی مانند از بین بردن جای بخیه قدیمی یا از بین بردن جای زخم کهنه را تجویز می‌کند. حتی امکان دارد که چند نوع پماد برای از بین بردن جای بخیه یا جلوگیری از ماندن جای بخیه برای متقاضی در نظر گرفته شود.
روش‌های از بین بردن جای زخم و بخیه
پزشکان متخصص روش‌های مختلفی را برای از بین بردن جای اسکار در نظر می‌گیرند. از جمله رایج‌ترین درمان‌های پزشکی برای این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
لیزر اسکار و بخیه
لیزر درمانی یا نور پالس شدید (IPL)، از طول‌موج‌های قدرتمند نور برای از بین بردن بافت اسکار پوستی و تحریک تولید کلاژن استفاده می‌کند. این نوع درمان باعث محو شدن جای زخم خواهد شد. با مشاهده عکس جای زخم بعد از لیزر، متوجه می‌شوید که این روش تا چه اندازه در رفع اسکار مؤثر بوده است.
تزریق استروئید برای رفع جای بخیه
در این روش از بین بردن جای زخم، محلول کورتیکواستروئیدی به محل اسکار تزریق می‌شود. تا بافت اسکار ضخیم‌شده در محل شکستگی کلاژن‌ها ترمیم شود. این فرآیند ممکن است چندین هفته طول بکشد و حتی جای زخم به طور کامل از بین نرود؛ اما این یک راه ساده و غیرتهاجمی، برای بهبود ظاهر جای زخم‌های شدید محسوب می‌شود.
استفاده از فیلر یا بوتاکس
فیلرهای پوستی نیز برای رفع جای اسکار، فرورفتگی‌های پوست و جای زخم یا اسکار تجویز می‌شوند. این ترکیبات درست در محل اسکار تزریق شده و پوست را حجیم می‌کنند. در نتیجه، پس از تزریق فیلر، جای زخم محو می‌شودد. فیلرهای پوستی حدود 18 ماه ماندگاری دارند. با این تکنیک، پزشک اصلاح اسکار را با کمترین عارضه انجام می‌دهد. با توجه به تشخیص پزشک می‌توانید از بوتاکس نیز برای ترمیم جای زخم استفاده کنید.
میکرونیدلینگ
زمانی که پوست آسیب می‌بیند، بدن برای ترمیم آسیب کلاژن تولید می‌کند. جایگزینی بافت اسکار با سلول‌های طبیعی پوست، ظاهر اسکار را تا حد قابل توجهی کمرنگ می‌کند. برای تحریک تولید کلاژن پوست برای از بین بردن جای زخم، می‌توانید از تکنیکی به نام میکرونیدلینگ کمک بگیرید. در این روش، با سوراخ کردن پوست با سوزن‌های بسیار ریز و تحریک کلاژن سازی پوست، جای زخم یا اسکار تا حد ممکن کمرنگ شده و شدت عارضه کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه پس از انجام میکرونیدلینگ، شاهد بهبود محل زخم خواهید بود.
جراحی اصلاح اسکار
طیف وسیعی از روش‌های جراحی برای از بین بردن جای اسکار یا محل زخم وجود دارند. در این روش پزشک ممکن است محل زخم را بردارد، تا بافت جدید جایگزین بافت قدیمی پوست شود. یا اینکه پیوند پوست را برای رفع جای زخم انجام دهد. این روش برای فشرده‌سازی اسکار و رفع جای زخم‌های شدید انجام می‌شود. پس از جراحی، لازم است مراقبت از زخم را انجام دهید، تا پوست خودش را ترمیم کرده و بهبود پیدا کند.
در صورت نیاز، پس از درمان ممکن است پزشک آنتی بیوتیک تجویز کرده و محل زخم را پانسمان کند. حتی امکان تجویز داروهای خوراکی نیز برای پیشگیری از عفونت و ترمیم سریع‌تر پوست پس از درمان وجود دارد.
درم ابریژن یا لایه برداری پوست
یک درمان رایج اسکار آکنه، درم ابریژن است. در این روش، دکتر جای زخم (اسکار هیپرتروفیک) پوست را لایه‌برداری کرده و آن را نرم و صاف می‌کند. این روش، معمولاً برای از بین بردن جای بخیه قدیمی یا از بین بردن جای زخم کهنه استفاده می‌شود؛ زیرا پوست ترمیم شده در محل زخم ضخیم شده است.
هایفوتراپی
در هایفوتراپی، پزشک با کمک گرمای ماورای صوت بافت‌های ساختاری پوست را ترمیم می‌کند. همچنین، این روش برای تقویت کلاژن سازی پوست نیز مفید است. در نتیجه، کسانی که می‌خواهند بافت آسیب دیده پوستشان را ترمیم کنند، می‌توانند از هایفوتراپی برای درمان جای جراحت کمک بگیرند.
بهترین پماد و کرم برای رفع جای زخم
پمادهای سیلیکون جای زخم را کوچک کرده و از ایجاد اسکار جلوگیری می‌کنند. این کرم‌ها به صورت داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پماد فلوئوسینولون تجویز می‌شوند. این پمادها برای درمان بیماری‌های پوستی مخصوصاً اگزما و حساسیت‌های موضعی مؤثر هستند. از جمله سایر پمادهای مؤثر برای درمان اسکار، می‌توان به پماد استراتادرم (Strataderm)، پماد زینک اکساید و کالاندولا (Calendula) اشاره کرد.
ورقه ژل سیلیکونی نیز برای از بین بردن جای زخم مناسب است. این ورقه‌های انعطاف‌پذیر، بافتی نرم دارند. با کمک این ورقه‌ها می‌توانید به التیام پوست کمک کرده و از بروز اسکار کلوئیدی پیشگیری کنید. پس از استفاده ورقه ژل سیلیکونی، شاهد روشن‌تر شدن محل زخم خواهید بود.
روش‌های خانگی و گیاهی از بین بردن جای زخم و بخیه
در صورتی که به دنبال درمان‌های خانگی برای بهبود جای زخم هستید، موارد زیر را مد نظر داشته باشید. این روش‌ها برای درمان موضعی زخم و از بین بردن اسکار مؤثر هستند.
| درمان گیاهی | نحوه درمان |
| آلوئه ورا | یک لایه آلوئه ورا را به صورت موضعی روی پوست مالیده و 30 دقیقه بعد، محل مورد نظر را با آب سرد بشویید. |
| سرکه سیب | سرکه را به همراه پنبه به محل زخم بزنید. پس از 30 دقیقه محل اسکار را با آب سرد بشویید. |
| اسانس اسطوخدوس | ترکیب اسانس اسطوخودوس و روغن زیتون طبیعی را به محل اسکار بزنید و به اندازی که جذب شود، مالش دهید. |
| عسل | عسل را روی محل اسکار زده و روی آن را برای یک شب با چسب یا پلاستیک ببندید. سپس ماساژ زخم را انجام داده و محل مورد نظر را شستشو دهید. |
| روغن نارگیل | روغن نارگیل را گرم کرده و به محل زخم بمالید. |
پس از استفاده از سرکه و ترکیبات شیمیایی، لازم است محل اسکار را شستشو دهید. مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین نیز ترمیم جای زخم خانگی کمکتان می‌کند. معمولا، این درمان‌ها برای از بین بردن جای زخم تازه یا از بین بردن قرمزی جای زخم مؤثر هستند؛ بنابراین برای از بین بردن جای زخم کهنه خانگی، لازم است که از بهترین دکتر برای از بین بردن جای بخیه وقت بگیرید.
چقدر طول می‌کشد تا جای بخیه و زخم‌های عمیق از بین برود؟
پزشکان محل زخم را بخیه می‌زنند، تا درمان سریع زخم تازه صورت و بدن انجام شود. مخصوصاً زمانی که زخم عمیق است، استفاده از بخیه به ترمیم جای زخم کمک می‌کند. معمولاً زخم‌های ناشی از جراحی دیرتر از زخم‌های سطحی ترمیم شوند؛ یعنی مراحل ترمیم زخم برای هر فردی متفاوت است. در حالت کلی، حدود 6 تا 8 هفته طول می‌کشد تا زخم جراحی ترمیم شود. سپس با کمک داروهای رفع جای بخیه یا لیزر و درمان‌های پزشکی، می‌توانید جای زخم را برطرف کنید.
اگر زخمتان قدیمی است، استفاده از بهترین پماد برای از بین بردن جای زخم قدیمی توصیه می‌شود. این پمادها خاصیت لایه‌برداری دارند. در نتیجه، پوست‌های ضخیم محل زخم یا بخیه را برداشته و جای زخم را کمرنگ می‌کنند.
برای از بین بردن جای بخیه به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای رفع جای بخیه و اسکار، لازم است ابتدا درباره این که تخصص پوست و مو و زیبایی چیست چیست اطلاعات کسب کنید. سپس می‌توانید یکی از بهترین متخصصان این حوزه را برای از بین بردن جای زخم انتخاب کنید. پزشک متخصص ابتدا وضعیت جای زخم و علت ایجاد آن را بررسی می‌کند. سپس با توجه به قدیمی یا جدید بودن اسکار، از روش‌هایی مانند تجویز کرم یا پماد، میکرونیدلینگ، لیزر یا جراحی برای رفع جای بخیه استفاده می‌کند.
اگر درمان طولانی باشد، پزشکان جلسات درمانی متعدد را برای از بین بردن جای اسکار در نظر می‌گیرد. معمولاً این موضوع برای کسانی مطرح می‌شود که زخمشان عمیق بوده، یا جای اسکار از گذشته روی پوستشان باقی مانده است.
برای شناسایی بهترین پزشکان درمان جای زخم، به سامانه دکتردکتر مراجعه کنید. سپس نظر مراجعین پیشین هر دکتر را بخوانید و با امتیازاتی که هر پزشک دارد، نسبت به انتخاب بهترین متخصص پوست و زیبایی اقدام کنید.
منابع:
sprsi.com
healthline.com
clevelandclinic.org
medicalnewstoday.com
سؤالات متداول از بین جای زخم
پماد ترمیم کننده استراتامد استرات فارما، کرم اسکار استاتیک اسکار هیل و کرم ترمیم کننده اریکه از جمله بهترین کرم‌های درمان اسکار محسوب می‌شوند.
برای درمان این لکه‌ها می‌توانید از ژل آلوئه ورا و ورق‌های سیلیکونی استفاده کنید.
افرادی که رنگ پوستشان تیره است، بیشتر از سایرین در معرض بروز این عارضه قرار دارند.
به طور معمول، زخم‌های سطحی پوست به خوبی ترمیم می‌شوند و شاهد باقی ماندن رد اسکار روی پوستتان نخواهید بود.
تجمع کلاژن‌هایی که برای ترمیم بافت‌های آسیب دیده پوست تشکیل می‌شوند؛ علت اصلی بروز اسکار یا باقی ماندن رد زخم روی پوست هستند.
پماد آلفا برای درمان زخم‌های سطحی، سوختگی‌های درجه اول و دوم، التهابات پوستی و خشکی پوست استفاده می‌شود.
