دیگر به ماه دوم بارداری رسیده‌اید و کم‌کم همه‌چیز جدی‌تر می‌شود. به شما تبریگ می‌گوییم و در ضمن یادتان باشد که، ممکن است احساس هیجان، نگرانی، خوشحالی یا ترکیبی از این موارد را داشته باشید. هورمون‌ها به آماده‌سازی بدن شما برای رشد کودک کمک می‌کنند و احتمالاً بر همه‌چیز از سطح انرژی گرفته تا خلق و خو تأثیر می‌گذارند. در ماه دوم حاملگی، امکان دارد که علائمی مانند تهوع، استفراغ، افزایش حساسیت سینه‌ها، خستگی، و هوس غذایی و بیزاری از غذا را هم تجربه کنید.
در این مقاله می‌خواهیم از علائم بارداری ماه دوم بگوییم و شما را با حقایق جالب در مورد بارداری ماه دوم بیشتر آشنا کنیم. راهنمای ماه دوم بارداری را در عرض ۷ دقیقه مطالعه خواهید کرد.
در پایان، اگر سوالی داشتید از ما بپرسید تا پزشک به شما پاسخ بدهد.
بارداری در ماه دوم چگونه است؟
پس از تشخیص بارداری و با ورود به ماه دوم حاملگی، همچنان تغییرات ظاهری چندانی نخواهید داشت. اما علائم بارداری را تجربه می‌کنید. برای مثال، دچار نفخ می‌شوید و حالت تهوع یا بیزاری از غذا به‌سراغتان می‌آید. البته همه زنان چنین علامت‌هایی را احساس نمی‌کنند. بااین‌حال، این نشانه‌ها از رایج‌ترین مواردی هستند که در بیشتر زنان در ماه دوم حاملگی دیده می‌شوند. بچه در ماه دوم کمی شبیه به قورباغه است و هنوز ظاهری شبیه به انسان پیدا نمی‌کند. در پایان هفته هشتم، یعنی در انتهای ماه دوم، کم‌کم ظاهری شبیه به انسان به خود می‌گیرد. ویژگی‌های صورت، از جمله چشم‌ها، گوش‌ها و دهان شروع به شکل‌گیری می‌کنند. اما هنوز چشمان خود را باز و بسته نمی‌کند.
ریه‌های کوچک بچه در ماه دوم، شروع به شکل‌گیری می‌کنند و مغز به‌سرعت در حال رشد است. تمام اندام‌های اصلی بچه اکنون سر جای خود قرار دارند. به‌علاوه، انگشتان دست و پا هم در حال شکل‌گیری هستند؛ البته، هنوز برای تشخیص در سونوگرافی بسیار کوچک به‌نظر می‌رسند. علاوه‌بر این، قلب کودک در ماه دوم بارداری، به‌طور منظم و آن‌قدر قوی می‌تپد که پزشک در سونوگرافی، آن را تشخیص می‌دهد.
بارداری ماه دوم چه علائمی دارد؟
در ماه دوم، علائم بارداری و نشانه‌های رایج به‌شرح زیر هستند:
- حالت تهوع صبحگاهی یا حالت تهوع مداوم و تمام روز
- افزایش بیزاری یا میل شدید به غذا
- نوسانات خلقی، گریه و خستگی
- حساسیت یا درد سینه
- تغییر اندازه سینه
- استفراغ و نفخ
- افزایش ادرار
- بزاق اضافی
- یبوست
- کمردرد
- سرگیجه
- سردرد
احساس گرفتگی خفیف یا درد شکم و لکه‌بینی هم در اوایل بارداری طبیعی است. در واقع، خونریزی در اوایل بارداری آن‌قدر شایع است که می‌تواند در ۲۵درصد بارداری‌ها اتفاق بیافتد و همیشه به این معنی نیست که بارداری مشکلی دارد. بااین‌حال، هر حالت ناخوشایندی را با دکتر زنان درمیان بگذارید.
علائم هفته پنجم بارداری
ماه دوم حاملگی، زمانی است که بیشتر افراد متوجه بارداری خود می‌شوند. هورمون‌های بارداری بیش از حد افزایش پیدا می‌کنند و در حدود هفته پنجم، تست بارداری خانگی مثبت نشان داده می‌شود.
در هفته پنجم، علائم معمول و شایع مادران به‌شرح زیر است:
- طعم فلز در دهان
- درد و حساس‌شدن پستان
- حالت تهوع و استفراغ
نوسانات خلقی هم از جمله نشانه‌هایی است که در دوران حاملگی در ماه‌های مختلف و از جمله ماه دوم احساس خواهید کرد. با مرور راهنمای بارداری، از آنچه پیش رویتان است و علائم هر ماه باخبر می‌شوید.
علائم هفته ششم بارداری
در هفته ششم هم نشانه‌ها کماکان به‌راه هستند. امکان دارد که علامت‌های زیر را در این هفته از ماه دوم بارداری تجربه کنید:
- علائمی شبیه نشانه‌های PMS
- خستگی و سردرد
- درد سینه
- گرفتگی بدن
- تکرر ادرار
- نفخ
برخی از زنان باردار در این هفته، احساس تهوع شدیدی پیدا می‌کنند و بسیار اذیت می‌شوند.
علائم هفته هفتم بارداری
نشانه‌های بارداری در ماه دوم در طی هفته‌های مختلف، معمولاً مشابه است. در هفته هفتم هم نشانه‌هایی شبیه به اوقات دیگر ماه دوم بارداری تجربه می‌شوند. از جمله این علائم باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- حالت تهوع و استفراغ
- تکرر ادرار و گرفتگی خفیف لگن
- گرفتگی خفیف و درد در ناحیه لگن
- تیره‌شدن آرئول‌ها یا هاله نوک پستان
- حساس و متورم‌شدن پستان‌ها
- میل به برخی از خوراکی‌ها
امکان بیزاری از برخی غذاها هم در این هفته وجود دارد. برای مثال، مادر با استشمام بوی خوراکی خاصی، احساس تهوع پیدا می‌کند. خستگی هم از علائم شایع ماه دوم بارداری است.
علائم هفته هشتم بارداری
در هفته آخر از ماه دوم بارداری هم نشانه‌هایی به‌شرح زیر در جریان خواهند بود:
- احساس تهوع کماکان وجود دارد.
- خستگی و کمبود انرژی هم در مادر دیده می‌شود.
- تغییرات گوارشی مانند سوزش سردل هم ایجاد می‌شوند.
برخی از افراد دچار اختلالات خواب هم می‌شوند و نمی‌توانند به‌راحتی به خواب بروند. البته دقت کنید که این نشانه‌ها معمولاً در زنان باردار رخ می‌دهند و شاید همه تجربه‌های یکسانی نداشته باشند. تقویم بارداری هفته به هفته را مرور کنید و ببینید که چه علائم محتملی در انتظارتان است.
بدن در ماه دوم بارداری چه تغییراتی می‌کند؟
بدن در ماه دوم بارداری تحت تأثیر هورمون‌ها است و از نظر فیزیکی هم به‌واسطه بزرگ‌شدن جنین در رحم، مدام تغییر می‌کند. ماه دوم بارداری (هفته‌های ۵ تا ۸) دوره‌ای حساس و پر از تغییرات در بدن مادر است. این تغییرات عمدتاً به دلیل افزایش هورمون‌های بارداری و توسعه جنین رخ می‌دهند. در اینجا به برخی از تغییرات شایع در بدن مادر در این ماه اشاره می‌شود:
- تغییرات عاطفی و روانی و تغییرات خلق و خو
- تغییرات فیزیکی مانند نفخ و گاز معده و یبوست
- اضطراب و نگرانی و حساسیت به بوها و طعم‌ها
- تغییرات هورمونی مانند افزایش هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG)
در صورت بروز هرگونه علائم نگران‌کننده یا نیاز به توصیه‌های بیشتر، مشورت با پزشک یا ماما ضروری است. امکان کاهش یا افزایش میل جنسی در ماه دوم بارداری هم وجود دارد. سطوح بالاتر استروژن و پروژسترون و همچنین افزایش جریان خون به اندام تناسلی می‌تواند منجر به افزایش میل جنسی شود. از سوی دیگر، حالت تهوع، خستگی، استرس و تغییرات فیزیکی زیادی که در نتیجه بارداری رخ می‌دهند هم می‌توانند تمایل زنان به داشتن رابطه جنسی را کاهش دهند.
اندازه جنین در هر هفته‌ی ماه دوم حاملگی
در ۲ ماهگی، بچه به‌اندازه یک تمشک است، اما برخی از بخش‌های چهره او در حال رشد هستند:
- چشم‌ها
- بینی
- دهان
- گوش‌ها
ضمن اینکه دستگاه‌های مهم بدن، مانند اندام‌های تنفسی و اعصاب هم به‌سرعت در حال رشد هستند. مغز بچه هم در حال بزرگ‌شدت است و قلبش با حدود ۱۴۰ تپش در دقیقه، کار می‌کند. به جدول زیر درباره تغییرات بچه در ماه دوم حاملگی دقت کنید:
| هفته پنجم | لوله عصبی (مغز، نخاع و سایر بافت‌های عصبی سیستم عصبی مرکزی) تشکیل می‌شود. قلب کوچک تا پایان هفته پنجم، ۱۱۰ بار در دقیقه می‌زند. |
| هفته ششم | جوانه‌های ریزی که به بازوها و پاها تبدیل می‌شوند، هم رشد می‌کنند. سلول‌های خون در حال شکل‌گیری هستند و گردش خون آغاز می‌شود. ساختارهایی که تبدیل به گوش، چشم و دهان می‌شوند هم شکل می‌گیرند. |
| هفته هفتم | استخوان‌ها جایگزین غضروف نرم می‌شوند و اندام‌های تناسلی شروع به تشکیل می‌کنند. سر جنین به نسبت بقیه بدن بزرگ است. |
| هفته هشتم | همه اندام‌ها و سیستم‌های بدن در حال رشد هستند. چشم‌ها قابل رویت می‌شوند و گوش‌ها شروع به شکل‌گیری می‌کنند. بند ناف کاملاً رشد کرده است و به انتقال اکسیژن و خون به جنین کمک می‌کند. |
در پایان ماه دوم بارداری، جنین تقریباً به‌اندازه یک لوبیا سیاه و کوچک است.
اندازه شکم مادر در ماه دوم بارداری
کم‌کم برجستگی شکم مادر در حال مشخص‌شدن است. البته اگر احساس می‌کنید که شکمتان برآمده شده، تاحدی هم به‌خاطر نفخ و تجمع گازهایی است که وجودشان از نشانه‌های ماه دوم حاملگی است. سطح هورمون هم در حال افزایش است و این باعث احتباس آب زیادی در بدن می‌شود. یعنی تجمع مایعات در بدن باعث پف‌کردگی می‌شود و حالتی مشابه پف‌کردن پیش از قاعدگی را تجربه خواهید کرد. امکان افزایش جزئی وزن هم وجود دارد و ممکن است که کمی چاق‌تر شوید. توجه به خود و نکات مراقبت بارداری ماه دوم به شما کمک می‌کند که در مسیری امن و بی‌دردسر، هر ماه را به‌پایان برسانید.
افزایش حجم خون
حجم خون مادر در دوران بارداری بیشتر می‌شود. در چند هفته اول بارداری، حجم خون به‌طور قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند و به‌تدریج، در طول بارداری، بیشتر هم می‌شود. افزایش حجم کل خون از ۲۰ تا ۱۰۰درصد بالاتر از سطح قبل از بارداری و معمولاً نزدیک به ۴۵درصد است. در طول دوران بارداری، قلب خون را سریع‌تر و سخت‌تر پمپاژ می‌کند تا با تمام خون اضافی که در ابتدای بارداری تولید می‌کنید، هماهنگی داشته باشد. این وضعیت می‌تواند باعث علائم رایج سه ماهه اول مانند خستگی، سرگیجه و سردرد شود.
تغییرات گوارشی
در ماه دوم بارداری، تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی در بدن مادر رخ می‌دهد و سیستم گوارش را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند. تهوع و استفراغ در این ماه در برخی از افراد بسیار زیاد می شود. معمولاً این وضعیت به‌دلیل افزایش هورمون‌های بارداری مانند هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) و پروژسترون رخ می‌دهد. افزایش هورمون پروژسترون منجر به کاهش سرعت هضم و تجمع گاز در معده و روده‌ها هم می‌شود. افزایش هورمون پروژسترون باعث شل‌شدن دریچه بین مری و معده می‌شود و می‌تواند بازگشت اسید معده به مری و ایجاد سوزش سر دل را رقم بزند.
آزمایش‌ها و اقدامات پزشکی مهم در ماه دوم بارداری شامل چه مواردی می‌شود؟
اقدامات لازم در ماه دوم بارداری را بدانید و نگذارید که موردی از چشمتان دور بماند. انجام آزمایش‌های لازم در هر هفته و ماه از بارداری به شما اطمینان می‌دهد که در مسیر درستی از اوضاع حاملگی قرار دارید. هم وضعیت خودتان بررسی می‌شود و هم بچه. بسیاری از مشکلات بارداری با انجام آزمایش‌های مختلف به‌موقع، شناسایی می‌شوند و در نتیجه، از عوارض جدی پیشگیری می‌شود. بررسی وضعیت ژنتیکی جنین هم در این ماه اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. بررسی برخی نواقص با آزمایش‌هایی در این زمان مقدور است.
سونوگرافی بارداری در ماه دوم
پزشک می‌تواند سونوگرافی اولیه را بین هفته‌های ۶ تا ۸ بارداری تجویز کند. احتمال دارد که نوع سونوگرافی در ماه دوم، ترانس‌واژینال باشد. یعنی پروب و ابزار بررسی داخلی در واژن قرار می‌گیرد تا وضعیت تخمدان‌ها، رحم و… مشخص شود.
اگر همه‌چیز در ماه دوم بارداری طبیعی باشد، امکان مشاهده موارد زیر در سونوگرافی وجود خواهد داشت:
- کیسه زرده
- کیسه حاملگی
- شکل اولیه کودک
- ضربان قلب فوق‌العاده سریع بچه
بچه در این ماه بسیار کوچک و در حد ۱۲ میلی‌متر است. بنابراین، نباید انتظار داشته باشید که تصویر خاصی از او دیده شود.
غربالگری ماه دوم بارداری
غربالگری اول بارداری اهمیت دارد. در این ماه با انجام آزمایش‌های خون اولیه، گروه خونی و وضعیت Rh مادر مشخص می‌شود. اگر مادر Rh منفی و جنین Rh مثبت باشد، ممکن است به درمان‌های خاصی نیاز باشد. آزمایش‌های هموگلوبین و هماتوکریت هم برای بررسی کم‌خونی مادر صورت می‌گیرند. برای تشخیص عفونت‌های ادراری هم از آزمایش‌های عفونت و ادرار استفاده می‌شود. غربالگری اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون (تریزومی ۲۱)، تریزومی ۱۸ و تریزومی ۱۳ هم در این ماه مورد بررسی قرار می‌گیرند.
آمینوسنتز
برای بررسی وضعیت جنین، نیاز به انجام تست‌هایی از جمله آمینوسنتز (Amniocentesis) وجود دارد. آمنیوسنتز روشی پزشکی است که عمدتاً در تشخیص‌های مربوط به وضع جنین پیش از تولد کاربرد دارد. با این تست، امکان ارزیابی شرایط ژنتیکی بچه به‌وجود می‌آید. با آمینوسنتز می‌توان مواردی مانند بلوغ ریه جنین یا ابتلا به انواعی از عفونت‌ها را هم تشخیص داد.
CVS (نمونه‌گیری از پرزهای جفتی)
نمونه‌برداری از پرزهای کوریونی (CVS) نوعی آزمایش قبل از تولد است و برای بررسی ناهنجاری‌های کروموزومی و سایر مشکلات ژنتیکی استفاده می‌شود. در طول آزمایش، یک نمونه بافت از جفت گرفته و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. جفت ساختاری در رحم است که خون و مواد مغذی را از مادر به جنین می‌رساند. پرزهای کوریونی برآمدگی‌های کوچکی از بافت جفت و شبیه انگشتان دست هستند. آن‌ها مواد ژنتیکی مشابه جنین دارند. CVS معمولاً بین هفته‌های ۱۰ و ۱۲ بارداری انجام می‌شود، اما شاید زودتر هم قابل بررسی باشد. برخلاف آمنیوسنتز (نوع دیگری از تست‌های قبل از تولد)، CVS اطلاعاتی در مورد نقایص لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا (Spina bifida) ارائه نمی‌دهد. به‌همین دلیل، زنانی که CVS دارند هم نیاز به آزمایش خون بعدی بین هفته ۱۶ تا ۱۸ هفته بارداری خود دارند.
در ماه دوم بارداری باید از چه مواد غذایی تغذیه کرد؟
غذاهای مفید برای ماه دوم بارداری را بشناسید و با توجه به تغذیه بارداری، سلامت خود و بچه را حفظ کنید. در ماه دوم بارداری، تغذیه مناسب اهمیت زیادی دارد و می‌تواند در عبور سلامت از دوران حاملگی نقش پررنگی داشته باشد. برای کاهش علائمی مانند خستگی و تهوع هم باید انتخاب‌های مناسبی صورت بگیرد. برای مثال، این موارد توصیه می‌شوند:
- غذاهای غنی از اسید فولیک مانند سبزیجات برگ سبز (اسفناج و کاهو)، مرکبات، حبوبات، غلات کامل و نان‌های غنی شده.
- پروتئین‌ها مانند گوشت بدون چربی، ماهی (با رعایت مصرف محدود ماهی‌های با میزان جیوه بالا)، مرغ، تخم‌مرغ، حبوبات، مغزها و محصولات لبنی.
- کلسیم مانند محصولات لبنی (مانند شیر، پنیر، ماست)، سبزیجات برگ سبز تیره، بادام و محصولات غنی شده با کلسیم.
- آهن مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات، اسفناج و غلات غنی شده.
ویتامین C و اسیدهای چرب اُمگا-3 هم برای تغذیه دوران بارداری واجب‌اند. مصرف این مواد باعث می‌شود که احتمال بروز مشکلات مختلف در مادر و بچه کاهش پیدا کند.
تغذیه هفته پنجم بارداری
تغذیه ماه دوم بارداری در هفته پنجم باید حواستان به کالری مصرفی باشد. در این هفته از بارداری، نباید کالری اضافی به رژیم غذایی خود اضافه کنید. تمرکزتان را روی خوردن مواد غذایی مفید و پرخاصیت بگذارید. ویتامین‌ها، مواد معدنی و پروتئین از تقسیم سریع سلولی و رشد اندام در جنین حمایت می‌کنند. در طول سه ماهه اول، رژیم غذایی متعادلی را دنبال کنید. سعی داشته باشید که اضافه وزن بیهوده و نامتعادلی پیدا نکنید.
تغذیه هفته ششم بارداری
غذاهایی را انتخاب کنید که منابع خوبی از کلسیم، آهن و فولات هستند:
- محصولات لبنی
- سبزیجات با برگ‌های تیره
- آب پرتقال غنی‌شده و غلات
- بادام، میوه‌های خشک و لوبیا
امکان دارد که هوس برخی مواد غذایی خاصی را هم داشته باشید. مصرف غذاهای مورد علاقه خوب است، اما نگذارید که چاق شوید و اضافه وزن پیدا کنید.
تغذیه هفته هفتم بارداری
داشتن رژیم غذایی کامل با تمام مواد مغذی مناسب و انجام حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در روز برای یک بارداری سالم مهم است. بیشتر زنان سالم و معمولی می‌توانند در دوران بارداری در هفته هفتم، حدود ۱۸۰۰ کالری در روز مصرف کنند. در این هفته از بارداری هم باید به‌سراغ مصرف مواد حاوی ویتامین‌ها و پروتئین‌ها بروید و از خوردن غذاهای خام و فرآوری‌شده پرهیز کنید. یادتان باشد که دستگاه گوارش حساس‌تر شده و بهتر است که از مصرف خوراکی‌های صنعتی و غیرپاستوریزه خودداری کنید.
تغذیه هفته هشتم بارداری
با استفاده از چربی‌های سالم در رژیم غذایی خود در هفته هشتم می‌توانید به رشد بهتر مغز بچه کمک کنید. موادی مانند این‌ها را مصرف کنید و منتظر اثرات مفیدشان باشید:
- گردو
- آووکادو
- روغن نارگیل
نیمی از بشقاب خود را با سبزیجات غیرنشاسته‌ای، یک چهارم پروتئین و چربی‌های خوب و یک چهارم کربوهیدرات‌ها، به ویژه غلات، حبوبات، سبزیجات نشاسته‌ای، میوه ها و لبنیات پر کنید.
مکمل‌های ماه دوم بارداری
در دوران بارداری باید اسید فولیک مصرف کنید. سرخودانه اقدام به مصرف نکنید و از دکتر درباره دوز و نوع مکمل‌ها کمک بگیرید. اگر قصد باردارشدن دارید و هنوز خبری نیست هم کمی پیش از اقدام، مصرف مکمل‌هایی مانند اسید فولیک را از یاد نبرید. از مکمل‌های دیگر بارداری در ماه دوم باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- کلسیم
- ویتامین D
- امگا-۳ و امگا-۶
بنا به اطلاعات مندرج در پایگاه پیشگیری و مدیریت بیماری‌ها (CDC):
اسید فولیک شکلی از فولات، ویتامین B است که به بدن شما کمک می‌کند تا سلول‌های جدید بسازد. تمام افرادی که می‌توانند باردار شوند، باید روزانه ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک دریافت کنند.
دریافت روزانه ۴۰۰ میکروگرم اسید فولیک می‌تواند به پیشگیری از نوعی نقص مادرزادی جدی به نام نقص لوله عصبی کمک کند.
این مکمل‌ها می‌توانند به سلامت مادر و بچه کمک شایانی کنند. بااین‌حال، هرگز خودتان دست به مصرف سرخودانه نزنید. شرایط هر فرد با دیگری متفاوت است و باید مکمل‌ها را تحت نظارت پزشک مصرف کنید.
مواد غذایی ممنوعه در ماه دوم بارداری
تغذیه ماه دوم بارداری اهمیت زیادی دارد. از همان ابتدا باید حواستان به مواد مفید و ممنوعه‌ها باشد. از مصرف این‌ها در ماه دوم بارداری خودداری کنید:
- گوشت‌ها و مواد غذایی نیم‌پز و نپخته
- لبنیات محلی و پاستوریزه‌نشده
- الکل و نوشیدنی‌های الکلی
در مورد اثرات برخی گیاهان دارویی بر روی جنین اطلاعات زیادی در دست نیست. در نتیجه، چای گیاهی ننوشید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید که مشکلی نیست. این مورد شامل انواع چای گیاهی و دمنوش است.
بایدها و نبایدهای ورزش بارداری در ماه دوم
در تمام ۹ ماه بارداری، باید بدن خود را پرتحرک نگه دارید و ورزش کنید. تهوع صبحگاهی اغلب در حدود هفته ۸ به اوج خود می‌رسد، پس باید برنامه‌ای برای ورزش‌کردن با چنین وضعیتی برای خود در نظر داشته باشید. در روزها و اوقاتی که تهوع ندارید، برنامه‌ای ورزشی برای خود تدارک ببینید. اگر حال و حوصله کافی ندارید، دست‌کم پیاده‌روی را در برنامه‌تان بگنجانید.
ورزش‌های ممنوعه در ماه دوم بارداری
در انتخاب ورزش بارداری ماه دومدقت کنید. بهتر است که در این دوران به‌سراغ فعالیت‌هایی با حرکات شتاب‌دار و تند نروید. حواستان باشد که زمین نخورید یا سقوط نکنید. برخی ورزش‌ها مانند موارد زیر برایتان مناسب نیستند:
- اسب‌سواری
- اسکی در سراشیبی
- دوچرخه‌سواری خارج از جاده
- ژیمناستیک یا اسکیت
اگر پیش از بارداری ورزشکار بوده‌اید، احتمالاً برنامه‌تان با دیگران متفاوت خواهد بود. در واقع، با نظارت پزشک، شاید بتوانید تمرین‌هایی جدی‌تر هم انجام بدهید.
نکات مهم ماه دوم بارداری شامل چه مواردی می‌شود؟
در ماه دوم بارداری باید به نکاتی از جمله موارد زیر دقت و توجه زیادی داشته باشد:
- استراحت را جدی بگیرید و به بدنتان آرامش و انرژی بدهید.
- آب بنوشید، چون کم‌آبی بدن می‌تواند حالت تهوع صبحگاهی را بدتر کند.
- به تغییرات اندامتان دقت کنید و ببینید که روند رشد و بزرگ‌شدن شکمتان به چه ترتیب است.
- رژیم غذایی متعادل و سالم داشته باشید و ویتامین‌های تجویزی از سوی پزشک را مرتباً مصرف کنید.
- از همین ابتدای رشد اندازه شکم، حواستان به استفاده از روغن‌ها و لوسیون‌های مناسب برای کنترل ترک‌های پوستی باشد.
- حواستان به اوقات تهوع در طول روز باشد و بدانید که معمولاً این وضعیت با روتینی مشخص بر شما عارض می‌شود. با آگاهی از زمان‌های حالت تهوع، کنترل اوضاع و برنامه‌ریزی برای زندگی‌تان در هر روز، راحت‌تر می‌شود.
- نوسانات هورمونی می‌توانند باعث بروز مشکلات و حساسیت‌هایی در دهان و لثه شوند. بنابراین، بهتر است که چکاپی نزد دندانپزشک هم داشته باشید. در ضمن، مراقبت از بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری را جدی بگیرید.
- مصرف ویتامین‌های دوران بارداری، پرهیز از مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر را هم فراموش نکنید.
با دقت به علائم خود، هرگونه مورد مشکوک و غیرعادی یا آزاردهنده را با دکتر زنان درمیان بگذارید. باید بدانید که تخصص زنان و زایمان چیست و با مراجعه به پزشکی در این زمینه، نگرانی‌ها و مشکلات خود را تحت کنترل دربیاورید.
رابطه جنسی در ماه دوم دوران بارداری
مشکلی برای برقراری برای رابطه جنسی ماه دوم بارداری
سلامت روان در ماه دوم حاملگی
بارداری با استرس‌ها و فشارهایی همراه است که می‌توانند زندگی روزانه را تحت تأثیر قرار بدهند. افسردگی و اضطراب هم در برخی از افراد شکل می‌گیرد. چالش‌هایی بزرگ و تغییراتی ناگهانی و قابل توجه در زندگی و اندام شما رخ می‌دهد. بنابراین، اگر احساسات تازه‌ای تجربه می‌کنید، اصلاً عجیب نیست. همیشه می‌توانید با مشورت مشاوران از مشکلات مربوط به روان خود، دور شوید. یادتان باشد که پای نوسانات هورمونی هم به‌میان است و بخش بزرگی از احساسات ناخوشایندی که احتمالاً تجربه می‌کنید هم ناشی از همین رویداد است. برخی از افراد، پیش از حاملگی هم دچار مشکلاتی نظیر افسردگی و اضطراب‌اند. بهتر است که با مراجعه به متخصص، این وضعیت را تحت کنترل درآورید تا تحت تأثیر هورمون‌ها، سلامت روانتان بیشتر به‌خطر نیافتد.
سفر در ماه دوم بارداری
در بیشتر موارد، شما می‌توانید با خیال راحت در سه ماه اول بارداری خود سفر کنید. خطر سقط جنین در ماه‌های اولیه بارداری بیشتر است، اما این خطر حتی بدون مسافرت‌رفتن هم وجود دارد. در نتیجه، چه سفر بروید و چه نه، امکان سقط هست. بنابراین، بهتر است که در صورت برخورداری از احوال مناسب و با کسب اجازه از پزشک، راهی سفر شوید. اگر سفری واجب در پیش دارید یا مایل هستید که کمی استراحت کنید، احتمالاً مانعی پیش رویتان نخواهد بود.
بلند نکردن اجسام سنگین در ماه دوم حاملگی
دوران بارداری، از بلندکردن اجسام سنگین خودداری کنید. حواستان باشد که چنین کاری می‌تواند عوارض ناخوشایندی به‌همراه بیاورد. برای مثال، برخی از زنانی که اجسامی سنگین را در دوران حاملگی جابه‌جا کرده‌اند، دچار زایمان زودرس شده‌اند. این اقدام روی بچه هم اثرات منفی خواهد گذاشت. برای مثال، امکان دارد که بلندکردن اجسام به بچه فشار بیاورد و باعث بروز نواقص و مشکلاتی مانند وزن اندک او شود. پس در این دوران، حسابی حواستان به این موضوع باشد و بیهوده، خود را در دردسر نیاندازید.
خودداری از پوشیدن لباس‌های تنگ در دومین ماه حاملگی
این روزها، گزینه‌های زیادی برای خانم‌های باردار وجود دارد. تنوع تولید لباس برای این دوران هم بسیار زیاد است. انتخاب لباس‌های تنگ هم مشکلی برای بچه ایجاد نمی‌کند. باید ببینید که خودتان در چه لباسی، احساس راحتی دارید. پوشیدن شلوار جین یا لباس‌های استرچ و تنگ هم مانعی ندارند. همه‌چیز به ترجیحات و سلیقه شخصی‌تان وابسته است. البته، لباس‌های گشاد معمولاً انتخاب‌های راحت‌تری هستند.
خودداری از حمام و سونا داغ در ماه دوم بارداری
استفاده از حمام داغ و سونا در دوران بارداری، به ویژه در ماه دوم، می‌تواند مخاطره‌آمیز باشد. در این دوران، جنین در حال تشکیل و توسعه است و افزایش دمای بدن مادر می‌تواند تأثیرات منفی بر رشد جنین داشته باشد. در اینجا به برخی از دلایل مهم برای اجتناب از حمام داغ و سونا در دوران بارداری اشاره می‌شود:
- افزایش دمای بدن و ایجاد خطرات و نواقص مادرزادی
- خطر افت فشار خون در اثر گشادشدن عروق خونی
- کمبود اکسیژن برای جنین
- ریسک عفونت
قبل از هرگونه تغییر در عادات بهداشتی و استفاده از حمام یا سونا، با پزشک خود مشورت کنید تا توصیه‌های مناسبی برای شما ارائه شوند.
عدم مصرف دارو بدون اطلاع پزشک در ماه دوم بارداری
عدم مصرف دارو بدون اطلاع پزشک در ماه دوم بارداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ماه دوم بارداری یکی از مراحل حساس و بحرانی در رشد جنین است و مصرف برخی داروها می‌تواند خطرات جدی برای جنین به همراه داشته باشد. در اینجا به چند دلیل اصلی برای اهمیت این موضوع اشاره می‌کنیم:
- حساسیت جنین به داروها
- امکان ایجاد نقص‌های مادرزادی در جنین با مصرف دارو
- بروز تداخلات دارویی و عوارض خطرناک برای مادر و بچه
حتی اگر دارویی ایمن باشد، ممکن است نیاز به تنظیم دوز و مدت زمان مصرف داشته باشد. پس حتماً با پزشک صحبت کنید.
ترک‌کردن سیگار و الکل در دوره بارداری
اگر ترک سیگار برایتان سخت است، ناامید نشوید. هیچ وقت برای ترک سیگار دیر نیست. ترک سیگار تا ماه چهارم بارداری می‌تواند برخی از خطرات مانند وزن کم هنگام تولد و زایمان زودرس را کاهش دهد. ترک سیگار در هر زمان باعث می‌شود اکسیژن راحت‌تر به کودک شما برسد. الکل را هم کنار بگذارید و به‌محض اینکه متوجه شدید که باردار هستید، دور آن خط قرمز پررنگی بکشید. مصرف مخدرها و الکل در دوران بارداری عوارض بسیار ناخوشایندی روی بچه دارد. برخی از بچه‌ها با نقص‌های مادرزادی شدید به‌دنبال می‌آیند.
دوری از افراد بیمار در ماه دوم حاملگی
بدن در دوران بارداری بسیار حساس است. برای حفظ سلامتی خود و بچه باید از عوامل بیماری‌زای مختلف دور بمانید. هرگز با کسانی که دچار بیماری‌های مسری هستند، در ارتباط نباشید. انتقال برخی ویروس‌ها و باکتری‌ها به بدن مادر می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری مانند اثرات بسیار ناخوشایند و ناقص‌کننده، روی بچه داشته باشد. بیمارشدن در دوران بارداری با دشواری زیادی همراه است، پس از خودتان حسابی مراقبت کنید. توجه به مراقبت های بارداری باعث می‌شود که این دوران را به‌راحتی سپری کنید.
استراحت کافی در ماه دوم بارداری
به بدنتان استراحت بدهید و خود را زیاد از حد خسته نکنید. حواستان به تعداد ساعات خوابتان هم باشد. پزشکان توصیه می‌کنند که زنان باردار، دست‌کم ۸ تا ۱۰ ساعت در شبانه‌روز بخوابند. شاید با وجود مشغله‌های مختلف زندگی امروز، چنین چیزی برای همه مقدور نباشد. در این صورت، ایرادی ندارد. باید سعی کنید، در همان ساعت‌هایی که می‌خوابید، خواب باکیفیتی داشته باشید و آرامش لازم را کسب کنید.
مشکلات و بیماری‌های شایع ماه دوم حاملگی
در ماه دوم بارداری هم مانند تمام ماه‌های دیگر، بروز عوارض و بیماری های شایع بارداری عجیب نیست. بدن در آستانه تغییراتی بسیار بزرگ قرار دارد و از درون و بیرون، تحت تأثیر تغییرات مختلف است. نوسانات هورمونی و رشد جنین که با بزرگ‌شدن رحم همراه است، بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و عوارضی شاخص ایجاد می‌کند. این نوسانات هورمونی روی اعصاب هم اثرگذاری مستقیمی دارند و می‌توانند باعث بروز مشکلاتی مانند افسردگی یا اضطراب شوند.
سقط جنین در ماه دوم حاملگی
امکان سقط جنین در ماه دوم بارداری وجود دارد. برخی از زنان، حتی پیش از آنکه متوجه بارداری خود شوند، سقط را از سر می‌گذرانند. متأسفانه، سقط جنین نسبتاً رایج است و معمولاً در ۳ ماه اول بارداری، قبل از هفته ۱۲ بارداری اتفاق می‌افتد. امکان مرده‌زایی بچه هم وجود دارد که معمولاً رایج نیست. تعداد اندکی از افراد، چنین چیزی را تجربه می‌کنند. مرده‌زایی بعد از هفته ۲۰ بارداری رخ می‌دهد.
لکه بینی و خونریزی در ماه دوم
خونریزی و لکه‌بینی از واژن در دوران بارداری شایع است. حدود ۲۵درصد از زنان باردار در این دوران، چنین عارضه‌ای را تجربه می‌کنند. دقت کنید که اگرچه این وضعیت معمولاً رخ می‌دهد و در بسیاری از مواقع هم نشانه مشکل خاصی نیست، اما امکان دارد که از علائم سقط جنین هم باشد. بنابراین، هرگز از لکه‌بینی‌ها و خونریزی‌های ماه دوم یا هر ماه دیگری در دوران حاملگی، به‌سادگی عبور نکنید. سعی کنید که با پیگیری آنچه رخ داده است، خیالتان را بابت امنیت وضعیت خود راحت کنید.
یبوست
یکی از مشکلات رایجی که در دوران بارداری رخ می‌دهد، تغییرات عملکرد دستگاه دفع است. به‌واسطه کندشدن حرکات روده، امکان بروز یبوست بسیار زیاد است. این کُندی حرکات روده هم دلیلی موجه دارد. هورمون‌ها در دوران بارداری تحت نوسانات شدید هستند و روی بخش‌های مختلف بدن، از جمله روده‌ها اثر می‌گذارند. کندشدن حرکت روده‌ها عامل دفع نامتعادل و ابتلا به یبوست در ماه دوم بارداری و ماه‌های دیگر حاملگی است.
نفخ
نفخ هم یکی از عوارض شایع بارداری در ماه‌های مختلف و ماه دوم است. این وضعیت هم به‌خاطر تغییرات هورمونی و جسمانی بدن رخ می‌دهد. هورمون پروژسترون که در دوران بارداری افزایش می‌یابد، باعث شل‌شدن عضلات صاف از جمله عضلات دستگاه گوارش می‌شود. این امر می‌تواند کاهش سرعت هضم و در نتیجه تجمع گاز در معده و روده‌ها را به‌همراه بیاورد.
برای مشاوره ماه دوم بارداری به چه دکتری باید مراجعه کرد؟
در ماه دوم بارداری هم باید مانند تمام اوقات بارداری با دکتر زنان و زایمان در تماس باشید. اگر علائمی مانند تب، درد شدید در شکم یا کمر و خونریزی را تجربه کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید. سردرد شدید یا علائم عفونت ادراری را هم جدی بگیرید و نگذارید که مشکلات احتمالی به حال خود رها شوند.
یادتان باشد، استفراغ و حالت تهوع از علائم معمول در سه ماهه اول هستند، اما اگر استفراغ مداوم دارید که مانع از مصرف غذا یا نوشیدنی می‌شود، باید با پزشک خود تماس بگیرید. به‌طور کلی هم حواستان به نشانه‌ها مانند تکرر ادرار، نفخ و ترشحات واژن به رنگ سفید یا شیری باشد. اگر هر علامتی عجیب و زیاد از حد شد، با پزشک در ارتباط باشید.
نوسانات هورمونی و تغییرات خلقی هم که از عوارض رایج این دوران‌اند. یادتان باشد که با رعایت رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم می‌توانید اثرات بارداری را کم کنید. دوری از افراد بیمار و شستن دست‌ها هم از واجبات هستند. با در نظرگرفتن مطالبی که گفته شد، سفر ماه دوم بارداری هم بی‌خطر طی خواهد شد. به سلامت روان ماه دوم بارداری هم دقت کنید و با اقداماتی مانند میدریت استرس، برای تغییرات بیشتر بدن آماده شوید.
برای انتخاب بهترین پزشکان در ماه دوم حاملگی هم می‌توانید به سامانه آنلاین دکتردکتر مراجعه کنید. این سامانه نظر مراجعان قبلی پزشکان را بازتاب می‌دهد و فرصت دریافت نوبت اینترنتی را مهیا می‌کند. مرور راهنمای ماه دوم بارداری برایتان آگاهی و خیال راحت به‌همراه می‌آورد. نکاتش را به‌خاطر بسپارید.
منابع:
enfamil.com
pampers.com
my.clevelandclinic.org
natalben.com
mustelausa.com
healthline.com
plannedparenthood.org
سوالات متداول ماه دوم بارداری
اولین حرکات جزئی بچه معمولاً تا هفته ۱۸ یا حتی بعد از آن قابل درک و حس نیستند. بنابراین، نباید در ماه دوم حاملگی انتظار داشته باشید که اتفاق خاصی از نظر حس حرکت بچه در شکم رخ بدهد.
در مورد تمام داروهای تجویزی و بدون نسخه‌ای که مصرف می‌کنید یا در فکر مصرف آن‌ها هستید، با پزشک صحبت کنید. باید مطمئن شوید که ایمن هستند و خطری برای شما و بچه ندارند.
همیشه مورد مسافرت هنگام بارداری با پزشک مشورت کنید. اگر در ماه دوم بارداری احساس خوبی دارید و علائم آزاردهنده‌ای در شما به‌وجود نیامده، احتمالاً سفرتان بی‌مانع است.
