چسبندگی مدفوع در کودکان بدین صورت است که مدفوع کودک به دیواره‌های کاسه توالت یا پوشک می‌چسبد و به راحتی شسته نمی‌شود. این مشکل بنابه‌دلایل مختلفی از جمله اختلال‌های گوارشی، کمبود فیبر، کمآبی بدن و بعضی بیماریهای زمینه‌ای بروز میکند.
با‌این‌حال، همیشه ناشی از بیماریهای زمینه‌ای یا مشکلات گوارشی نیست. گاهی اوقات، ایجاد تغییرات جزئی در رژیم غذایی مانند مصرف زیاد چربی و غذاهای فرآوری‌شده در بروز آن دخیل است. در صورتی که مدفوع چسبنده در کودکان با علائمی مانند درد شکم، نفخ، یبوست و اسهال همراه باشد، احتمالاً کودک به سلیاک و اختلال‌های آنزیمی مبتلاست. در چنین موقعیت‌هایی مراجعه به پزشک متخصص ضروری است.
برای توضیح جامع‌تر، این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر را به بررسی چسبندگی مدفوع در کودکان و نکات مهم مرتبط اختصاص می‌دهیم.
اگر سوالی داشتید، در بخش نظرات بنویسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
چسبندگی مدفوع در کودکان چیست؟
بیماری چسبندگی مدفوع در کودکان، وضعیتی است که در نتیجه تغییر قوام مدفوع و مشکلات گوارشی بروز میکند. این مشکل معمولاً موقتی و بی‌خطر بوده و با گذشت مدت زمان مشخص رفع میشود. مگر اینکه با مشکلات گوارشی مانند یبوست و درد شکم همراه باشد.
براساس مقاله‌ای منتشرشده در وبسایت healthline،
مدفوع چسبناک در کودکان اگر عادی نباشد، نشان‌دهنده این است که رژیم غذایی کودک باید تغییر کند.
این مشکل، در بعضی موارد به‌دلیل مشکلات گوارشی جدی‌تر یا بیماریهای زمینه‌ای ایجاد میشود. از‌این‌رو برای بررسی دقیق علت آن، والدین باید به دکتر گوارش و دکتر کودکان مراجعه کنند.
این مشکل به چه دلایلی بروز میکند؟
چسبناک‌شدن مدفوع کودکان، 5 دلیل عمده دارد که برخی از آنها، خودشان شامل مجموعه‌ای از مشکلات هستند. دلایلی همچون:
تغذیه نامناسب و کمبود فیبر
تغذیه نامناسب و کمبود فیبر در رژیم غذایی، یکی از شایع‌ترین علل چسبناک‌شدن مدفوع کودکان است. فیبر نوعی ماده مغذی است که در تنظیم حرکات روده نقش مهمی دارد. این ماده، همچنین موجب میشود که مدفوع کودک نرم شده و به راحتی از دیواره‌های روده عبور کند. زمانی که کودک فیبر کمتری مصرف کند، مدفوع حالتی سفت و چسبنده به خود گرفته و به آسانی دفع نمی‌شود.
مصرف بالای لبنیات پرچرب
مصرف زیاد لبنیات پرچرب مانند ماست، شیر، پنیر و خامه، میزان چربی در مدفوع را افزایش داده و آن را چسبناک می‌کنند. همچنین، برخی از کودکان به‌دلیل ناتوانی در تحمل لاکتوز، مشکلات گوارشی مشابه را تجربه می‌کنند.
کاهش مصرف میوه و سبزیجات
بدن انسان به دریافت روزانه مقادیر مناسبی از میوه‌ها و سبزیجات نیاز دارد. این منابع غذایی در تسهیل حرکات روده و تامین مواد مغذی بدن نقش مهمی برعهده دارد. در صورت کاهش مصرف سبزیجات و میوه‌ها، احتمال کم‌آب‌شدن بدن، بروز یبوست و چسبناک‌شدن مدفوع وجود دارد.
مشکلات گوارشی
اختلال در عملکرد دستگاه گوارش، یکی دیگر از عواملی است که در چسبناک‌شدن مدفوع تاثیر دارد. مشکلات گوارشی و چسبناک‌شدن مدفوع نیز به بروز یبوست، سوءجذب مواد مغذی و بیماریهای زمینه‌ای مانند سلیاک منجر می‌شوند. جزئیات مهم را بررسی می‌کنیم:
یبوست
در بسیاری از موارد، چسبندگی مدفوع کودک به دلیل یبوست مزمن اتفاق می‌افتد. یبوست یکی از رایج‌ترین مشکلات گوارشی است که باعث چسبناک‌شدن مدفوع میشود. هنگام یبوست، اگر مدفوع کودک بیش از اندازه در روده باقی بماند، آب آن جذب شده و مدفوع دچار خشکی، سفتی و چسبندگی خواهد شد. در حالت کلی، علل بروز یبوست و چسبناک‌شدن مدفوع در کودکان عبارتند از:
- کاهش مصرف مایعات
- کمبود فیبر
- کاهش تحرک بدنی
- نادیده گرفتن احساس نیاز به دفع
- رژیم غذایی نامناسل
- سوء جذب مواد مغذی
نکته! مدفوع برخی از کودکان، احتمالاً به دلیل ایجاد اختلال در روند جذب مواد مغذی، چسبناک میشود. درصورتیکه جذب مواد مغذی در بدن به درستی انجام نشود، نشان‌دهنده این است که روده کوچک به درستی وظایف خود را انجام نمی‌دهد. درنتیجه، عملکرد دستگاه گوارش موفقیت‌آمیز نخواهد بود.
سندروم سوء جذب مواد مغذی (بیماری سلیاک)
بیماری سلیاک، یکی از شایع‌ترین بیماریهای مرتبط با سوءجذب است که به‌دلیل واکنش منفی بدن به گلوتن (نوعی پروتئین موجود در گندم، چاودار و جو)، بروز میکند. این بیماری به ایجاد التهاب در روده کوچک و موارد زیر منجر میشود:
- جذب ناقص چربی‌ها و سایر مواد مغذی
- ایجاد مدفوع چرب و چسبنده
- نفخ و درد شکمی
- کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی
علاوه بر سلیاک، ناتوانی در تحمل لاکتوز (ناتوانی در هضم قند موجود در شیر و لبنیات) نیز در ایجاد مدفوع چسبنده تاثیر دارد.
نکته! در صورتی که چسبندگی مدفوع در کودکان با علائمی مانند کاهش وزن، درد شکم، نفخ و ضعف عمومی همراه باشد، والدین باید به پزشک مراجعه کنند.
مشکلات کبدی و پانکراس
کبد و پانکراس، نقش مهمی در هضم و جذب مواد غذایی بر عهده دارند. از‌این‌رو هرگونه اختلال در عملکرد این دو اندام، به بروز مشکلات گوارشی مانند چسبناک‌شدن مدفوع منجر میشود. سایر مشکلات مربوط به کبد و پانکراس را در این خصوص بررسی می‌کنیم:
کاهش تولید صفرا
یکی از وظایف کبد تولید صفرا است. این ماده در تجزیه و جذب چربی‌ها نقش دارد. در صورتی که صفرا به درستی ترشح نشود یا میزان ترشح آن کاهش یابد، چربی‌ها به‌طور کامل تجزیه نمی‌شوند و در مدفوع باقی می‌مانند. در نتیجه مدفوع کودک چرب، بدبو و چسبناک میشود.
کاهش ترشح آنزیم‌های گوارشی پانکراس
پانکراس، آنزیم‌های گوارشی مهمی مانند لیپاز (برای هضم چربی‌ها)، آمیلاز (برای هضم کربوهیدرات‌ها) و پروتئاز (برای هضم پروتئین‌ها) را تولید میکند. اگر پانکراس این آنزیم‌ها را به میزان کافی ترشح نکند، چربی‌ها و سایر مواد غذایی به درستی هضم نشده و مدفوعی حجیم و چسبنده ایجاد می‌کنند.
نکته! در صورتی که چسبناک‌شدن مدفوع کودک با علائمی مانند مدفوع چرب و کف‌آلود، کاهش وزن، ضعف عمومی یا درد شکم همراه باشد، مراجعه به پزشک برای بررسی مشکلات مربوط به کبد و پانکراس ضروری است.
مصرف بعضی از داروها
بعضی از داروها با تاثیر بر عملکرد دستگاه گوارش، قوام مدفوع را تغییر داده و حالت چسبندگی در آن ایجاد می‌کنند. به بیان دیگر، این داروها معمولاً با ایجاد تغییر در ترکیب فلور روده و ایجاد اختلال در جذب مواد مغذی، بر حرکت و انقباض روده‌ها تاثیر می‌گذارند. در جدول زیر نکات مهم آورده‌ایم:
| نام گروه دارویی | اسامی داروها |
| آنتی‌بیوتیک‌ها | آموکسی‌سیلین، سفالوسپورین‌ها |
| منابع آهن | انواع مکمل‌های آهن مانند فروس سولفات |
| داروهای ضد اسید حاوی آلومینیوم | هیدروکسید آلومینیوم |
| مسکن‌ها و مخدرها | کدئین و مورفین |
| ضد تشنج‌ها | فنوباربیتال |
در صورت مواجهه با مدفوع چسبناک همراه با مصرف این داروها، به دکتر کودکان مراجعه کنید تا داروهای جایگزین را تجویز کند.
استرس
استرس و اضطراب تاثیر قابل‌توجهی بر عملکرد دستگاه گوارش کودکان و بزرگسالان دارد. زیرا مغز و روده از طریق محور مغز ـ روده به یکدیگر متصل هستند و هرگونه تنش روانی در حرکات روده، در روند جذب مواد مغذی و قوام مدفوع اختلال ایجاد میکند. در بیان جزئی‌تر، تاثیر استرس بر گوارش کودکان عبارتند از:
- کاهش یا افزایش حرکات روده؛ برخی از کودکان، به‌دلیل تجربه استرس دچار یبوست و اسهال شده و مدفوع آنها چسبنده میشود.
- کاهش تولید آنزیم‌های گوارشی؛ اضطراب و استرس در کودکان، عملکرد پانکراس و سایر اندام‌های گوارشی را تحت تاثیر قرار داده و هضم مواد غذایی را دشوار میکند. این موضوع می‌تواند در چسبندگی مدفوع نیز تاثیر داشته باشد.
- افزایش التهاب روده؛ استرس مداوم، با تحریک دیواره روده و ایجاد تغییر در ترکیب باکتری‌های مفید آن، در چسبندگی مدفوع تاثیر دارد.
نکته! برای جلوگیری از موقعیت‌‌های فوق، مدیریت استرس کودکان موضوعی بسیار جدی و مهم است.
بررسی علائم و نشانه‌های همراه با چسبندگی مدفوع در کودکان
در صورتی که کودکان علائم زیر را داشته باشند، احتمال چسبناک شدن مدفوع وجود دارد:
بوی شدید و غیرعادی مدفوع
مدفوع کودک به‌طور طبیعی دارای بوی مشخصی است؛ اما اگر این بو بسیار شدید، نامطبوع و غیرعادی شود، احتمالاً نشانه‌ای از چسبناک شدن آن و بروز اختلال‌هایی در عملکرد گوارشی کودک است. همچنین، بوی مدفوع کودکان مبتلا به بیماری‌هایی مانند سلیاک یا بیماریهای مربوط به کبد و پانکراس هم بسیار شدید و نامطبوع است. در این موقعیت والدین حتماً باید به پزشک متخصص مراجعه کنند.
تغییر رنگ مدفوع
رنگ مدفوع اطلاعات بسیار مهمی در مورد سلامت گوارشی کودکان ارائه می‌دهد. در حالت کلی، رنگ مدفوع چسبناک بنابه‌دلایل مختلف ممکن است متفاوت باشد. برای مثال:
- قهوه‌ای تیره؛ مصرف زیاد چربی و ابتلا به یبوست مزمن
- سیاه یا قیری؛ خون‌ریزی دستگاه گوارشی فوقانی (مانند معده و روده باریک)، مصرف مکمل‌های آهن
- زرد؛ سو جذب چربی‌ها
- خاکستری یا سفید؛ مشکلات کبدی و صفراوی
- سبز پررنگ؛ هضم ناقص مواد غذایی، مصرف زیاد سبزیجات برگ‌دار
در صورت تغییر رنگ مداوم مدفوع، برای تشخیص علت آن به پزشک مراجعه کنید.
نفخ، دل‌درد و ناراحتی معده
کودکانی که دچار چسبندگی مدفوع هستند، علائم گوارشی زیرا تجربه می‌کنند:
- احساس فشار و ناراحتی بعد از غذا خوردن
- دل‌درد‌های مکرر و بدون علت
- نفخ شکم
- احساس سنگینی در شکم
- درد و ناراحتی معده
علائم فوق، احتمالاً با مشکلاتی مانند یبوست، رشد بیش‌ازحد باکتری‌های روده یا ناتوانی در تحمل بعضی از مواد غذایی (مانند لاکتوز)، نیز مرتبط هستند.
کاهش وزن یا رشد نامناسب کودک
اگر چسبندگی مدفوع ناشی از سوءجذب مواد مغذی باشد، در روند رشد کودک اختلال ایجاد کرده و به کاهش وزن او منجر میشود. علائم هشداردهنده در این خصوص شامل:
- متناسب نبودن افزایش وزن با سن کودک
- احساس ضعف و خستگی مداوم
- کاهش اشتها و بی‌حالی مزمن
اگر کودک شما همراه با چسبندگی مدفوع این علائم را نیز تجربه میکند، مراجعه به دکتر کودکان برای بررسی دقیق‌تر و تشخیص علت اصلی ضروری است.
چسبناک بودن مدفوع کودک تا چه زمانی عادی است؟
از نظر متخصصین چسبناک بودن مدفوع به‌خصوص در نوزادان، تا زمانی که افزایش وزن دارند و قوام مدفوع خیلی سفت نیست مشکلی ندارد. زیرا، این موضوع بخشی از روند تکامل سیستم گوارش نوزاد است و مشکل خاصی را نشان نمی‌دهد. اما در غیر‌این‌صورت، زمانی که این وضعیت با علائمی مانند یبوست، تغییر رنگ مدفوع و چرب شدن آن بروز میکند، ماجرا فرق خواهد کرد. زیرا، احتمال بروز مشکلات گوارشی مانند بیماری سلیاک، سندرم روده تحریک‌پذیر، عفونت روده، بیماری کرون و مشکل در عملکرد لوزالمعده وجود دارد.
مراجعه به پزشک متخصص گوارش کودکان در این موقعیت ضروری است.
عوارض چسبناک شدن مدفوع در کودکان
عوارض این وضعیت عبارتند از:
یبوست و ناراحتی‌های گوارشی
هنگام تجربه یبوست، مدفوع چسبناک سفت‌تر از حالت معمول بوده و دفع آن برای کودکان دشوارتر است. این موضوع، باعث احساس درد و ناراحتی هنگام دفع، کاهش دفعات مدفوع، گریه و بی‌قراری کودک هنگام اجابت مزاج خواهد شد.
التهاب و تحریک مقعد (شقاق مقعدی)
مدفوع چسبناک و سفت هنگام خروج از مقعد، ناجیه مقعد را دچار زخم و ترک‌خوردگی میکند. این اتفاق، به مشکلات دیگری مانند درد شدید، وجود رگه‌های خون روی پوشک یا مدفوع و بی‌قراری شدید نوزاد منجر میشود.
سوء جذب مواد مغذی
مدفوع چسبناک ممکن است نشانه‌ای از سوء جذب چربی‌ها و سایر مواد مغذی باشد. این مشکلات اغلب در بیماری‌هایی مانند سلیاک و نارسایی پانکراس دیده می‌شوند. سوء جذب چربی‌ها به رشد ناکافی نوزاد، کمبود ویتامین‌های محلول در چربی (A، D، E، K)، پوست خشک و کدر، ضعف عضلانی و مشکلات بینایی منجر خواهد شد.
افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های گوارشی
چسبناک شدن مدفوع، محیط مناسبی برای رشد باکتری‌ها و میکروب‌های مضر ایجاد میکند. این موقعیت، احتمال بروز عفونت‌های گوارشی را افزایش می‌دهد. لازم به ذکر است که این نوع از عفونت‌ها، با نشانههایی مانند
اسهال‌های مکرر یا متناوب، یبوست، تب، استفراغ، کاهش اشتها، نفخ شدید و افزایش گازهای روده‌ای بروز می‌کنند.
مشکلات کبدی و صفراوی
در بعضی موارد، مدفوع چسبناک به مشکلات کبدی و انسداد مجاری صفراوی نیز منجر میشود. در صورت بروز مشکلات جدی‌تر، مداخلات پزشکی ضروری خواهند بود.
افزایش گاز روده و کولیک نوزاد
این مشکل، به‌دلیل هضم ناقص مواد غذایی و تجمع گاز در روده ایجاد شده و به کولیک شدید در نوزاد منجر میشود. در صورت مواجهه با هرکدام از موارد فوق، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.
روش‌های تشخیص چسبناک‌بودن مدفوع در کودکان
مراحل تشخیص این مشکل را به‌صورت گام‌به‌گام بررسی می‌کنیم:
- گام نخست؛ مراجعه به پزشک متخصص
- گام دوم؛ معاینه شکم نوزاد یا کودک توسط پزشک
- گام سوم؛ بررسی سوابق پزشکی کودک
- گام چهارم؛ پرسش سوال از والدین در مورد ویژگی‌های ظاهری مدفوع
- گام پنجم؛ پرسش سوال در مورد رژیم غذایی و میزان تحرک کودک
- گام ششم؛ تجویز آزمایش خون در صورت مشکوک شدن به علائم چسبندگی
- گام هفتم؛ تجویز تصویربرداری ام‌آرآی (در موارد نادر)
- گام هشتم؛ تجویز آزمایش کشت مدفوع
نکته! در صورتی که پزشک به یک مشکل گوارشی مادرزادی مشکوک شود، احتمالاً انجام آزمایش‌های تصویربرداری را تجویز میکند.
چسبناک بودن مدفوع در کودکان چگونه درمان میشود؟
این مشکل با درمان‌های پزشکی و خانگی رفع میشود. نکات مهم را در ادامه بررسی می‌کنیم:
تغییر در رژیم غذایی
ایجاد تغییرات مهم در رژیم غذایی کودک، یکی از مهم‌ترین روش‌های درمان این مشکل است. برای مثال:
- افزایش مصرف فیبر؛ شامل مصرف منابع غذایی مانند غلات کامل، نان سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای، سبزیجات برگ‌سبز، میوه‌هایی مانند گلابی، آلو، سیب با پوست و انجیر
- افزایش مصرف مایعات؛ نوشیدن روزانه ۶ لیوان آب، مصرف سوپ‌های سالم خانگی مانند سوپ جو، سوپ سبزیجات و سایر سوپ‌های مقوی، مصرف نوشیدنی‌ها و آبیموه‌های مفید برای دستگاه گوارشی
- کاهش مصرف چربی‌های ناسالم و لبنیات پرچرب؛ شامل کاهش مصرف فست‌فود‌ها، غذاهای سرخ‌کردنی و تنقلات مضر مانند چیپس، کاهش مصرف شیر پرچرب، پنیر پرچرب و خامه
رعایت نکات فوق در جهت کاهش علائم چسبندگی مدفوع و بهبود عملکرد گوارشی موثر خواهند بود.
افزایش فعالیت بدنی
بسیاری از والدین، چندان به فعالیت‌های ورزشی کودکان خود اهمیت نمی‌دهند. درحالی که فعالیت بدنی باید از همان سنین کودکی آغاز شوند تا اعضای بدن درست و سالم فعالیت کنند. به این منظور، چند نکته مهم را یا‌دآور می‌شویم:
تاثیر تحرک بر بهبود عملکرد روده
فعالیت‌های ورزشی، جدا از اینکه بر سلامت جسمانی تاثیر دارند، در بهبود عملکرد روده و دستگاه گوارشی نیز موثر هستند. برای مثال، انجام ورزشهای ساده مانند دویدن، پریدن و دوچرخه‌سواری در این خصوص تاثیر دارند. همچنین، ورزشهای کششی ساده مانند حرکت زانو به شکم و شنا کردن، برای افزایش حرکات و انقاباضات روده و جلوگیری از چسبناک شدن مدفوع کارساز هستند.
در بررسی کلی، افزایش فعالیت جسمانی با فواید زیر همراه است:
- تحریک حرکات روده و جلوگیری از یبوست
- بهبود عملکرد گوارشی کودک
- جلوگیری از چسبناک شدن مدفوع
برای آشنایی بیشتر با ورزشهای مناسب با سن کودک خود، می‌توانید با متخصص تربیت‌بدنی و مربی‌های باشگاه مشورت کنید.
آموزش صحیح آداب توالت به کودکان
ایجاد عادات سالم و صحیح در خصوص اجابت مزاج، هم فواید جسمانی و هم فواید روانی به‌همراه دارند. چند مورد از مهم‌ترین نکات در خصوص آداب صحیح اجابت مزاج را بررسی می‌کنیم:
- تعیین زمان مشخص برای دفع؛ کودک خود را برای استفاده از توالت در زمان‌های مشخص تشویق کنید. برای مثال، اجابت مزاج بعد از مصرف غذا، از بروز یبوست جلوگیری میکند. یبوست یکی از عوامل تاثیرگذار در مدفوع چسبناک است.
- نشستن صحیح هنگام اجابت مزاج؛ بسته به نوع توالت (ایرانی یا فرنگی) روش صحیح نشستن را به کودک آموزش دهید. زیرا، نشستن نادرست ممکن است در عضلات ران و مقعد تاثیر منفی داشته باشد.
- اجتناب از نگه‌داشتن مدفوع؛ کودکان باید یاد بگیرند که هنگام احساس دفع، بلافاصله اجابت مزاج کنند. زیرا نگه داشتن مدفوع موجب سفتشدن و چسبندگی آن خواهد شد.
برای کسب آگاهی بیشتر در مورد فواید جسمانی و روانی آداب اجابت مزاج، به دکتر روانشناس کودک مراجعه کنید.
دارو درمانی
در بعضی موارد، تغییر رژیم غذایی و انجام حرکات ورزشی کافی نیست و کودک باید دارو مصرف کند. این داروها برای بهبود حرکات روده، افزایش رطوبت مدفوع و کاهش مشکلات گوارشی تجویز میشود. چند مورد از داروهایی که پزشکان تجویز می‌کنند عبارتند از:
- ملین‌های ملایم و فیبر‌های دارویی؛ مانند لاکتولوز، پسیلیوم، پلی‌اتیلن گلیکول
- مکمل‌های پروبیوتیک؛ مانند لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم
- داروهای تنظیم‌کننده صفرا و آنزیم‌های گوارشی؛ اُرسودوکسیکولیک اسید
هشدار! هرگز بدون مشورت و تجویز پزشک این داروها را به کودک خود ندهید.
برای تهیه داروهای فوق و دریافت مشاوره تخصصی در مورد مصرف این داروها، به سامانه آنلاین داروخانه دکتردکتر مراجعه کرده و از قسمت سفارش آنلاین دارو، محصول مورد نظر خود را تهیه کنید.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در بسیاری از موارد، چسبندگی مدفوع در کودکان با ایجاد تغییر در سبک زندگی (رژیم غذایی و ورزش)، رفع میشود. با‌این‌حال در صورت تجربه شرایط زیر مراجعه به پزشک ضرروی است:
- تغییرات شدید در قوام مدفوع کودک
- مدفوع بسیار بدبو، چسبناک، چرب و غیر عادی
- مدفوع رنگ‌پریده همراه با ادرار تیره (نشانه اختلالات صفراوی)
- تغییر رنگ غیرطبیعی مدفوع (خیلی تیره یا خیلی روشن)
- وجود خون یا مخاط در مدفوع
- یبوست شدید یا اسهال طولانی‌مدت
- نفخ شدید
- دل‌درد مداوم
- استفراغ همراه با چسبندگی مدفوع
- کاهش وزن یا رشد نامناسب
- بی‌حالی و ضعف عمومی
- کاهش اشتها
- زردی پوست و سفیدی چشم (احتمال مشکلات کبدی)
- وجود سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های کودکان (مانند سلیاک یا فیبروز کیستیک)
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مراجعه به پزشک متخصص کودکان یا فوق تخصص گوارش اطفال ضروری است. متخصصین این حوزه، با بررسی شرایط جسمانی کودک، ابتدا علت را یافته و سپس روش درمانی مناسب را تجویز می‌کنند.
برای دریافت نوبت حضوری و آنلاین از بهترین پزشکان گوارش و کودکان در سراسر ایران، به پلتفرم آنلاین نوبت‌دهی دکتردکتر مراجعه کنید.
منابع:
