در مواجهه با بیماری‌های عفونی، تا به‌حال به این فکر کرده‌اید که تخصص عفونی چیست و چطور به درمانتان کمک می‌کند؟ تشخیص و درمان بیماری‌های ناشی از باکتری‌ها، انگل‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها برعهده متخصص داخلی عفونی است.
متخصص عفونی، عامل ابتلا به بیماری‌های مختلف عفونی را کشف می‌کند. درمان بیماری‌هایی مانند آبله مرغان، هپاتیت، تب، سرخک، عفونت‌های مقاربتی و عفونت‌های تنفسی، برعهده پزشکان این تخصص است.
برای تشخیص بیماری‌های عفونی و بررسی علائمی مانند تب و لرز در بدن، باید به دکتر عفونی مراجعه کنید. او با بررسی نشانه‌های عفونت مانند گلودرد، بدن درد و آبریزش بینی، به درمان بیماری‌های عفونی می‌پردازد.
روش‌های درمانی هم بنا به موقعیت و مشکل هر بیمار متنوع است. متخصص بیماری های عفونی می‌تواند با کمک روش‌های تشخیصی به علت مشکلات پی ببرد و درمانهای دارویی مختلفی از جمله تجویز آنتی‌بیوتیک را در نظر بگیرید.
در این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، به شما می‌گوییم که دکتر عفونی کیست و چه می‌کند. برای مطالعه این مقاله، به حدود ۴ دقیقه زمان نیاز دارید.
اگر در پایان، همچنان درباره وظایف متخصص عفونی یا موارد دیگر، پرسشی داشتید، می‌توانید در انتهای همین صفحه و در بخش نظرات، بنویسید.
تخصص عفونی چیست؟
تخصص عفونی به بررسی علائم بیماری‌ها و درمان مشکلات ناشی از ورود پاتوژن‌ها یا همان عوامل عفونت‌زا می‌پردازد. دکتر عفونی در شناسایی و درمان طیف وسیعی از این بیماری‌ها تخصص دارد.
دکتر عفونی کیست؟
پزشک عفونی، به مداوای بیماری‌های عفونی می‌پردازد. زمانی که بدن دچار عفونت می‌شود، باید به دکتر عفونی مراجعه کنیم. متخصص بیماری های عفونی در تشخیص، مدیریت و درمان عفونت‌های نادر، پیچیده، جدی یا مزمن، تبحر دارد.
براساس تعریف سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، بیماری‌های عفونی به‌واسطه ورود میکروب‌ها (باکتری‌ها، انگل‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها) در بدن به‌وجود می‌آیند و می‌توانند، باعث عفونت شوند.
بیماری‌های عفونی معمولاً از فردی به فرد دیگر، از طریق غذا، آب و خاک آلوده، یا از طریق نیش حشرات و حیوانات، منتقل می‌شوند. این بیماری‌ها می‌توانند پوست، دستگاه ادراری، ریه‌ها، خون و تقریباً هر ناحیه از بدن را تحت تأثیر قرار دهند.
گرایش‌ها و فلوشیپ‌های تخصص عفونی چیست؟
امکان ادامه تحصیل برای متخصصان عفونی در گرایش‌های مختلف وجود دارد. بعد از دریافت مدرک تخصص، پزشکان می‌توانند در رشته‌های متنوعی ادامه تحصیل بدهند و فوق تخصص بگیرند. دوره‌های کوتاه‌مدت فلوشیپ هم برای تبحر پیداکردن در زمینه‌ای خاص از تخصص عفونی، گذرانده می‌شوند.
گرایش‌ها و تخصص‌های عفونی عبارتند از:
داخلی عفونی
متخصص داخلی عفونی، به درمان بیماری‌هایی می‌پردازد که دستگاه‌ها و اندام‌های درونی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. عوامل بیماری‌زایی که این اعضا را بیمار می‌کنند، شامل قارچ‌ها، انگل‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها هستند.
میکروبیولوژی پزشکی
مطالعه میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا مانند انواع باکتری‌ها و ویروس‌ها هم گرایشی از تخصص عفونی است. پزشکان علاقه‌مند به تحقیق و فعالیت در این حیطه‌ها، می‌توانند در این رشته ادامه تحصیل دهند. نام دیگر میکروبیولوژی پزشکی، ویروس‌شناسی است.
طب گرمسیری
در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری، بیماری‌هایی مانند مالاریا رواج دارد. یکی از گرایش‌های تخصص عفونی هم طب گرمسیری است که به تشخیص و درمان این بیماری‌ها، می‌پردازد.
دکتر عفونی چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند؟
متخصصان عفونی، بیماری‌های مختلفی را درمان می‌کنند. آن‌ها به تشخیص و تنظیم روند درمان مشکلاتی می‌پردازند که ناشی از عفونت‌های گوناگون ویروسی، باکتریایی، قارچی یا انگلی‌اند. این عوامل عفونت‌زا، باعث بروز بیماری‌های متنوعی می‌شوند. در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
اچ‌آی‌وی
این ویروس، بدن را ضعیف و آسیب‌پذیر می‌کند و باعث از بین‌رفتن سلول‌های مهمی به نام لنفوسیت می‌شود. برای درمان اچ‌آی‌وی، نیاز به مراجعه به متخصصان عفونی وجود دارد.
ذات‌الریه
زمانی که یک یا هر دو ریه ملتهب می‌شوند، سینه پهلو یا ذات‌الریه رخ می‌دهد. برای درمان چنین مشکلی هم نیاز به مراجعه به دکتر عفونی وجود دارد.
بیماری‌های مقاربتی
ویروس‌های مختلفی وجود دارند که از راه ارتباط جنسی منتقل می‌شوند. انواع زگیل تناسلی و بیماری‌های مقاربتی دیگر در تماس جنسی و به‌واسطه ابتلای یکی از شرکای جنسی به ویروس به وجود می‌آیند.
بیماری‌های ناشی از نیش حشرات
برخی از حشرات می‌توانند با گزیدن و نیش‌زدن، باعث بروز بیماری‌های بسیار سخت و حتی کشنده شوند. بیماری مالاریا یکی از این موارد است که از گزیدگی نیش پشه‌ای به همین نام، ایجاد می‌شود.
عفونت‌های دستگاه ادراری
بخش‌های مختلف مجاری ادراری و دستگاه تناسلی هم دچار عفونت‌های مختلف می‌شوند. عوامل متنوعی روی ابتلا به این عفونت‌ها اثر می‌گذارند. برای درمان چنین مشکلاتی باید به پزشک عفونی مراجعه کنید.
انواع هپاتیت
هپاتیت نوعی التهاب کبدی است که به واسطه حضور نوعی ویروس در بدن، به وجود می‌آید. این بیماری، انواع مختلفی مانند A، B و C دارد.
عفونت‌های پوستی
عفونت‌های پوستی مختلفی وجود دارند. از جمله آن‌ها، می‌توانیم به جوش‌های عفونی، زرد زخم، سلولیت عفونی و… اشاره کنیم.
خدمات پزشکی با تخصص عفونی چیست؟
پزشک عفونی متخصص در تشخیص، مدیریت و درمان بیماری‌های حاد (ناگهانی) و مزمن (برای مدت طولانی) است؛ بیماری‌هایی که در اثر عوامل بیماری‌زای زیر به‌وجود می‌آیند. با بررسی وضعیت هر بیمار، امکان تشخیص عفونت و پیشنهادکردن شیوه درمان مطرح می‌شود.
با آگاهی از اینکه خدمات پزشکی با تخصص عفونی چیست، در زمان ابتلا به بیماری‌هایی از این دست می‌توانید مسیر درمان را به‌درستی پشت سر بگذارید.
شناسایی عفونت‌های جدید و نوظهور
متخصصان عفونی، می‌توانند انواع ویروس‌ها یا میکروارگانیسم‌های بیماری‌زای دیگر را شناسایی کنند. مطالعه ویروس‌های جدیدی مانند انواع ویروس آنفلونزا یا کرونا هم از سوی متخصصان عفونی صورت می‌گیرد.
تشخیص بیماری‌های عفونی و تجویز درمان
دکتر عفونی با بررسی عفونت موجود در بدن بیمار، متوجه می‌شود که ریشه مشکل کجاست. این پزشک بنا به وضعیت هر بیمار، اقدام به تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها، واکسن‌ها و داروهای ضدویروسی می‌کند.
روش‌های تشخیص در تخصص عفونی چیست؟
برای تشخیص بیماری‌های عفونی، متخصص بیماری‌های گرمسیری و عفونی از طیف وسیعی از روش‌ها استفاده می‌کند. در واقع، دست او برای کمک‌گرفتن از ابزارهای مختلف باز است. مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و اقدامات نمونه‌برداری و تصویربرداری در این زمینه، به کمک او می‌آیند.
تست‌های آزمایشگاهی
بسیاری از بیماری‌های عفونی، علائم و نشانه‌های مشابهی دارند. نمونه مایعات بدن، می‌توانند شواهدی از وجود میکروبی بیماری‌زا را نشان بدهند. در این مسیر، از آزمایش‌های خون و ادرار استفاده می‌شود.
گاهی هم نمونه‌هایی با سوآب (جسمی شبیه به گوش پاک‌کن برای برداشتن نمونه‌ای از مخاط)، از گلو یا سایر بخش‌ها برمی‌دارند. شاید در برخی موارد، نیاز به گرفتن نمونه مدفوع و آزمایش آن برای بررسی عفونت‌های انگلی هم وجود داشته باشد.
تپ ستون فقرات (پونکسیون کمری) هم روشی برای دریافت نمونه‌ای از مایع مغزی نخاعی است. در این روش، سوزنی باریک با دقت بین استخوان‌های پایین ستون فقرات وارد می‌شود. درطول این فرایند، معمولاً از فرد خواسته می‌شود که به پهلو دراز بکشد و زانوهای خود را به سمت قفسه سینه خود بیاورد.
اسکن تصویربرداری
روش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، توموگرافی کامپیوتری و تصویربرداری تشدید مغناطیسی، می‌توانند به تشخیص دقیق و رد شرایطی با علامت مشابه، کمک کنند.
بیوپسی‌ها
در بیوپسی، نمونه کوچکی از بافت اندام داخلی برای آزمایش گرفته می‌شود. به‌عنوان مثال، نمونه‌برداری از بافت ریه انجام می‌شود تا عامل بیماری‌هایی مانند ذات‌الریه کشف شود.
روش‌های درمان در تخصص عفونی چیست؟
راه‌کار پزشک با تخصص عفونی چیست و چطور، اقدام به درمان بیماری‌ها می‌کند؟ این پزشکان باید بدانند که منشأ عفونت چیست و براساس آن، روش‌های درمانی مناسب را انتخاب کنند. در ادامه، از روش‌های مختلف درمان مختلف متخصصان این حوزه برای رفع بیماری‌های عفونی، می‌خوانید.
آنتی‌بیوتیک‌ها
آنتی‌بیوتیک‌ها، گروهی از داروهای متنوع‌اند که به درمان مشکلات ناشی از باکتری‌های عفونت‌زا کمک می‌کنند. اگر پزشک بداند که بیمار به چه نوع باکتری آلوده شده است، درمان دقیق‌تر پیش می‌رود.
آنتی‌بیوتیک‌ها تأثیری در درمان عفونت‌های ویروسی ندارند. گاهی‌اوقات، انتخاب آنتی‌بیوتیک مناسب دشوار است و اگر پزشک نتواند گزینه خوبی به بیمار معرفی کند، درمانش با مشکل روبه‌رو خواهد شد.
استفاده بیش از حد از آنتی‌بیوتیک‌ها هم بدن را نسبت به برخی باکتری‌ها بی‌تفاوت می‌کند. در واقع، مصرف آنتی‌بیوتیک در چنین شرایطی نمی‌تواند بدن را از دست عفونت‌ها نجات بدهد و نوعی مقاومت دارویی در بدن، ایجاد می‌شود.
ضدویروس‌ها
داروهایی برای درمان برخی از ویروس‌ها ساخته شده‌اند، اما برای تمام ویروس‌ها درمان وجود ندارد. از جمله بیماری‌های ویروسی قابل درمان با دارو، باید به این‌ها اشاره کنیم:
- HIV/AIDS
- تبخال
- هپاتیت B
- هپاتیت C
برای درمان برخی گونه‌های آنفولانزا هم درمانهای دارویی در نظر گرفته می‌شود.
ضدقارچ‌ها
داروهای ضدقارچ موضعی را می‌توان برای درمان عفونت‌های پوست یا ناخنی استفاده کرد که ناشی از قارچ‌ها هستند. برخی از عفونت‌های قارچی، مانند عفونت‌های ریوی با ضدقارچ‌های خوراکی درمان می‌شوند.
عفونت‌های قارچی شدید اندام‌های داخلی، در برخی موارد به داروهای ضدقارچ وریدی نیاز دارند. این درمان برای افرادی به کار می‌رود که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
ضدانگل‌ها
برخی از بیماری‌ها از جمله مالاریا، از سوی انگل‌های کوچک ایجاد می‌شوند. داروهایی برای درمان این بیماری‌ها وجود دارد، اما برخی از انواع انگل نسبت به داروها، مقاومت نشان می‌دهند.
چه زمانی باید به متخصص داخلی عفونی مراجعه کنیم؟
اگر دچار علائم عفونت مانند تب یا لرز هستید، باید به متخصص عفونی مراجعه کنید. در صورت ابتلا به مشکلاتی مانند موارد زیر هم، پزشک داخلی عفونی به شما در مسیر تشخیص و درمان کمک می‌کند:
- گزیدگی از سوی حشرات و ابتلا به بیماری‌های گرمسیری
- ابتلا به سرماخوردگی‌ها و ویروس‌های مشابه مانند کرونا
- عفونت‌های مقاوم نسبت به آنتی‌بیوتیک
- عفونت‌های پوستی و استخوانی
- بروز عفونت در دستگاه ادرار
- مشکلات تنفسی مانند ریه
التهاب، خستگی، بی‌حالی و حالت تهوع هم می‌توانند نشانه‌هایی از ابتلا به بیماری‌های عفونی باشند. با بروز آن‌ها به پزشک عفونی مراجعه کنید.
در مراجعه به دکتر عفونی انتظار چه معاینه‌ها و کارهایی را باید داشته باشیم؟
در مطب دکتر عفونی، باید انتظار معاینه فیزیکی داشته باشید. این پزشک بنا به مشکلی که دارید، شما را معاینه می‌کند و درباره سوابق پزشکی‌تان می‌پرسد.
اگر مشکل و بیماری دیگری هم دارید یا داروهایی مصرف می‌کنید، پزشک را در جریان بگذارید. برای کشف برخی بیماری‌های عفونی، سوالاتی درباره موارد زیر هم از شما خواهد شد:
| تماس با حیوانات خانگی | برخی از حیوانات، می‌توانند ناقل انگل و پاتوژن‌های بیماری‌زا باشند. |
| سفر به کشورهای دیگر | در سفر به کشورهای دیگر، امکان ورود ویروس‌ها و باکتری‌های جدید و مختلف به بدن وجود دارد. |
| تماس با مواد و محیط شیمیایی | قرارگرفتن در معرض مواد و محیط‌های حاوی مواد شیمیایی از عوامل بیماری‌های عفونی است. |
با بررسی سوابق پزشکی، علائم و معاینات مرسوم، احتمالاً پزشک آزمایش‌هایی مانند خون، مدفوع یا ادرار هم تجویز می‌کند.
معیارهای انتخاب پزشکی با تخصص عفونی چیست؟
با رعایت نکات بهداشتی و مراقبتی، پیشگیری از بیماری‌های عفونی مانند کرونا و آنفلونزا، مقدور می‌شود. بااین‌حال، همیشه امکان ابتلا بوجود دارد. در صورت مریض‌شدن باید به متخصص مراجعه کنید. از وظایف متخصص عفونی، درمان و رسیدگی به راهکارهای بهینه بهبودی برای مراجعان است.
برای انتخاب پزشکی با تخصص عفونی به نکات متنوعی دقت کنید. برای مثال:
- با مرور گرایش‌های تخصص عفونی بدانید که پزشک موردنظر می‌تواند مشکلتان را رفع کند یا خیر.
- متخصص عفونی منتخبتان، از شهرت و اعتبار خوبی برخوردار است یا خیر.
- نظر مراجعان قبلی دکتر عفونی درباره روند درمان و خدمات او چه بوده است.
- بیمه شما خدمات پزشک موردنظرتان را تحت پوشش قرار می‌دهد یا خیر.
برای اینکه بدانید بهترین دکتر عفونی کیست، راه‌کار جذابی پیش رویتان است. شما می‌توانید به سامانه دکتردکتر مراجعه و نظرات کاربران را درباره متخصص بیماری های عفونی مشاهده کنید. ب
در دکتردکتر، ببینید که بهترین مخصص بیماری‌های عفونی کیست و از همان سامانه اقدام به دریافت نوبت آنلاین کنید. زمانی که بدانید تخصص عفونی چیست، در هنگام بیماری به‌راحتی به متخصص مربوط مراجعه می‌کنید.
سوالات متداول تخصص عفونی
بیماری‌هایی که منشأ ویروسی، باکتریایی، قارچی یا انگلی دارند، از سوی متخصصان عفونی درمان می‌شوند. این پزشکان می‌توانند عامل عفونت را تشخیص بدهند.
پزشک عفونی از آزمایش‌های خون، ادرار و مدفوع در کنار روش‌های تصویربرداری مختلف و برداشت مایع مغزی‌نخاعی در مواقع لازم برای تشخیص کمک می‌گیرد.
اگر تب دارید، دچار لرز هستید یا بعد از سفر به خارج یا مناطق گرمسیری دچار علائمی بیمارگونه هستید، به پزشک عفونی مراجعه کنید.
منابع:
bmj
clevelandclinic
mayoclinic
