انزال یک فرآیند فیزیولوژیکی است که به‌شدت توسط سیستم عصبی خودمختار کنترل می‌شود و از دو مرحله اصلی تشکیل شده است؛ انتشار و برون‌ریزش. برای برخی از مردان، این فرآیند ممکن است بر اثر مشکلات فیزیکی و روحی روانی دچار اختلال شود که در این صورت حتما باید به دکتر مردان در تهران یا هر شهر دیگری مراجعه کرد.
اما چگونگی رخ دادن این فرآیند جنسی و بیماری‌های مربوط به آن، از جمله مواردی هستند که باید از آن‌ها آگاه بود. از این رو قصد داریم تا در این مقاله از مجله دکتردکتر به بررسی این موارد بپردازیم.
فرآیند انزال در مردان یا خارج شدن منی
انزال به معنای برون ریزش یا خروح آب منی است. معمولا اکثرا فکر می‌کنند که عمل انزال تنها مخصوص آقایان است؛ این تفکر کاملا اشتباه است. انزال هم در مردان و هم در زنان اتفاق می‌افتد.
عمل انزال همچون بمباران پیام‌های عصبی از رشته اعصاب آلت تناسلی است. در این لحظه فرد حس راحتی و لذت بسیاری خواهد کرد و متعاقب آن؛ سست و بی‌حال می‌شود. انزال می‌تواند پس از خودارضایی هم اتفاق بیافتد.
در این فرآیند چندین بخش مختلف از دستگاه تناسلی مردان نقش دارند، از جمله:
- مجرای دفران: لوله‌هایی هستند که اسپرم را از بیضه‌ها به آلت تناسلی منتقل و ذخیره می‌کنند.
- وزیکول‌های منی: غددی هستند که مایعات را می‌سازند و به مایع منی اضافه می‌کنند.
- پروستات: غده‌ای است که با ترشح مایعات از اسپرم محافظت می‌کند.
- مجرای ادرار: لوله‌ای در داخل آلت تناسلی است که توسط آن، ادرار و منی از بدن خارج می‌شود.
- مثانه: اندامی است که ادرار تا پیش از دفع، در آن ذخیره می‌شود.
مرحله انتشار
انتشار مرحله مختصری است که بخش اول انزال را تشکیل می‌دهد. این مرحله توسط سیستم عصبی خودمختار از طریق اعصابی که از دستگاه تناسلی مرد به نخاع می‌روند، تحریک می‌شود.
در مرحله انتشار، ابتدا گردن مثانه بسته می‌شود تا مایع منی نتواند به سمت عقب به داخل مثانه حرکت کند. سپس پروستات و وزیکول‌های منی، مایعات خود را به مجرای ادرار اضافه می‌کنند. در آن‌جا، اسپرم‌های تشکیل شده در بیضه‌ها که از طریق مجرای دفران عبور کرده‌اند، به آن‌ها می‌پیوندند. خروج منی در این مرحله اجتناب‌ناپذیر است.
مرحله برون‌ریزش
مرحله بعدی، برون‌ریزش یا دفع است که در این مرحله منی از بدن خارج می‌شود. ماهیچه‌های لگن و آلت تناسلی چندین بار منقبض می‌شوند و منی را از طریق مجرای ادرار و آلت تناسلی خارج می‌کنند. پس از انزال، نعوظ کاهش می‌یابد و فرد یک دوره موقتی دارد که در آن نمی‌تواند نعوظ دیگری داشته باشد.
محرک دقیق برون‌ریزش ناشناخته است. گفته شده است که یک مرکز نخاعی در حین انتشار مایع منی به مجرای ادرار پروستات تحریک می‌شود. با این حال، شواهد زیادی از طریق مطالعات بالینی و تجربی وجود دارند که نشان می‌دهند این احتمال درست نیست. به عنوان مثال، مردان هنوز هم می‌توانند در حین ارگاسم انقباضات ریتمیک داشته باشند؛ به عنوان مثال به دلیل پروستاتکتومی، با وجود «انزال خشک».
پیش انزال چیست؟
پیش انزال مایعی است که هنگام تحریک جنسی مرد پیش از ارگاسم آزاد می‌شود. این مایع که توسط غدد Cowper در اندام تناسلی مردان تولید می‌شود، به طور معمول شفاف و با مایع منی متفاوت است.
پیش انزال برای روان کردن آلت تناسلی و کمک به خروج مایع منی از بدن عمل می‌کند. این مایع همچنین به مقابله با اسیدیته ادرار باقی‌مانده در مجرای ادرار کمک می‌کند و در نتیجه، از اسپرم موجود در مایع منی محافظت می‌کند. در حالی که این مایع به‌خودی‌خود حاوی اسپرم نیست؛ اما اگر اخیراً مایع منی از بدن خارج شده باشد، ممکن است هنوز اسپرم در مجرای ادرار باقی مانده باشد. علاوه بر این، ممکن است با کمی مایع از غده پروستات که حاوی سطوح پایین اسپرم است، مخلوط شود.
در این رابطه مطالعه مطلب ارگاسم مردان را به شما توصیه می‌کنیم.
انزال شبانه چیست؟
انزال شبانه یا “رویاهای خیس” مربوط به زمانی است که در خواب به ارگاسم می‌رسید. این وضعیت بیش‌تر در دوران بلوغ اتفاق می‌افتد و وقوع آن با بالا رفتن سن کاهش می‌یابد. “رویاهای خیس” قابل کنترل نیستند و جنبه طبیعی سلامت جنسی در مردان به حساب می‌آیند.
دفعات انزال
تعداد دفعات انزال، یک آمار کاملاً شخصی است که تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند وضعیت فیزیکی افراد است. با افزایش سن معمولا از دفعات ارگاسم کاسته می‌شود. یک پژوهش در این زمینه در سال 2016 نشان داد که 57 درصد از مردان 20 تا 29 ساله به‌طور متوسط 13 انزال در ماه گزارش کردند. در این پژوهش، این وضعیت در مردان 40 تا 49 ساله با 32 درصد کاهش همراه بود.
فواید انزال
خروج منی از مردان، یک بخش طبیعی از زندگی جنسی سالم است. به علاوه، این عمل شاخصی از سلامت کلی فرد است. خروج منی بسیاری از سیستم‌های بدن را به طور هم‌زمان درگیر می‌کند و همه باید به‌خوبی کار کنند تا انزال به‌طور طبیعی رخ دهد؛ اما تحقیقات نشان می‌دهند که این عمل فواید دیگری غیر از لذت و تولید مثل دارد.
یک پژوهش بزرگ که بیش از 31 هزار مرد را به مدت 18 سال مورد بررسی قرار داد، نشان داد که خروج منی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد. محققان دریافتند مردانی که اغلب انزال می‌کنند، در مقایسه با افرادی که کم‌تر این کار را انجام می‌دهند، احتمال قرار گرفتنشان در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات، پایین‌تر است.
انزال در زنان
در طول قرن اخیر، بین متخصصین این حوزه همیشه بر سر انزال در زنان بحث‌وجدل وجود داشته است. اکنون محققان با انجام اولین اسکن اولتراسوند روی زنانی که مقادیر زیادی مایع در هنگام ارگاسم دفع می‌کنند، یک قدم به تعریف این پدیده بحث‌برانگیز نزدیک شده‌اند.
برخی از زنان هنگام ارگاسم، مایعی را از مجرای ادرار خود بیرون می‌آورند. برای برخی، این مایع شامل مقدار کمی مایع سفید شیری است که از نظر فنی به آن انزال زنانه گفته می‌شود. برخی دیگر از زنان گزارش می‌دهند که مقدار بسیار بیش‌تری از این مایع را بیرون می‌ریزند.
چند مطالعه کوچک نشان داده‌اند که مایع سفید شیری توسط غدد Skene ترشح و در مجرای ادرار تخلیه می‌شود. برخی از جامعه پزشکی اعتقاد دارند این غدد شبیه پروستات مردانه هستند؛ اگرچه اندازه و شکل آن‌ها بین زنان بسیار متفاوت هستند و عملکرد دقیق آن‌ها ناشناخته است.
تحقیقات انجام شده روی انزال در زنان
در قرن بیستم، گرافنبرگ بیش از دیگران روی این موضوع کار کرد؛ اما جامعه علمی آن دوران بسیاری از ادعاهای او را رد کرد. در واقع، پس از گرافنبرگ، نوشته‌های زیادی در رد مفهوم انزال زنانه منتشر شد.
حتی آلفرد کینزی، که از بسیاری جهات پدر جنسیت‌شناسی مدرن محسوب می‌شود، این موضوع را مورد بررسی قرار داد. او ادعا کرد که به دلیل انقباضات واژن، مایعاتی از دیواره‌های واژن بیرون می‌ریزند؛ بنابراین “انزال واقعی” نیست.
مقالات معدودی در حمایت از انزال زنانه منتشر شدند. آن‌ها فرض می‌کردند این حالت ممکن است از غدد کوچکی که درست در زیر مجرای ادراری قرار دارند، سرچشمه بگیرد. در همان زمان، نظریه دیگری موج جدیدی به راه انداخت: اینکه انزال زنانه فقط بی‌اختیاری ادرار است.
در دهه 80 مطالعات مربوط به این موضوع شروع شدند و شواهدی به دست آمد. در اواسط دهه 80، مطالعه آدیگو و همکاران آغاز شد. در سال 1981 با انجام اولین مطالعه منسجم، شواهد عینی ارائه شدند که در انزال زنانه، یک همولوگ جزئی و نابارور از انزال مردانه، وجود دارد.
اگر هرگونه اخلال در انزال خود دارید، به دکتر زنان مراجعه کنید.
اختلالات انزال
رابطه جنسی رضایت‌بخش بستگی به عوامل مختلف و پیچیده‌ای دارد. گاهی در این فرآیند به دلایل گوناگون اختلالاتی پیش می‌آیند که ارگاسم و خروج مایع منی را از حالت عادی و نرمال خارج می‌کنند.
زودانزالی
هنگامی که در حین رابطه جنسی، فرد پیش از زمان مورد انتظار دچار انزال شود، زودانزالی اتفاق افتاده است. این بیماری حدود یک سوم مردان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و شایع‌ترین اختلال عملکرد جنسی در مردان به شمار می‌آید. تصور می‌شود دلیل این بیماری، ترکیبی از عوامل روانشناختی و بیولوژیکی است که می‌توان آن را به کمک درمان‌های رفتاری و پزشکی از بین برد.
علل زودانزالی
عوامل مختلف روانی و جسمی می‌توانند باعث زودانزالی در مردان شوند؛ علل فیزیکی رایج عبارت‌اند از:
- مشکلات پروستات
- مشکلات تیروئید؛ غده تیروئید پرکار یا کم کار
- استفاده از مواد مخدر
علل روانشناختی رایج عبارت‌اند از:
- افسردگی
- فشار
- مشکلات مربوط به رابطه
- اضطراب در مورد عملکرد جنسی
اثرات انزال زودرس بر سلامتی
درمان زودانزالی در 30 تا 70 درصد موارد موفقیت‌آمیز است. زودانزالی به صورت مادام‌العمر قابل درمان نیست، اما می‌توان آن را با درمان مداوم مدیریت کرد. البته زودانزالی اکتسابی ممکن است پس از درمان مشکل زمینه‌ای درمان شود.
این بیماری می‌تواند منجر به استرس، اضطراب، اختلال نعوظ و مشکلاتی در روابط بین فردی شود؛ بنابراین مهم است که به دنبال از بین بردن آن باشید.
دیرانزالی
زمانی که انزال بیش‌تر از زمان مورد انتظار فرد طول بکشد، او دچار دیر انزالی شده است. دیرانزالی یکی از ناتوانی‌های جنسی مردانه محسوب می‌شود که کم‌تر شناخته شده و کم‌تر شایع است و یک تا پنج درصد از مردان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
علائم دیرانزالی
برخی از مردان مبتلا به دیرانزالی به 30 دقیقه یا بیش‌تر تحریک جنسی برای رسیدن به ارگاسم نیاز دارند. سایر مردان دچار به این عارضه ممکن است اصلاً نتوانند انزال کنند. زمان خاصی وجود ندارد که نشان‌دهنده تشخیص دیرانزالی باشد. اگر تاخیر در خروج منی باعث ناراحتی یا ناامیدی شود، یا اگر مجبور باشید فعالیت جنسی را به دلیل خستگی، تحریک فیزیکی، از دست دادن نعوظ یا درخواست شریک زندگی خود متوقف کنید، احتمالاً دچار دیرانزالی شده‌اید.
اغلب مردان ممکن است در حین مقاربت جنسی یا سایر فعالیت‌های جنسی با شریک زندگی خود، برای رسیدن به ارگاسم مشکل داشته باشند. برخی از مردان تنها هنگام خودارضایی می‌توانند انزال کنند.
علل دیرانزالی
دیرانزالی نیز می‌تواند ناشی از عوامل روانی و جسمی باشد. دلایل روانی احتمالی این بیماری مشابه دلایل زودانزالی هستند. دلایل فیزیکی دیرانزالی عبارت‌اند از:
- دیابت (معمولا فقط دیابت نوع 1)
- آسیب‌های نخاعی
- مولتیپل اسکلروزیس (MS)
- جراحی مثانه یا غده پروستات
- افزایش سن
بسیاری از داروها نیز باعث به وجود آمدن این مشکل می‌شوند، از جمله:
- داروهای ضد افسردگی، به ویژه داروهای SSRI
- داروهایی برای درمان فشار خون بالا، مانند بتابلوکرها
- داروهای ضد روان‌پریشی
- شل‌کننده‌های عضلانی
- مسکن‌های قوی
دیرانزالی می‌تواند به‌طور ناگهانی و بدون وجود سابقه قبلی آغاز شود یا ممکن است فرد همیشه آن را تجربه کرده باشد. احتمال دارد این مشکل در تمام موقعیت‌های جنسی رخ دهد یا فقط در موقعیت‌های خاص، خود را نشان دهد. برخی از مردان ممکن است در حین خودارضایی با این مشکل مواجه نشوند. در این گونه موارد می‌توان گفت بروز دیرانزالی علل روانی دارد. این مشکل گاهی می‌تواند در اثر مصرف الکل نیز رخ دهد.
انزال عقب گرد- خشک
انزال عقب گرد (رتروگراد) نوع نادری از مشکلات جنسی مربوط به مردان است. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که مایع منی به‌جای عبور از مجرای ادرار، به سمت عقب حرکت کند و وارد مثانه شود.
علائم اصلی انزال خشک عبارت‌اند از:
- عدم تولید مایع منی یا خروج مقدار بسیار کم آن در زمان ارگاسم
- تولید ادرار کدر (به دلیل منی موجود در آن) در اولین باری که بعد از رابطه جنسی به توالت می‌روید.
این وضعیت برای سلامتی افراد خطری ایجاد نمی‌کند و تنها می‌تواند بر توانایی فرزندآوری تأثیر بگذارد.
علل انزال خشک
این بیماری در اثر آسیب به اعصاب یا ماهیچه‌هایی که گردن مثانه را در محل اتصال مجرای ادرار احاطه کرده‌اند، ایجاد می‌شود. معمولاً هنگام ارگاسم، منی از مجرای ادرار به بیرون رانده می‌شود. ماهیچه‌های اطراف گردن مثانه که در نقطه ارگاسم محکم بسته می‌شوند، از ورود آن به مثانه جلوگیری می‌کنند.
آسیب به ماهیچه‌ها یا اعصاب اطراف آن می‌تواند بسته شدن گردن مثانه را متوقف کند و باعث شود مایع منی به‌جای اینکه از طریق مجرای ادرار خارج شود، به سمت مثانه حرکت کند.
شایع‌ترین علل این بیماری عبارت‌اند از:
- جراحی غده پروستات
- جراحی مثانه
سایر علل بالقوه عبارت‌اند از:
- دیابت
- اسکلروز چندگانه
- داروهای شناخته‌شده به‌عنوان مسدودکننده‌های آلفا که اغلب برای درمان فشارخون بالا استفاده می‌شوند.
درمان انزال خشک
اکثر مردان هنگام بروز این بیماری نیازی به درمان ندارند؛ زیرا هنوز می‌توانند از یک زندگی جنسی سالم لذت ببرند و این وضعیت بر سلامت آن‌ها تأثیر نمی‌گذارد. کسانی که قصد فرزندآوری دارند، می‌توانند برای درمان به متخصص مراجعه کنند. عموماً در این موارد، پزشک لقاح مصنوعی یا لقاح آزمایشگاهی را پیشنهاد می‌دهد. اسپرم موردنیاز در این روش، از ادرار افراد گرفته می‌شود.
انزال ضعیف
یکی از دلایل این مشکل، احتمالاً به افزایش سن مربوط می‌شود. همان‌طور که سن، عضلات شما را ضعیف می‌کند و بینایی شما را تغییر می‌دهد، می‌تواند قدرت و حجم انزال شما را نیز کاهش دهد. هر شرایطی که بر عضلات و اعصاب کنترل‌کننده انزال تأثیر بگذارد، می‌تواند منجر به ارگاسم ضعیف‌تر از حد معمول شود. مواردی مانند:
ضعیف شدن عضلات لگن
سن تأثیر خود را بر عضلاتی که منی را از بدن شما بیرون می‌راند، می‌گذارد. وقتی این عضلات ضعیف می‌شوند، نیروی ارگاسم شما کاهش می‌یابد.
سطح هورمون پایین
یک زندگی جنسی رضایت‌بخش به هورمون‌های مردانه به نام آندروژن بستگی دارد. با افزایش سن، سطح این هورمون‌ها کاهش می‌یابد. کاهش قابل‌توجه سطح می‌تواند منجر به ارگاسم ضعیف‌تر شود.
انزال دردناک
درد همراه با انزال معمولی نیست. این مشکل می‌تواند نشانه‌ای از بیماری پروستات مانند التهاب (پروستاتیت)، بزرگ شدن (هیپرپلازی خوش خیم پروستات) یا سرطان پروستات باشد.
انزال خونی
وجود خون در مایع منی (هماتوسپرمی نیز نامیده می‌شود) مطمئناً می‌تواند نگران‌کننده باشد؛ اما عموماً علامت بیماری خطرناکی نیست. به‌خصوص در افراد کم‌تر از 40 سال، معمولاً نشان‌دهنده یک مشکل جدی نیست و اغلب خودبه‌خود برطرف می‌شود. با این حال، اگر بیش از 40 سال سن دارید و چندین بار با این حالت مواجه شده‌اید، ممکن است مشکلی ازجمله التهاب، عفونت، سرطان پروستات، تروما و غیره وجود داشته باشد.
اگر در مایع منی خود خون مشاهده می‌کنید، به‌خصوص اگر بالای 40 سال دارید یا اگر علائم مرتبطی مانند درد همراه با انزال یا ادرار، درد در کشاله ران یا کمر و ترشح از آلت تناسلی خود دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
تفاوت ارگاسم و انزال
انزال خروج مایع منی از آلت تناسلی و ارگاسم احساس لذت شدید و آرامش است که با اوج جنسی همراه می‌شود. در اکثر مردان، این دو به‌طور هم‌زمان اتفاق می‌افتند؛ اما در واقع رویدادهای فیزیولوژیکی متفاوتی هستند که می‌توانند مستقل از یک‌دیگر رخ دهند. می‌توان انزال را به‌عنوان اتفاقاتی که در لگن در اوج جنسی رخ می‌دهد و ارگاسم را به‌عنوان آنچه در ذهن اتفاق می‌افتد، در نظر گرفت.
به فرآیند انزال خود توجهی ویژه داشته باشید!
انزال اصطلاحاً به خروج منی از آلت تناسلی بر اثر فعالیت جنسی گفته می‌شود که از دو مرحله انتشار و برون‌ریزش تشکیل‌شده است. بخش اعظم این فرآیند توسط سیستم عصبی خودمختار بدن انجام می‌شود. ازجمله مشکلات و بیماری‌هایی مردانه در این حوزه می‌توان به زودانزالی، دیرانزالی، انزال خشک، انزال ضعیف و ناتوانی در انزال اشاره کرد. اختلالاتی که هر کدام منشا و دلیل مختلفی دارند و برای درمان آن‌ها باید به متخصص مراجعه کرد.
منابع:
