دو مفهومی که به‌واسطه وجود هم‌پوشانی‌هایی با هم اشتباه گرفته میشوند اعتماد به نفس و عزت نفس هستند. اما تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس چیست؟ عزت نفس به این اشاره دارد که آیا برای خود ارزش قائل هستید یا خیر. عزت نفس در نتیجه تجارب زندگی و تعامل با افراد دیگر رشد و تغییر می‌کند. اعتماد به نفس اعتقاد شما به خود و توانایی‌هایتان است. سطح اعتماد به نفس نسبت به شرایط تغییر می‌کند. طبیعی است که در برخی شرایط، اعتماد به نفس زیادی داشته باشید و در برخی دیگر اعتمادتان به خود کمتر باشد.
برای اینکه بتوانید با اعتماد به نفس با چالش‌های زندگی روبه‌رو شوید و به امور موردعلاقه‌تان برسید، نیاز به تقویت عزت نفس دارید. در این مقاله از تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس می‌خوانید.
مطالعه این مقاله به ۵ دقیقه زمان نیاز دارد.
اگر سوالی در رابطه با تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس دارید، در همین صفحه و در قسمت نظرات از مشاور سلامتی دکتردکتر بپرسید.
فرق اعتماد به نفس و عزت نفس در چیست؟
عزت نفس و اعتماد به نفس اغلب به جای یکدیگر استفاده میشوند اما دو موضوع متفاوت‌اند. فرق بین عزت نفس و اعتماد به نفس در این است که اعتماد به نفس معیاری برای سنجش باور ما به تواناییهای خودمان است، در حالی که عزت نفس به احساس ما از خود و نحوه تعامل ما با جهان مربوط میشود.
سردرگمی در به‌کارگیری این دو اصطلاح و ندانستن اغلب افراد را به مسیر اشتباهی در مدیریت روان و رفتار خود سوق می‌دهد. بنابراین، بهتر است که هریک را جداگانه تعریف کنیم و بشناسیم.
برای آشنایی بیشتر با اعتماد به نفس مقاله اعتماد به نفس چیست را در مجله دکتردکتر بخوانید.
اعتماد به نفس چیست؟
اعتماد به نفس یعنی قبول‌داشتن خود در زمینه‌های خاصی از زندگی و باور به اینکه می‌توانیم در مسیر انجام کارهای مختلف یا رویارویی با چالش‌های گوناگون موفق شویم.
اعتماد به نفس یعنی بدانیم که در هر زمینه‌ای از زندگی و در مواجهه با هر چالش یا به‌طور کلی، موقعیتی چه تواناییی‌هایی داریم و می‌توانیم از عهده رسیدن به مقصد در آنها برآییم.
تقویت اعتماد به خود ساده‌تر از بالابردن عزت نفس است. این اعتماد از بالارفتن دانش و تجربه سرچشمه می‌گیرد. هرچقدر تجربه بیشتری کسب کنیم یا اطلاعات و مهارتمان درباره زمینه‌های مختلف بالاتر برود، در آن مقولات قوی‌تر ظاهر می‌شویم.
اگر اعتماد به نفس کافی ندارید، باید حتما در مسیر تغییر و بهبود اوضاع قدم بردارید. یکی از بهترین روش‌ها برای کنترل وضعیت، مراجعه به مشاور روانشناس است.
عزت نفس چیست؟
عزت نفس به احساس ما نسبت به خود اشاره دارد و به هدایت افکار، احساسات و رفتارهایمان کمک می‌کند. عزت نفس از جایی درون وجودمان رشد می‌کند روی شیوه تعاملمان با دنیا و آدم‌ها اثر می‌گذارد.
سایت nhs درباره عزت نفس می‌گوید؛
عزت نفس نظری است که ما نسبت به خود داریم. هنگامی که عزت نفس سالم و بالایی داشته باشید، تمایل به احساس مثبت و زندگی بهتر، بیشتر میشود و راحت‌تر میتوان با مشکلات و فراز و نشیب‌های زندگی کنار آمد. اما هنگامی که عزت نفس ما پایین است، تمایل داریم خود و زندگی را با دیدی منفی‌تر و انتقادی‌تر ببینیم. همچنین احساس می‌کنیم که کمتر قادر به مقابله با چالش‌هایی هستیم که زندگی برایمان ایجاد می‌کند.
به‌عبارت ساده‌تر، عزت نفس ارزیابی و سنجشی است که نسبت به ارزش خود در زمینه‌های مختلف داریم. این مقوله هم در نتیجه تجربیات زندگی و روابطی شکل می‌گیرد که با افراد دیگر داریم.
افرادی با عزت نفس بالا از شکست و طردشدن نمی‌ترسند و خود را همان‌طور می‌پذیرند که هستند. البته با پذیرش خود و کسب شناخت، درصدد تقویت نقاط مثبت و از بین‌بردن ضعف‌هایشان در مسیر رشد قدم برمی‌دارند. یادتان باشد که با تقویت اعتماد به نفس روی عزت نفس هم اثر مثبت می‌گذارید و برعکس.
داشتن اعتماد به نفس و عزت نفس به درمان استرس کمک می‌کند.
کشف تفاوت های اعتماد به نفس و عزت نفس
در مرور تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس باید در درجه نخست به این نکته کلیدی دقت کنیم:
کلیدی‌ترین فرق عزت نفس و اعتماد به نفس در این است که با عزت نفس متوجه می‌شویم چقدر برای خود ارزش قائل هستیم و با اعتماد به نفس درمی‌یابیم که توانایی و ظرفیت انجام کاری را داریم.
تفاوت‌های دیگر این دو موضوع با مرور نکات زیر مقدورتر میشود:
- اعتماد به نفس اطمینان به توانایی های فرد در موقعیت های خاص است، در حالی که عزت نفس یک درک کل‌نگر نسبت به ارزش خود است.
- عزت نفس چارچوبی است که از طریق آن فکر، احساس و عمل می‌کنیم. با آن به تعریف رابطه‌مان با خود، دیگران و جهان می‌پردازیم. در واقع، عزت نفس درونی‌تر از اعتماد به نفس است.
- هیچ مدرک یا روش عینی برای اندازه گیری عزت نفس وجود ندارد اما اعتماد به نفس ملموس‌تر است و رشد آن هم مصادیقی اجرایی و رفتاری دارد. در واقع، با بالارفتن سطح آن می‌توانیم به تغییراتی در رفتار و عملکرد هر فرد پی ببریم.
با تقویت اعتماد به نفس از کودکی میتوان جلوی بسیاری از مشکلات را گرفت. در مقاله افزایش اعتماد به نفس در کودکان مجله دکتردکتر راه‌های این کار را ببینید.
شباهت عزت نفس و اعتماد به نفس
اعتماد به نفس ارتباط تنگاتنگی با عزت نفس دارد. بیشتر رفتارهای بیرونی و مصادیق داشتن اعتماد به نفس ناشی از عزت نفس سالم است. اعتماد به نفس وابسته به این است که باور داشته باشید می‌توانید در دنیا مؤثر عمل کنید.
بالابودن سطح هردو به ما کمک می‌کند که نشانه‌های زیر را در زندگی احساس کنیم:
- برخورداری از لحن کلامی و نگاه/رویکردی مثبت در زندگی
- پذیرش ایرادات احتمالی رفتاری خود
- توانایی شوخی با خود یا نقدکردن خود
- تمرکز روی توانایی‌ها و تلاش برای رفع نقص‌ها
- درک لیاقت خود برای داشتن زندگی خوب
اگر شخصی دچار کمبود عزت نفس یا اعتماد به نفس است، باید نگاهی جدی به حل این موضوع داشته باشد. مراجعه به مشاور روانشناس از جمله اقدامات مفید خواهد بود. برای آشنایی با تخصص روانشناس به شما مقاله روانشناس کیست را در مجله دکتر دکتر پیشنهاد می‌دهیم.
چرا مفهوم اعتماد به نفس و عزت نفس اشتباه میشوند؟
تمایز بین این دو اصطلاح ظریف است. باید بدانیم که تفاوت عزت نفس با اعتماد به نفس وجود دارد اما به دلایل زیر است که با هم اشتباه گرفته میشوند:
- تظاهرات بیرونی مشابهی دارند؛ به عنوان مثال،بالابودن هردو باعث میشود که فرد ویژگی‌های رفتاری خاصی ابراز کند. سخنرانی راحت و جذاب در جمع نمونه‌ای از مصادیق بالابودن احتمالی هردو است.
- ریشه‌های مشابهی دارند؛ اعتماد به نفس و عزت نفس هردو تحت تأثیر عوامل محیطی و ذاتی‌اند. تشویق والدین یا ویژگی‌های ارثی، همگی روی هردو مقوله اثرگذارند.
اینجا مهم است که به خاطر بسپاریم، اعتماد به نفس بر اعتقاد به تواناییهای فرد در حوزه های خاص معطوف است و عزت نفس ارزیابی کل‌نگر از ارزش خود است. هر دو با ترکیبی از تجربیات و تأثیرات در طول زندگی ما شکل می‌گیرند.
آیا ممکن است از بین اعتماد به نفس و عزت نفس یکی را داشت؟
عزت نفس و اعتماد به نفس همیشه با هم به وجود نمی‌آیند. گاهی، ممکن است که به تواناییهای خود اطمینان داشته باشید عزت نفس پایین باشد اما آیا ممکن است اعتماد به نفس پایین باشد اما فرد عزت نفس بالایی داشته باشد؟ به عنوان مثال، شاید یک ورزشکار حرفه‌ای یا افراد مشهور در زمینه تخصصی‌شان به خود اعتماد زیادی داشته باشند اما نسبت به ارزش خود دچار تردیدهایی شوند اما برعکس این موضوع ممکن است؟
| عزت نفس | اعتماد به نفس |
| مفهومی درونی و حسی | باوری عینی و قابل‌مشاهده در رفتار و زندگی |
| ذاتی و اکتسابی | ذاتی و اکتسابی |
اگر میخواهید بدانید چطور باید اعتماد به نفس را در نوجوانتان تقویت کنید مقاله اعتماد به نفس نوجوان را در مجله دکتردکتر مطالعه کنید.
تقویت عزت نفس و اعتماد به نفس با مشاوره
تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس تنها در معنای ارزیابی آنها است. فردی که عزت نفس دارد، احساس ارزشمندی می‌کند و از تجربه‌های مثبت خود برای ساختن یک زندگی شاد استفاده خواهد کرد. بهبود فردی، تقویت مهارت‌های اجتماعی، تأثیرات اجتماعی، خودآگاهی و روحیه انگیزشی همگی از ویژگی‌های افرادی است که احساس عزت نفس بیشتری دارند. همچنین فردی که دارای اعتماد به نفس است از شکست‌ها درس می‌گیرد و می‌تواند از دستاوردهای خود برای برطرف کردن مشکلات روحی و روانی کمک بگیرد. در حقیقت فرق عزت نفس و اعتماد به نفس بدینگونه است که اعتماد به نفس به معنای باور دریاره توانایی‌ها خود است؛ اما عزت نفس به معنای دوست داشتن خود حتی در تجربه‌های تلخ تعریف میشود. تیم دکتردکتر برای اینکه شما راحت‌تر بتوانید فرق اعتماد به نفس و عزت نفس را تشخیص دهید در کنارتان است. کافی است که برای مشاوره یا نوبت حضوری از بهترین متخصص‌های روانشناسی از سامانه نوبت دهی آنلاین دکتردکتر بهره‌مند شوید. به لیست پزشکان دکتردکتر مراجعه کرده تا اولین نوبت خالی پزشک مد نظر خود را دریافت کنید. همچنین اگر سوال یا ابهامی درباره اعتماد به نفس و عزت نفس دارید که در این متن به آن اشاره‌ای نشده است؛ می‌توانید در انتهای همین متن و در قالب کامنت با ما در ارتباط باشید.
منابع:
dimnet.medium.com
calmerry.com
my.uq.edu.au
torontopsychologists.com
سوالات متداول تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس
عزت نفس به ارزشی که فرد برای خود قائل است مربوط میشود، در حالی که اعتماد به نفس به اعتقاد فرد به تواناییهای خود برای انجام دادن کارها اشاره دارد.
کودکان با عزت نفس بالا احساس ارزشمندی میکنند، در حالی که کودکان با اعتماد به نفس بالا در فعالیتهای جدید شجاعت بیشتری نشان میدهند.
بیشتر رفتارهای بیرونی و مصادیق داشتن اعتماد به نفس ناشی از عزت نفس سالم است. اعتماد به نفس وابسته به این است که باور داشته باشید می‌توانید در دنیا مؤثر عمل کنید.
سلام و تشکر از سایت خوبتون
دانش آموزی دارم با توانایی بالا و متاسفانه اعتماد به نفس پایین که باعث میشه نتیجه ی خوبی نگیره . چطور میشه کمکش کرد ؟با مشاوره مشکلش حل میشه
سلام عزیزم
بله با مشاوره میتوان درمان کرد
ابتدا باید علل اعتماد بنفس پایین ریشه یابی بشه
علل زیر میتونن سبب کاهش اعتماد بنفس بشن
مقایسه خود با دیگران
تجربه‌های ناموفق یا شکست‌های مکرر
انتقادهای مداوم از سوی دیگران
درود بر شما
با افرادی که اعتماد به نفس کاذب دارند چطور باید رفتار کرد ؟ افرادی که خودشیفته هستند آیا با مشاوره و روانکاو درمان میشوند ؟
ممنون میشم پاسخ بدین
سلام عزیزم
اگر اختلال شخصیت خودشیفته منظورتون هست بله میشه تا حدودی با مشاوره و روان درمانی تاثیر گذاشت
هرچند اختلال شخصیت ها پاسخ به درمانشون کم هسا
سلام وقت بخیر . افرادی که همیشه عذاب وجدان دارند و در تمام مسائل خودشون رو مقصر میدونند آیا از عدم اعتماد بنفسشون هست ؟ چطور میشه این حس عذاب وجدان را از این ها گرفت؟
سلام عزیزم
اگر منظورتون خود سرزنشگری هست که این به معنای انتقاد مداوم و بیش از حد از خود است.
افرادی که به خود سرزنشگری مبتلا هستند، معمولاً به سختی خود را می‌بخشند و خود را به خاطر اشتباهات و ناکامی‌های خود مقصر می‌دانند
علل اون تجارب دوران کودکی، عدم حمایت عاطفی، تنبیه و انتقاد مداوم و..هست
درمان با روان درمانی و مشاوره و گاهی دارو هست
سلام و عرض ادب . چطور میتوان اعتماد به نفس را در کودکان تقویت کرد
سلام،
مواردی که میتوان در شیوه تربیتی لحاظ کرد مثل موارد زیر:
کودکان رو به روش صحیحی تشویق کنید
دوست داشتن بی قید و شرط
جملات مثبت را به کودکان آموزش بدهید
با آنها بازی کنید و اجازه بدهید آنها رهبر بازی باشند
از کودکان راهنمایی خواسته یا نظرشان را بخاهید
سلام وقت بخیر . عزت نفس کاذب یا همون خود شیفتگی درمان میشه و اگر درمانداره با مصرف دارو هست یا با مشاوره ؟
سلام عزیزم
عزت نفس کاذب یا اختلال خودشیفتگی در واقع
افرادی هستند که احساس برتری دارند و فانتزی‌های بزرگ یا اغراق‌آمیز در مورد توانایی‌ها و استعدادهای خود تصور میکنند
درمان اون روان درمانی و مشاوره هست
چطور به یه نفر و اطرافیانمون تو محل کار ثابت کنیم که این طرف اعتماد به نفسش کاذبه و نارسیسته بدون این که بهمون بگن فیریکی یا حساس؟
سلام
اصولا شخصیت های نارسیست به مرور زمان خودشون رو نشون میدهند و لازم نیست شما اقدامی انجام بدهید