تزریق واکسن آنفلوانزا، استفاده از ماسک، شستشوی مرتب دست‌ها، نداشتن تماس مستقیم با فرد مبتلا و تقویت سیستم ایمنی از طریق تولید پادتن، بهترین روش‌ها برای پیشگیری از سرماخوردگی هستند.
رعایت تغذیه متناسب با تأمین ویتامین A، ویتامین E و سلنیوم، همچنین مصرف آب‌لیمو طبیعی می‌تواند احتمال سرماخوردگی را کاهش دهد و به کاهش مدت سرماخوردگی کمک کند. حال با رعایت این نکات ساده، می‌توانید به شکل مؤثری از ابتلا به سرماخوردگی جلوگیری کنید.
در ادامه این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، با ما همراه باشید تا 20 روش موثر و البته ساده برای پیشگیری از سرماخوردگی در خانه و محیط عمومی را معرفی و بررسی کنیم.
در پایان، اگر پرسشی دارید، در بخش نظرات بپرسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
روش‌های پیشگیری از سرماخوردگی
سرماخوردگی معمولاً از طریق ویروس‌ها و باکتری‌ها منتقل می‌شود. علائم سرماخوردگی شامل مواردی همچون سرفه، گلودرد، احتقان بینی و در برخی موارد وجود سینوزیت است. تشخیص سرماخوردگی و تشخیص موارد سرماخوردگی توسط پزشکان اهمیت ویژه‌ای دارد تا از خطر سوگیری در تشخیص آلرژی‌ها یا سینوزیت مزمن جلوگیری شود.
راه‌های جلوگیری از سرماخوردگی بیش از آن‌که به درمان وابسته باشد، به رعایت اصول ساده‌ای در زندگی روزمره مرتبط است. بر اساس مطالعه‌ای منتشر شده در American Journal of Preventive Medicine، شستن مرتب دست‌ها می‌تواند احتمال ابتلا به عفونت‌های تنفسی از جمله سرماخوردگی را تا ۲۱ درصد کاهش دهد.
همچنین یافته‌های پژوهش‌های دیگر نشان می‌دهد که رعایت هم‌زمان چند اقدام پیشگیرانه مانند خواب کافی، تغذیه مناسب، استفاده از ماسک در محیط‌های شلوغ و پرهیز از تماس مستقیم با افراد بیمار، می‌تواند خطر ابتلا به سرماخوردگی را تا ۴۵ درصد کاهش دهد.
البته روش‌های دیگری هم هست که در ادامه، به 15 مورد از موثرترین آنها اشاره خواهیم کرد.
1. تقویت سیستم ایمنی بدن
برای تقویت سیستم ایمنی خود برای جلوگیری از سرماخوردگی، طبق دستورالعمل زیر پیش بروید:
- رعایت تغذیه سالم با تأکید بر میوه‌ها و سبزیجات تازه حاوی ویتامین C، ویتامین A، ویتامین E و سلنیوم
- مصرف مکمل‌های روی و پادتن طبیعی
- داشتن خواب کافی بین ۷ تا ۹ ساعت و مدیریت استرس به منظور جلوگیری از اختلالات هورمونی و کاهش سطح کورتیزول
2. مرطوب نگه داشتن هوا
با مرطوب نگه داشتن هوا با استفاده از دستگاه بخور یا بخور سنتی برای مرطوب‌سازی غشای مخاطی، می‌توانید تا حدالامکان از ابتلا به سرماخوردگی جلوگیری کنید. این روش، یکی از تاثیرگذارترین راه‌های برای پیشگیری و درمان خانگی سرماخوردگی محسوب می‌شود.
3. ضد عفونی کردن سطوح
با تمیز کردن کیبورد، گوشی تلفن همراه و سایر وسایل با آنتی‌بیوتیک‌ها و مواد ضدعفونی‌کننده، تا حد زیادی از احتمال ابتلا به سرماخوردگی و سایر بیماری‌های عفونی، جلوگیری خواهید کرد.
4. استحمام روزانه و شستن مرتب دست‌ها
استحمام باعث متعادل‌سازی دمای بدن و حفظ رطوبت مجاری تنفسی می‌شود. همچنین بخار حمام به تلطیف دستگاه تنفسی و کاهش خطر سینوزیت کمک می‌کند.
5. پرهیز از استعمال دخانیات
استعمال سیگار، موجب خشکی و فلج موقتی مژک‌های تنفسی می‌شود و خطر سینوزیت و سرماخوردگی را افزایش می‌دهد. برای همین معمولا پزشکان توصیه می‌کنند که اگر احساس سرماخوردگی دارید یا اطرافیانتان به این بیماری منتقل شده‌اند، برای مدتی اصلا سیگار یا قلیان نکشید.
6. افزایش مصرف ویتامین D
دریافت ویتامین D از نور آفتاب، مکمل‌ها و منابع غذایی مانند ماهی سالمون، تخم‌مرغ و قارچ، به پیشگیری از سرماخوردگی کمک می‌کند.
7. نوشیدن آب به اندازه کافی
با هیدراته نگه داشتن بدن با نوشیدن 6 تا 8 لیوان آب و مایعات مفید مانند چای و آب‌لیمو، ویروس سرماخوردگی خیلی سریع‌تر از بدن خارج می‌شود.
8. غرغره کردن آب نمک و شستن مجاری بینی
غرغره کردن آب نمک و شستشوی مجاری بینی، به کاهش بار ویروسی در گلو و بینی و خارج شدن آن از بدن و مخصوصا ناحیه گلو و بینی، کمک می‌کند.
9. ورزش و تمرینات منظم
چربی‌سوزی منظم جریان خون را افزایش می‌دهد و سیستم ایمنی را تقویت می‌کند. با انجام فعالیت‌هایی همچون پیاده‌روی یا ورزش‌های هوازی سبک، می‌توانید باعث پیشگیری از سرماخوردگی شوید.
10. داشتن خواب کافی برای پیشگیری از سرماخوردگی
خواب ناکافی می‌تواند به کاهش قدرت دفاعی و طولانی شدن مدت سرماخوردگی منجر شود. از این رو توصیه می‌کنیم تا حدی که بدنتان برای مبارزه با ویروس نیاز دارد، بخوابید و استراحت کنید تا بدن در این مدت، فرصت بازیابی خود را داشته باشد.
11. مصرف مرکبات و غذاهای غنی از ویتامین C
با مصرف میوه‌ها و مرکباتی همچون پرتقال، نارنگی، کیوی و فلفل دلمه‌ای، سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید.
12. گرم نگه داشتن خود و محیط
پوشیدن لباس مناسب و تنظیم دمای محیط برای جلوگیری از افت دمای بدن، یکی از بهترین روش‌های پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی و بیماری‌های دیگری همچون آنفولانزا است.
13. دوری از عوامل آلرژی‌زا
کنترل آلرژی‌های فصلی و حساسیت‌های تنفسی برای کاهش تحریک مخاطی، از دیگر عوامل تاثیرگذار در جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های ویروسی همچون سرماخوردگی است.
14. توجه به قاعدگی و اختلالات هورمونی در بانوان
در خانم‌ها، تغییرات قاعدگی می‌تواند بر سیستم ایمنی تأثیر بگذارد. برای همین، استراحت و تغذیه مناسب در این دوره مهم است و می‌تواند از ابتلا به انواع بیماری‌های ویروسی که در صورت ضعیف شدن بدن رخ می‌دهند، جلوگیری کند.
15. مصرف پروبیوتیک‌ها برای تنظیم میکروبیوم روده
تحقیقات نشان می‌دهند که سلامت میکروبیوم روده، نقش مستقیمی در عملکرد سیستم ایمنی بدن دارند. از دیدگاه علمی و تغذیه مدرن، استفاده از مواد غذایی حاوی پروبیوتیک مثل ترشی‌های تخمیری، به تقویت ایمنی بدن و مقاومت در برابر ویروس‌ها کمک می‌کند.
16. تهویه مناسب محیط‌های بسته
جریان داشتن هوای تازه در فضای منزل یا محل کار، به کاهش غلظت ویروس‌های موجود در هوا کمک می‌کند. باز گذاشتن پنجره‌ها برای چند دقیقه در طول روز یا استفاده از سیستم تهویه مناسب، به پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های ویروسی از جمله سرماخوردگی کمک می‌کند.
17. کاهش تماس با افراد بیمار و رعایت فاصله اجتماعی
در صورت مشاهده علائم سرماخوردگی در اطرافیان، از تماس نزدیک با آنها خودداری کنید. حفظ فاصله فیزیکی و پرهیز از حضور در فضاهای بسته و شلوغ می‌تواند خطر انتقال ویروس را به‌شدت کاهش دهد.
18. پرهیز از لمس صورت با دست‌های آلوده
دست‌ها یکی از اصلی‌ترین راه‌های انتقال ویروس‌ها به بدن هستند. لمس دهان، بینی و چشم‌ها با دست‌های آلوده، می‌تواند ویروس سرماخوردگی را مستقیماً وارد بدن کند.
19. استفاده از اسپری بینی حاوی محلول نمکی
شست‌وشوی منظم بینی، به پاک‌سازی مجاری بینی از ذرات ویروسی و عوامل بیماری‌زا کمک می‌کند و از تکثیر و فعالیت آنها در دستگاه تنفسی فوقانی جلوگیری می‌کند.
20. تغییر لباس پس از بازگشت به منزل
تعویض سریع لباس و شست‌وشوی دست و صورت بلافاصله پس از ورود به منزل، به‌ویژه پس از حضور در اماکن عمومی نظیر مترو، محل کار یا مدارس، می‌تواند میزان تماس با عوامل بیماری‌زا از جمله ویروس‌های سرماخوردگی را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد و از انتقال آنها به سایر افراد خانواده جلوگیری کند.
برای پیشگیری از سرماخوردگی چی بخوریم؟
برای پیشگیری از سرماخوردگی، مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد مغذی حیاتی است. میوه‌ها و سبزیجات تازه به‌ویژه پرتقال، کیوی، توت‌فرنگی و فلفل دلمه‌ای منبع خوبی از ویتامین C هستند که به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. علاوه بر این، مصرف سیر و پیاز به دلیل خواص ضدباکتریایی و ضدویروسی آنها توصیه می‌شود. پروتئین‌های با کیفیت مانند مرغ، ماهی و حبوبات برای تولید آنتی‌بادی‌های مؤثر ضروری هستند. این موارد، از جمله روش‌های درمان خانگی سرماخوردگی نیز هستند.
استفاده از دارو برای پیشگیری از سرماخوردگی
استفاده از داروهای پیشگیری یکی از راه‌های مؤثر برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌ها و درمان سرماخوردگی به‌ویژه در فصول شیوع عفونت‌ها مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا است. داروهای پیشگیری می‌توانند به دو صورت صورت بگیرند: واکسن‌ها و داروهای ضدویروسی. در ادامه به توضیح هر یک و مزایای آنها پرداخته شده است.
واکسن‌ها
واکسن‌ها از جمله برترین روش‌ها برای پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها هستند. آنها با تحریک سیستم ایمنی به تولید آنتی‌بادی‌ها کمک می‌کنند. به‌عنوان مثال، واکسن آنفولانزا هر ساله توصیه می‌شود تا از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند.
داروهای ضدویروسی
در صورتی که فرد در معرض عفونت باشد یا علائم اولیه عفونت را تجربه کند، داروهای ضدویروسی می‌توانند به کاهش شدت بیماری و مدت آن کمک کنند. این داروها معمولاً باید در مراحل اولیه بیماری مصرف شوند تا مؤثر واقع شوند
| نوع دارو | نام دارو | مزایا | نکات مهم |
| واکسن | واکسن آنفلوآنزا | تقویت سیستم ایمنی، کاهش خطر ابتلا به بیماری | نیاز به تزریق سالانه |
| داروهای ضدویروسی | Oseltamivir (Tamiflu) | کاهش شدت و مدت بیماری، مؤثر در مراحل اولیه | برای بهترین نتیجه، در ۴۸ ساعت اول مصرف شود. |
استفاده از داروهای پیشگیری می‌تواند به‌طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری‌ها و عوارض آنها را کاهش دهد. همچنین، مشاوره با پزشک برای انتخاب مناسب‌ترین روش پیشگیری مناسب و بررسی شرایط فردی حائز اهمیت است. با رعایت نکات بهداشتی و استفاده صحیح از داروها، می‌توان به حفظ سلامت خود کمک کرد.
پیشگیری از سرماخوردگی در کودکان
پیشگیری از سرماخوردگی در کودکان نیازمند رعایت چند نکته مهم است. اول از همه، آموزش شست‌وشوی صحیح دست‌ها به کودکان به‌ویژه قبل از غذا و بعد از رفتن به دستشویی، نقش بسزایی در کاهش انتقال ویروس‌های سرماخوردگی دارد.
دومین نکته، تقویت سیستم ایمنی با تغذیه مناسب است. مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه به‌ویژه پرتقال و کیوی غنی از ویتامین C، به کودکان کمک می‌کند تا بدنشان را در برابر عفونت‌ها محافظت کنند. همچنین، اطمینان از خواب کافی و استراحت مناسب برای کودکان مهم است و از بروز سرماخوردگی در کودکان جلوگیری می‌کند.
به نقل از سایت CDC درمورد پیشگیری از سرماخوردگی در کودکان:
بهترین راه برای جلوگیری از سرماخوردگی، آموزش کودکان به رعایت نکات بهداشتی مانند شستن دست‌ها با صابون و آب، استفاده از دستمال کاغذی هنگام عطسه و سرفه، و پرهیز از تماس نزدیک با افراد مریض است.
پیشگیری از سرماخوردگی در سالمندان
پیشگیری از سرماخوردگی در سالمندان نیازمند توجه ویژه‌ای به نکات بهداشتی و سلامت عمومی است. اولین و مهم‌ترین اقدام، تقویت سیستم ایمنی از طریق تغذیه مناسب است. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها مانند میوه‌ها و سبزیجات تازه به‌ویژه ویتامین C، می‌تواند به افزایش مقاومت بدن کمک کند.
سالمندان باید از تماس نزدیک با افرادی که مبتلا به سرماخوردگی هستند، خودداری کنند. نکته دیگر خواب کافی و استراحت است؛ یک خواب راحت و منظم به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. همچنین فعالیت بدنی متناسب با سن و شرایط جسمی باید در برنامه روزانه قرار گیرد.
در نهایت واکسیناسیون سالانه علیه آنفلوآنزا و مراقبت از بهداشت عمومی می‌تواند به‌طور چشمگیری خطر ابتلا به سرماخوردگی را کاهش دهد. تزریق واکسن سرماخوردگی در بیماران قلبی حتما باید با تشخیص پزشک انجام شود. با رعایت این نکات سالمندان می‌توانند از سلامت خود محافظت کنند.
برای درمان سرماخوردگی باید به پزشکان کدام تخصص مراجعه کرد؟
بهتر است برای درمان انواع سرماخوردگی، به دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. اگر به هر دلیلی به سرماخوردگی مبتلا شدید، در صورت بروز علائم شدید یا طولانی توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید. دکتردکتر به عنوان یک سامانه آنلاین نوبت دهی پزشکان در کنار شما است تا بتوانید به راحتی از متخصص‌های مد نظر خود نوبت مشاوره تلفنی و ملاقات حضوری دریافت کنید.
منابع:
منم با کوچیکترین سرماخوردگی نفسم بالا نمیاد و خیلی عذاب میکشم
عالی و‌مفید