مهم‌ترین اقدامات قبل از زایمان طبیعی و سزارین (تایید شده توسط پزشک)

جلوگیری از اضافه وزن بیش از حد، داشتن شرایط روانی و ذهنی مناسب، ایجاد جوی مثبت قبل از زایمان، مصرف بالای آب آشامیدنی، شرکت در کلاس‌های آمادگی قبل از زایمان و داشتن تغذیه درست، تنها برخی از اقدامات قبل از زایمان هستند؛ حال طبیعی باشد یا سزارین. رعایت هرکدام از این نکات، فراغت راحت‌تری را برایتان به ارمغان می‌آورد.

در ادامه این مطلب از مجله دکتردکتر به بررسی نکات لازم برای آمادگی جسمانی و روانی قبل از زایمان می‌پردازیم. خواندن این مقاله، 6 دقیقه زمان می‌برد و با مطالعه آن، به شرایط و اقدامات لازم قبل از زایمان آگاه می‌شوید؛ با ما همراه باشید.

این مطلب توسط دکتر گوهر جورابلو، متخصص زنان و زایمان سمنان بررسی و تایید شده است.

اقداماتی که باید قبل از زایمان طبیعی و زایمان سزارین انجام داد

به‌صورت کلی، دو نوع عمل زایمان وجود دارد؛ زایمان طبیعی و سزارین. در زایمان طبیعی جنین از طریق وارد آوردن فشار به مهبل به دنیا می‌آید. البته گاهی برای تسهیل فرآیند تولد، در مهبل از وسط به طرف عقب برشی ایجاد می‌کنند. زایمان طبیعی آن هم برای اولین بار، بین 12 تا 16 ساعت طول می‌کشد تا دهانه رحم باز شود اما برای دفعات بعدی، این مدت زمان به 5 تا 6 ساعت تقلیل پیدا می‌کند.

در عمل سزارین هم با ایجاد برشی در دیواره شکم و رحم، جنین را از بدن مادر خارج می‌کنند. این عمل در حالت عادی بیشتر از یک ساعت طول نخواهد کشید.

تشخیص نوع زایمان کاملا بسته به شرایط بدن مادر و با نظر متخصص زنان و زایمان است، هرچند که مادران هم ترجیح خود را در این زمینه مطرح می‌کنند. اما این که زایمانی بی‌دردسر و راحتی داشته باشید یا نه، تا حد زیادی به این بستگی دارد که چه مقدار نکات مهم قبل از زایمان را رعایت کرده‌اید.

این که در دوره‌های آمادگی جسمانی قبل از زایمان شرکت کرده‌اید یا نه، وزن مناسبی دارید یا دچار اضافه وزن بیش از حد شده‌اید، در فضای روانی مناسبی به سر می‌برید و از لحاظ ذهنی آماده زایمان هستید یا مشغله‌های فکری شما را احاطه کرده‌اند، همگی عواملی هستند که روی کیفیت عمل فراغت شما تاثیر می‌گذارند.

از آن جایی که کلید هر اقدام موفق، آگاهی از شرایط موجود بر آن است، ما در ادامه نکات مهم و لازم قبل از زایمان طبیعی و سزارین را به تفکیک برایتان مورد بررسی قرار می‌دهیم و روزشمار مراجعه به پزشک و بستری شدن را با شما به اشتراک می‌گذاریم.

اقدام‌های لازم قبل از زایمان طبیعی

مهم‌ترین اقدامات لازم قبل از زایمان طبیعی در 3 دسته مختلف دسته‌بندی می‌شوند؛ شرکت در کلاس‌های زایمان طبیعی، کسب آرامش ذهنی و جسمی و ورزش برای آمادگی زایمان طبیعی.

شرکت در کلاس‌های زایمان طبیعی

قبل از زایمان طبیعی، حتما در کلاس‌های مخصوص مادران بارداری که قصد دارند فرزند خود را طبیعی به دنیا بیاورند، شرکت کنید. در این کلاس‌ها، آموزش‌هایی در زمینه زایمان و تکنیک‎‌های مدیریت درد زایمان طبیعی همچون تنفس، توانایی تلقین و آرامش را در اختیار مادران خواهند گذاشت.

این کلاس‌ها را می‌توانید تحت نظر پزشک زنان و زایمان شرکت کنید یا در جلساتی که توسط بیمارستان برگزار می‌شود، حاضر شوید. کلاس‌های مجموعه‌ها درمانی، یک جلسه‌ای یا یک هفته‌ای هستند و در آنها اطلاعاتی در مورد درد زایمان طبیعی و راه‌های کمتر کردن آن به مادران داده می‌شود.

کسب آرامش ذهنی و جسمی

کل مدت زمان بارداری را باید در شرایطی آرام و به دور از استرس بگذرانید. حال هر چه به زمان زایمان مخصوصا از نوع طبیعی نزدیک می‌شوید، اجبار حکم فرمایی آرامش بر محیط مادر بیشتر هم می‌شود. جو مثبت و آرامش خیال، هم روی شرایط وضع حمل مادر و هم سلامت جنین تاثیری شگرف می‌گذارد.

برای به‌وجود آوردن چنین شرایطی، روزانه 30 دقیقه پیاده‌روی، شنا، یوگای بارداری، تنفس عمیق و انجام حرکات انعطاف‌پذیری بارداری به مادران باردار کمک ویژه‌ای می‌کند.

ورزش‌های مخصوص برای آمادگی زایمان طبیعی

انجام ورزش‌های مخصوص قبل از زایمان طبیعی، بدن و رحم شما را برای باز شدن آماده می‌کند، ضمن این که فعالیت‌های ورزشی مخصوص بارداری کمک می‌کنند که زودتر به وزن قبل از بارداری بازگردید.

نکته! قبل از انجام حرکات ورزشی در زمان بارداری و برای زایمان طبیعی راحت باید حتما نظر متخصص زنان و زایمان را جویا شوید. با این‌حال برخی از حرکات یوگا که عاری از خطر هستند را معرفی خواهیم کرد.

حرکت دیپ اسکوات

برای شل شدن و کشیده شدن عضلات کف لگن و همچنین کشیده شدن پرینه، حرکت دیپ اسکوات گزینه خوبی است.

برای انجام این حرکت، صاف بایستید و پاهای خود را بیشتر از عرض لگن باز نگه دارید. بعد به به آرامی تا جایی که گنجایش دارید به سمت پایین بروید و دستانتان را در مقابل یکدیگر فشار دهید.

حرکت چهار پا

اگر در روزهای پایانی بارداری هستید و کمردرد به سراغتان آمده، حرکت ورزشی چهارپا می‌تواند به تسکین آن کمک کند.

برای انجام این حرکت، بدن خود را روی زانو و دستانتان قرار دهید. سپس زمانی که چانه خود را به سمت قفسه سینه می‌برید، حرکت بازدم را انجام دهید و پشت خود را به حالت گرد دربیاورید. در انتها، کمر خود را به سمت پایین خم کرده و به سمت بالا نگاه کنید. برای راحتی در انجام این حرکت، می‌توانید از توپ مخصوص یوگا هم استفاده کنید.

حرکت چایلد پوز

حرکت چایلد پوز معمولا برای کشیده شدن عضلات کف لگن و رفع ناراحتی های فیزیکی در دروان بارداری و روزهای منتهی به زایمان توصیه می‌شود.

برای انجام این حرکت، بنشینید. زانو بزنید، بعد از آن به آرامی به سمت جلو خم شوید و دستان خود را طی مدت زمانی طولانی بکشید و در مقابل خود قرار دهید.

نکته! اگر شکمتان بزرگ است، می‌توانید زانوهایتان را بیشتر باز کنید.

توجه! تمام این حرکات باید تحت نظر پزشک یا کارشناس پزشکی ورزشی انجام شوند. همچنین تعداد تکرار حرکات و ست‌ها باید توسط پزشک و با توجه به وضعیت فیزیکی و سلاکتی مادر تعیین شوند.

لازم است این نکات را درباره زایمان طبیعی بدانید:

• در زمان زایمان طبیعی، زمانی که جنین وارد کانال تولد می‌شود، فقط در طول انقباضات، فشار را تجربه خواهید کرد.
• بسته به تشخیص پزشک، برای تجربه زایمان طبیعی بدون درد، اپیدورال (دارویی بی حسی که حدود ۲۰ دقیقه پس از تزریق نمایان اثرش می‌شود) به شما تزریق خواهد شد.
• پیاده‌روی، برقراری رابطه جنسی کنترل شده و مصرف غذاهای تند یا آناناس تا شیرین بیان (به دلیل ترشح پروستاگلاندین؛ این هورمون به القای حالت زایمان کمک می‌کند) به زایمان راحت و کنترل درد زایمان می‌کنند.
• اگر نیازی به زایمان زودرس نباشد، جنین در هفته چهل و یکم به دنیا می‌آید.
• مراقبت اصولی قبل از فراغت، کار را برای مراقبت بعد از زایمان طبیعی راحت‌تر می‌کند.

اقدام‌های لازم قبل از سزارین

سزارین روشی غیرطبیعی برای زایمان است که معمولا مادرها برای داشتن فراغت بدون درد آن را انتخاب می‌کنند. البته گاهی هم وضعیت فیزیکی مادر یا ابتلای او به بیماری‌هایی مانند زگیل یا تبخال تناسلی مادر، راهی جز وضع حمل به روش سزارین را برای پزشک زنان و زایمان نمی‌گذارد.

در روش زایمان سزارین، مادر به صورت کامل یا موضعی بیهوش و بی‌حس می‌شود و در ناحیه شکم و رحمش برش‌هایی زده می‌شود و در نهایت جنین از این طریق متولد می‌شود. برش‌های سزارین معمولا به‌طور افقی و موازی با ناحیه شرمگاهی زده می‌شوند. البته گاهی هم به تشخیص پزشک، برش به‌طور عمودی و از مجاورت ناف تا ناحیه شرمگاهی ایجاد می‌شود.

عمل سزارین برخلاف زایمان طبیعی، درد و فشار زیادی را به مادر تحمیل نمی‌کند اما مدت نقاهت بالاتری دارد. برای همین، توجه به کارهای قبل از زایمان سزارین اهمیت ویژه‌ای دارد. بیشتر توجه‌ها همیشه به سمت مراقبت‌های بعد از سزارین است اما یادتان باشد که با شروع درد، اول به پزشکتان زنگ بزنید و بعد در صورت تایید او به بیمارستانی که از قبل برای زایمان هماهنگ کرده‌اید، مراجعه کنید.

از جمله دیگر مهم‌ترین اقدامات قبل از عمل سزارین عبارتند از:

• ذهنتان را آرام کنید؛
• شیو قبل از سزارین را فراموش نکنید (ناحیه ناف تا خط بیکینی)؛
• از جمله کارهای خانه قبل از زایمان این است که حتما قبل از عمل دوش بگیرید؛
• ناشتا بودن قبل از سزارین اهمیت بسیار زیادی دارد ( از ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از عمل نباید چیزی بخورید یا بنوشید، پر بودن معده باعث ایجاد حالت تهوع و استفراغ در طول زایمان می‌شود)؛
• روزهای قبل از زایمان به‌اندازه کافی مایعات بنوشید؛
• شب قبل از زایمان خواب و استراحت کافی داشته باشید؛
• قبل از عمل ادرار و مدفوع خود را کاملا تخلیه کنید؛
• روز قبل از عمل باید آزمایش خون و ادرار بدهید؛
• حتما فهرست داروها و مکمل‌هایی که مصرف می کنید را به تیم پزشکی که مسئول عمل شما هستند، ارائه دهید؛
• بهتر است قبل از سزارین از لاک و دیگر لوازم آرایشی مخصوص ناخن استفاده نکنید (متخصص بی‌هوشی اتاق عمل باید مرتب از طریق انگشت‌های دستتان شما را از نظر میزان اکسیژن خون بررسی کند)؛
• اگر از زیورآلات استفاده می‌کنید، بهتر است قبل از عمل آنها را دربیاورید؛
• سعی کنید شب قبل از سزارین خود را گرم نگه دارید؛
• نباید قبل از سزارین آرایش کنید؛
• محیط خانه را از قبل برای ورود نوزاد و راحتی دسترسیتان به او آماده کنید؛
• شلوار نخی، چند عدد سوتین و لباس زیرمخصوص و پنبه‌ای و لباس‌های گشاد و راحت برای پوشیدن بعد از عمل آماده کنید.

“bring all your baby items closer to your bed and sofa so you can reach them without getting up”

“تمام وسایل کودک را در نزدیک تخت یا محل استراحت خود در منزل قرار دهید تا بتوانید بدون نیاز به بلند شدن، به آنها دسترسی داشته باشد.”

tommys

آزمایشات قبل از عمل سزارین

آزمایش خون و آزمایش ادرار از جمله تست‌هایی هستند که باید قبل از عمل سزارین آنها را انجام بدهید. این که چه آزمایش‌های خاص دیگری باید قبل از عمل سزارین انجام دهید، دیگر برعهده پزشک است. این دسته از آزمایش‌ها، معمولا خونی هستند و نوع گروه ‌خونی و سطح هموگلوبین (جزء اصلی گلبول‌های قرمز خون) را تعیین می‌کند.

قبل از زایمان چه بخوریم و چه نخوریم؟

قبل از زایمان چه طبیعی و چه سزارین، غذاهای سبک بخورید. با خوردن غذاهای سنگین و حجیم، هم به جنین فشار می‌آید و هم مادر تحت فشار قرار می‌گیرد.

برای تغذیه قبل از زایمان اگر پرهیز غذایی ندارید، غذاهای پروتنئنی هممچون ماست یونانی، کره بادام‌زمینی، شیک پروتئینی، پنیر، غذاهای زودهضم همچون سوپ، میوه‌هایی مثل انگور، تمشک‌ها، طالبی و موز، منابع سریع انرژی‌بخش همچون عسل و آب نارگیل میل کنید.

همچنین مصرف مکمل‌های مخصوص دوران بارداری را فراموش نکنید هرچند که برای خوردن آنها، حتما باید با پزشک هماهنگ کنید.

در عوض از خوردن غذاهایی همچون فست فودها، غذاهای چرب، شیرینی و محصولات خوراکی و صنعتی، غذاهای حساسیت‌زا و انواع سس‌ها بپرهیزید.

جدول‌ اطلاعات مهم قبل از زایمان

قبل از زایمان اطلاعات مختلف زیادی وجود دارد که باید از آنها مطلع شوید؛ آرامش خود را حفظ کنید زیرا پزشک متخصص زنان و زایمان هر آنچه لازم است به صورت عمومی و خاص نسبت به وضعیت خود و جنینتان را بدانید، به شما خواهد گفت. اگر در هفته‌های ابتدایی بارداری هستید و به دنبال متخصص هستید، می‌توانید با استفاده از امکان نوبت دهی دکتر پلتفرم آنلاین دکتردکتر، لیست کاملی از بهترین متخصصصان زنان و زایمان شهرتان را مشاهده کرده و نوبت خود را رزرو کنید.

اما برای بالا بردن اطلاعتتان از روند زایمان، خوب است که جداول زیر را هم مشاده کنید:

جدول علائم عمومی زایمان

در جدول زیر، مهم‌ترین علائم قطعی قبل از زایمان را آورده‌ایم:

جدول زمان‌بندی زایمان

زمان‌بندی وضع حمل برای انواع مختلف زایمان را در جدول زیر آورده‌ایم:

سوالات متداول اقدامات قبل از زایمان