گل مژه یا جوش داخل چشم نوعی برآمدگی قرمز دردناک روی لبه پلک است. این برآمدگی زمانی به‌وجود می‌آید که یک غده کوچک چربی در نزدیکی مژه مسدود و عفونی شود. گل مژه مشکل بسیار رایجی است و معمولا جای نگرانی ندارد. در بیشتر موارد، این جوش خودبهخود از بین می‌رود. اگر هم از بین نرفت، از پارچه‌ای گرم و تمیز برای تسکینش استفاده کنید. در صورت تداوم حضور جوش به چشم‌پزشک مراجعه کنید تا در صورت نیاز، با روش‌هایی مانند تخلیه در مطب به رفع مشکل کمک کند.
در این مقاله از علت جوش چرکی داخل چشم، انواع و درمان‌هایش می‌خوانید. برای مطالعه این مطلب هم به ۴ دقیقه زمان نیاز دارید.
اگر سوالی در رابطه با جوش داخل چشم دارید، می‌توانید در انتهای همین صفحه و در قسمت نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.
جوش زدن داخل چشم نشانه چیست؟
جوش داخل چشم عفونتی باکتریایی است که یک یا چند غدد کوچک نزدیک پایه مژه را درگیر می‌کند. این عارضه با درد و ناراحتی همراه است. برجستگی قرمز دردناک گاهی در لبه پلک ظاهر می‌شود و ممکن است شبیه جوش‌های آکنه به نظر برسد.
اگر شرایط خاصی مانند بلفاریت، شوره سر، روزاسه، دیابت یا سطوح بالای کلسترول بد دارید، بیشتر در معرض خطر ابتلا به جوش‌زدن در چشم هستید.
در بیشتر موارد، گل مژه طی چند هفته به‌خودی‌خود از بین می‌رود. اگر بعد از هفته دوم، این مشکل به طور طبیعی حل نشود، باید برای مشاوره با یک متخصص چشم تماس بگیرید.
انواع جوش داخل چشم
دو نوع جوش داخل چشمی وجود دارد:
- جوش خارجی؛ این‌ها در قسمت بیرونی پلک بالا یا پایین ایجاد می‌شوند. گل مژه‌های خارجی رایج‌ترین نوع جوش چشمی هستند و معمولا به‌دلیل عفونت در فولیکول مژه به‌وجود می‌آیند.
- جوش داخلی؛ این‌ها روی هریک از پلک‌های داخلی (رو به کره چشم) تشکیل می‌شوند. گل مژه داخلی معمولا به‌دلیل عفونت در غده داخلی پلک به‌وجود می‌آید. منظور همان غده‌ای است که برای مرطوب نگه‌داشتن پلک، چربی تولید می‌کند.
جوش معمولا روی پلک یکی از چشم‌ها ایجاد می‌شود اما امکان دارد که هر دو چشم هم درگیر آن شوند.
علائم جوش زدن داخل چشم
علائم و نشانه‌های گل‌مژه یا جوش داخل چشم عبارت‌اند از:
- درد پلک
- تورم پلک
- قرمزی و برآمدگی لبه پلک و نواحی آن
بیماری دیگری که باعث التهاب پلک می‌شود، شالازیون (chalazion) است. شالازیون زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از غدد کوچک چربی نزدیک مژه‌ها مسدود می‌شود. بر خلاف گل‌مژه، شالازیون معمولا دردناک نیست و بیشتر در قسمت داخلی پلک برجسته می‌شود. درمان برای هر دو بیماری مشابه است.
علت جوش زدن داخل چشم
علت جوش‌های ریز داخل پلک چشم، عفونت غدد چربی در پلک است. در بیشتر موارد، باکتری استافیلوکوک باعث بروز عفونت می‌شود. موارد زیر هم در به‌وجودآمدن چنین عارضه‌ای نقش دارند:
- روزاسه، نوعی بیماری پوستی
- ضدعفونی‌نکردن لنزهای تماسی
- پاک‌نکردن آرایش چشم در زمان خواب
- لمس صورت و چشم‌ها با دست نشسته
- بلفاریت یا همان التهاب مزمن در امتداد لبه پلک
جوش داخل چشم کودکان
همان‌طور که پیش‌تر هم گفته شد، غدد حوالی چشم با چربی قدیمی، سلول‌های مرده پوست و باکتری‌ها مسدود می‌شوند. نتیجه برآمدگی در پلک بالا یا پایین است که می‌تواند بسیار ملتهب و قرمز شود.
وقوع چنین چیزی در کودکان هم امکان‌پذیر است اما بسامد و شیوع کمتری نسبت به بزرگسالان دارد، چون چربی غدد بزرگسالان غلیظ‌تر از کودکان و بیشتر مستعد انسداد است.
جوش ابله مرغان داخل چشم
هرپس زوستر (عامل آبله مرغان یا زونا) ویروسی است که می‌تواند چشم‌ها را هم درگیر کند. زمانی که چنین عارضه‌ای رخ می‌دهد، بیماری با عنوان هرپس چشم شناخته می‌شود.
پیشگیری از ایجاد جوش در چشم
برای پیشگیری از عفونت و ایجاد جوش داخل چشم به نکات زیر دقت کنید:
| دست‌هایتان را بشویید | دست‌های خود را با آب گرم و صابون بشویید یا از ضدعفونی‌کننده‌های الکلی چندین بار در روز استفاده کنید. به چشم‌هایتان زیاد دست نزنید. |
| مراقب لوازم آرایش باشید | با دورریختن لوازم آرایشی قدیمی، خطر ابتلا به عفونت‌های مکرر چشم را کاهش دهید. لوازم آرایشی خود را با دیگران به اشتراک نگذارید. |
| از تمیزبودن لنزهای تماسی خود اطمینان حاصل کنید | اگر از لنزهای تماسی استفاده می‌کنید، قبل از دست‌زدن به آن‌ها، دست‌هایتان را کاملا بشویید و توصیه‌های پزشک را در مورد ضدعفونی‌کردن لنزها رعایت کنید. |
| از کمپرس گرم استفاده کنید | اگر قبلا گل‌مژه داشته‌اید، استفاده منظم از کمپرس گرم می‌تواند به جلوگیری از عود یا همان بازگشت آن کمک کند. |
| بلفاریت را مدیریت کنید | اگر بلفاریت دارید، دستورالعمل‌های پزشک را برای مراقبت از چشمان خود دنبال کنید. |
درمان جوش داخل چشم
گل مژه معمولا در عرض ۱ تا ۲ هفته خودبهخود از بین می‌رود. برای بهبودی سریع‌تر و کاهش درد و تورم می‌توانید نکات زیر را هم رعایت کنید:
- کمک‌گرفتن از کمپرس گرم
- استفاده از چای سبز کیسه‌ای
- تمیزکردن پلک‌ها
کمک‌گرفتن از کمپرس گرم
یک دستمال تمیز و گرم را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، ۳ تا ۵ بار در روز روی پلک بمالید. دستمال را با خیساندن آن در آب گرم دوباره گرم کنید و روی چشم بگذارید.
استفاده از چای سبز کیسه‌ای
بسیاری از مردم بر این باورند که استفاده از چای سبز کیسه‌ای به عنوان کمپرس چشم به درمان جوش ریز داخل پلک چشم کمک می‌کند. این نوع چای دارای خواص ضدباکتریایی است و تحقیقات نشان داده‌اند که آنتی اکسیدان طبیعی موجود در چای، دیواره سلولی باکتری را می‌شکند و آن را از بین می‌برد. با این وجود، بهتر است که درباره استفاده از چنین راه‌کاری با متخصص چشم مشورت کنید.
پلک‌ها را تمیز کنید
به‌آرامی، ترشحات چشم را با محلول پاک‌کننده ملایم و متشکل از نصف شامپو بچه و نصف آب پاک کنید. با این کار، به سریع‌ترشدن روند بهبودی کمک خواهید کرد.
به این نکات هم برای بهبودی جوش داخل چشم دقت کنید:
- جوش را فشار ندهید.
- پلک را لمس نکنید و نمالید.
- از آرایش چشم یا استفاده از لنز خودداری کنید.
درمان‌های پزشکی جوش داخل چشم
در برخی از موارد، پزشکان باید برای درمان جوش داخل چشم مداخله کنند. آن‌ها با ایجاد برشی کوچک اقدام به تخلیه جوش با بی‌حسی موضعی می‌کنند.
- پماد برای جوش داخل چشم؛ ممکن است، متخصصان پماد آنتی‌بیوتیکی را برای استفاده روی پلک تجویز کنند.
- قطره برای جوش داخل چشم؛ در برخی موارد نیاز به استفاده از قطره‌های چشمی آنتی بیوتیکی وجود دارد.
گاهی‌اوقات، آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی برای بیمارانی استفاده می‌شود که اطراف چشمشان عفونی شده است. مصرف آنتی‌بیوتیک خوراکی پس از ایجاد برش برای تخلیه جوش هم تجویز می‌شود. امکان دارد که برخی از متخصصان تشخیص بدهند، تزریق استروئید به جوش جهت کاهش تورم پلک مفید است.
سوالات متداول جوش داخل چشم
جوش داخل چشم دردناک است و ظاهر صورت را مخدوش می‌کند اما در بیشتر موارد خطرناک نیست. بااین‌حال، یادتان باشد که چشم عضو حساسی است و باید با مراقبت و رعایت بهداشت به بهبود جوش پلک‌ها کمک کنید.
جوش‌های داخل چشم و پلک معمولا خودبهخود درمان می‌شوند اما استفاده از کمپرس گرم و تمیزکردن پلک‌ها به بهبود کمک می‌کنند. در صورت نیاز هم چشم‌پزشک از روش تخلیه جوش و تجویز قطره و پماد آنتی‌بیوتیک بهره می‌برد.
کمپرس آب گرم و استفاده از چای سبز کیسه‌ای برای تسکین و التیام توصیه می‌شود اما باید نظر پزشک را درباره وضعیت خودتان جویا شوید.
بهبود جوش چشمی معمولا یک تا دو هفته طول می‌کشد.
منابع:
