یکی از روش‌های جدید جراحی، عمل لاپاراسکوپی است که تقریبا بیش از سه دهه است که توسط پزشکان برای بررسی درمان بسیاری از بیماری‌ها مانند اختلالات کبدی، تومور و توده‌های شکمی و غیره استفاده می‌شود. یکی از این استفاده‌های این روش، لاپاراسکوپی رحم و تخمدان است که حالا یکی از راه‌های درمانی مهم بیماری‌های زنان به شما می‌رود.
از مزایای عمل لاپاراسکوپی می‌توانیم به ایجاد زخم‌های کمتر در بدن اشاره کنیم؛ این کار روشی کاربردی و ایمن برای عمل‌های مختلف است. در ادامه شما را به طور کامل با این نوع از عمل آشنا خواهیم کرد اما به این مورد توجه داشته باشید که تجویز چنین عملی تنها باید توسط متخصص زنان در تهران و دیگر شهرهای ایران انجام شود.
در ادامه این مطلب از مجله دکتردکتر با ما همراه باشید زیرا قصد داریم تا به شما نشان دهیم که عمل برداشتن رحم و تخمدان با لاپاراسکوپی چگونه امکان‌پذیر است.
لاپاراسکوپی رحم و تخمدان چیست؟
گاهی اوقات به جای ایجاد برش بزرگ برای انجام عمل‌های جراحی عمیق در ناحیه شکم و لگن، از روش جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان استفاده می‌شود. در این عمل پزشک برش‌های کوچکی در ناحیه شکم ایجاد کرده و سپس لاپاراسکوپ را که شامل میله‌ای باریک با دوربین در انتهای آن است، وارد نواحی داخلی شکم و لگن می‌کند و معاینات تشخیصی یا عمل جراحی خود را با این روش انجام می‌دهد.
از عمل لاپاراسکوپی رحم و تخمدان جهت بررسی مشکلات رحم، خارج کردن کیست تخمدان، بررسی رحم و تخمدان برای اطلاع از وجود سرطان تخمدان در این نواحی، برداشتن رحم و تخمدان ( هیسترکتومی رحم و تخمدان)، درمان فیبروم رحمی، درمان کیست تخمدان، رفع مشکلات حاملگی خارج از رحم و غیره استفاده می‌شود. در جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان، پزشک برای جلوگیری از احساس درد در بیمار، از بیهوشی عمومی استفاده می‌کنند.
سپس در ناحیه ناف بیمار برش‌هایی را ایجاد کرده و ابزار‌های لوله مانند و باریک را از راه آن برش‌ها وارد بدن می‌کند. دوربینی که در سر این لوله‌ها قرار دارد، از وضوح بسیار بالایی برخوردار بوده و تصاویر آن روی مانیتور به نمایش در می‌آید.
گاهی اوقات متخصصان برای مشاهده بهتر اعضای بدن، گاز نیتروژن یا دی اکسید کربن را در حفره شکمی منتشر می‌کنند تا اعضای بدن از دیواره شکم جدا شوند و عمل جراحی با دقت بیشتری صورت بگیرد. در انتها پس از اتمام جراحی، گاز وارد شده را تخلیه کرده و محل برش‌ها را بخیه می‌زنند.
این عمل از ۳۰ دقیقه تا ۳ ساعت زمان می‌برد و این موضوع کاملا به وضعیت جسمانی بیمار و شرایط عمل بستگی دارد.
یکی از مشکلاتی که با لاپاراسکوپی قابل تشخیص است آندومتریوز رحم است که در مقاله آندومتریوز چیست مجله دکتردکتر آن را به شکل کامل بررسی کردیم.
گاهی به دلیل مشخص نبودن علت دردهای لگنی مانند گرفتگی قاعدگی از لاپاراسکوپی استفاده می‌شود.
لاپاراسکوپی با جراحی باز چه فرقی دارد؟
بین جراحی باز و لاپاراسکوپی تفاوت‌های زیادی وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
1. میزان دقت در عمل
در جراحی باز گاهی اوقات ممکن است پزشک دید خوبی نداشته و به اندام‌های مجاور آسیب برساند. در مقابل در عمل لاپاراسکوپی دست‌ها در عمل دخالت ندارند و دوربین از وضوح بسیار بالایی برخوردار است و جراحی با دقت زیادی انجام می‌شود. این موضوع باعث می‌شود آسیب به اندام‌ها به حداقل برسد.
2. میزان درد و چسبندگی
در صورتی که پزشک به طور کامل بیمار را مورد ارزیابی قرار دهد و جراحی لاپاراسکوپی را برای او مناسب بداند، بهترین کار انجام لاپاراسکوپی است؛ زیرا میزان درد و چسبندگی در ناحیه برش‌های این عمل کمتر از جراحی باز بوده و برش‌ها سریع بهبود می‌یابند.
3. اندازه برش و مدت زمان بهبود
بزرگ‌ترین تفاوتی که میان عمل لاپاراسکوپی رحم و تخمدان با جراحی باز وجود دارد، در اندازه برش‌هایی است که در ناحیه شکم مخصوصا در زمینه درمان فیبروم ایجاد می‌شود.
معمولا در جراحی باز پزشک برای این‌که بتواند روی تمام نواحی دید کافی داشته باشد، برش‌های ۶ تا ۳۰ سانتی روی شکم ایجاد می‌کند که این موضوع مراقبت‌های بعد عمل را نیز سخت‌تر خواهد کرد.
این درحالیست که پزشک در لاپاراسکوپی تنها ۲ تا ۴ برش نیم الی یک سانتی‌متری در شکم بیمار ایجاد خواهد کرد که در بیشتر اوقات به بخیه نیاز ندارند و با زدن گیره، خون آن‌ها بند می‌آید. پس برای بهبود بیمار تنها ۲ تا ۴ روز زمان لازم است و بعد از آن بیمار به فعالیت‌های عادی خود ادامه خواهد داد.
اقدامات قبل از برداشتن رحم و تخمدان با لاپاراسکوپی
به علت حساس بودن عمل لاپاراسکوپی مخصوصا برای سرطان دهانه رحم، لازم است قبل از انجام این عمل اقداماتی انجام دهید تا نتایج مطلوبی را به دست آورید. اقداماتی همچون:
- همراه نداشتن زیورآلات و جواهرات
- انجام عمل لاپاراسکوپی پس از پایان دوره قاعدگی
- عدم مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند ایبوپروفن، آسپرین و وارفارین طبق دستور پزشک
- عدم مصرف خوراکی ۱۲ ساعت قبل از عمل
- عدم مصرف مواد مخدر
- حضور به موقع در روز جراحی
- انجام آزمایش، چکاپ و عکسبرداری همچون سی تی اسکن
- ترک سیگار
- تخلیه مثانه قبل از عمل
- استفاده از داروی تخلیه روده طی چند ساعت تا یک روز قبل از لاپاراسکوپی به دستور پزشک
از لاپاروسکوپی برای درمان مشکلاتی مانند تورشن تخمدان نیز استفاده می‌شود.
مزایای جراحی لاپاراسکوپی کیست تخمدان
لاپاراسکوپی تکنیکی نوین جهت جراحی شکم و لگن برای فیبروم رحمی است که نسبت به سایر جراحی‌ها فواید زیادی دارد. از جمله:
- در لاپاراسکوپی برش‌های کوچکی در ناحیه شکم ایجاد می‌شود و این موضوع به زیبا ماندن آن کمک می‌کند.
- در جراحی لاپاراسکوپی پزشک برای جراحی دید بهتری خواهد داشت و جراحی با دقت بیشتری انجام می‌شود.
- میزان هزینه‌های دارو و مسکن کاهش می‌یابد.
- این جراحی دوره نقاهت کوتاه‌تری دارد و بهبودی سریع‌تر صورت می‌گیرد.
- بیمار در این جراحی نسبت به جراحی باز درد کمتری احساس خواهد کرد.
- احتمال دچار شدن به عفونت بسیار کمتر است.
- در ناحیه شکم چسبندگی ایجاد نمی‌شود.
- از ایجاد فتق جلوگیری می‌شود.
- بیمار سریع‌تر از بیمارستان ترخیص می‌شود.
- کاهش خطر خونریزی
استفاده از لاپاراسکوپی تخمدان یک روش درمان تنبلی تخمدان نیز می‌باشد که می‌تواند از ناباروری و بروز یائسگی زودرس پیگیری کند.
عوارض و خطرات احتمالی لاپاراسکوپی
بدون شک می‌دانید هر عمل جراحی با وجود داشتن مزایای فراوان، عوارض کوتاه مدت یا بلند مدت خواهد داشت. جراحی لاپاراسکوپی رحم و تخمدان نیز علاوه بر داشتن مزایای عالی، احتمالا با عوارضی نیز همراه خواهد بود که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- بروز عفونت لگن، مثانه و محل جراحی
- لخته شدن خون
- بروز واکنش‌های آلرژیک
- خونریزی و آسیب به عروق خونی و آسیبهای عصبی
- آسیب وارد شدن به دیگر اعضای بدن همچون مثانه، روده و کبد
- بروز مشکلات ادراری
- ایجاد مشکلات مربوط به بیهوشی
- ایجاد آسیبهای عصبی
اقدامات پس از برداشتن رحم و تخمدان با لاپاراسکوپی
پس از انجام لاپاراسکوپی لازم است برای تسریع در بهبودی، اقداماتی انجام گیرد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
- از مصرف غذا‌هایی که ناراحتی معده را به دنبال دارند، پرهیز کنید.
- تا یک ماه از عمل، از رانندگی خودداری کنید؛ زیرا در این مدت بدن ترمیم شده و نباید فشار زیادی به شکم و لگن وارد شود.
- برای کاهش یبوست غذاهای ساده و دارای فیبر مانند: سوپ، آب سیب، نان و غیره مصرف کنید و تا ۱۰ روز از خوردن غذاهای نفخ آور خودداری کنید.
- تا مدت ۲ ماه از انجام ورزش‌های سنگین مانند دوچرخه سواری، شنا، ورزش شکمی امتناع کنید. اما انجام پیاده روی اشکالی ندارد.
- رفتن به داخل وان حمام و جکوزی آب گرم تا دو ماه ممنوع است.
- حداقل تا ۷ روز پس از عمل لاپاراسکوپی استراحت کنید و پس از آن فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهید.
- از مصرف نوشیدنی‌های گازدار و الکلی خودداری کنید.
- برای داشتن رابطه جنسی پس از عمل لاپاراسکوپی طبق دستور پزشک عمل کنید. گاهی اوقات تا ۳ ماه پس از عمل باید از انجام رابطه جنسی خودداری کنید. پس بهترین کار مشورت با پزشک معالج است.
- جهت جلوگیری از عفونت، مصرف مسکن و داروهای تجویز شده الزامی است.
- در صورتی که علائمی همچون: تب، تعریق سرد، تنگی نفس، عدم دفع ادرار، تورم افزایشی در دست و پا را مشاهده کردید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
در صورتی که به پزشک مراجعه کردید و طبق نظر ایشان به عمل لاپاراسکوپی رحم و تخمدان نیاز داشتید، حتما طبق دستور پزشک عمل کنید. پس از انجام جراحی نیز ۲۴ ساعت اول بسیار مهم است.
پس توصیه می‌کنیم در این بازه زمانی حتما در بیمارستان بمانید. پس از مرخص شدن از بیمارستان، در صورت مشاهده علائم زیر حتما پزشک را مطلع کنید:
- یبوست
- افزایش دمای بدن به ۳۸ درجه سانتی‌گراد یا بیشتر
- لرز و استفراغ شدید یا مداوم
- افزایش درد در ناحیه شکم
- مشاهده علائمی همچون: قرمزی، درد، تورم، خونریزی یا ترشح در اطراف زخم‌ها
- خروج ترشحات غیر طبیعی از واژن یا خونریزی واژینال
- ایجاد درد و تورم در یکی از پاها
- احساس سوزش هنگام ادرار
- بارداری خارج از رحم
لاپاراسکوپی عملی آسان و سریع است، نسبت به آن دافعه نداشته باشید!
بدون شک ابزار‌ها و تکنیک‌های لاپاراسکوپی با گذشت زمان بهبود پیدا کرده و میزان عوارض آن کاهش می‌یابد و انجام جراحی‌های پیچیده‌تر امکان پذیر خواهد شد. ما در این مطلب به طور کامل به بررسی عمل برداشتن رحم و تخمدان با لاپاراسکوپی پرداختیم و شما را با مزایا و خطرات آن آشنا کردیم. برای مشاوره می‌توانید از طریق نوبت دهی آنلاین پلتفرم دکتردکتر وقت پزشک بگیرید.
در صورتی که شما تجربه چنین عملی را داشته‌اید، خوشحال می‌شویم تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.
سلام مادرم ۶۹ ساله هستن فشار خون و دیابت دارن اما کنترل میشن و تحت نظر دکترهاشون هستن اما دکتر زنان گفتن لاپاروسکوپی رحم انجام بدن و رحم رو دربیارن و بیهوشی هست من دخترشون هستم و نگرانم میشه راهنمایی کنید ممنون میشم🙏