بهترین میوه‌ها برای سرماخوردگی و گلودرد؛ درمانی خانگی و خوشمزه

شروع فصل سرما با همه قشنگی‌هایش یک ایراد اساسی دارد، آن هم شروع سرماخوردگی‌ها و آبریزش‌های بینی و گلودرد و دردسرهای آن است. سرماخوردگی، آن‌قدر بیماری رایجی شده که بیشترمان برای درمانش یک‌پا پزشک متخصص شده‌ایم.

از مصرف میوه برای سرماخوردگی و گلودرد بگیر، تا پختن آش‌ها و سوپ‌های مخصوص سرماخوردگی و شلغم پخته و انواع و اقسام دمنوش‌ها و نوشیدنی‌ها، که انصافاً هم کارساز هستند و شاید حتی بهتر از بعضی داروها اثر می‌کنند.

موضوع این مطلب از دکتردکتر را به معرفی میوه‌های مفید برای سرماخوردگی و گلودرد اختصاص داده‌ایم. اگر سرماخوردگی‌تان جزئی است که با همین میوه‌ها می‌توانید دوره آن را سپری کرده و بهبود پیدا کنید، اما اگر احساس می‌کنید حال‌تان چندان خوب نیست، در کنار خوردن میوه و سوپ و دمنوش، مراجعه به یک دکتر گوش، حلق و بینی را هم در اولویت بگذارید.

معرفی چند میوه برای سرماخوردگی

مصرف میوه، در حالت کلی با توجه به خواص و ویتامین‌های فراوانی که برای بدن تامین می‌کند، نه فقط برای سرماخوردگی، که برای بهبود اغلب بیماری‌ها خوب است. بااین‌حال خواص برخی از آن‌ها به گونه‌ای است که بیشترین تاثیر را در بهبودی بیماران سرماخورده و دارای گلودرد دارند.

در این بخش، تاثیرگذارترین گروه میوه برای سرماخوردگی و گلودرد را معرفی می‌کنیم:

پرتقال، گل سرسبد مرکبات

معروف‌ترین میوه گروه مرکبات، که محبوب دل ما ایرانی‌ها هم هست و پای ثابت میوه‌خوری‌هایمان، پرتقال است. این نارنجی دوست‌داشتنی علاوه بر این‌که خوش‌رو و خوشمزه است، خواص زیادی هم دارد. پرتقال و در حالت کلی مرکبات، سرشار از ویتامین C هستند و به همین دلیل نیز به تقویت سیستم ایمنی بدن شما کمک می‌کنند.

با توجه به این‌که بدن، قابلیت ذخیره‌سازی ویتامین C را در خود ندارد، لازم است به‌صورت روزانه از این میوه خوشمزه استفاده کنید.

اگر حتی اهل آبمیوه هم نباشید، مطمئناً به آب‌پرتقال نه نمی‌گویید. یک ایرانی اصیل، لاکچری‌ترین و سالم‌ترین صبحانه‌اش با یک لیوان آب پرتقال شروع می‌شود. همین یک لیوان آب پرتقال، حدود  124 میلی‌گرم ویتامین C را تأمین می‌کند، که 165 درصد مصرف روزانه ویتامین C برای زنان و حدود 140 درصد نیاز به ویتامین C در مردان است.

البته، اگر گلودرد دارید، سعی کنید مصرف پرتقال را محدود کرده و درعین‌حال، حتماً از پرتقال‌های شیرین استفاده کنید تا باعث تحریک بیشتر گلو، گلودرد و سرفه نشوید.

لیموشیرین

لیموشیرین، دومین میوه برای سرماخوردگی و گلودرد است. لیموشیرین نیز از گروه مرکبات است و می‌تواند با رساندن حجم بالایی از ویتامین C به بدن شما، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و ویروس‌های مزاحم سرماخوردگی را از آن بیرون کند.

البته، لیموشیرین علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن، به بهبود تنفس و رفع سرفه هم کمک می‌کند و انتخاب خیلی خوبی برای فصل سرما است.

گریپ‌فروت

گریپ‌فروت، همان‌قدر که از نظر ظاهری شبیه پرتقال است، به لحاظ خواص هم مثل آن عمل می‌کند. سومین میوه از گروه مرکبات، گریپ‌فروت، سرشار از ویتامین C است و انتخاب خوبی برای کسانی است که سرما خورده‌اند، گلودرد دارند یا سرفه می‌کنند.

سیب؛ میوه عشق

سیب، میوه دیگری است که می‌تواند در کنار مرکبات به بهبود سرماخوردگی و گلودرد کمک کند. حتما آن ضرب‌المثل انگلیسی معروف را شنیده‌اید که می‌گوید:

An apple a day, keeps the doctor away

ترجمه: روزی یک سیب بخور و از دکتر دور بمان…

واقعاً هم همین‌طور است. علاوه بر معرفی سیب به‌عنوان بهترین میوه برای سرماخوردگی و گلودرد، این میوه، به دلیل وجود ماده شیمیایی به نام فلاونوئید، ریسک بروز بیماری‌های قلبی، سرطان و دیابت را نیز به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.

علاوه‌‌براین، سیب حاوی مقادیر زیادی کربوهیدرات، ویتامین و مواد معدنی مفید است و خوردن آن کالری زیادی را وارد بدن می‌کند. به همین دلیل است که بسیاری از افراد، سیب را به‌ عنوان یک میان‌وعده غذایی یا حتی به‌‌عنوان صبحانه استفاده می‌کنند.

کیوی

اگر به دنبال میوه‌ای می‌گردید که در تامین ویتامین C دست پرتقال را از پشت بسته باشد، کیوی را انتخاب کنید. میزان ویتامین C موجود در کیوی، تقریباً دو برابر پرتقال است و به همین دلیل مصرف آن می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سرماخوردگی‌ها کمک زیادی بکند. علاوه بر ویتامین C، ویتامین E نیز در این میوه فراوان است.

با توجه به این‌که ویتامین‌های C و E، آنتی‌اکسیدان هستند، در کنار تقویت سیستم ایمنی بدن، از بروز مشکلات و بیماری‌ها در بدن نیز جلوگیری می‌کنند. اگر فشارخون دارید، حتما در برنامه روزانه خود از کیوی استفاده کنید. این میوه حتی کالری بالایی هم ندارد و انتخاب خوبی برای کسانی است که رژیم‌‌های لاغری دارند.

زغال‌اخته

زغال‌اخته‌ها سرشار از ویتامین‌های مفید برای سرماخوردگی و گلودرد هستند و در عین حال، به عنوان آنتی‌اکسیدان نیز عمل کرده و از بروز بسیاری از بیماری‌ها در بدن جلوگیری می‌کنند. نگاه به جثه ریزش نکنید! همین زغال‌اخته با این قد و هیکل بسیار سیرکننده است و به شما کمک می‌کند تا سالم بمانید و سالم زندگی کنید.

هندوانه

هندوانه، بر خلاف ظاهر آرام و آبکی‌اش، سرشار از ویتامین‌ها است. شاید مثل همان ضرب‌المثلی که در مورد خربزه وجود دارد (فکر نان کن که خربزه آب است!!)، خیلی‌ها تصور می‌کنند هندوانه فقط آب است اما باید بگوییم که هندوانه، علاوه بر آب، ویتامین‌های زیادی هم دارد.

یکی از مهم‌ترین خواص هندوانه، وجود آنتی‌اکسیدان لیکوپن در آن است که به پیشگیری از بروز بیماری‌های مختلف در بدن کمک کرده و التهاب‌های سیستم تنفسی و آلودگی‌های آن را کاهش می‌دهد. به همین دلیل است که وقتی سرما می‌خورید، با خوردن یک قاچ هندوانه یا نوشیدن یک لیوان آب آن، احساس بهتری هنگام تنفس دارید و گلودردتان بهتر می‌شود.

آناناس

آناناس نیز به‌عنوان یک میوه برای سرماخوردگی، خواص زیادی دارد. یکی از مهم‌ترین خاصیت‌های این میوه گرمسیری و ترد، خواص ضدالتهابی آن است. این خواص باعث می‌شوند تا آناناس، به درمان سرماخوردگی کمک کند. این میوه با تقویت سیستم ایمنی بدن و درعین‌حال کاهش التهابات ناشی از سرماخوردگی، کمک می‌کند تا احساس بهتری داشته باشید و سریع‌تر بهبود پیدا کنید.

توت‌فرنگی

توت‌فرنگی بهترین میوه برای ریه‌های شما است. این میوه، به این دلیل که منبع غنی کربوهیدرات و ویتامین C است، گزینه‌ای مناسب برای کسانی است که سرما خورده‌اند و در ریه‌های خود التهاب دارند.

لبو

لبو سرشار از ویتامین C، فیبر، موادمعدنی و آنتی اکسیدان است و به همین دلیل استفاده از آن هنگام سرماخوردگی می‌تواند تاثیر زیادی روی بهبودی شما داشته باشد. این میوه پرخاصیت، با تولید آنتی‌بادی‌ها و تحریک گلبول‌های سفید، کمک می‌کند تا روند بهبودی سرماخوردگی سریع‌تر شده و سیستم ایمنی بدن به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کند.

انار

آنتی ویرال، آنتی اکسیدان و ویتامین C، موادی هستند که در افزایش سیستم ایمنی بدن تاثیر زیادی دارند و هر سه این مواد، به میزان زیاد در انار یافت می‌شوند. از طرف دیگر، بهبود بیماری‌های گوش و حلق و بینی، برطرف شدن ترشحات پشت حلق، علایم آلرژی و بیماری‌های میکروبی نیز از دیگر هنرنمایی‌های این صد دانه یاقوتی است که همه ما عاشقش هستیم.

هرچند که خوردن انار، یک جمع خانوادگی گرم می‌خواهد، با یک مادربزرگ مهربان که انارها را دون کرده باشد، اما آن‌قدر خاصیت این میوه زیاد است که اگر این امکانات را هم ندارید، از خوردنش غافل نشوید. حتی اگر می‌توانید، انار پخته هم میل کنید. انار پخته به بهبود عفونت‌های ناشی از سرماخوردگی، مثل گلودرد، گوش‌درد و عفونت ریه کمک می‌کند.

خرمالو

خرمالو هم یک میوه برای سرماخوردگی است که به دلیل داشتن ویتامین C، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به بهبود سرماخوردگی کمک می‌کند. این میوه، میزان هیستامین بدن که عامل آبریزش بینی و چشمان است را به شکل قابل توجهی کاهش داده و از طرف دیگر، با افزایش گلبول‌های سفید در خون، با بیماری‌های میکروبی، ویروسی و قارچی مبارزه می‌کند.

اگر از خرمالوی تازه رسیده استفاده کنید، متوجه تاثیر آن روی بهبود گلودرد و سرفه و باز شدن راه‌های تنفسی‌تان خواهید شد.

نارنگی

نارنگی، دشمن سرسخت خلط گلو است. البته باید توجه داشته باشید تا از نارنگی‌های شیرین استفاده کنید. نارنگی‌های ترش، بیشتر باعث تحریک گلو شده و باعث می‌شوند سرفه کنید. داشتن ویتامین C در این میوه نیز باعث شده است تا به دلیل تقویت سیستم ایمنی بدن، انتخاب خوبی برای روزهای سرماخوردگی باشد.

لیموترش

درست مثل لیموشیرین، لیموترش هم سرشار از ویتامین C است. وقتی دچار سرماخوردگی شده‌اید، کافی است آب چند عدد لیموترش را با مقداری عسل در آب ولرم حل کرده و نوش‌جان کنید. معجزه می‌کند. به‌علاوه، وقتی برای سرماخوردگی سوپ یا آش تهیه می‌کنید، حتما از لیموترش هم استفاده کنید؛ هم غذا را خوشمزه‌تر می‌کند و هم به تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبودی سریع‌تر کمک می‌کند.

میوه برای سرماخوردگی کودکان

این نکته را باید در نظر داشت که مهم‌ترین عامل در بهبود سرماخوردگی کودکان، ویتامین‌هایی است که در طول بیماری وارد بدن آن‌ها می‌شود. درواقع، این ویتامین‌های موجود در غذاها و میوه‌ها است که سرماخوردگی کودکان و بزرگسالان را درمان می‌کند.

ویتامین‌هایی که کودک هنگام سرماخوردگی باید دریافت کند عبارتند از:

• پروبیوتیک‌ها
• زینک (روی)
• پروتئین
• ویتامین C
• ویتامین A
• ویتامین D

هرکدام از این ویتامین‌ها، به روش خودشان در بهبود سرماخوردگی تاثیر می‌گذارند. به‌عنوان مثال، ویتامین‌های C و A با تقویت سیستم ایمنی بدن به بهبود بیماری کمک می‌کنند. گلبول‌های سفید برای فعالیت و تکثیر به پروتئین نیاز دارند تا از بدن در مقابل باکتری‌ها و ویروس‌ها (از جمله ویروس سرماخوردگی) محافظت کنند. زینک یا روی هم ضمن تقویت سیستم ایمنی بدن، آن را در قبال باکتری‌ها و ویروس‌ها مقاوم می‌کند.

بر همین اساس، چند مورد میوه برای سرماخوردگی کودکان معرفی می‌کنیم که هم بچه‌ها معمولاً دوست‌شان دارند و هم می‌توانند کمک‌کننده باشند:

موز

موز میوه‌ای است که برای کودکان خواص زیادی دارد. موز حاوی مقدار زیادی زینک است که می‌تواند با تقویت سیستم ایمنی بدن و مقاوم‌سازی آن در قبال ویروس، سرماخوردگی را از پا دربیاورد.

نکته مهم در مورد این میوه آن است که اغلب بچه‌ها دوستش دارند و خوردن آن هم برایشان آسان است.

انار

بسیاری از مادرها اقرار می‌کنند که انار برای سرماخوردگی بچه‌ها مثل آب روی آتش است. یکی دو عدد انار خوشمزه و شیرین را دانه کنید، در ظرفی که می‌دانید کودک دوست خواهد داشت بریزید و اجازه بدهید سر حوصله آن‌ها را بخورد. مدتی طول نمی‌کشد که از نتیجه کار راضی می‌شوید.

وجود یک آنتی‌اکسیدان قوی به‌نام آنتی‌سیانین در انار، به دلیل دارا بودن خواص ضدالتهابی و ضدمیکروبی، نه تنها بیماری کودک شما را بهبود می‌بخشد، بلکه باعث می‌شود ابتلا به بیماری‌های ویروسی نیز در او کمتر شود.

البته دیگر میوه‌های قرمز مثل توت‌فرنگی هم می‌توانند در کنار این‌که باب میل کودکان هستند، سرماخوردگی بچه‌ها را درمان کنند.

آووکادو

آووکادو از جمله میوه‌هایی است که علاوه بر میوه بودن، برای کودکان یک وعده غذایی خوب هم به شمار می‌رود. حتی کودکان زیر یک سال هم می‌توانند از این میوه استفاده کنند (به‌ویژه اگر به دنبال وزن‌گیری کودک هستید). آووکادو زودهضم و سیرکننده است و به دلیل خاصیت ضدالتهابی که دارد، سرماخوردگی در کودکان را درمان می‌کند.

سبزی‌های پهن‌برگ

اگر کودک‌تان به سرماخوردگی دچار شده است، احتمالاً میل چندانی هم به غذا خوردن ندارد. سعی کنید با استفاده از سبزی‌های پهن‌برگ برای او سوپ‌ها و آش‌های خوشمزه درست کنید تا هم گرسنه نماند و هم سرماخوردگیش بهبود پیدا کند.

برخی از سبزی‌های پهن‌برگ عبارتند از:

• کاهو
• کلم برگ
• اسفناج

این سبزی‌ها، سرشار از ویتامین‌های C، K، فولات و آهن هستند و منبع غنی فیبر هم به شمار می‌آیند. استفاده از این سبزی‌ها به‌صورت خام یا در غذا می‌تواند علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سرماخوردگی کودک، التهابات ناشی از سرماخوردگی را هم بهبود ببخشد.

اما در کنار گروه‌های غذا و میوه برای سرماخوردگی بچه‌ها، غذاها و میوه‌ها و خوراکی‌هایی هم هستند که نباید اجازه بدهید تا بهبودی کامل بخورند. برخی از این خوراکی‌ها عبارتند از:

• مرکبات (به ویژه ترش) درصورت وجود گلودرد
• شیر و لبنیات درصورت مصرف آنتی‌بیوتیک
• شکلات و شیرینی
• چیپس و پفک و تنقلات نظیر آن
• غذاهای آماده چرب‌وچیلی و فست‌فودی

میوه برای سرماخوردگی نوزادان

استفاده از میوه در نوزادان قوانین خاص خودش را دارد. به‌عنوان یک مادر، بدون شک جدول‌های غذایی نوزاد را مطالعه کرده‌اید. هر ماه از زندگی نوزاد در سال اول، تنها تعدادی از میوه‌ها برای او مجاز هستند و می‌تواند استفاده کند.

سعی کنید نوزاد، به هیچ‌عنوان سرما نخورد، اما اگر به هر دلیلی این اتفاق افتاد، با توجه به این‌که مصرف دارو در نوزادان بسیار محدود است، می‌توانید با دادن بعضی میوه‌ها، سرماخوردگی نوزاد را درمان کنید. تعدادی از این میوه‌ها، بر حسب سن نوزاد معرفی می‌شوند:

سیب رنده‌شده

سیب، که یکی از بهترین میوه‌ها برای سرماخوردگی است، از جمله اولین میوه‌هایی است که نوزاد می‌تواند بخورد. سیب را رنده کرده و روزانه مقداری به نوزاد خود بدهید. از چهار ماهگی می‌توانید به نوزادتان سیب بدهید.

موز له‌شده

موز علاوه بر این‌که زودهضم است، برای سرماخوردگی و تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد نیز خوب است و در عین حال، نرم هم هست و نوزاد می‌تواند بعد از چهار ماهگی، موز له‌شده را به راحتی بخورد.

آووکادو رنده‌شده

آووکادو از جمله میوه‌هایی است که معمولاً توصیه می‌شود به نوزادان بعد از چهار ماهگی به‌صورت روزانه داده شود. حال اگر نوزادتان به سرماخوردگی هم دچار شده است، بهتر است مقداری از این میوه را له یا رنده کرده و به او بدهید. هم به وزن‌گیری نوزاد کمک می‌کند، هم خواص تقویت‌کننده دارد و هم سرماخوردگی نوزاد را بهبود می‌بخشد.

نکته: با وجود این‌که مرکبات در صف اول میوه برای سرماخوردگی بزگسالان و حتی کودکان بودند، اما در مورد نوزادان از مصرف مرکبات اکیداً خودداری کنید. نوزادان، تا قبل از یک‌سالگی نباید مرکبات مصرف کنند.

میوه برای سرماخوردگی در زمستان

این‌که می‌گویند خداوند هر دردی داده درمانش را هم داده واقعیت دارد. بیماری سرماخوردگی برای زمستان است؟ بله… اما اکثر میوه‌های زمستانی هم درمان سرماخوردگی هستند. مرکباتی مثل پرتقال، لیمو و گریپ‌فروت، کیوی و نارنگی، همه میوه‌های زمستانی هستند که علاج سرماخوردگی‌اند. انار و خرمالو را هم فراموش نکنید.

میوه برای سرماخوردگی در پاییز

در مورد پاییز هم مثل زمستان، به راحتی می‌توانید از میوه‌های در دسترسی مثل مرکبات، کیوی، انار و غیره استفاده کنید و سرماخوردگی، گلودرد و سرفه‌های خودتان را تسکین ببخشید.

میوه برای سرماخوردگی در بارداری

بارداری دورانی است که مادر باید بیشتر از هر وقت دیگری مراقب سلامت خود و مسافر شیرینی که قرار است تا چند ماه بعد به دنیا بیاید باشد. سرماخوردگی، یکی از بیماری‌های عادی است که ممکن است مادران باردار را درگیر کند. اگر باردار شده‌اید و دچار سرماخوردگی هستید، توصیه می‌کنیم برای تامین سلامت خود و فرزندتان به یک پزشک عمومی مراجعه کنید تا درمان سرماخوردگی‌ شما به تعویق نیافتد.

برای درمان خانگی سرماخوردگی بارداری هم می‌توانید توصیه‌های زیر را عملی کنید:

• حسابی استراحت کنید
• سوپ‌ و غذاهای آبکی و گرم مصرف کنید
• از میوه‌هایی که سرشار از ویتامین C هستند (مثل مرکبات و کیوی و غیره…) استفاده کنید
• استفاده از شلغم، لبو و کدو هم می‌تواند به درمان گلودرد در خانم‌های باردار کمک کند

میوه‌های مضر برای سرماخوردگی و گلودرد

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که در سرماخوردگی و گلودرد چه میوه‌هایی را نخوریم یا چه میوه‌هایی برای سرماخوردگی بد است. علاوه بر غذاهای سرخ‌کردنی یا پرچرب و نوشیدنی‌های آماده، برخی میوه‌ها هم هستند که می‌توانند بیماری سرماخوردگی شما را تشدید کنند.

مهم‌ترین این میوه‌ها عبارتند از:

• خربزه (افزایش هیستامین در بدن)
• انگور (افزایش هیستامین در بدن)
• پرتقال و نارنگی ترش

سبزیجات و دانه‌های مناسب برای سرماخوردگی

در کنار معرفی میوه‌های مناسب سرماخوردگی، تعدادی از سبزیجات، سیفی‌جات و دانه‌ها هم هستند که می‌توانند کمک‌کننده باشند و سرماخوردگی، گلودرد، خلط، آبریزش بینی یا التهابات ناشی از سرماخوردگی را برطرف کنند:

• سبزیجات پهن‌برگ، مثل اسفناج و کلم و کاهو
• مصرف لبو، شلغم و کدو به‌صورت خام یا مخصوصاً پخته‌شده
• استفاده از پیاز به دلیل خلط‌آور بودن و خاصیت ضدعفونی کنندگی
• استفاده از عناب برای درمان سرفه، گلودرد و التهابات ریه
• استفاده از اکالیپتوس برای باز شدن مجاری تنفسی

مواردی که ذکر شدند، هم می‌توانند به‌صورت خام یا پخته‌شده به تنهایی استفاده شوند و هم می‌توانید آن‌ها را در قالب غذاهای مخصوص سرماخوردگی یا دمنوش‌ها و نوشیدنی‌ها تهیه کنید.

به‌عنوان مثال، می‌توانید با استفاده از اسفناج یک آش داغ و خوشمزه درست کنید؛ هم لذت ببرید هم سرماخوردگی‌تان را درمان کنید. یا می‌توانید به جای خوردن عناب، از آن دمنوش عناب تهیه کرده و میل بفرمایید. غذاهای سرماخوردگی و نوشیدنی‌های سرماخوردگی هم به اندازه میوه‌ها در بهبود وضعیت شما تاثیرگذار خواهند بود.

صِرف خوردن میوه برای درمان سرماخوردگی کافی نیست

سرماخوردگی با وجود این‌که بیماری سختی نیست و معمولاً علائم آن با برخی درمان‌ها پس از دوره کوتاهی مهار می‌شود، اما این نکته را نیز باید متذکر شد که به‌ویژه در مورد نوزادان، کودکان و زنان باردار، یا در مورد افرادی که سرماخوردگی‌شان خیلی شدید است یا بیماری زمینه‌ای دارند، ویزیت دکتر ضروری است.

درصورتی‌که خودتان یا عضوی از خانواده سرما خورده‌اید، در کنار استفاده از میوه‌ها، نوشیدنی‌ها و غذاهای مناسب، بهتر است به یک پزشک هم مراجعه کنید تا هم بیماری سریع‌تر درمان شود و هم دیگر اعضای خانواده درگیر نشوند. می‌توانید برای نوبت‌دهی دکتر از بهترین پزشکان عمومی تهران از سایت دکتردکتر اقدام نمایید.

درنهایت، اگر تجربه‌ای درخصوص میوه‌ها و غذاهای سرماخوردگی دارید، یا سوالی برایتان پیش آمده که مطلب بالا نتوانسته جوابگوی آن باشد، می‌توانید با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر به اشتراک بگذارید.