نزدیک بینی نوعی بیماری رایج بینایی است که در آن اجسام نزدیک واضح به نظر می‌رسند، اما اجسام دورتر تار دیده می‌شوند. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که شکل چشم یا شکل قسمت‌های خاصی از آن باعث خم شدن (انکسار) نادرست پرتوهای نور میشود. پرتوهای نور به‌جای متمرکزشدن روی بافت‌های عصبی پشت چشم (شبکیه)، در جلوی شبکیه متمرکز می‌شوند. نزدیک بینی معمولا در دوران کودکی و نوجوانی ایجاد و بین ۲۰ تا ۴۰ سالگی پایدارتر و ثابت میشود. این مشکل در بیشتر موارد حالت ارثی دارد و پیشگیری از آن مقدور نیست. برای تشخیص هم نیاز به معاینه بینایی‌سنجی وجود دارد. برای درمان عوارض نزدیک‌بینی از لنز، عینک یا جراحی انکساری استفاده میشود.
در این مقاله به علت، علائم و درمان نزدیک‌بینی می‌پردازیم. برای مطالعه مطلب پیش رو به ۴ دقیقه زمان نیاز دارید.
اگر سوالی در رابطه با نزدیک‌بینی چشم دارید، می‌توانید در انتهای همین صفحه و در قسمت نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.
نزدیک بینی چشم چیست؟
نزدیک بینی به این معنی است که مبتلایان به آن می‌توانند اجسامی را که در فاصله نزدیک هستند، به‌وضوح مشاهده کنند اما در دیدن اجسام دورتر مشکل دارند. به عنوان مثال، اگر شخصی نزدیک‌بین باشد، ممکن است نتواند تابلوهای بزرگراه را از دور مشاهده کند و تنها زمانی آنها را می‌بیند که در نزدیکی‌شان قرار بگیرد.
نزدیک بینی درصد قابل توجهی از افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این اختلال تمرکز معمولا با عینک، لنزهای تماسی یا جراحی اصلاح میشود. چنین مشکلی درمیان کودکان مدرسه‌ای به سرعت در حال افزایش است. کارشناسان چشم انتظار دارند این روند در دهه‌های آینده ادامه پیدا کند.
علائم نزدیک بینی
افراد نزدیک‌بین نشانه‌های زیر را تجربه می‌کنند:
- خستگی هنگام رانندگی، ورزش‌کردن یا نگاه‌کردن به فاصله دور
- تار و مبهم‌بودن اشیای دور
- خستگی چشم
- سردرد
برخی از علائم دیگر نزدیک‌بینی که باید مراقب بروزشان در کودکان باشید هم عبارت‌اند از:
- عملکرد ضعیف در مدرسه
- کوتاه شدن دامنه توجه
- نگه داشتن اجسام نزدیک صورت
در بیشتر موارد، نزدیک بینی خفیف است و به راحتی با عینک، لنزهای تماسی یا جراحی انکساری کنترل میشود.
علت نزدیک بینی
اگر نزدیک‌بین هستید، به‌احتمال زیاد، حداقل یک یا هر دو والدینتان هم به آن مبتلا هستند. متخصصان چشم هنوز از علت ضعیف شدن و نزدیک بینی چشم مطمئن نیستند، اما معتقدند که ترکیبی از عوامل ارثی و محیطی در بروزش نقش دارند.
علاوه‌بر مقوله ارثی‌بودن، باید به تاثیر سبک زندگی در بروز این مشکل هم اشاره کنیم. مطالعه زیاد یا کارکردن با رایانه می‌تواند عامل ابتلا به نزدیک‌بینی چشم باشد.
نزدیک بینی معمولا در دوران کودکی ظاهر میشود. این وضعیت می‌تواند در اوایل دوران کودکی بدتر شود، اما در پایان سال‌های نوجوانی از بین برود.
از آنجایی که نور وارد شده به چشم به درستی متمرکز نمی‌شود، تصاویر نامشخص هستند. انگار نور نورافکن به‌درستی به‌سمت مناسب هدایت نمی‌شود و در نتیجه نمی‌توانید به‌طور واضح، اشیای پیش رو و نقاط مختلف در میدان دید را ببینید.
انواع نزدیک بینی
متخصصان چشم، نزدیک بینی را به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌کنند:
- نزدیک‌بینی ساده
- نزدیک‌بینی پاتولوژیک
افراد مبتلا به نزدیک بینی ساده لنزهای تماسی یا عینک دارند تا واضح‌تر ببینند. در حالی که امکان دارد، افراد مبتلا به نزدیک‌بینی پاتولوژیک حتی با لنزهای اصلاحی هم نتوانند دید واضحی داشته باشند.
عوامل خطر نزدیک بینی
منظور از عوامل خطر یا ریسک‌فاکتورها همان شرایط و دلایلی است که امکان ابتلا به نزدیک‌بینی را افزایش می‌دهند:
- سابقه خانوادگی نزدیک بینی
- سپری‌نکردن زمان زیادی در فضای باز
- صرف زمان زیادی برای انجام کارهایی مانند خیره‌شدن به صفحه نمایش گوشی هوشمند یا رایانه
برخی از قومیت‌ها و نژادها بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به مشکل نزدیک‌بینی هستند.
عوارض نزدیک بینی
برخی از موارد نزدیک‌بینی پاتولوژیک می‌تواند منجر به بیماری‌های چشمی جدی‌تر شود، از جمله:
- آب مروارید
- گلوکوم
- نوروپاتی بینایی
- جداشدگی شبکیه
- نئوواسکولاریزاسیون (ایجاد رگ‌های خونی ناخواسته در چشم)
پیشگیری از نزدیک بینی
اگر نزدیک‌بینی حالت ارثی داشته باشد، جلوگیری از آن مقدور نیست اما برخی از متخصصان چشم بر این باورند که ممکن است بتوانید خطر ابتلا به نزدیک‌بینی را با رعایت نکات زیر کاهش بدهید:
- صرف زمان کافی در بیرون از منزل
- محدودکردن زمان سپری‌شده در مقابل نمایشگرها
- کاهش زمان انجام کارهایی مانند مطالعه یا خیاطی
تشخیص نزدیک بینی
برای بررسی وضعیت و تست نزدیک بینی چشم‌ها باید به چشم‌پزشک مراجعه کنید. در ابتدا از شما خواسته میشود که به تابلویی از حروف روی نمودار چشمی از فاصله‌ای مشخص نگاه کنید تا وضعیت دیدتان ارزیابی شود.
سپس، از یک رتینوسکوپ روشن برای اندازه‌گیری نحوه انعکاس نور شبکیه استفاده میشود. امکان دارد که در مسیر تشخیص از فوروتر هم استفاده شود. فوروتر ابزاری است که میزان عیب انکساری چشم را با قراردادن مجموعه‌ای عدسی در مقابل چشم‌ها اندازه‌گیری می‌کند.
درمان نزدیک بینی چگونه است؟
عینک یا لنزهای تماسی می‌توانند نزدیک بینی را در کودکان و بزرگسالان اصلاح کنند. برای بزرگسالان انواع مختلفی از جراحی‌های انکساری هم وجود دارند.
در مورد نزدیک بینی، نسخه شما برای عینک یا لنزهای تماسی یک عدد منفی است، مانند -3.00. هرچه این عدد بیشتر باشد، باید از عدسی‌های قوی‌تری استفاده کنید. لنز یا عینک باعث میشود که نور روی شبکیه چشم متمرکز و دید از راه دور بهتر شود. روش‌های زیر برای درمان نزدیک‌بینی کاربرد دارند.
| درمان‌های رایج | استفاده از عینک و لنز |
| درمان‌های طبیعی | سبک زندگی سالم، استراحت‌دادن به چشم، تمرین ورزشی عضلات چشم |
| روش‌های جراحی و عمل | درمان CRT یا ارتوکراتولوژی، لیزیک، لازک، PRK، لنزهای فیکیک، کاشت لنز داخل چشم |
عینک
عینک محبوب‌ترین راه برای اصلاح نزدیک بینی و مشکلات دیگر چشم مانند دوربینی است. برخی از افراد نیاز به استفاده مداوم از عینک دارند تا واضح ببینند. بعضی دیگر هم می‌توانند فقط برای تماشای تلویزیون، رانندگی یا دیدن تخته کلاس از عینک استفاده کنند. همه‌چیز وابسته به شماره چشم است.
لنزهای تماسی
برای رفع عیوب انکساری چشم مانند نزدیک‌بینی، امکان استفاده از لنزهای تماسی هم وجود دارد. باید دقت کنید که نگهداری از این لنزها و قراردادنشان روی چشم نیازمند دقت و رعایت بهداشت است.
قطره برای درمان نزدیک‌بینی چشم
مطالعات نشان می‌دهند که استفاده از قطره‌های چشمی مانند آتروپین برای کنترل نزدیک بینی موثر است. شاید استفاده از این‌ها در برخی شرایط در کودکان مفید واقع شود. برای استفاده و دیدن نتایج مثبت باید حتما زیر نظر پزشک باشید.
درمان طبیعی نزدیک بینی چشم
با رعایت نکات زیر میتوان احتمال نزدیک‌بینی یا پیشرفت آن را کمتر کرد:
- سبک زندگی سالم
- انجام فعالیت‌های مثبت از جمله آرام‌کردن چشم‌ها به گونه‌ای که عضلات منقبض نشوند.
- با تمرینات عضلات چشم می‌توانید آنها را تقویت کنید. این درمان برای همه مبتلایان به نزدیک‌بینی مناسب نیست. پس از معاینه چشم، چشم پزشک به شما اطلاع می‌دهد که آیا این گزینه برایتان مناسب است یا خیر.
توجه به این نکته مهم است که نزدیک‌بینی با ورزش، داروهای گیاهی یا ماساژ قابل درمان نیست. درمان مناسب باید از نظر پزشک انجام شود.
درمان نزدیک بینی بدون عینک
برای اینکه از عینک استفاده نکنید، روش‌های درمانی دیگری هم وجود دارند. در ادامه با انواعی از جدیدترین روش درمان نزدیک بینی چشم بدون نیاز به عینک آشنا می‌شوید.
درمان CRT یا ارتوکراتولوژی
ممکن است که برخی از افراد مبتلا به نزدیک بینی خفیف، کاندیدای لنزهای تماسی انکساری موقت قرنیه باشند. در این روش، به‌طور موقتی از لنزهایی استفاده میشود که شکل قرنیه را برای دید بهتر تغییر می‌دهند.
لیزیک
عمل لیزیک رایج‌ترین جراحی برای اصلاح نزدیک‌بینی است. در عمل لیزیک، پزشک از لیزر برای برش فلپ (لایه قرنیه) از بالای قرنیه، تغییر شکل بافت داخلی آن و سپس گداشتن فلپ در جای خود استفاده می‌کند.
لازک
در عمل لازک، چشم پزشک از لیزر استفاده می‌کند تا فلپ (لایه قرنیه) را فقط از لایه بالایی (اپیتلیوم) قرنیه برش بدهد، لایه‌های بیرونی را تغییر شکل بدهد و سپس فلپ را ببندد.
عمل PRK
عمل PRK (مخفف کراتکتومی فوتورفکتومی) هم نوعی جراحی لیزری چشم است که برای اصلاح نزدیک‌بینی خفیف یا متوسط استفاده میشود. ممکن است دوربینی یا آستیگماتیسم را هم اصلاح کند. در این روش، چشم‌پزشک سطح جلوی قرنیه را می‌برد و از لیزر برای تغییر شکل سطح استفاده می‌کند.
با این روند سعی می‌کند که آن را صاف کند و به پرتوهای نور اجازه بدهد تا روی شبکیه متمرکز شوند. برخلاف لیزیک، چشم‌پزشک فلپ (لایه قرنیه) را برش نمی‌دهد و لایه بالایی قرنیه در عرض ۱ تا ۲ هفته دوباره رشد می‌کند. PRK برای افرادی است که قرنیه‌های نازک‌تری دارند یا سطح قرنیه‌شان ناهموار است.
لنزهای داخل چشمی فیکیک
این لنزها برای افرادی که نزدیک بینی بالایی دارند یا قرنیه آنها برای PRK یا لیزیک بیش از حد نازک است، گزینه مطلوبی به‌نظر می‌رسند. متخصصان لنزهای داخل چشمی فیکیک (Phakic) را در داخل چشم، دقیقا در مقابل لنز طبیعی قرار می‌دهند.
کاشت لنز داخل چشمی
این روش به چشم‌پزشک اجازه می‌دهد تا با جراحی، لنز جدیدی را در چشم قرار بدهد تا جایگزین لنز طبیعی شود. این روش قبل از ایجاد آب مروارید انجام می‌گیرد.
سوالات متداول نزدیک بینی چشم
خیر، این افراد می‌توانند اشیا و مناظر در فواصل نزدیک را مشاهده کنند و نیازی به عینک‌زدن برای مطالعه و موارد مشابه ندارند.
مصرف ویتامین‌های C و A یا استفاده از سبزیجات با برگ‌های سبز در این زمینه موثر خواهد بود.
این وضعیت معمولا ارثی است و نمی‌توان جلوی وقوعش را گرفت اما با کم‌کردن اقداماتی مانند خسته‌کردن چشم با مطالعه زیاد یا کارکردن با دستگاه‌هایی مانند گوشی و تبلت، خطر ابتلا کمتر میشود.
منابع:
سلام
میخاستم بدونم شماره چشم پیشرفت میکنه؟
سلام
در کودکان در برخی از انواع عیوب انکساری بله
منتها در بزرگسالان احتمال پیشرفت کمتر میشود
به هر حال معاینه دوره ای لازم است
سلام علیکم، آیا نزدیک بینی درمان دارد؟
شماره چشمام یکی ۱ هست و دیگری ۷۵٪
سلام
در این شماره چشم که اندک است بهترین درمان عینک میباشد
اما روش جراحی هم میتوان انجام داد
مطلب بسیار خوبی بود