یک روش پزشکی است که در آن با استفاده از ابزارهای خاص، بافت داخلی رحم (اندومتر) تراشیده یا خارج می‌شود. این روش معمولاً به دو صورت انجام می‌شود: کورتاژ تشخیصی و کورتاژ درمانی. کورتاژ تشخیصی برای جمع‌آوری نمونه بافت به‌منظور بررسی‌های آزمایشگاهی و تشخیص بیماری‌ها مانند سرطان یا عفونت‌های رحمی استفاده می‌شود. کورتاژ درمانی می‌تواند برای درمان خونریزی‌های غیرطبیعی، خارج کردن بافت‌های باقی‌مانده بعد از سقط جنین یا زایمان، و درمان برخی بیماری‌های رحمی مورد استفاده قرار گیرد.
انواع کورتاژ شامل کورتاژ دستی (با ابزار دستی) و کورتاژ با استفاده از سیستم خلاء (ساکشن) است. این روش‌ها به علت نیاز به بیهوشی عمومی یا موضعی، تحت نظارت پزشک انجام می‌شود. عوارض کورتاژ ممکن است شامل عفونت، آسیب به دیواره رحم، یا خونریزی شدید باشد. بنابراین، انتخاب پزشک با تجربه برای انجام این روش بسیار مهم است. برای پیدا کردن بهترین متخصص‌ها و پزشکان در این زمینه، می‌توانید به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید.
کورتاژ چیست؟
کورتاژ روش جراحی جزئی برای برداشتن بافت از رحم است. متخصص زنان و زایمان این جراحی را در مطب خود یا مرکز جراحی انجام می‌دهد و معمولا به روش سرپایی صورت می‌گیرد و بعد از آن هم بی‌نیاز از بستری به منزل می‌روید. در فرایند کورتاژ، دهانه رحم باز می‌شود و پزشک به ناحیه بالای واژن دسترسی پیدا می‌کند. سپس از ابزاری باریک برای خراشیدن رحم و برداشت بافت استفاده می‌شود.
دلیل عمل کورتاژ چیست؟
این روش می‌تواند به عنوان روشی تشخیصی یا درمانی برای خونریزی غیرطبیعی استفاده شود. از آن برای تعیین علت خونریزی غیرطبیعی یا بیش از حد رحم، تشخیص سرطان، یا به عنوان بخشی از تحقیقات ناباروری (ناتوانی در باردار شدن) استفاده می‌شود.
علل خونریزی غیرطبیعی وجود بافت‌هایی به همین شکل مانند تومورهای فیبروئید (تومورهای خوش‌خیم رحم که میوم نیز نامیده می‌شوند) پولیپ،سرطان آندومتر یا رحم است. بافت‌های به دست آمده از کورتاژ را می‌توان زیر میکروسکوپ بررسی کرد. خونریزی غیرطبیعی رحم هم می‌تواند به دلیل عدم تعادل یا اختلال هورمونی (به ویژه استروژن و پروژسترون) به خصوص در زنانی رخ بدهد که به یائسگی نزدیک می شوند یا بعد از یائسگی را تجربه می‌کنند.
ساکشن کورتاژ از مکش برای حذف محتویات رحم استفاده می‌کند. اگر جنین و سایر بافت‌ها به طور طبیعی دفع نشده باشند، ممکن است سقط جنین و کورتاژ هم ضرورت پیدا کند. پس از سقط جنین از ساکشن کورتاژ استفاده می‌شود. اگر این بافت‌ها به طور کامل برداشته نشوند، عفونت یا خونریزی شدید رخ می‌دهد. گاهی اوقات پس از زایمان، قطعات کوچک جفت به آندومتر می‌چسبند و عبور نمی‌کنند. این موضوع می‌تواند باعث خونریزی یا عفونت شود. از کورتاژ برای برداشتن این قطعات استفاده می‌شود تا آندومتر به خوبی بهبود پیدا کند.
روش‌های مختلف کورتاژ چیست؟
کورتاژ یک روش پزشکی است که به منظور برداشت بافت از رحم یا بررسی و درمان مشکلات رحمی انجام می‌شود. این روش به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: کورتاژ تشخیصی و کورتاژ درمانی. در زیر به انواع کورتاژهای موجود و ویژگی‌های آن‌ها اشاره می‌شود.
| نوع کورتاژ | توضیحات | کاربردها |
| کورتاژ دستی | در این روش، پزشک با استفاده از ابزار دستی (کورت)، بافت داخلی رحم را خارج می‌کند. | جمع‌آوری نمونه بافت برای آزمایش، درمان خونریزی غیرطبیعی |
| کورتاژ با ساکشن | این نوع کورتاژ با استفاده از دستگاه خلاء (ساکشن) انجام می‌شود. | خارج کردن بافت‌های باقی‌مانده بعد از سقط یا زایمان |
| کورتاژ پزشکی | شامل استفاده از دارو برای نرم کردن و از بین بردن بافت‌های داخلی رحم پیش از انجام کورتاژ است. | جزو روش‌های پیش‌نیاز برای تسهیل کورتاژ |
| کورتاژ سرپایی | روش کورتاژ که به صورت سرپایی و با بی‌حسی موضعی صورت می‌گیرد. | مناسب برای بیمارانی که نیاز به بستری ندارند |
| کورتاژ تحت بیهوشی | در این حالت، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد. | برای بیماران با اضطراب یا نیاز به عمل گسترده‌تر |
هر نوع کورتاژ بسته به شرایط بیمار و تشخیص پزشک انتخاب می‌شود. همچنین هر یک از این روش‌ها ممکن است عوارض خاص خود را داشته باشند که باید درباره آن‌ها با پزشک مشورت شود. برای انجام این روش‌ها و بررسی عوارض احتمالی، مشاوره با یک متخصص ضروری است. برای یافتن بهترین پزشکان در این زمینه، می‌توانید به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید.
انواع کورتاژ چیست؟
عمل کورتاژ کاربردهای مختلفی دارد:
- برای تشخیص
- برای درمان
کورتاژ تشخیصی
برای تشخیص بیماری‌های مختلف هم از کورتاژ استفاده می‌شود. پزشک از روشی به نام بیوپسی آندومتر یا نمونه‌برداری از آن برای تشخیص بیماری‌ها استفاده می‌کند. نمونه‌برداری در موارد زیر انجام می‌شود:
- خونریزی غیرعادی رحم دارید.
- بعد از یائسگی خونریزی دارید.
- سلول‌های آندومتر غیرعادی دارید که در طی یک آزمایش معمول سرطان دهانه رحم کشف می‌شوند.
برای انجام آزمایش، نمونه بافتی از پوشش داخلی رحم (آندومتر) جمع‌آوری می‌شود و آن را به آزمایشگاه می‌فرستند. آزمایش می‌تواند موارد زیر را بررسی کند:
- هیپرپلازی داخل اپیتلیال آندومتر (Endometrial intraepithelial hyperplasia) که یک وضعیت پیش‌سرطانی است و در آن پوشش رحم بیش از حد ضخیم می‌شود.
- پولیپ رحم
- سرطان رحم ( مقاله سرطان رحم را مطالعه کنید)
- کورتاژ اندومتریوز و اندومتر
کورتاژ درمانی
هنگام انجام کورتاژ برای درمان بیماری‌های مختلف، پزشک محتویات داخل رحم را خارج می‌کند و فقط به نمونه بافتی کوچک اکتفا نمی‌کند. چرا؟ دلایل زیر محتمل‌اند:
- کورتاژ تخلیه‌ای؛ با پاک‌سازی بافت‌هایی که پس از سقط جنین در رحم باقی می‌مانند، از عفونت یا خونریزی شدید جلوگیری می‌شود.
- توموربرداری؛ برداشتن توموری که به جای بارداری معمولی (بارداری مولار) ایجاد می‌شود.
- کورتاژ بعد از سقط؛ با پاک‌کردن جفت باقی‌مانده در رحم (بیشتر اوقات بعد از سقط خود به خودی)، خونریزی بیش از حد پس از زایمان درمان می‌شود.
- کورتاژ پولیپ رحم؛ پولیپ‌های دهانه رحم یا رحم که معمولا غیرسرطانی (خوش خیم) هستند هم با کورتاژ برداشته می‌شوند.
قبل از کورتاژ چه کارهایی باید انجام دهیم؟
گاهی اوقات، قبل از شروع کورتاژ، پزشک برای گشادکردن دهانه رحم از لامیناریا (laminaria) استفاده می‌کند. این میله نازک وارد دهانه رحم می‌شود و مدتی در آنجا می‌ماند. امکان ایستادن و راه‌رفتن با وجود این میله در بدن وجود دارد. لامیناریا مایعات دهانه رحم را جذب می‌کند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، دهانه رحم باز و دسترسی به آن مقدور می‌شود.
نحوه عمل کورتاژ چیست؟
پیش از انجام فرایند، امکان دارد که دارویی برای بیهوشی عمومی به بیمار داده شود. در برخی از مواقع هم فرد دارویی آرامش‌بخش دریافت می‌کند اما در طول عمل بیدار و هوشیار است. در واقع کورتاژ بدون بیهوشی و با بیهوشی رایج است.
سایت Healthline در این باره می‌گوید:
“کورتاژ یک روش پزشکی است که در آن بافت داخلی رحم به منظور تشخیص و درمان از طریق ابزارهای خاصی برداشته می‌شود. این عمل می‌تواند به صورت دستی یا با استفاده از دستگاه ساکشن انجام شود.”
پزشک بیهوشی متخصص است که تصمیم می‌گیرد، هر بیمار باید طی چه روندی از بیهوشی و هوشیاری تحت عمل قرار بگیرد. گاهی کورتاژ با بیهوشی ضروری است. در طول این عمل، مانند فرایند معاینه واژن باید پاها را روی دو رکاب مخصوص روی تخت مداو قرار بدهید. اسپکولوم هم داخل واژن قرار داده می‌شود. این دستگاه صاف که به شکل منقار اردک است، به باز کردن دهانه رحم کمک می‌کند. از یک گیره برای نگه‌داشتن دهانه رحم هم استفاده می‌شود. زمانی که دهانه رحم به اندازه کافی گشاد شد، با میله‌ای آن را باز می‌کنند و از کورت برای تمیزکردن بافت رحم استفاده می‌شود. کورت نوعی دستگاه مکش یا خراش‌دادن است.
به شما پیشنهاد میکنیم مقاله دکتر بیهوشی کیست را مطالعه کنید
مراقبت‌های بعد از کورتاژ چیست؟
احتمالا چند ساعت بعد از کورتاژ در اتاق ریکاوری خواهید ماند تا بتوانید از نظر خونریزی شدید یا سایر عوارض تحت نظر باشید. با این اقدام از عوارض بیهوشی هم دور می‌شوید. خونریزی شدید بعد از کورتاژ اورژانسی است و موقعیت ناخوشایندی است که باید سریعا مورد بررسی قرار بگیرد.
برای جلوگیری از بروز هرگونه مشکل و عفونت نباید چیزی وارد واژنتان بشود. بنابراین، از تامپون و روابط جنسی پرهیز کنید. رحم شما باید بعد از کورتاژ پوشش جدیدی بسازد. اگر به دلیل سقط جنین این عمل را انجام داده‌اید و می‌خواهید باردار شوید، لازم است با پزشکتان درباره وضعیتتان صحبت کنید و مراقبت های بعد از سقط جنین را بدانید.
عوارض کورتاژ چیست؟
عوارض کورتاژ چیست و چه خطراتی به همراه دارد؟ این روش ایمن و رایج است. اما مانند هر جراحی، خطراتی هم دارد که عبارت‌اند از:
- عفونت رحم.
- خونریزی بعد از کورتاژ در ناحیه رحم.
- سوراخ شدن رحم (پارگی کوچک در رحم) که اگر نوک کورت از دیواره رحم شما عبور کند ممکن است اتفاق بیفتد.
- در موارد نادر، در کورتاژ برای سقط جنین احتمال ابتلا به سندرم آشرمن(Asherman’s syndrome) وجود دارد. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که چسبندگی رحم یا نوارهایی از بافت اسکار در رحم ایجاد می‌شود. در سندرم مذکور، بافت اسکار بین دیواره‌های رحم به وجود می‌آید، سپس دیوارها به هم می‌چسبند. این وضعیت می‌تواند باعث ناباروری شود و جریان قاعدگی را تغییر دهد. پزشکان معمولا می‌توانند چسبندگی‌ها را با جراحی درمان کنند.
در چه صورت بعد از عمل کورتاژ باید به دکتر مراجعه کرد؟
کورتاژ یک روش پزشکی است که برای درمان و تشخیص مشکلات رحمی مانند خونریزی غیرطبیعی و یا خارج کردن بافت‌های باقی‌مانده بعد از سقط جنین، انجام می‌شود. این روش به دو صورت کورتاژ تشخیصی و کورتاژ درمانی انجام می‌شود و عوارض کورتاژ شامل عفونت، خونریزی شدید یا آسیب به دیواره رحم است.
پس از انجام کورتاژ در صورت بروز چند علامت خاص، لازم است که به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر احساس ضعف یا سرگیجه‌ای که به دلیل خونریزی باشد، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. توجه به این علائم و مشورت با پزشک می‌تواند از عوارض جدی جلوگیری کند. برای پیدا کردن بهترین متخصص‌ها و پزشکان در این زمینه، می‌توانید به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید.
منابع:
mayoclinic.org
my.clevelandclinic.org
سوالات متداول کورتاژ
پس از انجام کورتاژ، امکان جابه‌جاشدن زمان پریود وجود دارد. برای مدتی بعد از عمل باید از استفاده از تامپون یا رابطه جنسی خودداری کنید. تا زمانی که دهانه رحم به حالت عادی و بسته خود بازگردد، در معرض خطر بیشتری برای ورود باکتری به واژن و ایجاد عفونت هستید. بهتر است که در این زمینه با پزشک خود مشورت کنید.
کسانی که باردار یا مبتلا به انسداد دهانه رحم‌اند، نباید این عمل را انجام بدهند. کورتاژ برای افراد دچار عفونت لگن، واژن و مبتلایان به دیابت، فشار خون و آرتروز شدید مفصلی هم تجویز نمی‌شود.
برای برقراری رابطه جنسی بعد از کورتاژ باید صبر کنید تا به طور کامل بهبود پیدا کنید. دخول عمیق می‌تواند با بروز مشکلات و عوارضی همراه باشد. برخی از افراد بعد از کورتاژ سقط جنین ۱ تا ۲ هفته به زمان نیاز دارند تا خون‌ریزی‌شان کاملا متوقف شود.
چند هفته بعد از کورتاژ، امکان بارداری وجود دارد اما زمان دقیق این موضوع بنا به شرایط هر فرد متفاوت است. اگر قصد بارداری دارید، باید حتما با پزشک متخصص در این زمینه صحبت کنید.
خود عمل حدود پنج تا ۱۰دقیقه طول می‌کشد. اما کل روند می‌تواند طولانی‌تر شود. قبل از اینکه بیمار به خانه برود، باید چند ساعت در اتاق ریکاوری منتظر بماند.
احتمال دارد که گرفتگی‌هایی مشابه دردهای قاعدگی هم بعد از عمل احساس شود. داروهای مسکن بدون نسخه گرفتگی‌ها را تسکین می‌دهند.
کورتاژ می‌تواند بر باروری زن تأثیر بگذارد و این فرایند را برای او دشوارتر کند. اما این پیامد ناباروری که سندرم آشرمن نامیده می‌شود، بسیار نادر است و تنها در شدیدترین شکل آن باعث ناباروری می‌شود.
بعد از فرایند کورتاژ، عوارض جسمی و عاطفی مختلفی متوجه بیمار می‌شود. بنابراین، به کمی صبر نیاز است تا اوضاع به حالت عادی و طبیعی بازگردد.
