تشخیص سرطان دهانه رحم از طریق کولپوسکوپی انجام میشود. کولپوسکوپی یک روش تشخیصی و درمانی است که علاوه بر شناسایی سرطان دهانه رحم، به تشخیص بیماری‌های مقاربتی مانند عفونت HPV نیز کمک می‌کند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره کولپوسکوپی، نحوه انجام آن و بهترین زمان اجرای این روش، تا پایان این مقاله از دکتردکتر همراه ما باشید.
محتوای پزشکی این مقاله، توسط دکتر سپیده ذاکریان، متخصص زنان و زایمان، مورد بررسی و تایید قرار گرفته است.
در پایان اگر سوالی داشتید می‌توانید در بخش نظرات مطرح کنید تا پزشک پاسخ بدهد.
کولپوسکوپی چیست و چگونه انجام میشود؟
کولپوسکوپی (Colposcopy) آزمایشی است که برای بررسی وضعیت دهانه رحم زنان و تشخیص بیماری‌های مقاربتی مرتبط با آن انجام میشود. این روش تغییرات سلولی در دهانه رحم را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و برای شناسایی بیماری‌های مرتبط با رحم کاربرد دارد. در صورتی که این غربالگری تغییرات سلولی را نشان دهد، می‌توان احتمال بروز سلولهای سرطانی در دهانه رحم را پیش‌بینی کرد.
سایت nhs در مورد کولپوسکوپی و نحوه انجام آن می‌گوید:
کولپوسکوپی آزمایشی برای بررسی دقیق دهانه رحم است که معمولاً پس از تشخیص تغییرات سلولی ناشی از ویروس HPV در غربالگری انجام میشود. این تغییرات ممکن است به سلولهای سرطانی تبدیل شوند. در این روش، ابزار اسپکولوم برای باز نگه داشتن واژن استفاده میشود.
در کولپوسکوپی رحم، از ابزاری به نام اسپکولوم استفاده میشود که به‌آرامی در واژن قرار گرفته و باز میشود تا متخصص زنان و زایمان بررسی‌های لازم را انجام دهد. برای مشاهده تغییرات سلولی، از میکروسکوپ کمک گرفته میشود. در صورت نیاز به تشخیص دقیق‌تر، پزشک نمونه‌ای کوچک از سلولهای دهانه رحم را برای آزمایش برمی‌دارد.
کولپوسکوپی به چه دلایلی انجام میشود؟
- نتایج غیرطبیعی تست پاپ‌اسمیر
- ظاهر غیرعادی دهانه رحم در معاینه
- تشخیص ویروس HPV (زگیل تناسلی)
- التهاب دهانه رحم یا سرویسیت
- تغییرات پیش‌سرطانی در واژن
- نشانه‌های مشکوک به سرطان فرج
کولپوسکوپی چگونه انجام میشود؟
- بیمار روی میز معاینه دراز می‌کشد و پاها را روی رکاب قرار می‌دهد.
- پزشک با اسپکولوم واژن را باز نگه می‌دارد تا دهانه رحم را مشاهده کند.
- سپس با سواب پنبه‌ای آغشته به محلولی شبیه سرکه، دهانه رحم و واژن را تمیز می‌کند که ممکن است کمی سوزش داشته باشد، اما مشکلی ایجاد نمی‌کند.
- در نهایت، با کولپوسکوپ (که خارج از واژن باقی می‌ماند) دهانه رحم بررسی میشود.
آیا کولپوسکوپی درد دارد؟
کولپوسکوپی رحم به طور تقریبی دردی ندارد، اما هنگامی که پزشک اسپکولوم را وارد واژن می‌کند، ممکن است کمی احساس درد و فشار داشته باشید. در بعضی مواقع ممکن است سوزش کمی احساس کنید که این مورد، اکثرا هنگام بیوپسی اتفاق می‌افتد. درد برداشتن نمونه از رحم به اندازه یک نیشگون گرفتن در سایر نقاط بدن است و با مصرف مسکن قبل از نمونه برداری، همین درد هم احساس نمی‌شود. در حالت کلی، نگرانی از بابت درد کولپوسکوپی وجود ندارد.
چگونه برای کولپوسکوپی آماده شویم؟
- ۲۴ ساعت قبل، از کرم، لوبریکانت، تامپون یا رابطه جنسی استفاده نکنید.
- زمان آزمایش را طوری تنظیم کنید که با دوره پریود تداخل نداشته باشد.
- اگر داروی رقیق‌کننده خون (مانند آسپیرین) مصرف می‌کنید یا باردار هستید، به پزشک اطلاع دهید.
بهترین زمان برای کولپوسکوپی
بهترین زمان برای کولپوسکوپی زمانی است که تست پاپ‌اسمیر مثبت باشد یا پزشک ابتلای به ویروس HPV یا زگیل تناسلی را تأیید کند. در این موارد، آزمایش دهانه رحم برای بررسی ضایعات و تعیین پیشرفت بیماری انجام میشود.
فرق پاپ اسمیر و کولپوسکوپی
آزمایش پاپ اسمیر به منظور جمع‌آوری نمونه‌ای از سلولهای دهانه رحم انجام میشود تا ارزیابی اولیه‌ای برای تشخیص سرطان دهانه رحم فراهم شود. در صورتی که نتایج این آزمایش وجود سلولهای غیرطبیعی را نشان دهد و آزمایش زگیل تناسلی نیز مثبت باشد، پزشک برای بررسی دقیق‌تر از روش کولپوسکوپی استفاده می‌کند.
در کولپوسکوپی، سلولهای دهانه رحم با دقت بیشتری مورد بررسی قرار می‌گیرند تا احتمال ابتلا به برخی سرطان‌ها، از جمله سرطان دهانه رحم، واژن و فرج، مشخص شود.
تست پاپ اسمیر و کولپوسکوپی برای تشخیص بیماری های رحم
تفسیر جواب کولپوسکوپی
بعد از اتمام بررسی بیوپسی، ممکن است بیمار هیچ سلول غیر طبیعی نداشته باشد که در این شرایط، تفسیر جواب کولپوسکوپی نرمال است. با توجه به سن افراد، بعد از نتیجه نرمال بیوپسی، پزشک سه تا پنج سال بعد را برای معاینه مجدد در نظر می‌گیرد تا غربالگری از دهانه رحم مجدد انجام شود.
اگر در نتایج بیوپسی، سلولهای غیر طبیعی یافت شود، به معنی غیر طبیعی بودن تفسیر جواب کولپوسکوپی است و باید بررسی‌های بیشتری انجام شود. البته این موضوع به این معنا نیست که سرطان دهانه رحم رخ داده، بلکه ممکن است در صورت عدم درمان، به سرطان مبتلا شد.
پزشکان زنان و زایمان برای میزان خطرناک بودن سلولهای غیر طبیعی اصطلاحاتی دارند که این موارد عبارتند از:
- CIN1، ریسک پایین
- CIN2، ریسک متوسط
- CIN3، ریسک بالا
- CGIN، ریسک بالا
هریک از این اصطلاحات، میزان ریسک متفاوتی دارند که توسط پزشک بررسی میشوند.
تشخیص مشکلات رحم با تفسیر جواب کولپوسکوپی
آیا تشخیص انجام بیوپسی توسط پزشک نشانه خطرناکی است؟
تشخیص بیوپسی نمی‌تواند به عنوان نشانه‌های خطرناک عنوان شود. زیرا با توجه به آزمایش انجام شده ممکن است که میزان ریسک بیماری و ایجاد سلولهای غیر طبیعی کم باشد و خطری بیمار را تهدید نکند. اما در شرایطی که میزان ریسک بیماری سرطانی افزایش پیدا کند باید به موقع برای درمان اقدام کرد.
اقدامات و روش‌های درمان بعد از مشاهده بافت غیر طبیعی در بیوپسی
با توجه به اینکه نتایج آزمایش بیوپسی با میزان ریسک متفاوتی همراه است، از این‌رو روش‌های درمانی مختلفی هم برای بیمار در نظر گرفته میشود که در جدول زیر میزان ریسک بیماری و درمان توصیه شده را عنوان کرده‌ایم:
| عنوان | میزان ریسک | درمان توصیه شده |
| CIN1 | پایین | درمان فوری لازم نیست و می‌توان برای اطمینان بیشتر از تست پاپ اسمیر استفاده کرد. |
| CIN2 | متوسط | از کولپوسکوپی برای تشخیص بهتر، دقیق یا برداشتن سلول استفاده شود. |
| CIN3 | بالا | پزشک درمانی برای حذف سلول و بافت سرطانی توصیه می‌کند. |
| CGIN | بالا | پزشک درمانی برای حذف سلول و بافت سرطانی توصیه می‌کند. |
پزشک با توجه به نتیجه کولپوسکوپی و میزان ریسک، آزمایش‌های بیشتری را انجام می‌دهد.
مراقبت های لازم در دوران نقاهت بعد از کولپوسکوپی
بعد از کولپوسکوپی رحم و بیوپسی می‌توان به زندگی طبیعی بازگشت و سراغ کارهای روزمره رفت. اما دقت داشته باشید که هیچ چیزی داخل واژن قرار ندهید و از استفاده تامپون و کرم خودداری کنید. همچنین حداقل 48 ساعت پس از کولپوسکوپی رابطه جنسی نداشته باشید.
خطرات و عوارض کولپوسکوپی
کولپوسکوپی و بیوپسی، روش‌های بی خطری هستند و هیچگونه عوارضی از خود بر جای نمی‌گذارند. اندکی خونریزی یا لکه بینی پس از انجام این آزمایش‌ها بسیار طبیعی است.
اگر بعد از انجام کولپوسکوپی رحم، شرایط غیر طبیعی داشته باشید باید به پزشک مراجعه کنید. در حقیقت در صورت بروز موارد زیر نیاز است که به پزشک مراجعه کنید:
- تب
- ترشحات شدید، زرد و بوی بد واژن
- درد شدید در ناحیه پایین شکم
همچنین اگر خونریزی واژینال دارید که بیش از ۷ روز طول کشیده هم باید بلافاصله به پزشک زنان مراجعه کنید.
هزینه کولپوسکوپی در سال 1403 چقدر است؟
هزینه کولپوسکوپی تحت تأثیر عوامل متعددی تعیین میشود که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- نوع مرکز درمانی: هزینه این آزمایش در بیمارستان‌های دولتی معمولاً کمتر از کلینیک‌ها و مراکز خصوصی است.
- پوشش بیمه‌ای: بهره‌مندی از بیمه‌های درمانی، از جمله بیمه تأمین اجتماعی یا بیمه‌های تکمیلی، میتواند هزینه کولپوسکوپی را کاهش دهد.
- نیاز به انجام بیوپسی: در صورتی که پزشک تشخیص دهد آزمایش بیوپسی هم‌زمان با کولپوسکوپی انجام شود، هزینه نهایی افزایش خواهد یافت.
هر یک از این عوامل میتوانند بر میزان هزینه کولپوسکوپی تأثیر بگذارند.
برای کولپوسکوپی به چه متخصصی مراجعه کنیم؟
معاینه دقیق واژن و رحم، یکی از حساس‌ترین بخش‌های بدن زنان است که باید توسط پزشک زنان انجام شود. از این‌رو برای انجام کولپوسکوپی باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کرد تا معاینات به بهترین شکل انجام شوند. بعضی از مراکز، انجام این آزمایش را به اپراتورها یا پرستارها محول می‌کنند، اما بهتر است این کار توسط پزشک زنان انجام گیرد تا تشخیص دقیق‌تری به دست آید.
اگر نیاز به مشاوره پزشکی در این خصوص دارید، می‌توانید از خدمات ویزیت حضوری یا غیرحضوری سامانه دکتردکتر استفاده کنید.
منابع:
