تورم و التهاب رگ‌های خونی در ناحیه واژن، باعث ابتلا به واریس واژن می‌شوند. رگ‌های واریسی در این ناحیه باعث احساس درد ناحیه لگن و درد واژن هم خواهند شد. از دیگر علائم واریس تناسلی زنان علاوه‌بر رگ‌های متورم، می‌توان به تحریکی پوستی و احساس فشار در این ناحیه اشاره کرد. نشانه‌های ظاهری واریس در واژن، عروق خونی به‌هم‌پیچ‌خورده آبی یا بنفش هستند. واریس واژن در بارداری به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش فشار به ناحیه لگن شایع‌تر است.
متخصص زنان برای درمان واریس واژن، انواع درمان خانگی و درمان پزشکی همچون لیزر درمانی و روش‌های جراحی واریس را تجویز می‌کند. دکتر زنان، همچنین به زنان باردار، برای پیشگیری از واریس توصیه‌های لازم را ارائه خواهد داد.
با مطالعه این محتوا از مجله پزشکی دکتردکتر با انواع روش درمان خانگی و پزشکی واریس واژن آشنا می‌شوید.
در انتها، اگر سوالی درباره واریس واژن در بارداری دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس پزشکی ما به آن پاسخ خواهد داد.
واریس واژن چیست؟
واریس واژن، وریدهای متورم در ناحیه واژن هستند که عمدتا در دوران بارداری رخ می‌دهند. این شرایط، ناشی از افزایش جریان خون به لگن، بزرگ شدن رحم و تغییرات هورمونی‌ست که باعث می‌شوند وریدها نتوانند به‌خوبی خون را به سمت قلب بازگردانند. علائم واریس تناسلی زنان شامل تورم، درد، احساس فشار و خارش در ناحیه واژن است. واریس واژن معمولا پس از زایمان بهبود می‌یابد؛ اما گاهی، نیاز به درمان‌های خاصی مانند اسکلروتراپی خواهد داشت.
واریس واژن با چه علائمی همراه است؟
در واریس واژینال، رگ‌های متورم و پیچ‌خورده‌ای در بخش بیرونی دستگاه تناسلی زنان، به‌ویژه در دوران بارداری دیده می‌شوند. در جدول زیر، به شایع‌ترین علائم واریس واژینال اشاره کرده‌ایم:
| علائم واریس واژن | شرح علائم |
| احساس فشار، درد و سنگینی در ناحیه ولوا | تشدید درد هنگام نشستن، ایستادن یا رابطه جنسی |
| تحریک پوستی | همراه با احساس خارش در ناحیه واژن |
| ظهور رگ‌های متورم و تغییررنگ‌یافته | رگ‌هایی به رنگ آبی یا بنفش و به حالت پیچ‌خورده یا خوشه‌ای |
| تشدید علائم در شرایط خاص | شدت یافتن تحریک، درد و سایر علائم با نشستن یا ایستادن طولانی |
علائم واریس تناسلی زنان معمولا پس از زایمان بهبود می‌یابد. برای مدیریت این علائم، باید از اقدامات درمانی مانند پوشیدن لباس‌های حمایتی، قرار دادن کمپرس سرد روی ناحیه و افزایش مصرف آب استفاده کرد. در موارد شدیدتر یا در صورتی که علائم واریس واژن بعد از زایمان ادامه پیدا کند، روش‌های درمانی مانند اسکلروتراپی توصیه می‌شود.
علت ایجاد واریس واژن چیست؟
واریس واژن که به شکل برجستگی در واژن است، به علت ناتوانی رگ‌ها در بازگرداندن خون به قلب به وجود می‌آید. این وضعیت، معمولا در دوران بارداری دیده می‌شود و به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی بدن در این دوران رخ می‌دهد. در ادامه، به عوامل اصلی ایجادکننده واریس واژن اشاره کرده‌ایم:
- افزایش حجم خون؛ در دوران بارداری، حجم خون بدن برای تامین نیازهای جنین افزایش می‌یابد. این افزایش حجم باعث می‌شود که رگ‌ها فشار بیشتری را تحمل کرده و متورم شوند.
- افزایش فشار رحم روی رگ‌های لگن؛ با بزرگ شدن رحم در دوران بارداری، فشار بیشتری روی رگ‌های لگن و واژن وارد می‌شود. این فشار، بازگشت خون به قلب را دشوار کرده و باعث تورم رگ‌ها می‌شود.
- تغییرات هورمونی؛ تغییرات هورمونی، به‌ویژه افزایش سطح هورمون پروژسترون، باعث شل شدن دیواره‌های رگ‌ها می‌شود. این شل شدن، توانایی رگ‌ها در هدایت خون را کاهش داده و خون در آنها تجمع می‌یابد.
- ژنتیک و سابقه خانوادگی؛ افرادی که سابقه خانوادگی واریس دارند، بیشتر در معرض ابتلا به واریس واژن هستند.
- ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت؛ قرار گرفتن در وضعیت‌های ثابت برای مدت طولانی باعث تجمع خون در رگ‌های پایینی بدن و لگن شده و علائم واریس واژن را تشدید می‌کند.
این موارد باعث می‌شود رگ‌های واژن نتوانند خون را به‌خوبی پمپاژ کنند؛ در نتیجه خون در آنها تجمع یافته و موجب ایجاد واریس واژن می‌شود.
علت واریس واژن در بارداری چیست؟
واریس واژن در بارداری به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی خاص رخ می‌دهد. افزایش حجم خون در دوران بارداری، فشار بیشتری بر رگ‌های لگن وارد کرده و باعث تورم و انباشتگی خون در رگ‌ها و باعث درد واژن در بارداری می‌شود. همچنین، با بزرگ شدن رحم، فشار بیشتری بر رگ‌های لگن و ناحیه واژن وارد می‌شود که گردش خون را دشوار می‌کند. تغییرات هورمونی دوران بارداری هم با شل کردن دیواره رگ‌ها، آنها را مستعد ابتلا به واریس می‌کند. واریس لگن و واریس واژن با هم ارتباط دارند، زیرا هر دو ناشی از گشاد شدن و اختلال در عملکرد رگ‌های وریدی در ناحیه لگن هستند. واریس لگن میتواند جریان خون را در رگ‌های واژن تحت تأثیر قرار داده و منجر به واریس واژن شود
طبق گزارش مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی آمریکا (ncbi)،
بسیاری از زنان در دوران بارداری، به‌خصوص در دوران بارداری دوم دچار واریس واژن می‌شوند. براساس مطالعات مختلف، حدود 10 تا 22 درصد از زنان باردار، واریس واژن را تجربه می‌کنند. این تعداد ممکن است حتی بیشتر باشد؛ زیرا بسیاری از زنان نمی‌توانند رگ‌های بزرگ شده را احساس کنند یا ببینند و هیچ تشخیصی دریافت نمی‌کنند. بسیاری دیگر از آنها هم تصمیم می‌گیرند از کمک پزشکی استفاده نکنند.
بنابراین، تغییرات فیزیولوژیکی، افزایش حجم خون در لگن، بزرگ شدن رحم و تغییرات هورمونی در کنار هم، خطر بروز واریس واژن در بارداری را افزایش می‌دهند.
واریس واژن چه عوارضی دارد؟
واریس واژن معمولا بی‌خطر است و اغلب پس از زایمان برطرف می‌شود؛ اما عوارض و مشکلاتی را هم ایجاد می‌کند. مهم‌ترین عوارض واریس تناسلی زنان شامل موارد زیر هستند:
- درد و ناراحتی؛ کاهش کیفیت زندگی روزمره فرد به دلیل تشدید درد و فشار در ناحیه واژن هنگام ایستادن، نشستن طولانی یا فعالیت‌هایی مانند رابطه جنسی
- خارش و تحریک پوست؛ ایجاد خارش و تحریک پوست آزاردهنده در ناحیه واژن به دلیل تورم رگ‌ها
- خطر پارگی رگ‌ها؛ احتمال خونریزی خفیف در شرایط خاص مانند پارگی رگ‌های ناحیه تناسلی زنان هنگام زایمان طبیعی
- تشکیل لخته خون؛ تشکیل لخته‌های خون و ظهور شرایط جدی‌تری مانند ترومبوز به دلیل واریس تناسلی زنان
- سندروم احتقان لگنی؛ درد مزمن و کاهش کیفیت زندگی به دلیل تورم شدید و بیش از حد رگ‌های واژن و سایر قسمت‌های لگن و کم شدن جریان خون به آن ناحیه
عوارض واریس واژن نادر بوده و معمولا با مدیریت صحیح و مراقبت‌های درمانی، قابل کنترل هستند.
چگونه واریس تناسلی زنان درمان می‌شود؟
درمان واریس تناسلی زنان، به‌ویژه در دوران بارداری، بستگی به شدت علائم و وضعیت بیمار دارد. برخی از روش‌های درمانی متداول و مؤثر برای واریس واژن شامل موارد زیر هستند:
- درمان‌های محافظه‌کارانه؛ این روش‌ها معمولاً برای درمان واریس واژن در بارداری توصیه می‌شوند؛ چرا که واریس تناسلی اغلب پس از زایمان بهبود می‌یابد. از این درمان‌ها می‌توان به پوشیدن لباس‌های حمایتی و گارمنت‌های فشاری، کمپرس سرد، افزایش مصرف آب و کاهش مصرف نمک اشاره کرد.
- اسکلروتراپی؛ این روش شامل تزریق محلولی به رگ‌های متورم است که باعث بسته شدن و ناپدید شدن رگ‌ها می‌شود. این روش، اغلب برای افرادی که پس از زایمان همچنان دچار واریس تناسلی هستند، بسیار موثر خواهد بود.
- فلبکتومی؛ در این روش، از طریق برش‌های کوچک روی پوست، رگ‌های آسیب‌دیده برداشته می‌شوند. این روش، برای واریس‌های سطحی موثر است.
- لیگاسیون؛ در این روش، برش‌های کوچکی ایجاد می‌شود تا بخش‌های کوچکی از رگ‌های آسیب‌دیده برداشته یا بسته شوند. این روش، برای رگ‌ها بسیار پیچیده و متورم، به‌کار می‌رود.
- آمبولیزاسیون؛ در این روش، با تزریق مواد خاصی با استفاده از کاتتر به رگ‌ها، جریان خون را به آن ناحیه متوقف کرده و باعث کوچک شدن رگ‌ها می‌شوند.
- تغییرات سبک زندگی و مدیریت علائم؛ انجام تمرینات سبک و پیاده‌روی، به بهبود جریان خون کمک می‌کند. همچنین، خوابیدن روی سمت چپ بدن و بالا بردن پاها، فشار روی رگ‌ها را کاهش می‌دهد.
هر کدام یک از این روش‌ها، با تشخیص دکتر زنان و بسته به وضعیت بیمار و شدت علائم تعیین می‌شوند.
درمان واریس واژن با جراحی
درمان واریس واژن با جراحی، در موارد شدید یا درصورت عدم پاسخ‌دهی درمان‌های غیرجراحی، انجام می‌شود. روش‌های جراحی شامل اسکلروتراپی، فلبکتومی و لیگاسیون هستند. در اسکلروتراپی، ماده‌ای به داخل ورید تزریق شده که باعث بسته شدن و از بین رفتن آن می‌شود. در فلبکتومی، وریدهای متورم از طریق برش‌های کوچک برداشته می‌شوند.همچنین، روش لیگاسیون، شامل بستن وریدهای مشکل‌دار است تا جریان خون متوقف شود. این روش‌ها باید تحت نظر متخصص زنان انجام شوند تا بهترین نتیجه حاصل شود.
درمان واریس واژن با لیزر
درمان واریس واژن با لیزر، یکی از روش‌های کم‌تهاجمی‌ست که برای تسکین علائم و بهبود ظاهر رگ‌های واریسی استفاده می‌شود. در این روش، پرتوهای لیزر به‌طور مستقیم به وریدهای متورم تابانده شده و باعث بسته شدن و در نهایت ناپدید شدن آنها می‌شوند. این روش، بدون درد و با کمترین زمان بهبودی انجام می‌شود و برای افراد مقاوم به درمان‌های غیرجراحی، مناسب است. با این حال، متخصص زنان، باید برای ارزیابی مناسب بودن این روش، توصیه‌های لازم را ارائه دهد.
روش‌های خانگی درمان واریس تناسلی زنان
درمان‌های خانگی برای واریس واژن، در کاهش علائم و بهبود وضعیت واریس واژن به‌ویژه برای درمان واریس واژن در بارداری مؤثر هستند. در ادامه، به برخی از روش‌های خانگی درمان واریس تناسلی زنان پرداخته‌ایم:
- پوشیدن لباس‌های حمایتی یا گارمنت‌های فشاری؛ استفاده از لباس‌های حمایتی مخصوص که برای پشتیبانی از ناحیه واژن طراحی شده‌اند، به کاهش فشار و تورم رگ‌ها کمک می‌کند.
- استفاده از کمپرس سرد؛ قرار دادن کمپرس سرد روی ناحیه واژن، باعث کاهش التهاب و درد و تسکین موقت علائم خواهد شد.
- تغییر موقعیت و اجتناب از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت؛ از ایستادن یا نشستن برای مدت طولانی خودداری کنید. تغییر مکرر موقعیت و بالا بردن پاها به بهبود جریان خون کمک می‌کند.
- خوابیدن به پهلوی چپ؛ این کار، فشار روی رگ‌های لگن را کاهش داده و باعث بهبود جریان خون می‌شود.
- افزایش مصرف آب و کاهش مصرف نمک؛ مصرف زیاد آب به میزان ۱۰ تا ۱۲ لیوان در روز، باعث بهبود جریان خون و کاهش تورم می‌شود. همچنین، محدود کردن مصرف نمک، از تجمع مایعات در بدن و بدتر شدن واریس جلوگیری می‌کند.
- تمرینات سبک و پیاده‌روی؛ فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی میتواند به بهبود گردش خون کمک کند، اما از فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.
- پوشیدن لباس‌های راحت و گشاد؛ استفاده از لباس‌های نخی و گشاد با جلوگیری از تحریک پوست، ناراحتی‌های ناشی از آن را کاهش می‌دهد.
این روش‌های خانگی درمان واریس تناسلی زنان، به بهبود علائم کمک قابل‌توجهی می‌کنند؛ اما اگر این علائم شدید یا مقاوم به درمان‌های خانگی بود، باید حتما به متخصص زنان مراجعه کرد. برای درک بیشتر اهمیت مراجعه به دکتر زنان در این شرایط، تخصص زنان و زایمان چیست را مطالعه کنید.
گارمنت‌های فشاری ضدواریس
استفاده از گارمنت‌های فشاری مخصوص واریس واژن به کاهش علائم ناشی از واریس کمک می‌کنند. این لباس‌ها با اعمال فشار ملایم به ناحیه لگن، بهبود گردش خون و کاهش تورم و درد را به همراه دارند. استفاده از این گارمنت‌ها، برای درمان واریس واژن در بارداری توصیه می‌شوند؛ زیرا فشار وارده بر وریدها را کاهش خواهد داد. این محصولات، برای حصول بهترین نتایج در درمان واریس تناسلی زنان، باید بر اساس تجویز پزشک و در سایز مناسب استفاده شوند.
اسکلروتراپی واژن
اسکلروتراپی واژن، یکی از روش‌های کم‌تهاجمی برای درمان واریس واژن بوده که با تزریق یک محلول به داخل رگ‌های واریسی، باعث تحریک دیواره رگ و در نهایت بسته شدن آن می‌شود. این روش، علائمی مانند درد، تورم و احساس فشار را کاهش داده و معمولا به صورت سرپایی انجام خواهد شد. درمان واریس واژن بدون نیاز به جراحی، از مهم‌ترین مزیت‌های اسکلروتراپی‌ست که نتایج موثری در بهبود ظاهر و علائم واریس دارد. روش اسکلروتراپی، برای افراد مقاوم به درمان‌های غیرجراحی، توصیه می‌شود.
چگونه از واریس واژن در بارداری پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از واریس واژینال در حاملگی، به‌طور کامل ممکن نیست؛ زیرا تغییرات طبیعی در بدن مانند افزایش حجم خون و فشار رحم روی رگ‌های لگن از عوامل اصلی ایجاد این مشکل هستند. با این حال، می‌توان اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام داد که خطر ابتلا به واریس واژن را کاهش دهد یا علائم آن را به حداقل برساند. در ادامه، به موثرترین راه‌های پیشگیری از واژن تناسلی زنان اشاره کرده‌ایم:
- بهبود جریان خون با تغییر مکرر وضعیت بدن و اجتناب از نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت
- جلوگیری از تجمع خون در رگ‌ها و کاهش فشار را از روی رگ‌ها با پوشیدن لباس‌های حمایتی و جوراب‌های فشاری
- برداشتن فشار از روی رگ‌های بزرگ لگن و بهبود جریان خون به سمت قلب در اثر خوابیدن به پهلوی چپ
- بهبود گردش خون و کاهش خطر واریس با انجام ورزش‌های سبک و پیاده‌روی منظم
- مصرف فیبر کافی برای جلوگیری از یبوست، افزایش مصرف آب برای بهبود گردش خون و کاهش تورم با کاهش مصرف نمک
- بهبود جریان خون و کاهش خطر ابتلا به واریس واژن با پوشیدن لباس‌های گشاد و راحت
تمامی این اقدامات، به کاهش خطر واریس واژن در بارداری کمک می‌کنند.
بهترین دکتر برای درمان واریس واژن در بارداری کیست؟
برای درمان واریس واژن در بارداری، مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان توصیه می‌شود. این متخصص زنان، وضعیت تورم و التهاب رگ‌های واریسی در ناحیه واژن را ارزیابی کرده و انواع روش درمانی مانند درمان‌های خانگی، اسکلروتراپی، گارمنت‌های فشاری یا جراحی واریس را تجویز می‌کند.
اگر شما هم با تورم و التهاب رگ‌های سطحی و عروق خونی خود در ناحیه واژن مواجه هستید، برای اطمینان از عدم ابتلا به واریس تناسلی زنان به متخصص زنان مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از دکتر زنان، می‌توانید از امکان نوبت‌دهی آنلاین متخصص زنان در سایت دکتردکتر بهره‌مند شوید.
منابع:
webmd.com
american-hospital.org
سوالات متداول واریس واژن
بله، حتی پس از بهبود، در بارداری‌های بعدی یا در شرایطی با عوامل خطر دیگر ممکن است دوباره عود کند.
ماساژ ملایم میتواند به بهبود جریان خون کمک کند، اما باید با احتیاط انجام شود.
بله. کفش‌های پاشنه‌بلند می‌توانند فشار بیشتری بر رگ‌ها وارد کنند.
معمولاً نه، اما در موارد نادر، رگ‌ها ممکن است در هنگام زایمان طبیعی پاره شوند.
معمولا بی‌خطر است و پس از زایمان بهبود می‌یابد، اما در موارد نادر باعث درد شدید یا تشکیل لخته خون می‌شود.
سلام
درمان واریس واژن در بارداری چطور امکان پذیره؟؟
سلام عزیزم
در موارد خفیف از نشستن طولانی مدت خودداری کنید، سعی کنید فعالیت داشته باشید و راه بروید. همچنین هنگام نشستن یا خوابیدن مدام حالت بدن خود را عوض کنید
کمپرس یخ در محل کمک کننده هست
تقویت عضلات کف لگن کمک کننده هست
در موارد شدیدتر درمان در بارداری توصیه نمیشود
علائم واریس واژن چیه؟
سلام عزیزم
واریس‌های واژن رگ‌های خونی متورمی هستند که در قسمت بیرونی دستگاه تناسلی قرار دارند.
علت ایجاد این واریس‌ها، افزایش جریان خون لگن و تغییرات هورمونیدوران بارداری هست
این واریس‌ها ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند و فقط در ظاهر دیده شوند
واریس واژن میتواند باعث درد، احساس سنگینی و فشار شوند.