فریز کردن زگیل تناسلی یک روش غیرتهاجمی است که با استفاده از نیتروژن مایع، بافت زگیلها را منجمد میکند. این روش، معمولا برای درمان زگیلهای تناسلی خارجی مورد استفاده قرار میگیرد و باعث کاهش اندازه یا از بین رفتن زگیلها میشود.
کریوتراپی یک روش موثر بوده و از نرخ موفقیت قابلقبولی برخوردار است. این روش، گاهی بسته به شدت و اندازه زگیلها به چندین جلسه درمانی نیاز دارد. از مهمترین عوارض این روش، ایجاد تورم، قرمزی و تاول است که موقتی هستند و طی چند روز خودبهخود از بین میروند.
در این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر به نحوه اثرگذاری و مراقبتهای قبل و بعد از این روش درمانی پرداختهایم.
در انتها، اگر سوالی درباره کرایوتراپی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.
فریز کردن زگیل تناسلی چیست؟
در کریوتراپی، زگیلهای تناسلی با استفاده از مواد بسیار سرد مانند نیتروژن مایع منجمد میشوند. این درمان، با تخریب بافت زگیل باعث حذف آن خواهد شد. گاهی، این روش درمانی بسته به تعداد و اندازه زگیلها نیاز به چند جلسه خواهد داشت. اگرچه این راه درمان زگیل تناسلی معمولا موثر است، اما گاهی ویروس زیر پوست باقی میماند و احتمال بازگشت زگیلها وجود دارد.
آیا کرایوتراپی روش قطعی درمان زگیل تناسلی است؟
این روش، یک درمان قطعی نیست، زیرا گاهی عفونت ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در بدن باقی مانده و منجر به ابتلای مجدد به زگیل میشود.
با این حال، براساس گزارش منشرشده در انتشارات پزشکی WebMd آمریکا،
نرخ موفقیت فریز کردن زگیل تناسلی بین 44 درصد تا 75 درصد است که این درمان بین 6 تا 10 هفته طول میکشد.
گاهی، برای از بین بردن کامل زگیلها نیاز به چندین جلسه درمانی است. اگرچه کریوتراپی زگیلهای قابل مشاهده را از بین میبرد، اما ویروس را حذف نمیکند.
کاربرد کرایوتراپی چیست؟
کاربردهای این روش از انواع درمانهای پوستی تا درمان سرطانها متغیر است. در جدول زیر، به عمده مشکلات قابل درمان با این روش پرداختهایم:
کاربرد | نوع درمان | نحوه درمان |
درمانهای پوستی | ضایعات پوستی | برداشتن ضایعات خوشخیم پوستی مانند زگیلها، خالها، تگهای پوستی و کراتوزهای خورشیدی |
سرطانهای پوستی | درمان سرطانهای پوستی مانند کارسینومای سلولی پایهای و کارسینومای سلولی اسکواموس با استفاده از انجماد بافت سرطانی | |
درمان سرطان | تومورهای داخلی | درمان تومورهای کبدی، پروستاتی و کلیوی با وارد کردن پروب کریو به تومور و استفاده از سرما برای از بین بردن سلولهای سرطانی |
مدیریت درد و التهاب | صدمات عضلانی-اسکلتی | کاهش درد و التهاب ناشی از آسیبهای حاد مانند رگبهرگ شدن و کشیدگی عضلات با کاهش فعالیت متابولیک در ناحیه آسیبدیده |
بیماریهای مزمن | کاهش التهاب و کمک به روند بهبودی علائم بیماریهای مزمنی مانند آرتریت روماتوئید و فیبرومیالژی | |
کاربردهای عصبی | درمان میگرن | تسکین علائم میگرن با اعمال سرما بر ناحیه گردن |
روشهای زیبایی | کریوفیشال | اعمال سرما به پوست صورت برای کاهش ورم و قرمزی و بهبود ظاهر پوست |
با وجود این کاربردها، اما مشورت با یک متخصص قبل از انجام این درمان ضروری است. احتمال بروز خطراتی مانند سوختگی پوست، آسیب عصبی و واکنشهای نامطلوب در افراد دچار حساسیت به سرما وجود دارد.
فریز کردن زگیل تناسلی در دوران بارداری و شیردهی
کریوتراپی یک روش ایمن و موثر برای درمان زگیلهای تناسلی در دوران بارداری و شیردهی است. این درمان، نسبت به سایر درمانها مانند پودوفیلوکسید و ایمیکویمود در دوران بارداری بیخطر تلقی میشود. بنابراین، کریوتراپی گزینهای ترجیحی برای مدیریت زگیلهای جنسی در این شرایط است.
کرایوتراپی زگیلهای واژن
کریوتراپی، یک درمان موثر برای زگیلهای تناسلی واژن محسوب میشود. در این روش، متخصص با استفاده از یک اپلیکاتور پنبهای، نیتروژن مایع را بهطور مستقیم روی زگیلها قرار میدهد. اگرچه کریوتراپی داخل واژن معمولا ایمن است؛ گاهی باعث ناراحتی موقتی، قرمزی و تورم میشود.
فریز کردن زگیل تناسلی مقعدی
برای درمان این نوع زگیلها، ابتدا ناحیه برای اطمینان از وجود زگیل مورد بررسی قرار میگیرد. جلسات درمان زگیل تناسلی مقعدی 1 یا 2 دقیقه طول میکشد. در این درمان، به زگیلها ضربات کوتاهی از سرما وارد میشود که هر ضربه تا ۱۰ ثانیه طول کشیده و پس از آن ناحیه ذوب میشود. این درمان بسته به تعداد، اندازه زگیلها و تحمل بیمار در 1 جلسه تا 3 جلسه تکرار خواهد شد.
مراحل و نحوه انجام کرایوتراپی
فریز کردن زگیل تناسلی شامل موارد زیر است:
- آمادهسازی؛ پزشک، پس از معاینه منطقه تناسلی و تایید وجود زگیلها، برنامه درمانی مناسب را ارائه میدهد.
- اعمال کرایوژن؛ ماده بسیار سرد، معمولا نیتروژن مایع با استفاده از یک پنبه یا اسپری به زگیلها اعمال میشود. مدت زمان یخ زدن و تعداد دفعات اعمال به اندازه و تعداد زگیلها بستگی دارد. در این مرحله، پس از یخ زدن، بافت آسیبدیده از بین میرود و زگیلها میافتند.
- مراقبت پس از درمان؛ فرد، بعد از درمان دچار التهاب، درد یا ناراحتی مختصر در ناحیه تحت درمان خواهد شد. گاهی حتی تاولها یا زخمهایی تشکیل میشوند. بهبودی این شرایط، معمولا طی 1 تا 3 هفته اتفاق میافتد.
حتما جلسات پیگیری را برای بررسی بهبودی و رفع هرگونه نگرانی انجام دهید.
فرق فریز کردن زگیل تناسلی با لیزر زگیل تناسلی
کریوتراپی و درمان با لیزر، دو روش رایج برای درمان زگیلهای تناسلی هستند که هر کدام مکانیزم، اثربخشی و ملاحظات خاص خود را دارند. در جدول زیر، تفاوتهای فریز کردن و لیزر زگیل تناسلی را بررسی کردهایم:
تفاوتها | کرایوتراپی | لیزرتراپی |
مکانیزم | یخ زدن و افتادن زگیلها با اعمال نیتروژن مایع به آنها | تبخیر بافت زگیل با انرژی متمرکز نور |
اثربخشی | بسیار موثر و 44 تا 75 درصد | دو برابر موثرتر از کریوتراپی |
نرخ بازگشت | بالا | پایین |
ویژگیها | نیاز به جلسات متعدد درمانی همراه با درد، تاول و التهاب پوست اثرگذاری کم برای زگیلهای گسترده و در نواحی حساس هزینه کمتر | نیاز به بیحسی موضعی همراه با جای زخم و درد بسیار مناسب برای زگیلهای گسترده، مقاوم به سایر درمانها یا زگیلهای نواحی حساس هزینه بیشتر |
انتخاب روش درمان به ویژگیهای زگیل، ترجیحات بیمار و توصیه پزشک بستگی دارد.
طول درمان زگیل تناسلی با کرایوتراپی
این شیوه درمانی معمولا شامل اعمال نیتروژن مایع به ناحیه آسیبدیده به مدت ۵ تا ۱۰ ثانیه است که پس از آن یک فاصله ۱ تا ۲ دقیقهای برای تکرار فرآیند در نظر میگیرند. جلسههای درمانی فریز کردن زگیل تناسلی معمولا حدود ۳۰ دقیقه طول میکشند که شامل مشاوره و ارائه دستورالعملهای لازم پس از درمان هم هستند. بسته به تعداد و اندازه زگیلها، تعداد جلسههای درمانی تعیین شده که معمولا با فاصله ۲ تا ۳ هفته انجام میشوند.
مراقبتهای قبل از کرایوتراپی
قبل از شروع درمان، رعایت برخی مراقبتها برای اطمینان از ایمنی و اثربخشی این روش لازم است. این مراقبتها شامل موارد زیر میشوند:
- مشاوره؛ تشخیص زگیل تناسلی توسط پزشک و ارائه برنامههای درمانی
- سوابق پزشکی؛ بررسی تمامی شرایط پزشکی فرد، حساسیتها یا داروهای مصرفی توسط پزشک
- وضعیت بارداری؛ در جریان قرار گرفتن پزشک از بارداری یا داشتن قصد بارداری
- ارزیابی پوست؛ جلوگیری از بروز عوارض جانبی با اطمینان از پاک بودن ناحیه تحت درمان از هرگونه بریدگی، زخم یا عفونت فعال
- مدیریت درد؛ مشورت با پزشک در مورد استفاده از کرم بیحسی قبل از درمان
انجام مراقبتها به شما کمک میکند تا کریوتراپی زگیلهای تناسلی بهطور ایمن و موثر انجام شود.
مراقبتهای بعد از کرایوتراپی
پس از انجام درمان با کریوتراپی، رعایت دستورالعملهای خاص و مراقبت بعد از درمان برای تسریع بهبودی و جلوگیری از عوارض ضروری است. مهمترین مراقبتهای بعد از درمان شامل موارد زیر هستند:
- توجه به علائم پس از درمان؛ دستکاری نکردن علائمی همچون قرمزی و تورم، تاولها و دلمهها
- تمیز نگه داشتن ناحیه؛ شستشوی ناحیه درمانشده با آب و بدون استفاده از استفاده از صابون یا ژلهای دوش
- اجتناب از محصولات محرک؛ به تاخیر افتادن بهبودی به دلیل استفاده از کرمهای ضدعفونیکننده و محرک
- مرطوبسازی؛ محافظت از ناحیه مورد نظر با استفاده از یک لایه نازک از وازلین
- مدیریت درد؛ با استفاده از مسکنهای بدون نسخه مانند پاراستامول یا ایبوپروفن
- اجتناب از فعالیت جنسی؛ برای جلوگیری از تحریک بیشتر و کاهش خطر انتقال ویروس
همچنین، لازم است برای نظارت بر روند درمان و رفع هرگونه نگرانی، جلسات پیگیری توصیه شده توسط پزشک را حاضر شوید.
آیا میتوان بعد از فریز زگیل تناسلی رابطه جنسی برقرار کرد؟
پس از انجام درمان زگیلهای تناسلی، لازم است قبل از انجام هرگونه رابطه جنسی، ناحیه درمانشده بهطور کامل بهبود پیدا کند. این دوره بهبودی، بسته به شدت درمان و سرعت بهبودی فرد معمولا حدود 1 تا 3 هفته طول میکشد. حتی پس از بهبودی کامل، توصیه میشود هنگام فعالیت جنسی از کاندوم استفاده کنید تا خطر انتقال HPV به شریک جنسی کاهش یابد.
اگرچه کاندومها خطر را کامل از بین نمیبرند، اما آن را بهطور قابل توجهی کاهش میدهند. همچنین، لازم است با شریک جنسی خود در مورد وضعیت HPV خود صحبت کنید. این کار به آنها امکان میدهد تا تصمیمات آگاهانهای در مورد سلامت جنسی خود بگیرند.
چه افرادی میتوانند از این روش درمانی استفاده کنند؟
برخی عوامل و شرایط بر مناسب بودن این روش تاثیر میگذارند. در ادامه، به این شرایط اشاره کردهایم:
- بارداری؛ گزینه مناسبی برای زنان باردار به دلیل غیرتهاجمی بودن و عدم استفاده از داروها
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف؛ مانند مبتلایان به ایدز یا اچ آی وی یا افراد تحت درمانهای سرکوبکننده سیستم ایمنی
- افراد مبتلا به زگیلهای خارجی؛ تاثیر کمترکریوتراپی بر زگیلهای قرار گرفته در قسمتهای داخلی تناسلی
افراد باید قبل از انتخاب روش درمان، طی مشورت با پزشک، براساس شرایط خاص خود مناسبترین درمان را انتخاب کنند.
چه افرادی نمیتوانند کرایوتراپی کنند؟
گاهی، این روش برای برخی از افراد دارای شرایط زیر موثر واقع نمیشود:
- افراد مبتلا به زگیلهای داخلی؛ نامناسب برای زگیلهای داخلی مانند زگیلهای پیشابراه یا دهانه رحم
- افراد مبتلا به زگیلهای مقاوم؛ افراد نیازمند به درمانهای جایگزین مانند لیزر درمانی، جراحی یا درمانهای سیستمیک
- افراد مبتلا به حساسیت به سرما؛ افراد مبتلا به شرایطی مانند سندروم رینود (کاهش جریان خون به دستها و پاها در اثر سرما)
- افراد دارای عفونتهای فعال؛ خودداری از انجام فریز کردن زگیل تناسلی برای جلوگیری از گسترش عفونت در افراد مبتلا به عفونتهای پوستی فعال در ناحیه درمان
برای این افراد، سایر درمانها همچون لیزرتراپی، روشهای دارویی و جراحی موثرتر هستند.
مزایای درمان زگیل تناسلی با کرایوتراپی چیست؟
مهمترین مزایای این روش درمانی شامل موارد زیر هستند:
- تسکین درد و کاهش التهاب؛ با منقبض کردن عروق خونی و کاهش جریان خون به نواحی آسیبدیده و کاهش تورم و اسپاسمهای عضلانی
- بهبود بازیابی ورزشی؛ تسریع در بازیابی پس از تمرینات شدید با کاهش درد عضلانی و التهاب
- بهبود سلامت روان؛ بهبود خلق و خو و کاهش علائم اضطراب و افسردگی در اثر ترشح اندورفینها و نوراپینفرینها پس از قرار گرفتن در معرض دماهای سرد
- سلامت پوست؛ درمان شرایط پوستی مانند زگیل، خال و برخی ضایعات پیشسرطانی
- کمک احتمالی به کاهش وزن؛ فعال شدن چربی قهوهای و سوزاندن کالری برای تولید حرارت
- بهبود کیفیت خواب؛ افزایش خواب موج آهسته بهعنوان عمیقترین و بازسازیکنندهترین مرحله خواب براساس تجربه بیماران قرار گرفته در معرض دمای پایین
- اثرات ضدالتهابی؛ افزایش نشانگرهای ضدالتهابی بدن با قرار گرفتن در اتاق کریوتراپی
با وجود همه این مزایا، باید با احتیاط از آن استفاده شود. خطرات احتمالی شامل سرمازدگی، آسیب عصبی و تحریک پوست وجود دارد.
عوارض و خطرات از بین بردن زگیل تناسلی با کرایوتراپی چیست؟
اگرچه این روش بهطور کلی موثر است، اما گاهی با برخی از خطرات و عوارض همراه خواهد بود. در ادامه، به مهمترین عوارض این روش اششاره کردهایم:
- درد و ناراحتی؛ احساس ناراحتی حین و بعد از درمان
- تاول و زخم؛ ابتلا به این ضایعات در اثر فرآیند انجماد
- اسکار؛ بروز تغییرات رنگدانهای مانند هایپرپیگمانتاسیون یا هیپوپیگمانتاسیون در موارد نادر
- خطر پاره شدن واژن؛ افزایش خطر پاره شدن واژن و ایجاد فیستول به دلیل استفاده از پروب انجماد در واژن
انجام کریوتراپی توسط یک متخصص، همواره بهعنوان یک درمان ایمن و موثر برای زگیلهای تناسلی شناخته شده است.
هزینه فریز کردن زگیل تناسلی در سال 1403
وزارت بهداشت و درمان، هزینه فریز کردن زگیل تناسلی یا کرایوتراپی هر زگیل تناسلی در سال 1403 را مبلغ 350 هزار تومان تعیین کرده است.
برای کرایوتراپی باید به پزشکان کدام تخصص مراجعه کنیم؟
برای درمان زگیل تناسلی با کریوتراپی، باید به پزشک متخصص سلامت جنسی یا پوست مراجعه کنید. این متخصصان برای مدیریت بیماریهایی مانند زگیلهای جنسی تجربه بیشتری دارند و برای انجام فرآیند کریوتراپی کاملا آموزش دیدهاند.
برای دریافت نوبت جهت مشاوره و انجام فریز کردن زگیل تناسلی میتوانید به سایت دکتردکتر مراجعه کرده و از امکان نوبتدهی آنلاین این متخصصان بهرهمند شوید.
منابع:
dermnetnz.org
nhs.uk