زگیل تناسلی مردان نوعی مشکل عفونی است که به شکل بثوراتی در ناحیه آلت تناسلی، کشاله ران، کیسه بیضه و اطراف مقعدشان دیده می‌شود. امکان ظهور زگیل‌ها روی لب‌ها، دهان، زبان و گلو هم وجود دارد. این زگیل‌ها بافت ناحیه تناسلی مرد را درگیر می‌کنند و حالت برآمدگی‌های کوچک و برجسته‌ای را دارند. ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) باعث ایجاد زگیل می‌شود. زگیل تناسلی اکثر مواقع از طریق تماس جنسی انتقال پیدا می‌کند. برای درمان دارویی و غیردارویی زگیل تناسلی مردان از روش‌هایی چون کرایوتراپی، فریز، لیزر و جراحی استفاده می‌شود. در این مقاله از زگیل تناسلی در بدن مردان، علامت‌ها، روش‌های تشخیصی و درمان، راه‌های پیشگیری و مطالب مهم دیگر می‌خوانید. برای مطالعه مقاله پیش رو به ۶ دقیقه زمان نیاز دارید.
مقاله توسط دکتر مهدی نخعی متخصص اورولوژی بررسی و تأیید شده است.
زگیل تناسلی مردان چیست؟
به‌طور کلی دو نوع زگیل در بدن انسان به وجود می‌آید که یک گونه از آنها معمولا روی پوست دست و پا و گونه دیگر در اندام‌های تناسلی دیده می‌شود. عامل اصلی این زگیل‌ها، ویروس HPV (Human Papilloma Virus) است.
بیش از ۱۰۰ نوع از این ویروس کشف شده است که ۴۰ مورد از آنها عامل ایجاد زگیل تناسلی هستند؛ برخی از آنها تبدیل به زگیل‌های خوش‌خیم و بعضی دیگر تبدیل به زگیل‌های بدخیم می‌شوند.
در بیماری زگیل تناسلی، زگیل‌هایی با این ویژگی‌ها دیده می‌شوند:
- توده‌های گوشتی کوچک یا برجستگی‌های ریز و گوشتی
- گاهی به شکل ضایعات پوستی مسطح
رنگ این ضایعات پوستی چیست:
- سفید
- صورتی
- قهوه‌‌ای تیره
- خاکستری
- گاهی هم‌رنگ پوست
زگیل‌ها روی آلت تناسلی مردان، مقعد یا در دهان و گلو رشد می‌کنند. زگیل تناسلی مردان گاهی به شکل توده‌هایی به شکل گل‌کلم، روی نوک آلت تناسلی یا مقعد مشاهده می‌شود.
دلایل زگیل تناسلی در مردان
۳۰ تا ۴۰ گونه از HPV وجود دارد که به طور خاص بر اندام تناسلی تأثیر می‌گذارند، اما تنها تعداد کمی از این گونه‌ها باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند.
ویروس HPV از طریق تماس پوست به پوست قابلیت انتقال بالایی دارد و در دسته بیماری‌های مقاربتی قرار می‌گیرد. زگیل تناسلی معمولا توسط سویه‌های HPV ایجاد می‌شود و با سویه‌های دیگر عامل ایجاد زگیل روی دست‌ها یا سایر قسمت‌های بدن متفاوت است.
در جدول زیر، نگاهی به انواع زگیل تناسلی در مردان و زنان داشته‌ایم:
ویروس‌های HPV ۱۶ و ۱۸ | زگیل‌هایی هستند که نیاز به پیگیری و درمان دارند و ممکن است در درازمدت سبب سرطان دهانه واژن، سرطان دهانه رحم، سرطان آلت تناسلی مردان و سرطان مقعد شوند. |
ویروس‌های HPV ۱۱ و ۶ | زگیل‌هایی خوش‌خیم در نواحی تناسلی به وجود می‌آورند که با درمان‌های موضعی یا لیزردرمانی از بین می‌روند. |
گونه‌های ۱،۲،۳،۴،۲۷ و ۵۷ ویروس HPV | عامل ایجاد زگیل‌های پوستی هستند که با درمان‌های ساده یا به صورت خودبه‌خودی به آسانی بهبود می‌یابند. اینها در دسته زگیل تناسلی خفیف در مردان قرار می‌گیرند. |
علائم زگیل تناسلی مردان
هر توده، خال یا برجستگی گوشتی در ناحیه تناسلی به معنای وجود زگیل تناسلی نیست. اولین و مهم‌ترین علامت ابتلا به زگیل تناسلی در مردان، ایجاد زگیل در اطراف آلت تناسلی، مقعد و کشاله ران است. زگیل‌ها می‌توانند در نوک آلت تناسلی مردان ظاهر شوند اما ممکن است روی ساقه هم به‌وجود بیایند.
ممکن است روی کیسه بیضه یا اطراف مقعد هم حتی بدون رابطه جنسی مقعدی ظاهر شوند. گاهی اوقات عفونت‌های HPV را می‌توان در اطراف و داخل دهان و گلو افرادی مشاهده کرد که با یک فرد آلوده رابطه دهانی داشته‌اند.
زگیل تناسلی در پسران مجرد زمانی رخ می‌دهد که بدنشان نتواند ویروس hpv را کنترل کند. در این افراد هم زگیل در مقعد، بیضه، کشاله ران و آلت تناسلی دیده می‌شود.
برای بررسی وضعیت خود باید به دکتر زگیل تناسلی مردان مراجعه کنید. یکی از بهترین روش‌ها برای دریافت نوبت بهترین متخصصان هم استفاده از سیستم نوبت دهی اینترنتی سایت دکتردکتر است.
شکل بروز زگیل تناسلی
ممکن است، زگیل‌ها به صورت خوشه‌ای یا تکی باشند. در برخی موارد شاید زگیل‌ها هم رنگ پوست باشند و به‌راحتی قابل لمس و مشاهده نشوند یا اصلا علامت بیرونی مشخصی مثل وجود زگیل ایجاد نشده باشد.
پس از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم؟ برای اینکه بفهمید به زگیل تناسلی مبتلا هستید یا نه، باید جهت معاینه بالینی به پزشک مراجعه کنید یا آزمایش‌های تشخیص ویروس HPV برایتان تجویز شود. زگیل تناسلی معمولا درد یا ناراحتی ایجاد نمی‌کند. مردانی که به HPV آلوده می‌شوند به اندازه زنان به زگیل تناسلی مبتلا نمی‌شوند.
شکل زگیل | خوشه‌ای یا تکی |
نخستین مکان بروز زگیل | اطراف آلت تناسلی، مقعد و کشاله ران |
رنگ زگیل | سفید، صورتی، قهوه‌‌ای تیره، خاکستری، گاهی هم‌رنگ پوست |
تشخیص زگیل تناسلی در مردان
نوعی از زگیل یعنی زگیل آنوژنیتال معمولا با معاینه چشمی قابل تشخیص است. با این حال، همه زگیل‌ها با چشم غیر مسلح آشکار نیستند. ممکن است معاینه داخلی مقعد برای بررسی زگیل‌های پنهان لازم باشد. بنابراین مهم است که برای تشخیص زگیل تناسلی ابتدا به پزشک متخصص اورولوژی و بعد به متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
در برخی موارد که تشخیص زگیل تناسلی دشوار باشد، بهتر است بیوپسی انجام شود. در اغلب موارد ویروس تشخیص داده نمی‌شود و می‌تواند در حین فعالیت جنسی انتشار پیدا کند.
تشخیص زگیل تناسلی در مردان، باید دو مرحله انجام شود:
- معاینه بالینی
- نمونه‌برداری
- آزمایش زگیل تناسلی مردان
معاینه بالینی
در مرحله اول و بعد از مراجعه به پزشک، معاینه بالینی ناحیه تناسلی صورت می‌گیرد. اگر در این مرحله، زگیل‌های تناسلی مشاهده شوند، برای درمان روش‌های دارویی و غیردارویی مانند کرایوتراپی، لیزر و جراحی تجویز می‌شود.
نمونه‌برداری
در حالتی که زگیل دیده نشود و احتمال ابتلا به ویروس HPV وجود داشته باشد، باید در آزمایشگاه از پوست نمونه‌برداری (بیوپسی) شود. در این روش ممکن است از سطح آلت تناسلی، ختنه‌گاه، کیسه بیضه، پوست دور مقعد، مایع منی و ادرار نمونه‌برداری شود.
اگر در اندام تناسلی زگیل وجود داشته باشد، ممکن است برای ارزیابی بهتر آن، تکه‌برداری از زگیل تناسلی تجویز شود. با برداشتن بخشی از زگیل و آزمایش آن می‌توان اطلاعات دقیق‌تری درباره ابتلا به ویروس HPV به دست آورد.
در مواردی نیز ممکن است آزمایش پاپ اسمیر مقعدی برای مردان تجویز شود. در این روش با جمع‌آوری سلول‌های مقعد و نمونه‌گیری، احتمال بروز سرطان مقعد را بررسی می‌کنند.
آزمایش زگیل تناسلی مردان
برای تشخیص زگیل تناسلی در مردان، پزشک ناحیه تناسلی مرد را به صورت چشمی بررسی می‌کند تا ببیند آیا زگیل وجود دارد یا خیر. برخی از پزشکان از محلول سرکه برای کمک به شناسایی زگیل‌هایی استفاده می‌کنند که برجسته و قابل مشاهده نیستند.
گاهی اوقات پوست طبیعی به اشتباه به عنوان زگیل شناسایی می‌شود. دقت کنید که چیزی با عنوان آزمایش خون HPV برای مردان وجود ندارد. دلیل آن است که ویروس وارد خون نمی‌شود و دلیلی برای ارزیابی وجودش با انجام آزمایش خون نیست.
- ایمیکیمود که یک کرم محرک پاسخ ایمنی است.
- محلول آنتی میتوتیک پودوفیلین 20 درصد
- محلول پودوفیلوکس 0.5 درصد
- 5% کرم 5-فلوراوراسیل
- تری کلرواستیک اسید (TCA)
ممکن است که استفاده از این داروهای موضعی، به ویژه 5-فلوراوراسیل یعنی نوعی پماد برای درمان زگیل تناسلی مردان، با کمی درد یا سوزش پوست همراه باشد. اگر به هر یک از این داروها حساسیت نشان دادید، با پزشک خود مشورت کنید.
داروی ضدویروس آلفا اینترفرون نیز می‌تواند به صورت سیستمیک یا موضعی (تزریق مستقیم به زگیل) استفاده شود. اما این دارو بسیار گران است و مطالعات تحقیقاتی برای بررسی اثربخشی، نتایج متفاوتی به همراه داشته است.
عمل جراحی زگیل تناسلی مردان
برای درمان زگیل تناسلی مردان از روش‌های مختلف جراحی می‌توان استفاده کرد. تجویز هرکدام از این روش‌ها بر اساس شرایط بیمار و شدت بیماری انجام می‌شود.
اگر بیماری گسترش یافته و موجب سرطان مقعد شود، شیمی‌درمانی، لیزرتراپی یا جراحی می‌تواند سرعت رشد بیماری را کاهش دهد. به طور کلی زگیل‌های کوچک را با روش‌های مختلفی درمان می‌کنند، از جمله:
- لیزر: در لیزردرمانی با استفاده از پرتوهای فروسرخ، زگیل‌ها را می‌سوزانند و از سطح پوست جدا می‌کنند.
- کرایوسرجری (منجمد کردن زگیل‌ها): در کرایوتراپی یا سرمادرمانی، با استفاده از گاز نیتروژن ناحیه مورد نظر را سرد می‌کنند تا رشد زگیل‌ها کند شود و از بین بروند. بعد از انجام کرایوتراپی نیز امکان بروز کوتاه‌مدت تاول یا درد در ناحیه تحت درمان وجود دارد.
- کوتر الکتریکی: روشی برای سوزاندن زگیل‌های ناحیه تناسلی است.
در صورتی که سایز زگیل‌ها بزرگ باشد و روش‌های قبلی جوابگو نباشد، روش جراحی توصیه می‌شود و زگیل‌ها را از ناحیه تناسلی جدا می‌کنند. ممکن است برای از بین رفتن دائمی زگیل ها به بیش از یک نوع درمان نیاز داشته باشید.
روش درمان خانگی زگیل تناسلی مردانه با استفاده از طب سنتی
از آنجایی که زگیل تناسلی می‌تواند حتی پس از برداشتن جراحی بازگردد، درمان خانگی زگیل تناسلی مردان و زنان در کنار درمان‌های پزشکی استاندارد تاثیراتی دارند. بنابراین، پس از مراجعه به متخصص اورولوژی و دریافت برنامه درمانی پزشکی، می‌توانید زیر نظر همین متخصص از روش‌های درمان خانگی هم استفاده کنید. اولین اقدام شما در صورت مشاهده علائم زگیل تناسلی باید مراجعه به یکی از متخصصان اورولوژی شهرتان باشد. برای یافتن این متخصص هم نگران نباشید. در هر شهری از ایران که باشید، به متخصصان اورولوژی خوب و باتجربه دسترسی خواهید داشت. برای مثال با یافتن بهترین دکتر کلیه تهران می‌توانید از این متخصص نوبت گرفته و برای وارد روند درمانی پزشکی شوید.
دقت کنید که اگر متخصصان و پزشکان این روش‌ها را تأیید نکنند، نباید به‌سمتشان بروید چون ممکن است که با عوارضی ناخوشایند همراه باشند.
درمان‌های خانگی زیر بهبود زگیل تناسلی را تسریع می‌کنند، اما نقشی در درمان اساسی ویروس‌ها ندارند:
- عصاره چای سبز
- روغن درخت چای
- سرکه سیب
- فندوق جادوگر
- سیر
عصاره چای سبز
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد عصاره چای سبز حاوی سینکاتچین و پلی فنون E به درمان زگیل تناسلی کمک می‌کند. پژوهشی در سال ۲۰۱۵، استفاده از نوع خاصی از عصاره چای سبز به نام سینکاتچین را بررسی کرد. این داروها در پاکسازی زگیل تناسلی اثرات مثبتی داشتند.
روغن درخت چای
طرفداران طب سنتی مدت‌هاست که از روغن درخت چای برای درمان انواع بیماری‌های پوستی استفاده می‌کنند. خواص ضدمیکروبی آن می‌تواند شدت برخی از ویروس‌ها (از جمله ویروس‌هایی که باعث زگیل تناسلی می‌شوند) را کاهش دهد.
روغن درخت چای برای استفاده در زگیل تناسلی به خوبی مورد مطالعه قرار نگرفته است، اما شواهد محدودی نشان می‌دهد که ممکن است زگیل را در سایر نواحی بدن درمان کند.
سرکه سیب
درمان زگیل تناسلی مردان با سرکه سیب هم در برخی منابع توصیه شده است. گفته می‌شود که خاصیت اسیدی این ماده می‌تواند نقشی در رفع زگیل‌های ناحیه تناسلی داشته باشد.
فندق جادوگر
مانند روغن درخت چای، فندق جادوگر درمان محبوبی برای مشکلات مختلف پوست است. فندق جادوگر نسبتا ملایم است، بنابراین بعید به نظر می‌رسد که پوست حساس را تحریک کند.
با‌این‌حال، فرد نباید آن را روی غشاهای مخاطی، از جمله داخل مقعد استفاده کند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ نشان داد که فندق جادوگر در برابر HPV نوع ۱۶ یعنی یکی از عوامل زگیل تناسلی مؤثر است.
درمان زگیل تناسلی مردان با سیر
سیر در طول تاریخ و در تمام فرهنگ‌ها برای مصارف آشپزی و دارویی استفاده شده است. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ نشان داد که استفاده از ۱۰درصد عصاره سیر به مدت دو ماه تأثیری مشابه با سرمادرمانی بر روی زگیل تناسلی دارد.
خطرات درمان‌نشدن زگیل تناسلی مردان
زگیل تناسلی در صورت درمان‌نشدن می تواند رشد کند. اگر این اتفاق بیفتد، زگیل‌ها سخت‌تر می‌شوند. زگیل تناسلی بزرگتر می‌شود، خونریزی می‌کند و باعث درد یا خارش می‌شود.
در صورت داشتن رابطه جنسی دهانی، واژینال یا مقعدی و درمان نشدن زگیل، خطر ابتلای شریک جنسی نیز بالا می‌رود. اما دقت کنید که به ندرت، زگیل تناسلی منجر به سرطان می شود.
زگیل تناسلی قابل درمان است، اما امکان عودش وجود دارد. ضمن اینکه در برخی موارد هم خودش از بین می‌رود و نیاز به درمان خاصی ندارد.
جلوگیری از زگیل تناسلی مردان
در حال حاضر برای جلوگیری و پیشگیری از زگیل تناسلی، واکسن وجود دارد، از جمله واکسن پاپیلوگارد و واکسن گارداسیل برای مردان و زنان به نام گارداسیل (Gardasil-9) که برای مردان و زنان ۹ تا ۴۵ساله برای کمک به جلوگیری از عفونت تأیید شده است.
زمانی که واکسن قبل از قرار گرفتن در معرض HPV تزریق شود، بیشترین تاثیر را دارد. بنابراین، در درجه اول برای افراد ۲۶ سال و کمتر توصیه می‌شود.
روش‌های دیگر پیشگیری از زگیل تناسلی در مردان شامل این موارد است:
- اگر فردی زگیل تناسلی دارد، باید تا زمان درمان کامل این بیماری از تماس جنسی پرخطر خودداری کند.
- درصورت مشاهده ضایعه، از دستکاری و تراشیدن آن خودداری کند.
- افرادی که از نظر جنسی فعال هستند، با استفاده از کاندوم و محدود کردن تعداد شرکای جنسی خود می‌توانند شانس ابتلا به عفونت را کاهش دهند.
- نکته مهم رعایت بهداشت است. اندام تناسلی خود را تمیز و خشک نگه دارید و از صابون‌های معطر و روغن‌های حمام استفاده نکنید، زیرا ممکن است زگیل‌ها را تحریک کنند.
- اگر شریک جنسی شما از دئودورانت‌های واژن استفاده می‌کند، باید بداند که اینها نیز می‌توانند تحریک کننده باشند.
عوامل ریسک ابتلای مردان به HPV
موارد زیر خطر ابتلا به زگیل تناسلی در مردان را بالا می‌برد:
- برقراری رابطه جنسی پرخطر و روابط متعدد.
- داشتن رابطه جنسی واژینال، مقعدی، دهانی و استفاده از وسایل جنسی.
- افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، از جمله عفونت HIV.
- مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان مقعد مرتبط با HPV هستند.
توصیه‌ها و نکات مهم درباره زگیل تناسلی مردان
به این نکات درباره زگیل تناسلی مردان دقت ویژه‌ای داشته باشید:
- حتی اگر علائمی نداشته باشید، باز هم می‌توانید دیگران را آلوده کنید. گاهی ممکن است ۳ ماه از زمان آلوده شدن به HPV تا نمایان‌شدن زگیل‌ها طول بکشد.
- در صورت ابتلای مردان به نوع پرخطر ویروس HPV، امکان ابتلا به سرطان مقعد یا سرطان آلت تناسلی وجود دارد. اگر در کنار درمان، سیستم ایمنی، بدن نیز قوی باشد و بتواند به خوبی با ویروس مقابله کند، امکان ابتلا به این نوع سرطان‌ها کاهش می‌یابد.
- در مردان همجنسگرا، دوجنسگرا و افرادی که رابطه‌های جنسی محافظت‌نشده دارند، احتمال ابتلا به سرطان‌های ناحیه تناسلی، ۱۷ برابر بیشتر از دیگران است.
- بر اساس یک بررسی انجام شده در سال ۲۰۱۵، سبزیجات چلیپایی مانند کلم بروکلی می‌توانند رشد زگیل تناسلی را متوقف کنند. این سبزیجات حاوی مولکول‌هایی هستند که بدن آنها را به مواد شیمیایی برای حمله به HPV تبدیل می‌کند.
زگیل تناسلی در مردان معمولا خطرناک نیست؛ اما هوشیار باشید!
تصورات غلط زیادی در مورد ایجاد زگیل تناسلی و HPV وجود دارد. مهم است که به یاد داشته باشید، تمام گونه‌های HPV باعث زگیل تناسلی نمی‌شوند.
زگیل تناسلی در مردان از بیماری‌های شایع در سراسر جهان است. آگاهی از راهکارهایی مانند کاهش تعداد شرکای جنسی، داشتن روابط جنسی محافظت شده و استفاده‌نکردن از وسایل بهداشتی و شخصی دیگران می‌تواند احتمال سرایت ویروس HPV را کاهش دهد.
آیا درباره‌ی بیماری زگیل تناسلی در مردان سوالی دارید؟ اگر پرسشی دارید که در این مقاله به آن پاسخ داده نشده است در قسمت نظرات، سوال خود را بنویسید تا در کمترین زمان ممکن پزشکان و کارشناسان دکتردکتر به سوالات شما پاسخ دهند.
سوالات متداول
۱. آیا زگیل تناسلی مردان باعث نازایی می‌شود؟
زگیل تناسلی مردان می‌تواند باعث ناباروری شود. در صورت وجود ویروس در مایع منی، هم امکان نازایی هست و هم سقط جنین.
۲. آیا کاندوم می‌تواند از عفونت زگیل تناسلی جلوگیری کند؟
اگر کاندوم ناحیه تحت تاثیر زگیل را بپوشاند، تا حدود زیادی می‌تواند محافظت ایجاد کند.
۳. آیا زگیل تناسلی برای آقایان خطرناک است؟
این بیماری معمولا خطرناک نیست اما می‌تواند عوارض ناخوشایندی داشته باشد و مثلا باعث بروز نازایی در شریک جنسی شود.
۴.آیا ممکن است به HPV آلوده باشید اما زگیل تناسلی نداشته باشید؟
بله، مطالعات نشان داده‌اند که ابتلا به HPV بدون علامت در مردان هم مانند زنان شایع است.
۵. درمان زگیل تناسلی مردان چقدر طول می‌کشد؟
زگیل تناسلی می‌تواند بدون درمان ناپدید شود؛ اگرچه معمولا در عرض ۲ سال این اتفاق می‌افتد، اما ممکن است بیشتر هم طول بکشد. بنا به روش انتخابی امکان درمان در چند ماه یا به‌سرعت هم وجود دارد.
منابع:
