یکی از موضوعات مهم بهداشتی، پیشگیری از سرماخوردگی است که می‌تواند به حفظ سلامت عمومی کمک کند. سرماخوردگی معمولاً از طریق ویروس‌ها منتقل می‌شود و با علائمی مانند سرفه، گلودرد و احتقان بینی همراه است. یکی از روش‌های اصلی پیشگیری از سرماخوردگی، رعایت بهداشت دست‌هاست. شستن مکرر دست‌ها با صابون و آب یا استفاده از محلول‌های ضدعفونی‌کننده باعث کاهش انتقال ویروس‌ها می‌شود. همچنین، اجتناب از تماس نزدیک با افرادی که بیمار هستند و استفاده از دستمال کاغذی هنگام سرفه و عطسه بسیار مؤثر است. تغذیه مناسب، خواب کافی و فعالیت بدنی منظم نیز سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و به پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی کمک می‌کند.
به‌علاوه، واکسیناسیون در برابر بیماری‌های تنفسی می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به سرماخوردگی کمک کند. با رعایت این نکات ساده، می‌توانید به شکل مؤثری از ابتلا به سرماخوردگی جلوگیری کنید. در این مقاله به بررسی روش‌های موثر در پیشگیری از سرماوردگی پرداخته ایم.
در پایان، اگر پرسشی درباره پیشگیری از سرماخوردگی و مطالب مربوط به آن دارید، در بخش نظرات بپرسید تا پزشک به شما پاسخ دهد.
سرماخوردگی چیست؟
سرماخوردگی یک عفونت ویروسی شایع است که عمدتاً بر دستگاه تنفسی فوقانی تأثیر می‌گذارد. این بیماری اغلب به دلیل تماس با ویروس‌های مختلف، ایجاد می‌شود و به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. علائم سرماخوردگی شامل عطسه، سرفه، گلو درد، آبریزش بینی، سردرد و احساس خستگی است.
عمدتاً دوره‌ی بیماری 7 تا 10 روز طول می‌کشد و علائم آن به تدریج کاهش می‌یابد. در بیشتر موارد سرماخوردگی بدون نیاز به درمان پزشکی بهبود می‌یابد و فقط نیاز به استراحت و مراقبت‌های خانگی دارد. با این حال در برخی افراد به‌ویژه کسانی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، ممکن است عوارضی مانند سینوزیت یا عفونت گوش ایجاد شود. برای جلوگیری از سرماخوردگی، رعایت بهداشت فردی و تقویت سیستم ایمنی بدن توصیه می‌شود.
روش‌های پیشگیری از سرماخوردگی
برای پیشگیری از سرماخوردگی، رعایت برخی نکات بهداشتی و سبک زندگی سالم بسیار مؤثر است. یکی از ساده‌ترین راه‌ها، شستشوی مکرر دست‌ها با آب و صابون به مدت حداقل ۲۰ ثانیه است. متخصص بیماری‌های عفونی، تأکید می‌کند: “شستن دست‌ها، خصوصاً بعد از تماس با افراد بیمار یا اشیا عمومی، خطر ابتلا به ویروس‌ها را به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد.”
استفاده از دستمال کاغذی برای پوشاندن دهان و بینی هنگام عطسه و سرفه نیز کمک می‌کند تا ویروس‌ها به دیگران منتقل نشوند. علاوه بر این، تقویت سیستم ایمنی با تغذیه مناسب، خواب کافی و ورزش منظم از اهمیت بالایی برخوردار است. پرهیز از تماس نزدیک با افراد مبتلا و استفاده از ماسک در مکان‌های شلوغ، به ویژه در فصول سرد، می‌تواند خطر ابتلا به سرماخوردگی را کاهش دهد. همچنین، مصرف ویتامین C و زینک به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. در صورت ابتلا به سرماخوردگی لازم است به دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
تقویت سیستم ایمنی بدن
تقویت سیستم ایمنی بدن یکی از کلیدهای اصلی حفظ سلامت و پیشگیری از بیماری‌ها است. برای تقویت ایمنی بدن، رعایت تغذیه سالم اهمیت زیادی دارد. مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه به ویژه آن‌هایی که حاوی ویتامین C مثل پرتقال و فلفل دلمه‌ای هستند، به ارتقاء عملکرد سیستم ایمنی کمک می‌کند. علاوه بر این، خواب کافی و مدیریت استرس نیز نقش بسزایی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارند. خواب ناکافی می‌تواند به کاهش قدرت دفاعی بدن منجر شود.
همچنین فعالیت بدنی منظم مانند پیاده‌روی یا ورزش‌های هوازی به بهبود گردش خون و عملکرد ایمنی کمک می‌کند. در نهایت، اجتناب از سیگار و محدود کردن مصرف الکل می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کند. با رعایت این نکات، می‌توانید سیستم ایمنی بدن خود را به بهترین شکل تقویت کنید.
استحمام روزانه و شستن مرتب دست ها
استحمام روزانه کمک می‌کند تا دمای بدن به شکل قابل ملاحظه‌ای متعادل شود و همین برای پیشگیری از سرماخوردگی راهی پرثمر است. استحمام نه تنها روی حال روحی بیمار تاثیر می‌گذارد؛ بلکه به رعایت بهداشت نیز بسیار کمک می‌کند. بخار موجود در حمام، دستگاه تنفسی را مقداری تلطیف می‌کند و موجب باز شدن راه‌های تنفسی می‌شود.
ضد عفونی کردن سطوح
بهتر است بیشتر سطوحی که در طول روز از آن‌ها استفاده می‌کنید را مرتبا با الکل یا مواد ضد عفونی مختلف پاکسازی کنید. میز، دسته‌های صندلی، کییورد، گوشی تلفن همراه و بسیاری از سطوح و وسایل دیگری که در طول روز از آن‌ها استفاده می‌کنید، ضمن این که بسیار آلوده‌اند، ممکن است باعث انتقال ویروس شوند. حال با این کار هم می‌توانید از وسایل روزانه خود میکروب‌زدایی کنید و هم از انتقال ویروس‌های احتمالی جلوگیری کنید.
مرطوب نگه داشتن هوا
استفاده از بخور در هنگام سرماخوردگی یا در روزهای سرد سال باعث می‌شود که از ابتلا به سرماخوردگی جلوگیری کنید. در واقع خشک بودن راه تنفس باعث می‌شود تا عمر باکتری‌ها و ویروس‌هایی که در سینوس وجود دارند، از بین نروند. این در صورتی است که می‌توانید با یک دستگاه بخور یا حتی بخور به شیوه سنتی، مجاری تنفسی و غشای مخاطی خود را مرطوب نگه داشته و امکان زنده ماندن باکتری‌ها را بسیار کاهش دهید.
پرهیز از استعمال دخانیات
استفاده از دخانیاتی مثل سیگار باعث می‌شود که نه تنها مجاری تنفسی شما خشک شود بلکه میکروب‌ها و ویروس‌هایی که در این مجاری هستند، به راحتی داخل بدن شوند. همچنین سیگار باعث می‌شود تا مژک‌های تنفسی به صورت موقتی فلج شده و باعث بالا رفتن احتمال سرماخوردگی در فرد شود.
رعایت بهداشت
رعایت بهداشت به جلوگیری از سرماخوردگی کمک می‌کند و یکی از کارهای مفید و مهم در راستای آن، رعایت بهداشت و شستشوی دست‌ها است. همانطور که اشاره کردیم، یکی از راه‌های انتقال سرماخوردگی، تماس با وسایلی است که فرد مبتلا به سرماخوردگی از آن استفاده کرده است. از آنجا که ویروس حتی ممکن است تا چند روز روی سطوح زنده بماند، بهتر است که اگر احتمال می‌دهید فردی مبتلا با وسیله‌ای خاص در تماس بوده، یا سطح آن را ضد عفونی کنید یا دست‌های خود را سریعا بشویید.
در واقع با شستشوی ساده با مایع دستشویی یا صابون و آب گرم، به راحتی می‌توانید ویروس‌ها را از روی دست‌های خود بشویید.
افزایش مصرف ویتامین D
محققان به تازگی دریافته‌اند که افرادی که مصرف ویتامین D کمتری دارند، نسبت به دیگران بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌های مختلف دستگاه تنفسی هستند. یکی از فواید وجود ویتامین D در بدن، فعال کردن قابلیت مقابله با عفونت در بدن توسط این ویتامین است و کسانی که به اندازه کافی آن را دریافت نمی‌کنند، بشتر سرما می‌خورند.
ویتامین D را از طریق نور آفتاب و مکمل های خوراکی مثل قرص هم می‌توان جذب کرد اما منبع غنی غذایی آن را می‌توان در گوشت گاو، ماهی سالمون، آب پرتقال، تخم مرغ، شیر، قارچ و پنیر دریافت کرد.
مصرف مکمل روی
برای این که بدنی مقاوم و قوی‌تر داشته باشید، می‌توانید مکمل روی مصرف کنید. روی یکی از راه‌های پیشگیری سرماخوردگی است اما حتی در صورت ابتلا به آن نیز می‌توانید با مصرف آن، علائم را کاهش داده و طول مدت مریضی را کم کنید. برای مصرف روی می‌توانید قرص و مکمل بخورید، اما منابع غذایی مثل سویا، عدس و گوشت منابع غنی روی هستند.
نوشیدن آب به اندازه کافی
دهیدراته یا کم آب شدن بدن باعث می‌شود تا بدن مستعد ابتلا به سرماخوردگی شود. حال اگر در طول روز بین 6 تا 8 لیوان آب و دیگر مایعات مفید بنوشید، ویروس‌ها و میکروب‌های احتمالی را زودتر از چرخه بدن خود خارج کرده و آب مورد نیاز بدن را تامین کرده‌اید.
چای، مخلوط آب جوش، آویشن و عسل، آب پرتقال و انواع جوشونده و دم کرده‌های گیاهی از جمله مایعات مفید دیگر برای پیشگیری و همچنین درمان سرماخوردگی هستند.
کاهش استرس
استرس و اضطراب میزان ترشح هورمون کورتیزول را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد و همین بدن را مستعد ابتلا به بیماری‌های مختلفی مثل سرماخوردگی می‌کند. کورتیزول هورمونی است که سیستم دفاعی را تقویت کرده و ایمنی بدن را بالا می‌برد. برای همین توصیه می‌کنیم تا برای پیشگیری سرماخوردگی، استرس‌های روزانه را از خود دور کنید. پیاده‌روی، مدیتیشن و یوگا، دوری از شبکه‌های اجتماعی و اخبار منفی و وقت گذرانی با خانواده و دوستان، به شما در کنترل استرس راه کمک خواهد کرد.
غرغره کردن آب نمک و شستن مجاری بینی
اگر در معرض تماس با فرد مبتلا به بیماری سرماخوردگی بوده‌اید یا برخی علائم آن را در خود می‌بینید، پیشنهاد می‌کنیم تا در طول روز چندین بار مخلوط نمک و آب گرم غرغره کنید و در کنارش، مجاری بینی خود را بشویید. برای این کار می‌توانید از سرم‌های مخصوص یا آب ولرم استفاده کنید. اینکار به جلوگیری از عفونت مجاری بینی کمک می‌کند و در کاهش بروز علائم سرماخوردگی تاثیرگذار است.
ورزش کردن
داشتن یک برنامه روتین ورزشی باعث می‌شود تا سیستم ایمنی بدن تقویت شده و تهویه ریه بیشتر از قبل افزایش پیدا کند. البته ورزش کردن خواص دیگری مثل افزایش جریان خوت در کلیه و رگ‌ها را دارد و همین باعث پیشگیری از سرماخوردگی و ابتلا به سایر بیماری‌ها می‌شود.
داشتن خواب کافی برای پیشگیری از سرماخوردگی
زمانی که خواب هستیم، بدن شروع به ترمیم خود می‌کند. از این رو با اطمینان می‌توانیم بگوییم که یکی از راه‌های پیشگیری سرماخوردگی قطعا داشتن خواب به اندازه کافی است. با استناد به نتیجه یک آزمایش که توسط بنیاد ملی خواب آمریکا روی تا زنان و مردان مختلف به عمل آمده، کسانی که در طول شبانه‌روز بین 7 تا 9 ساعت می‌خوابند، کمتر به سرماخوردگی مبتلا می‌شوند.
مصرف مرکبات
یکی از راه‌های پیشگیری از سرماخوردگی قطعا مصرف مرکبات و سبزیجات مفید است. پرتقال، نارنگی، لیموشیرین، توت فرنگی، کیوی و دیگر مرکبات، منابع غنی ویتامین C هستند و بدن را در برابر ویروس سرماخوردگی مقاوم می‌کنند. همچنین مصرف سبزیجاتی مثل فلفل دلمه‌ای و گوجه‌فرنگی نیز به پیشگیری از سرماخورگی کمک می‌کنند. این روش یکی از بهترین راه های پیشگیری و درمان خانگی سرماخوردگی میباشد.
گرم نگه داشتن خود
یکی از راحت‌ترین روش‌های پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی، پوشیدن لباس گرم و مناسب مخصوصا در پاییز و زمستان است. البته گرم نگه داشتن خود تنها مشروط به پوشیدن لباس گرم نیست و باید محیطی که در آن قرار دارید را گرم و مطبوع نگه دارید.
برای پیشگیری از سرماخوردگی چه بخوریم؟
برای پیشگیری از سرماخوردگی، مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها و مواد مغذی حیاتی است. میوه‌ها و سبزیجات تازه به‌ویژه پرتقال، کیوی، توت‌فرنگی و فلفل دلمه‌ای منبع خوبی از ویتامین C هستند که به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. علاوه بر این، مصرف سیر و پیاز به دلیل خواص ضدباکتریایی و ضدویروسی آن‌ها توصیه می‌شود. پروتئین‌های با کیفیت مانند مرغ، ماهی و حبوبات برای تولید آنتی‌بادی‌های مؤثر ضروری هستند.
ماست و سایر محصولات لبنی نیز حاوی پروبیوتیک‌ها هستند که به بهبود فلور میکروبی روده و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کنند. همچنین مغزها و دانه‌ها به‌ویژه بادام و تخمه کدو، سرشار از ویتامین E و زینک هستند که نقش مهمی در حفظ سلامت ایمنی دارند.
استفاده از داروهای جلوگیری از سرماخوردگی
استفاده از داروهای پیشگیری یکی از راه‌های مؤثر برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌ها به‌ویژه در فصول شیوع عفونت‌ها مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا است. داروهای پیشگیری می‌توانند به دو صورت صورت بگیرند: واکسن‌ها و داروهای ضدویروسی. در ادامه به توضیح هر یک و مزایای آن‌ها پرداخته شده است.
- واکسن‌ها
واکسن‌ها از جمله برترین روش‌ها برای پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها هستند. آن‌ها با تحریک سیستم ایمنی به تولید آنتی‌بادی‌ها کمک می‌کنند. به‌عنوان مثال، واکسن آنفلوآنزا هر ساله توصیه می‌شود تا از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند. البته بهتر است تزریق واکسن با تشخیص متخصص باشد در مقاله تخصص گوش و حلق و بینی چیست بیشتر در مورد این تخصص و حوزه وظایف آن توضیح داده‌ایم.
- داروهای ضدویروسی
در صورتی که فرد در معرض عفونت باشد یا علائم اولیه عفونت را تجربه کند، داروهای ضدویروسی می‌توانند به کاهش شدت بیماری و مدت آن کمک کنند. این داروها معمولاً باید در مراحل اولیه بیماری مصرف شوند تا مؤثر واقع شوند.
| نوع دارو | نام دارو | مزایا | نکات مهم |
| واکسن | واکسن آنفلوآنزا | تقویت سیستم ایمنی، کاهش خطر ابتلا به بیماری | نیاز به تزریق سالانه |
| داروهای ضدویروسی | Oseltamivir (Tamiflu) | کاهش شدت و مدت بیماری، مؤثر در مراحل اولیه | برای بهترین نتیجه، در ۴۸ ساعت اول مصرف شود |
استفاده از داروهای پیشگیری می‌تواند به‌طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری‌ها و عوارض آن‌ها را کاهش دهد. همچنین، مشاوره با پزشک برای انتخاب مناسب‌ترین روش پیشگیری مناسب و بررسی شرایط فردی حائز اهمیت است. با رعایت نکات بهداشتی و استفاده صحیح از داروها، می‌توان به حفظ سلامت خود کمک کرد.
روش‌های ساده اما مهم برای پیشگیری از سرماخوردگی
برای پیشگیری از سرماخوردگی، رعایت چند روش ساده ولی مؤثر می‌تواند به‌طور چشمگیری به سلامت شما کمک کند. اول از همه، شست‌وشوی مکرر دست‌ها با صابون و آب گرم، به کاهش خطر انتقال ویروس‌ها کمک می‌کند. استفاده از واکسن آنفلوآنزا به صورت سالیانه توصیه می‌شود و پوشیدن ماسک در فصول سرما به کاهش خطر ابتلا کمک می‌کند. با رعایت این نکات می‌توان خیلی ساده از بروز سرماخوردگی پیشگیری کرد.
پیشگیری از سرماخوردگی در کودکان
پیشگیری از سرماخوردگی در کودکان نیازمند رعایت چند نکته مهم است. اول از همه، آموزش شست‌وشوی صحیح دست‌ها به کودکان به‌ویژه قبل از غذا و بعد از رفتن به دستشویی، نقش بسزایی در کاهش انتقال ویروس‌های سرماخوردگی دارد.
دومین نکته، تقویت سیستم ایمنی با تغذیه مناسب است. مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه به‌ویژه پرتقال و کیوی غنی از ویتامین C، به کودکان کمک می‌کند تا بدنشان را در برابر عفونت‌ها محافظت کنند. همچنین، اطمینان از خواب کافی و استراحت مناسب برای کودکان مهم است و از بروز سرماخوردگی در کودکان جلوگیری می‌کند.
به نقل از سایت CDC درمورد پیشگیری از سرماخوردگی در کودکان :
بهترین راه برای جلوگیری از سرماخوردگی، آموزش کودکان به رعایت نکات بهداشتی مانند شستن دست‌ها با صابون و آب، استفاده از دستمال کاغذی هنگام عطسه و سرفه، و پرهیز از تماس نزدیک با افراد مریض است.
پیشگیری از سرماخوردگی در سالمندان
پیشگیری از سرماخوردگی در سالمندان نیازمند توجه ویژه‌ای به نکات بهداشتی و سلامت عمومی است. اولین و مهم‌ترین اقدام، تقویت سیستم ایمنی از طریق تغذیه مناسب است. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها مانند میوه‌ها و سبزیجات تازه به‌ویژه ویتامین C، می‌تواند به افزایش مقاومت بدن کمک کند.
سالمندان باید از تماس نزدیک با افرادی که مبتلا به سرماخوردگی هستند، خودداری کنند. نکته دیگر خواب کافی و استراحت است؛ یک خواب راحت و منظم به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. همچنین فعالیت بدنی متناسب با سن و شرایط جسمی باید در برنامه روزانه قرار گیرد.
در نهایت واکسیناسیون سالانه علیه آنفلوآنزا و مراقبت از بهداشت عمومی می‌تواند به‌طور چشمگیری خطر ابتلا به سرماخوردگی را کاهش دهد. تزریق واکسن سرماخوردگی در بیماران قلبی حتما باید با تشخیص پزشک انجام شود. با رعایت این نکات سالمندان می‌توانند از سلامت خود محافظت کنند.
پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی از درمان آن راحت‌تر است!
سرماخوردگی یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها است که به‌ویژه در فصل‌های سرد سال افزایش می‌یابد. عواملی همچون تغییرات آب و هوا، تماس نزدیک با افراد مبتلا و ضعف سیستم ایمنی می‌توانند به ابتلا به این بیماری منجر شوند. با این حال پیشگیری از سرماخوردگی از درمان آن راحت‌تر است و با رعایت برخی نکات می‌توان احتمال بروز این بیماری را به حداقل رساند. اگر به هر دلیلی به سرماخوردگی مبتلا شدید، در صورت بروز علائم شدید یا طولانی توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید. دکتردکتر به عنوان یک سامانه آنلاین نوبت دهی پزشکان در کنار شما است تا بتوانید به راحتی از متخصص‌های مد نظر خود نوبت مشاوره تلفنی و ملاقات حضوری دریافت کنید.
شما برای پیشگیری از سرماخوردگی از چه راهکارهایی استفاده می‌کنید؟ در بخش کامنت نظرات خود را با کارشناسان ما در میان بگذارید.
منبع:
cdc.gov
healthline.com
سوالات متداول پیشگیری از سرماخوردگی
شست‌وشوی مکرر دست‌ها با آب و صابون، استفاده از ضدعفونی‌کننده‌ها و اجتناب از تماس نزدیک با افراد مبتلا به سرماخوردگی از بهترین روش‌ها برای پیشگیری است.
بله، واکسن آنفلوآنزا می‌تواند به پیشگیری از عفونت‌های تنفسی از جمله آنفلوآنزا که علائم مشابهی دارد، کمک کند. هر ساله واکسیناسیون توصیه می‌شود.
بله، واکسن آنفلوآنزا می‌تواند به پیشگیری از عفونت‌های تنفسی از جمله آنفلوآنزا که علائم مشابهی دارد، کمک کند. هر ساله واکسیناسیون توصیه می‌شود.
خواب کافی به بدن کمک می‌کند تا سیستم ایمنی خود را تقویت کند، بنابراین عدم خواب کافی می‌تواند خطر ابتلا به سرماخوردگی را افزایش دهد.
بله، فعالیت بدنی منظم به بهبود سیستم ایمنی کمک کرده و می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌ها از جمله سرماخوردگی کمک کند.
مصرف بیش از حد قند و غذاهای فرآوری‌شده می‌تواند به تضعیف سیستم ایمنی منجر شود، بنابراین بهتر است مصرف آن‌ها محدود شود.
بله، استرس مزمن می‌تواند سیستم ایمنی را تضعیف کرده و خطر ابتلا به بیماری‌ها، از جمله سرماخوردگی، را افزایش دهد. مدیریت استرس از جمله مراقبت‌های مفید است.
منم با کوچیکترین سرماخوردگی نفسم بالا نمیاد و خیلی عذاب میکشم
عالی و‌مفید