مسمومیت با الکل مسئله ای مهم و پر عارضه و گاهی کشنده است که در نتیجه مصرف مقادیر زیادی الکل در زمانی کوتاه رخ می‌دهد.
مصرف بی‌رویه و سریع الکل می‌تواند بر تنفس، ضربان قلب، دمای بدن و رفلکس بلع فرد تاثیر گذاشته و همین‌طور منتهی به کما و مرگ شود. مسمومیت با الکل همچنین می‌تواند زمانی رخ دهد که بزرگسالان یا خردسالان به طور تصادفی یا عمدی محصولات غیر غذایی حاوی الکل را مصرف کنند.
فردی که دچار مسمومیت الکلی شده نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارد. اگر فکر می‌کنید کسی دچار مسمومیت با الکل شده، فورا با اورژانس یا مراقبت‌های پزشکی تماس بگیرید.
علائم مسمومیت با الکل
علائم و نشانه‌های مسمومیت با الکل عموما شامل موارد زیر هستند:
- پریشانی
- استفراغ
- تشنج
- تنفس آهسته (کمتر از ۸ بار در دقیقه)
- تنفس نامنظم (وقفه ۱۰ ثانیه‌ای یا بیشتر بین تنفس‌ها)
- آبی رنگ شدن یا رنگ پریدگی پوست
- دمای پایین بدن (سرمازدگی)
- بیهوش شدن و ناتوانی در بیدار شدن
زمان مراجعه به پزشک
لازم نیست که فرد همه‌ی علائم یا نشانه‌های فوق را بروز دهد تا نیاز به مداخله پزشک یا اورژانس داشته باشد. فردی که با مسمومیت الکلی از هوش رفته یا نمی‌تواند بیدار شد، در معرض خطر مرگ قرار دارند.
مسمومیت با الکل یک مورد اورژانسی است
اگر گمان می‌کنید که کسی دچار مسمومیت با الکل شده، حتی اگر علائم یا نشانه‌های معمول مسمومیت با الکل را در او مشاهده نمی‌کنید، باید با اورژانس تماس بگیرید.
- بلافاصله با شماره ۱۱۵ یا شماره اورژانس تماس بگیرید: هیچ‌وقت گمان نکنید که فرد دچار مسمومیت با الکل خوابیده و خطری متوجه او نیست.
- آماده ارائه اطلاعات باشید: اگر اطلاعاتی دارید حتما در مورد نوع، زمان و مقادیر مصرف الکل اطلاعاتی به پزشک یا کادر اورژانس بدهید.
- فرد بیهوش را تنها نگذارید: از آنجایی که مسمومیت با الکل روی عملکرد رفلکس بلع تاثیر می‌گذارد، فرد ممکن است با استفراغ خود خفه شده یا نتواند به درستی تنفس کند. در زمان انتظار برای رسیدن اورژانس، سعی نکنید فرد را مجبور به استفراغ کنید، چرا که امکان خفگی فرد وجود دارد.
- به شخصی که استفراغ میکند کمک کنید: سعی کنید فرد دچار مسمومیت با الکل را در حالت نشسته نگه دارید. اگر شخص باید دراز بکشد، مطمئن شوید که سرش را به یک طرف چرخانده، این کار مانع از خفگی فرد میشود. سعی کنید فرد را بیدار نگه دارید تا مانع از بیهوش شدن او شوید.
علل مسمومیت الکلی
الکل به شکل اتانول (اتیل الکل) در مشروبات الکلی، دهانشویه، برخی داروها و برخی محصولات غیرغذایی یافت میشود.
مسمومیت با اتانول عموما ناشی از نوشیدن مقادیر زیاده از حد مشروبات الکلی خصوصا در زمانی کوتاه است. سایر اشکال الکل از جمله ایزوپروپیل الکل (در انواع رنگ، صابون، لوسیون، مواد شوینده.) و متانول یا اتیلن گلیکول (از مواد تشکیل‌دهنده ضد یخ، رنگ و برخی حلال‌ها) وجود دارد می‌تواند منجر به انواع دیگر مسمومیت‌های سمی شود که نیاز به مراقبت‌های فوری دارد.
زیاده‌روی در نوشیدن الکل
یکی از علل عمده مسمومیت الکل زیاده‌روی در نوشیدن الکل است. زیاده‌روی در نوشیدن برای مردان مصرف ۵ واحد استاندارد الکل (۱۴ گرم یا ۱۷٫۷۴ میلی لیتر) و برای زنان مصرف ۴ واحد استاندارد یا بیشتر ظرف دو ساعت است.
با این حال، زیاده‌روی در مصرف الکلی ممکن است در طی چند ساعت یا تا چند روز ادامه یابد. فرد می‌تواند قبل از بیهوشی، دوزی کشنده از الکل مصرف کند. حتی وقتی که فرد بیهوش است یا دیگر الکل نمی‌نوشد باز هم معده و روده همچنان به وارد کردن الکل به جریان خون ادامه می‌دهند و به سطح الکل بدن افزوده میشود.
اعتیاد به الکل مانند اعتیاد به غذا سبب آسیب‌های غیر قابل جبران مانند مسمومیت میشود.
مصرف چه میزان از الکل خطرناک است؟
برخلاف مواد غذایی که هضم آن ممکن است چند ساعت طول بکشد، الکل به سرعت توسط بدن جذب میشود. در همین حال دفع الکل از بدن نیز طولانی است. بیشتر مقادیر الکل توسط کبد پاکسازی میشود. هر چقدر در بازه‌ی زمانی کوتاهی الکل بیشتری مصرف شود، خطر مسمومیت با الکل هم بیشتر میشود.
یک واحد نوشیدنی الکلی به این شرح تعریف میشود:
- ۱۲ اونس (۳۵۵ میلی‌لیتر) از یک آبجو معمولی (حدود ۵ درصد الکل)
- ۸ تا ۹ اونس (۲۳۷ تا ۲۶۶ میلی‌لیتر) مشروبات الکلی (حدود ۷ درصد الکل)
- ۵ اونس (۱۴۸ میلی لیتر) شراب (حدود ۱۲ درصد الکل)
- ۱٫۵ اونس (۴۴ میلی لیتر) مشروبات الکلی پروف ۸۰ (حدود ۴۰ الکل)
نوشیدنی‌های مخلوط ممکن است حاوی بیش از یک واحد الکل باشد و حتی به زمان طولانی‌تری برای متابولیسم نیاز داشته باشد.
عوامل خطر درباره‌ی مسمومیت الکلی
برخی عوامل می‌توانند خطر مسمومیت با الکل را افزایش دهند که عبارتند از:
- جثه و وزن فرد
- سلامتی کلی فرد
- غذاهای خورده شده
- ترکیب الکل با داروها
- درصد الکل موجود در نوشیدنی‌های الکلی
- میزان و سرعت مصرف الکل
- سطح تحمل فرد
عوارض مسمومیت الکلی
عوارض شدید ناشی از مسمومیت با الکل عبارتند از:
- خفگی: الکل ممکن است باعث استفراغ شود. از آنجایی که مصرف الکل رفلکس حلقی فرد را دچار مشکل میکند، خطر خفگی را در هنگام بیهوشی افزایش می‌دهد.
- توقف تنفس: فرو بردن تصادفی استفراغ به درون ریه‌ها می‌تواند به قطع یا مختل شدن خطرناک و مرگبار تنفس منتهی شود.
- کم‌آبی شدید بدن: استفراغ می‌تواند به کم‌آبی شدید بدن منتهی شده و باعث شود که فشار خون فرد به حد خطرناکی پایین بیاید و ضربان قلب هم بالا رود.
- تشنج: ممکن است سطح قند خون به اندازه‌ای پایین بیاید که موجب تشنج شود.
- کاهش دمای بدن: دمای بدن فرد ممکن است به حدی پایین بیاید که منتهی به ایست قلبی شود.
- ضربان قلب نامنظم: مسمومیت با الکل می‌تواند باعث ضربان قلب به‌طور نامنظم یا حتی متوقف شود.
- آسیب مغزی: زیاده‌روی در مصرف الکل ممکن است آسیب جبران‌ناپذیری به مغز فرد وارد کند. -مرگ: اصولا هر کدام از مواردی که ذکر شد می‌تواند به مرگ فرد منتهی شود.
پیشگیری از مسمومیت با الکل
برای پیشگیری از مسمومیت با الکل:
- رعایت اعتدال: مصرف الکل به دلایل شرعی و پزشکی توصیه نمی‌شود. با این حال در هر حالتی چنانچه می‌خواهید الکل مصرف کنید، اعتدال را حفظ کنید. مصرف الکل برای بزرگسالان سالم در زنان در هر سنی در طول یک شبانه‌روز ۱ واحد الکل و برای مردان هم حداکثر ۲ واحد الکل است.
- با معده خالی الکل مصرف نکنید: در صورتی که معده پر باشد می‌تواند تا حدودی جذب الکل را کند کند. با این حال، مصرف الکل با معده پر، خصوصا در هنگام زیاده‌روی در مصرف نمی‌تواند جلوی مسمومیت با الکل را بگیرد.
- برقراری ارتباط با نوجوانان: با فرزندان نوجوان خود در مورد در خطرات ناشی از الکل، از جمله زیاده‌روی در مصرف الکل صحبت کنید. شواهد نشان می‌دهد کودکانی که والدین آنها در مورد سوءمصرف الکل به آنان هشدار داده‌اند و روابط نزدیکی با والدین خود دارند، احتمال کمتری دارد که دچار مسمومیت با الکل یا سوءمصرف آن شوند.
- محصولات غیر غذایی حاوی الکل را در جای امن قرار دهید: اگر فرزندان كوچكی دارید، محصولات غیرغذایی حاوی الكل از جمله مواد آرایشی، دهانشویه و داروها را از دسترس آنان دور نگه دارید. برای جلوگیری از موادشوینده و ضدعفونی‌کننده از کابینت‌های حمام و آشپزخانه دارای دارای قفل کودک استفاده کنید. وسایل سمی را در پارکینگ یا انبار خود در جای امن قرار دهید.
- مراقبت‌های بعد از درمان را دنبال کنید: چنانچه یکی از اعضای خانواده یا فرزندتان به دلیل مسمومیت با الکل تحت معالجه قرار گرفته، حتما در مورد مراقبت‌های بعد از درمان از پزشک معالج سوال کنید.
هرگونه سوال در رابطه با مسومیت با الکل را می‌توانید در سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر بنویسید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سوالات شما پاسخ داده شود.
تشخیص مسمومیت با الکل
علاوه بر بررسی علائم و نشانه‌های آشکار مسمومیت با الکل، پزشک معالج برای بررسی میزان الکل خون و شناسایی سایر نشانه‌های مسمومیت با الکل آزمایش‌هایی از جمله آزمایش قند خون، آزمایش خون و ادرار را هم به بیمار توصیه میکند.
درمان مسمومیت با الکل
درمان مسمومیت با الکل معمولا شامل مراقبت‌های حمایتی و تسکینی است این درمان‌ها به طور معمول شامل موارد زیر می‌شوند:
- نظارت دقیق
- جلوگیری از مشکلات تنفسی یا خفگی
- اکسیژن درمانی
- تجویز سِرم برای جلوگیری از کم‌آبی بدن
- مصرف ویتامین و گلوکز به جلوگیری از عوارض جدی مسمومیت با الکل یاری می‌رساند.
- بزرگسالان و کودکانی که به صورت تصادفی متانول یا الکل ایزوپروپیل مصرف کردند هم ممکن است نیاز به همودیالیز داشته باشند. همودیالیز روشی برای پالایش مواد زائد و سموم از خون است که روند پاکسازی الکل از خون را تسریع می‌بخشد.
سبک زندگی و درمان‌های خانگی
داروهای خانگی برای درمان مسمومیت با الکل تاثیری ندارند. مسمومیت با الکل مشکلی حاد به شمار می‌رود که نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارد.
باورهای نادرست درباره‌ی مسمومیت الکلی
نمی‌توانید اثرات مسمومیت با الکل را کاملا خنثی کنید، اما ممکن است با انجام برخی کارهای نادرست و اشتباه موجب بدتر شدن اوضاع شوید. چند مورد از این کارهای نادرست عبارتند از:
- خواب طولانی: امکان بیهوشی در زمان خواب هم وجود دارد و اطرافیان دیگر متوجه بیهوش شدن فرد نمی‌شوند.
- قهوه سیاه یا کافئین: با نوشیدن قهوه اثرات مسمومیت با الکل خنثی نمی‌شود.
- دوش سرد: شوک ناشی از سرما می‌تواند باعث بیهوشی شود.
- پیاده‌روی: این کار هم نمی‌تواند باعث تسریع در دفع الکل از بدن شود.
هرگونه سوال در رابطه با مسومیت با الکل را می‌توانید در سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر بنویسید تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سوالات شما پاسخ داده شود.
منبع:
سلام همسرم مشروب خورده الان ۸ ساعت گذشته. حالت تهوع داشت و یک ساعت پیش بالا آورد میگه خوبم. نیاز هست به اورژانس مراجعه کنه؟
سلام بچه ۲ساله من مایع ضدعفونی دست حاوی ۷۰درصد اتانول رو خورده نمیدونم چقدر ولی دهنش بومیداد حالا چیکارکنم
سلام
فورا به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید
سلام اگه دست ساز بوده بله بايد به اورژانس مراجعه كنن
سلام خواهرم عرق خورده و بی حال افتاده و هر چند دقیقه حالت تشنج داره و سر درد شدید تنگی نفسم داشت نشوندمش بالا آورد الان بهتره و خوابیده لازمه به اورژانس زنگ بزنم ؟
سلام اگه تشنج داره بله حتما به اورژانس زنگ بزنيد اگه نيومدن ببريدش بخش مسموميت
سلام دختر بزرگم بدون اطلاع من به دست دختر کوچیکم الکل اتانول ضدعفونی زده اونم دستش همیشه تو دهنشه، الان دختر کوچیکم تب داره و بی حاله، آیا مسموم شده، چیکار کنم نگرانم؟
سلام تب را با تب سنج چك كنيد اگه بيخالي داره بله احتمال مسموميت هست بايد آزمايش خون بده و تحت نظر باشه در بيمارستان ( حداقل ٦ ساعت)
سلام
پسر ۸ ساله من بجای شربت ی قاشق الکل صنعتی خورده بلافاصله استفراغش کرده
مشکلیم نداره بعد نیم ساعته
بنظرتون باید چیکار کنه؟
سلام باه مشكل هست بايد سريعا به بيمارستا مراجعه كنيد
سلام
پسر ۸ ساله م ی قاشق الکل صنعتی(قرمز رنگ) خورده بجای شربت
یک ساعته گذشته مشکلیم نداره
بنظرتون باید ببرم بیمارستان؟
دسترسی ندارم
سللم بله حتمااا خيلي خطرناكه بايد بستري شه
يك قاشق واسه بدن اون زياده
سلام ببخشید من نیم ساعت پیش دستام رو ضد عفونی کردم و فورا در عرض ۵ ثانیه دستام رو با آب شستم و اتفاقی آبم خوردم حالا من مسموم شدم؟ خواهش می کنم جواب بدید دارم از نگرانی میمیرم
سلام خير مسموم نشديد نگران نباشيد
سلام ، پسر ۲ سال و نیم دارم میخواستم دستش رو ضد عفونی کنم به اشتباه اندازه ی سر نوشابه الکل اتانول ۷۰ درصد که برای ضدعفونی دست رایج شده ریختم کف دستش که با دستم براش پخش کنم فرصت نداد و فوری برد سمت دهنش.سعی کردم جلوش رو بگیرم و فوری سعی کردم زبونش رو با دستم با آب تمیز کنم و صورتش رو شستم ولی شک دارم که اون لحظه شاید خورده باشه الکل رو . نیم ساعت گذشته علائمی نداره فعلا . بهش نوشابه دادم یکم خورد .شیر کاکائو بدم بخوره خوبه؟ میترسم واقعا دارم سکته میکنم. چیکار کنم؟ اگه الکل خورده باشه ممکنه برای چشمش اتفاقی بیفته؟ کور نشه. تا چند ساعت خطر هست؟ نیاز هست ببرم دکتر؟
سلام
با توجه به شرح حالی ک گفتین بنظر نمیاد الکل رو خورده باشه
اما جهت بررسی بیشتر از مشاوره تلفنی رایگان مجموعه دکتر دکتر جهت ارتباط با پزشک استفاده کنید یا به پزشک مراجعه کنید
سلام.من دستمامو با الکل صنعتی با مقدار نسبتا زیاد الکل ضد عفونی کردم.یه کم بعد که تقریبا خششک شده بود وارد دهنم کردم و کلی چیز خوردم.نمیدونم به خودم تلقین کردم یا نه ولی کمی احساس تلخی کردم.حالا احتمال مسمومیت دارم؟
سلام
در واقع هیچ مقداری به شکل مستقیم وارد دهان نکردید
و مصرف دایم الکل صنعتی نداشتید موردی ندارد
الکل صنعتی برای ضدعفونی هیچ کاربردی ندارد و از طریق پوست جذب میشود
ممنونم ازتون
خواهش میکنم
سلام خواهش میکنم جوابمو‌بدین خیلی استرس دارم ،من به بطری ابم الکل صنعتی هفتاد درصد اتانول زدم ، از این ضد عفونی کننده ها، بعد وقتی ابو‌خوردم انگار به قسمت سریه بطریم اغشته شده بود من یه مقدار طعم تلخ احساس کردم، چندین ساعت گذشته هیچ علائمی ندارم فقط خیلی استرس گرفتم ایا احتمال مسمومیت هست؟؟
سلام بله قطعا احتمال مسموميت هست
به بيمارستان بايد مراحعه كنيد تا درمان شويد وگرنه احتمال كوري دائم هست
سلام
من هر از گاهی هر چندماه یکبار مشروب میخورم اول که برای من حالت مطتی پیش نمیاد هر چقدر هم بخورم و‌دوم اینکه ماهیچه هام درد میگیره از فردا یا دوروز بعدش و‌ورم هم میکنم تا حدی دست و‌پاهام
ایا اینها علائم کبد چرب هست؟
سلام، من حدود یک هفته ی پیش تقریبا میزان زیادی الکل رو در یه بازه ی زمانی کوتاه مصرف کردم،به صورت کاملا تفریحی. و در همون ساعات ابتدایی دچار بی حالی و استفراغ شدم، با وجود گذشت یک هفته همچنان حالت تهوع دارم و احساس میکنم سرم سنگینه، تشخیص چیه؟ آیا علتش مصرف همون یه بار الکله؟ و اگه راهکاری وجود داره ممنون میشم در اختیارم قرار بدین.
سلام بله اما بهتره آنزيم هاي كبديتونم چك شه
سلام من یه بچه ۸ ساله دارم همین الان اتفاقی الکل شست وشو روسرکشید فک کنم یه درب خورده باشه ولی مابقی روخالی کرد سریع پشت بندش شیردادیم بهش الانم بردنش دکتر ایااتفاقی براش نمیوفته توروخدا بگین؟
سلام بايد ميبردنش بيمارستان بستري ميشد و درمان مسموميت با الكل براش انحام ميدادند
سلام‌من دیروزعصر یکم عرق خوردم و امروز صب ک بلند شدم از ساعت۶تا ۸همش اسهال شده بودم واز اون به بعد احساس شکم درد دارم و احساس یوبسی میکنم
سلام بايد از نظر مسموميت بررسي شيد
لطفا به بيمارستان مراجعه كنيد سطح متانول خونتونو بسنجن
من حدودا هفته ای چهار بار الکل میخورم بعضی اوقات که حالم خیلی بد میشه یک قاق نمک میخورم ی چیز ترش مثل ی کف دست لواشک و بعد ی ربع نیم ساعت حالم عادی میشه میخوام بدونم چرا و چطور این اتفاق میفته
سلام مصوف الكل براي كبد سمي است بايد از نظر كبد بررسي شيد سونو بدين و اين آزمايشات را انجام دهيدcbc.diff
Ast
Alt
Alk.p
Billi total i
سلام وقتتون بخیر،این ک میگن آب لیمو یا گوجه باعث میشه ک مستی طرف بپره یا بدمستیش (مسمومیت)کم بشه شدنیه؟!!!
سلام در مسموميت با الكل درست نيست
ميتونه تظاهزات مستي رو كم كنه اما اگر كسي مسموميت با المل پيدا كنه بايد تيامين تزريق كنه همراه با دريافت اتانول
اما در محيط بيمارستاني نه منزل
سلام درصورت استفراغ فراوان و شک به مسمومیت غذایی همزمان استفاده از داروی ضدتهوع صحیح است ؟
سلام ببخشید بچه زیر دو سال دارم ظهر دستشو با الکل ضد عفونی کردم چون به چیزای آلوده زده بود منم وسواس دارم از ترس کرونا ،واسه همین الکل زدم دستش خیلی خیس الکلی بود ،دستشو هم به چشمش مالید هم به دهنش،یه سه چهار ثانیه شد هر کدومش تا این دستش می گرفتم اون یکی رو میزد،دست خودم هم الکلی بود دستم زیر اب گرفتم بلا فاصله دست خیس رو چشم و دهنش کشیدم ،مشکلی براش پیش نمیاد ،بینایی ؟ گوارشی ؟خیلی نگرانم با توجه به اینکه روش نوشته مجاز خوردنی هم نیستن صرفا برای ضد عفونی هست،تورو خدا بگید چکار کنم؟ دیگه دیر نشده؟دست خودم با اب بلافاصله الکلش رفته که بدتر تو چشم و دهنش کردم؟
منم مشکل همین دوستمون رو داشتم یه اسپری به چشمم زدم و در طول روز خیلی الکل میزدم به دستام. میترسم که متانول بوده باشه آخه بعد از دو سه ساعت سرگیجه و حالت تهوع و درد شکمی داشتم بعدشم نوشته ها رو تار میبینم از دیروز تاحالا. ولی سوزش چشم ندارم. ولی از دوره ی نهان متانول که میگن ۲۴ ساعته میترسم چون هنوز این مقدار نشده
سلام
از چه نوع الکی استفاده کردید؟مگر نوع آن قید نشده؟
به هر حال اگر علایم ادامه دارد باید معاینه شوید .حضورا به پزشک مراجعه کنید
سلام
اگر سوزش چشم ندارد جای نگرانی نیست
سلام ممنونم بابت اطلاعات شما متاسفانه برادر من بر اثر مصرف مشروب فوت شدن خیلی دوست دارم بدونم بر اثر مصرف زیاد بوده یا مسمومیت متانول؟؟؟شده واسم ۱ کاوس.ایا خون با مصرف زیاد الکل اسیدیته می شه؟؟
سلام
روحشان شاد
بستگی به نوع ماده مصرفی دارد
خود متانول که ماده ای سمی برای بدن است و مصرفش مسمویت ایجاد میکند
اما اتانول در مقادیر زیاد و یک جا سبب اختلال اسید باز و مسمومیت میشود