شیردادن به بچه اصول خاصی دارد و برای حفظ سلامت مادر و کودک باید با مراقبت دوران شیردهی آشنا باشید. اگر با نکات مراقبتی در این دوران آشنا نباشید، مدیریت مشکلات شیردهی مانند ترک خوردگی نوک پستان، گرفتگی مجاری شیر یا کمبود شیر برایتان سخت می‌شود. با آگاهی از مراقبت های مادر در دوران شیردهی از عفونت پستان یا مشکلات دیگر جلوگیری کنید. یادتان باشد با ورزش، خواب کافی، رژیم غذایی مناسب و حفظ سلامت روانی، بازگشت به فعالیت‌های روزمره آسان می‌شود. در این مقاله از نکات شیردهی مادران می‌گوییم و شما را با مواد مغذی ضروری، سلامت روانی مادر و مدیریت زمان و…، آشنا می‌کنیم.
مطالعه این مقاله به ۵ دقیقه زمان نیاز دارد.
در پایان، پرسش‌هایتان را در بخش نظرات از کارشناس سلامتی مجله پزشکی دکتردکتر بپرسید تا به شما پاسخ دهد.
مراقبت دوران شیردهی چگونه است؟
شیر مادر منبع تغذیه بهینه برای تقریباً تمام نوزادان است. تمام نیازهای غذایی نوزادان تا حوالی شش‌ماهگی از راه شیر مادر تأمین می‌شود. بعد از این سن، امکان اضافه‌کردن غذاهای جامد به تغذیه نوزاد وجود دارد و تأمین نیازهای مختلف او راحت‌تر می‌شود. شیر مادر برای نوزادانی که شرایط خاصی مانند نارس‌بودن دارند هم گزینه مناسب و مفیدی است. توصیه می‌شود که نوزادان شیردهی را تا دو سالگی و بعد از آن ادامه دهند. لازم است که برای طی‌شدن مسیر شیردهی در بهترین حالت، مادران با مراقبت‌های این دوران آشنا باشند. برای مثال، توجه به موارد زیر در دسته نکات مراقبت دوران شیردهی قرار می‌گیرند.
در صورت امکان، باید شیردهی را در چند ساعت اول و پس از تولد شروع کنید. اگر به هر دلیلی از کودک خود جدا شده‌اید، باید برای چند ساعت اولِ پس از تولد، شیر خود را پمپاژ کنید با دست بدوشید. شیردهی زودهنگام و مکرر پس از زایمان مهم است.
| روز پس از تولد | نوع شیر | ویژگی‌ها | اهمیت |
|---|---|---|---|
| ۱ تا ۳ روز پس از تولد | آغوز (Colostrum) | زرد رنگ، غنی از مواد مغذی و آنتی‌بادی‌ها | محافظت از نوزاد در برابر عفونت‌ها، تامین نیازهای اولیه نوزاد |
| ۴ روز پس از تولد | شیر انتقال (Transitional milk) | ترکیبی از آغوز و شیر بالغ، شروع به افزایش چربی و قند می‌کند | آماده‌سازی روده نوزاد برای شیر بالغ |
| ۵ روز پس از تولد و بعد از آن | شیر بالغ (Mature milk) | سفید رنگ، حاوی چربی، قند، پروتئین و آب | تامین تمام نیازهای تغذیه‌ای نوزاد |
اصول تغذیه مادر شیرده
در زمان شیردهی به نوزاد، تغذیه مادر اهمیت بسیار زیادی پیدا می‌کند. مادران شیرده معمولاً برای تامین نیازهای غذایی خود به کالری بیشتری نیاز دارند. برای بهره‌مندی از تغذیه مناسب در این دوران، باید ۳۴۰ تا ۴۰۰ کیلوکالری بیشتر از مقدار مصرفی قبل از بارداری مصرف شود. یعنی لازم است که مادران تا ۲۸۰۰ کیلوکالری در روز مصرف کنند. زنانی که در دوره بارداری و شیردهی نیستند، به طور معمول به ۱۶۰۰ تا ۲۴۰۰ کیلوکالری در روز نیاز دارند. تعداد کالری اضافی مورد نیاز برای یک زن شیرده تحت تأثیر موارد زیر تغییر می‌کند:
- سن
- شاخص توده بدنی
- سطح فعالیت
در تدارک غذا باید به مواد مغذی ضروری، مایعات کافی، ویتامین‌ها و مکمل‌ها توجه شود. ضمناً با آگاهی از غذاهای ممنوعه، روند تولید شیر هم بهتر پیش خواهد رفت.
رژیم غذایی مناسب مادر شیرده
رژیم غذایی مادران در دوران شیردهی روی کیفیت و حجم شیرشان اثرگذاری شدیدی دارد. متخصصان مصرف مواد زیر را در این دوران به شدت، توصیه می‌کنند:
- آب فراوان؛ نوشیدن آب کافی به تولید شیر بیشتر کمک می‌کند.
- آجیل و دانه‌ها؛ برای جذب چربی‌های سالم و ویتامین E باید از این مواد خوراکی استفاده کنید.
- مواد مغذی ضروری؛ موادی مانند کلسیم، آهن، ویتامین D و ویتامین B12 ضروری هستند.
- غلات کامل و لبنیات؛ این‌ها منبع تامین انرژی و فیبر هستند و به جذب کلسیم و پروتئین لازم برای بدن کمک می‌کنند.
- انواع میوه‌ها و سبزیجات؛ این خوراکی‌ها (برای مثال خوردن نخودفرنگی در شیردهی) مفیدند. این‌ها حاوی مقادیر زیادی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر هستند.
- گوشت، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ و حبوبات؛ این مواد هم منابعی غنی از پروتئین هستند و باید مصرف شوند.
جو دوسر، بادام، تخم کتان و انواع حبوبات هم برای تامین فیبر و پروتئین کاربرد دارند. استفاده از سبزیجاتی با برگ سبز تیره هم باعث می‌شود که ویتامین k و فولات وارد بدن شوند.
غذاهای مناسب برای افزایش شیر مادر
در دوران شیردهی، نیاز به یُد و کولین زیادتر از همیشه می‌شود. متخصصان مصرف روزانه ۲۹۰ میکروگرم ید و ۵۵۰ میلی‌گرم کولین را در طول سال اولِ پس از زایمان توصیه می‌کنند. مصرف مواد زیر به تامین ید در بدن زنان شیرده کمک می‌کند و باید در رعایت نکات مراقبت دوران شیردهی به مصرف آن‌ها توجه شود:
- تخم مرغ
- غذاهای دریایی
- محصولات لبنی
- نمک خوراکی یددار
کولین را هم می‌توانید در موارد زیر پیدا کنید:
- تخم مرغ
گوشت‌ها - غذاهای دریایی
- محصولات لبنی
- لوبیا، نخود و عدس
در صورت نیاز، پزشک مصرف مکمل‌های حاوی این مواد را هم تجویز خواهد کرد. به طور معمول، تمام زنان شیرده به چنین مکمل‌هایی نیاز ندارند و با مصرف خوراکی‌های معمولی حاوی آن‌ها، نیازشان برطرف می‌شود.
ویتامین‌ها و مکمل‌ها
تمام مادران نیاز به مصرف مولتی‌ویتامین و مکمل‌ها ندارند. اما برخی به مصرف آهن و اسید فولیک بیشتر احتیاج پیدا می‌کنند. برخی از زنان شیرده، مثلاً گیاهخواران یا وگان‌ها در معرض کمبود مواد مغذی هستند و باید برای جبران کمبودهای غذایی از مکمل‌ها و ویتامین‌ها کمک بگیرند. تحت نظر پزشک، مصرف برخی از مکمل‌ها مانند محصولات حاوی ید و کولین مفید است. در واقع، در برخی از افراد، مصرف غذاهای معمولی به رفع نیازهای بدن کمک نمی‌کند. استفاده از مولتی‌ویتامین‌ها در چنین مواقعی ضروری است.
غذاهای ممنوعه برای مادر شیرده
به‌طور کلی، نیازی به محدود کردن مصرف گروه خاصی از مواد غذایی در زمان مراقبت دوران شیردهی نیست. تنوع غذایی و تغذیه سالم به بهبود وضعیت مادر و نوزاد کمک شایانی می‌کند. با این حال، برخی از خوراکی‌ها مانند غذاهای دریایی حاوی جیوه، آنچنان مفید نیستند و نباید از آن‌ها استفاده شود. این موارد ترکیباتی دارند که روی سیستم عصبی نوزاد و مغزش اثرات منفی می‌گذارند. بهتر است که خوراکی‌های زیر هم در رژیم غذایی مادران در شیردهی، محدود شوند:
- کافئین
- نوشابه‌های گازدار
- نوشیدنی‌های انرژی‌زا
- قهوه، چای و شکلات
این مواد روی الگوی خواب مادر اثرات نامطلوب می‌گذارند و باعث بروز مشکلاتی در دوران شیردهی می‌شوند. برای همین در دسته ممنوعات دوران شیردهی قرار می‌گیرند.
مشکلات دوران شیردهی
امکان بروز مشکلاتی در دوران شیردهی وجود دارد. عفونت و زخم‌های نوک سینه از هیچ‌کس دور نیستند، اما کمی صبر و آگاهی از انواع روش مراقبت دوران شیردهی به بهبود وضعیت کمک می‌کند. مزایای شیردهی آنقدر زیاد است که ارزش تحمل چالش‌ها را دارد.
در پایگاه اینترنتی و اطلاع‌رسانی سازمان مدیریت و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) آمده است:
شیردهی می‌تواند به کاهش خطر ابتلای مادر به فشار خون بالا، دیابت نوع ۲، سرطان تخمدان و پستان کمک کند.
در ادامه، به شماری از مشکلات شیردهی اشاره شده و راه‌هایی برای کنترل آن‌ها هم ارائه کرده‌ایم. یادتان باشد که برخی از مشکلات نیاز به مراجعه به دکتر شیردهی یعنی دکتر زنان دارند.
درد نوک سینه بعد از شیردهی
شیردهی نباید دردناک باشد، اما شاید در چند روز اول نوک سینه‌های شما حساس شود. اگر نوک سینه زخم شده، احتمالاً نوزاد نمی‌تواند به راحتی، شروع به شیرخوردن کند. بنابراین، برای کنترل اوضاع باید حواستان به چند نکته باشد:
- هر زمان که پدهای شیردهی مرطوب، خیس یا کثیف شدند، آن‌ها را عوض کنید.
- حتی در شب، از سینه‌بند مخصوص شیردهی استفاده کنید. دقت کنید که خوب روی پستان جا بیافتد و خیلی سفت نباشد.
- از لباس‌های تنگ و سینه‌بندهای فنردار هم استفاده نکنید، چون هم درد سینه را زیادتر می‌کنند و هم امکان دارد که باعث انسداد مجرای شیر و عفونت پستان شوند.
بهتر است که روزانه دوش بگیرید و فقط از آب برای شستن نوک سینه‌ها استفاده کنید. غدد اطراف نوک سینه، موادی تولید می‌کنند که برای پاک‌کردن و تمیزسازی این بخش از پستان کفایت می‌کند. پس از مواد دیگر برای شستن نوک سینه استفاده نکنید، چون شیمیایی‌اند و آن را تحریک می‌کنند.
ترک خوردگی نوک پستان در دوران شیردهی
ترک‌خوردگی نوک پستان از مشکلات رایج دوران شیردهی است. این وضعیت با درد و ناراحتی و البته نگرانی زیادی همراه است. یکی از دلایل اصلی ترک‌خوردگی نوک پستان این است که نوزاد به‌درستی شروع به مک‌زدن نمی‌کند. اگر تمام هاله پستان وارد دهان او نشوند، فشار زیادی به ناحیه نوک وارد می‌شود. دلایل دیگر ترک‌خوردن نوک پستان‌ها موارد زیر هستند:
- برفک دهانی؛ عفونت قارچی برفک در دهان نوزاد باعث قرمزی، خارش و ترک‌خوردگی نوک پستان مادر می‌شود.
- خشکی پوست؛ خشکی پوست نوک سینه به دلیل عوامل محیطی یا استفاده از برخی محصولات بهداشتی هم ایجاد می‌شود.
- بیماری‌های پوستی؛ برخی بیماری‌های پوستی مانند اگزما هم با ایجاد عوارضی مانند ترک‌خوردگی همراه‌اند.
- کشیدن بیش از حد نوک پستان؛ استفاده نادرست از شیردوش یا کشیدگی پستان از سوی نوزاد باعث ترک‌خوردن نوک می‌شود.
از علائم ترک خوردگی نوک پستان باید به درد شدید هنگام شیردهی و پس از آن اشاره کنیم. نوک پستان دچار قرمزی و التهاب هم می‌شود و امکان دارد که خارش و خونریزی را هم تجربه کنید.
گرفتگی مجاری شیر
امکان مسدود شدن مجرای شیر پستان هم وجود دارد. مجرای شیر که مسدود شود، حساس‌شدن سینه و درد به همراه می‌آورد. قبل از شیردادن به نوزاد، یک کمپرس گرم روی ناحیه آسیب دیده اعمال کنید. مرور این توصیه‌ها هم خالی از لطف نیست:
- دفعات شیردهی را زیاد کنید.
- برای تسکین درد و تورم، پس از شیردادن، از کمپرس سرد استفاده کنید.
- در حین شیردهی، ناحیه سفت‌شده را ماساژ دهید و انگشتان خود را از قفسه سینه به سمت نوک پستان حرکت دهید.
زمان بیشتری را به استراحت‌کردن اختصاص دهید، رژیم غذایی سالم را فراموش نکنید و مایعات کافی بنوشید.
عفونت پستان
عفونت و ورم پستان در دوران شیردهی رایج است. این وضعیت باعث قرمزی، تورم و درد در یک یا هر دو سینه می‌شود. قرمزی ممکن است در پوست سیاه یا قهوه ای سخت‌تر و کمتر به چشم بیاید. تورم و قرمزی بافت سینه نوعی التهاب است و با علائم زیر همراه می‌شود:
- یک ناحیه متورم روی سینه به وجود می‌آید.
- ناحیه‌ای از سینه حالت سفتی پیدا می‌کند.
- در سینه به طور عادی یا زمان شیردادن، سوزش ایجاد می‌شود.
عفونت سینه به نوزاد منتقل نمی‌شود و جای نگرانی بابت این موضوع نیست. مصرف آنتی بیوتیک‌ها در دوره‌ای ۱۰روزه یا مسکن‌هایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن با اجازه پزشک، مشکل را رفع خواهد کرد.
کمبود شیر مادر
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های مادران در مراقبت دوران شیردهی، کمبود شیر است. تغذیه نامناسب مادر از یک سو و عواملی مانند کم‌خوابی، اضطراب و استرس یا ابتلا به برخی بیماری‌ها هم از سوی دیگر، باعث کمبود شیر می‌شوند. مثلاً ابتلای مادر به دیابت یا عفونت‌ها روی میزان شیر تولیدی او اثر می‌گذارد. مادران باید با شیردهی مکرر، مصرف ویتامین‌ها و کالری کافی به تولید شیر بیشتر کمک کنند. گاهی اوقات، استفاده از شیردوش هم در تحریک پستان به تولید شیر نقش مهمی دارد.
نکات مربوط به سلامت روانی مادر در مراقبت دوران شیردهی چیست؟
تغییر وضعیت جسمی و اضافه‌شدن مسئولیت‌های جدی و سنگین به زندگی، تا حد زیادی چالش‌برانگیز هستند. کم‌خوابی از یک سو و تغییرات هورمونی هم از عوامل اثرگذار روی زندگی تازه زنان شیرده‌اند. بنابراین، توجه به نیازهای روحی و سلامت روانی در نکات مراقبت دوران شیردهی اهمیت زیادی دارد. در ادامه، به برخی از دغدغه‌های موجود در این زمینه اشاره کرده‌ایم.
افسردگی پس از زایمان
بچه‌دارشدن تجربه ای است که زندگی را تغییر می‌دهد. پدر و مادر بودن هیجان‌انگیز است، اما می‌تواند خسته‌کننده و طاقت‌فرسا هم باشد. طبیعی است که احساس نگرانی یا شک در دوران بعد از زایمان یا شیردهی به وجود بیاید. این احساسات به دلیل تغییرات هورمونی و روحی طبیعی هستند. زنان زیادی دچار افسردگی پس از زایمان می‌شوند. افسردگی پس از زایمان (PPD) نوعی افسردگی است که به واسطه تغییرات هورمونی، فیزیکی، عاطفی، مالی و اجتماعی به وجود می‌آید. مراجعه به مشاور در این زمینه بسیار موثر است. گاهی‌اوقات نیاز به درمان جدی و دارویی هم پیش می‌آید. اگر به نوزاد خود شیر می‌دهید، با پزشک در مورد خطرات و مزایای مصرف داروهای ضدافسردگی صحبت کنید. داروها می‌توانند از طریق شیر به کودک منتقل شوند. البته سطح انتقال به نوزاد، به طور کلی پایین است و بسیاری از داروهای ضدافسردگی بی‌خطر در نظر گرفته می‌شوند.
اضطراب
اضطراب هم می‌تواند نتیجه‌ای از تغییرات هورمونی بدن زنان بعد از زایمان باشد. ضمن اینکه فشارهای تازه و تغییرات ایجادشده در روند کلی زندگی هم تا حد زیادی، برای برخی اضطراب‌آور است. اگر نمی‌توانید حجم اضطراب خود را کنترل کنید، بهتر است که به مشاور و روانشناس مراجعه داشته باشید و از کمک حرفه‌ای متخصصان خبره در این زمینه کمک بگیرید.
استرس
اگر احساس استرس می کنید، بدن شما از ترشح اکسی‌توسین جلوگیری خواهد کرد. در نتیجه، شیر همچنان به سمت مجاری جریان پیدا می‌کند، اما این مجاری به طور کامل باز نمی‌شوند. در واقع، در پستان شیر زیادی وجود دارد، اما به دلیل بسته‌شدن مجاری، امکان خروج وجود ندارد. باید با مدیریت استرس و انجام اقداماتی مانند یوگا و مدیتیشن، مانع از اثرگذاری فشارهای روحی خود به روند شیردهی شوید.
حمایت اجتماعی
در دوران شیردهی نیاز به حمایت اجتماعی از زنان وجود دارد. منظور از این حمایت، کمک و پشتیبانی است که دوستان، آشنایان، مدیران در محل کار و مشاوران به آن‌ها ارائه می‌کنند. هریک از این افراد در زمینه و حیطه‌ای خاص می‌توانند به آسایش بیشتر زنان کمک کنند. برای نمونه، اقوام و خانواده در رسیدگی به امور بچه‌داری، پشتیبانی‌های لازم را انجام می‌دهند. مشاوران و مراجع آموزشی هم در مدیریت روحیه و کسب اطلاعات درباره نکات مراقبت دوران شیردهی نقش دارند. تمام این پشتیبانی‌ها منجر به بالارفتن سطح و بهبود کیفیت زندگی مادر و نوزاد می‌شود.
مادران در دوره شیردهی چطور می‌توانند به فعالیت‌های روزانه بازگردند؟
بهتر است که در دوران شیردهی با خود همراه‌تر شوید. منظور چیست؟ یعنی به طور تدریجی به زندگی سابق بازگردید و خود را تحت فشار نگذارید. بدن شما به شرایط جدید زندگی و جسمانی عادت ندارد. باید برای بهبود وضعیت، به خودتان برای سازگاری با شرایط تازه، زمان دهید. از انجام فعالیت‌های سنگین و خسته‌کننده هم دور بمانید. در این دوران با رعایت نکات مراقبت دوران شیردهی، تأمین غذای کودک و حفظ سلامتتان را اولویت قرار دهید.
ورزش
ورزش‌کردن ایده خوبی برای تأمین سلامت بدن و شادابی روحی است. از پیاده‌روی‌های کوتاه شروع کنید. با پیاده‌روی در هوای آزاد و مسیرهای کوتاه، امکان تجدید روحیه، بهبود خلق‌وخو و البته سلامت بدن نصیبتان می‌شود. برای ورود به ورزش‌های سنگین و سخت زیاد عجله نکنید. بعد از اینکه بدن با شرایط جدید، کمی بیشتر آشنا شد، ورزش‌کردن به شیوه جدی را پیگیری کنید. یوگا و ورزش‌های سبک هم باعث تقویت عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری بدنتان می‌شوند.
خواب کافی
خواب کافی برای مادران شیرده اهمیت زیادی دارد. البته نیازهای هر فرد در این زمینه متفاوت است و نمی‌توانیم عددی قطعی برای ساعت خواب مناسب اعلام کنیم. با این حال، متخصصان توصیه می‌کنند که مادران در دوران شیردهی در طول شبانه‌روز، دست‌کم ۷ تا ۸ ساعت بخوابند. خواب کافی باعث تولید شیر بیشتر، تقویت سیستم ایمنی و بهبود سلامت روان می‌شود.
مدیریت زمان
دقت کنید که شما دوران سختی را پشت‌سر گذاشته‌اید و در حال حاضر هم وظایف زیادی دارد و باید حواستان به جسم و روحتان باشد. بنابراین، وظایفتان را اولویت‌بندی کنید. برای مدیریت زمان، باید اولویت‌ها را شناسایی کنید و سرتان را خیلی شلوغ نکنید. برای مثال، چنین برنامه‌ای در دوران پس از بارداری و شیردهی مطلوب است:
- پخت‌وپز ساده
- مرتب‌کردن خانه
- رسیدگی به تغذیه نوزاد و خودتان
با دیگران یعنی دوستان و اعضای خانواده هم ارتباط داشته باشید تا هم از حمایت روحی و هم کمک‌هایشان بهره‌مند شوید. گوش‌دادن به موسیقی یا خواندن کتاب و به طور کلی، صرف زمانی برای خود را هم فراموش نکنید.
بازگشت به کار
اگر شغلتان بیشتر شامل اقدامات بدنی و جسمانی است، باید بعد از زایمان و شیردهی، بیشتر استراحت کنید. نوع زایمان هم در زمان برگشتتان به محل کار ارتباط دارد. اگر آثار زایمان سزارین با شما همراه است، یا مشکلی بعد از زایمان طبیعی برایتان پیش آمده، نیاز است که تا بهبودی کامل، برای بازگشت به محل کار صبر کنید. زمان بازگشت به کار تا حد زیادی وابسته به شرایط جسمانی و خانوادگی خودتان است. باید ببینید که می‌توانید به اندازه کافی به کودک شیر دهید یا خیر. مثلاً حمایت اعضای خانواده یا پرستاری برای نگهداری از کودک را دارید یا خیر. قوانین و مقررات محل کارتان هم در این زمینه، نقش پررنگی دارند. بنا به وضعیت مالی، سلامت جسمی و شرایط نوزاد، در این زمینه تصمیم بگیرید.
برای رسیدگی به مشکلات دوران شیردهی باید به چه دکتری مراجعه کرد؟
اگر دچار مشکلات شیردهی هستید، باید به دکتر زنان مراجعه کنید. پزشکی که می‌داند تخصص زنان و زایمان چیست، به شما در مسیر بهبود مشکلات شیردهی کمک خواهد کرد. در برخی از افراد هم مشکلات روانی و روحی مانند افسردگی پس از زایمان یا اضطراب و استرس دیده می‌شود. در این موارد، نیاز به پیگیری موضوع با مراجعه به مشاوران وجود دارد. برخورداری مادران از حمایت اجتماعی و روانی برای بازگشت به کار و زندگی روزانه هم اهمیت زیادی دارد. پس باید ضمن توجه به انواع نکات مراقبت دوران شیردهی، به مسائل روحی و روانی هم دقت کنید. یکی از بهترین روش‌ها برای پیدا کردن دکتر زنان خبره یا مشاوری معتبر برای یادگیری نکات و مراقبت های مادر در دوران شیردهی، مراجعه به سامانه دکتردکتر است. در این سامانه، نظرات بیماران پیشین هر متخصص درج شده و امکان شناسایی بهترین‌ها به‌آسانی وجود دارد. در دکتردکتر، فرصت نوبت‌گرفتن اینترنتی از پزشک، برای مراجعه جهت مشاوره دوران شیردهی مادران هم وجود دارد.
منابع:
my.clevelandclinic.org
uptodate.com
pennmedicine.org
cdc.gov
سوالات متداول مراقبت دوران شیردهی
راه‌های رفع کمبود شیر مادر در دوران شیردهی چیست؟
با زیادکردن دفعات شیردادن و استفاده از شیردوش می‌توانید پستان‌ها را به تولید شیر بیشتر تحریک کنید. رعایت رژیم غذایی سالم و دوری از استرس هم در این زمینه نقش دارند.
برای گرفتگی مجاری شیری در دوران شیردهی چه باید کرد؟
ماساژ ناحیه‌ای که سفت شده و درد دارد، در این زمینه مفید خواهد بود. ضمن اینکه استفاده از کمپرس گرم قبل از شیردهی و کمپرس سرد، بعد از آن هم ایده خوبی است.
شیردهی در دوران بارداری امکان‌پذیر است؟
بله، این اقدام باید تحت نظر پزشک باشد. برخی از مادران در دوران شیردهی فرزندشان، دوباره باردار می‌شوند و از آنجا که احتمالاً در اوایل بارداری از آن بی‌خبرند، به این کار ادامه می‌دهند.
خوردن کشمش در نکات غذایی و مراقبت دوران شیردهی مفید است؟
بله، کشمش شیرین و خوشمزه است و مواد معدنی، ویتامین و فیبر خوبی دارد که برای مادر و نوزاد مفید خواهد بود.
مراقبت از پوست در دوران شیردهی چگونه است؟
استفاده از مواد بهداشتی و آرایشی فاقد الکل و مواد شیمیایی مانند پارابن مفید است. استفاده از شوینده‌های ملایم، مرطوب‌کننده و روغن‌های طبیعی هم توصیه می‌شود. مصرف آب کافی هم باعث بهبود وضعیت پوست است.
دکتر بده بهتره به نظرم، میترسم
تشکر از اشتراک گزاری نظرتون