بارداری پنهان چیست و بیشتر برای چه زنانی اتفاق می‌افتد؟

حاملگی یا بارداری پنهان زمانی رخ می‌دهد که مادر از باردار بودن خود مطلع نباشد و علائم خود را با سایر موقعیت‌های مشابه اشتباه بگیرد. حاملگی پنهان حتی ممکن است تا زمان زایمان نیز ادامه داشته باشد و فرد هنگام شروع دردهای زایمان از آن مطلع شود. علت بارداری پنهان که با نام بارداری کریپتیک هم شناخته می‌شود، شامل اختلالات هورمونی، چرخه‌های قاعدگی نامنظم و چاقی است. علائم بارداری پنهان، همانطور که از نامش مشخص است ممکن است پنهان یا خفیف باشند. یا اینکه فرد علائم را با با علائم ویروس یا سایر موارد مشابه اشتباه بگیرد.

برای پیش‌گیری از بارداری پنهان ادامه‌دار، بهتر است هنگام تاخیر قاعدگی سریعاً به دکتر زنان مراجعه کرده و تست بارداری یا سونوگرافی انجام دهید. برای توضیح کامل‌تر، این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتر دکتر را به بررسی بارداری پنهان، علائم بارداری پنهان و سایر موارد اختصاص می‌دهیم.

اگر در این خصوص سوال داشتید، می‌توانید در انتهای مطلب و در بخش نظرات مطرح کنید تا پزشک پاسخ دهد. 

بارداری پنهان چیست؟

بارداری پنهان یا کریپتیک، وضعیتی است که مادر تا مدت‌ها از باردار بودن خود باخبر نیست. این نوع از بارداری، گاه‌گاه تا ماه‌ها و حتی هفته‌های پایانی بارداری نیز ناشناخته باقی می‌ماند. بارداری پنهان، بیشتر در مواردی رخ می‌دهد که علائم بارداری مانند خستگی، تهوع، حساسیت به بو، ویار و بزرگ شدن شکم چندان مشهود نباشند. یا اینکه، مادر علائم بارداری خود را با دلایل دیگری مانند تغییرات وزنی، تغییرات خلقی و استرس اشتباه بگیرد.  بارداری پنهان، با اینکه در دسته بیماری‌های زنان قرار نمی‌گیرد؛ اما، در صورت ادامه‌دار بودن آن تا زمان زایمان، ممکن است برای مادر و جنین مشکل ایجاد کند. 

با استناد به مقاله‌ای معتبر در وب‌سایت abc.net.au، 

بارداری پنهان علاوه‌بر سلامت جسمانی، سلامت روانی مادر را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. چون بارداری بدون برنامه‌ریزی اتفاق می‌افتد و مادران برای پذیرش موقعیت جدید آمادگی ندارند. 

بارداری کریپتیک، از هر ۵۰۰ زایمان یکبار اتفاق می‌افتد و آنچنان که فکر می‌کنید غیر معمول نیست. 

چطور ممکن است که مادر متوجه بارداری خود نباشد؟

بعضی از زنان، اغلب به دلیل نبود علائم بارداری عادی متوجه بارداری خود نمی‌شوند. یعنی، بارداری بدون علامت را تجربه می‌کنند. همچنین چاقی یا افزایش وزن، موجب می‌شود که تغییرات بدنی ناشی از بارداری به خوبی قابل مشاهده نباشند. سایر عوامل را باهم بررسی می‌کنیم:

• کاهش شدید علایم نرمال بارداری ( تهوع، سرگیجه، ویار)
• چرخه‌های قاعدگی نامنظم
• تجربه یک در میان پریود
• اشتباه گرفتن علائم بارداری پنهان با علائم بیماری‌های ویروسی
• استفاده از روش‌های جلوگیری یا مصرف قرص‌های ضد بارداری
• ابتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (طبیعی پنداشتن پریود‌های نامنظم)
• لکه‌بینی و خون‌ریزی متناوب
• اشتباه بودن نتیجه تست بارداری
• اطمینان به نازایی
• مشابه بودن علائم یائسگی و بارداری
• احساس نکردن حرکات جنین در رحم
• منفی بودن تست بارداری (به دلیل نامشخص بودن سطح هورمون‌ها)

به منظور پیشگیری از ادامه‌دار شدن حاملگی پنهان، بهتر است در صورت مشاهده چنین علائمی به دکتر زنان مراجعه کنید. فراموش نکنید که هیچ‌کدام از روش‌های جلوگییری ۱۰۰٪ نیست و احتمال خطا وجود دارد. از‌این‌رو،‌ بهتر است در صورت فعال بودن زندگی جنسی، به علائم بدن خود حساس باشید. همچنین، برای کسب آگاهی در مورد حیطه تخصص پزشک زنان، می‌توانید مطلب تخصص زنان و زایمان چیست را مطالعه کنید. 

حاملگی پنهان چه علائمی دارد؟

علائم بارداری پنهان، شامل تغییرات هورمونی خفیف، خونریزی‌های خفیف و تغییرات نامشهود در اندازه شکم است. زنانی که تجربه این نوع از بارداری‌ها را داشته‌اند، می‌گویند که علائم کلی آنها بسیار خفیف و ناپایدار بوده است. در بعضی موارد، حتی سطح هورمون‌ها به اندازه‌ای نمی‌رسند که بارداری تشخیص داده شود. همچنین، ممکن است زنان خون‌ریزی‌ها و لکه‌های ناشی از بارداری را با پریود اشتباه بگیرند. سایر علائم را بررسی می‌کنیم:

• متورم و دردناک شدن سینه‌ها
• حالت تهوع خفیف
• نفخ شکم
• یبوست
• تکرر ادرار
• ویار غذایی (هوس و بیزاری ناگهانی)
• حساسیت به بوها

علائم حاملگی مخفی،‌ مشابه علائم پریود و سندرم پیش از قاعدگی هستند. از‌این‌رو، ممکن است بعضی از زنان دچار اشتباه شوند. پیشنهاد می‌کنیم در صورت مشاهده این علائم حتما به پزشک زنان مراجعه کنید. زیرا امکان بارداری انکار شده وجود دارد. 

آیا با وجود بارداری کریپتیک مادران پریود می‌شوند؟

در بارداری پنهان، ممکن است خون‌ریزی‌هایی شبیه به پریود اتفاق بیفتند. این خون‌ریزی‌ها معمولاً ناشی از تغییرات هورمونی و یکسری دلایل دیگر بروز می‌کنند و با پریود متفاوت هستند. یعنی، این نوع از خون‌ریزی‌ها معمولاً کمتر و نامنظم‌تر است. به همین دلیل مادران این موقعیت را با پریود عادی اشتباه می‌گیرند. موارد جزئی‌تر را در جدول زیر آورده‌ایم:

ممکن است که بارداری پنهان به سقط منجر شده و خون‌ریزی اتفاق بیفتد. نکته مهم در این خصوص، این است که هنگام مشاهده خون‌ریزی‌ به پزشک متخصص مراجعه کنید.

علت پنهان ماندن بارداری

همانطور که در تیتر‌های قبل بررسی کردیم، علت پنهان ماندن بارداری خفیف بودن علائم آن است. علاوه‌بر آن، مشکلات گوارشی و ناراحتی‌های مربوط به معده نیز با علائم بارداری اشتباه گرفته می‌شوند. در بعضی موارد نادر، حتی پزشک زنان نیز ممکن است در تشخیص بارداری اشتباه کند. زیرا، بارداری‌های پنهان گاه‌گاه تا مرحله پیشرفته نیز به صورت پنهان باقی می‌مانند. حتی ممکن است مادر حرکات جنین خود را نیر احساس نکند. 

حاملگی کریپتیک چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص بارداری پنهان، به دلیل خفیف بودن علائم آن معمولاً چالش برانگیز است. زیرا زنانی که متوجه بارداری خود نیستند، طبیعتاً به پزشک هم مراجعه نمی‌کنند. درنتیجه، ممکن است حاملگی پنهان تا ماه‌های آخر نیز ادامه داشته باشد؛ اما زمانی که مادر به بارداری خود شک می‌کند، به پزشک زنان زایمان مراجعه می‌کند. دکتر زنان، برای تشخیص حاملگی پنهان از روش‌های زیر کمک می‌گیرد:

• معاینه فیزیکی؛ شامل بررسی شکم، سینه‌ها و بررسی علائم عمومی است. 
• سونوگرافی؛ وضعیت رحم و جنین مادر را به خوبی نشان می‌دهد. 
• آزمایش‌های خون؛ برای بررسی دقیق سطح هورمون‌ها تجویز می‌شود. 

در صورتی که دکتر زنان حین انجام معاینه فیزیکی به بارداری مشکوک شود، سونوگرافی انجام می‌دهد.

چگونه از وقوع بارداری پنهان پیش‌گیری کنیم؟

پیشگیری از بارداری پنهان به صورت آگاهانه چندان آسان نیست. چون بسیاری از مادران تا مدت‌ها از وجود جنین خود بی‌اطلاع هستند. با‌این‌حال، شما با رعایت بعضی اصول تا حدودی می‌توانید از وقوع بارداری پنهان پیش‌گیری کنید. به این منظور رعایت نکات زیر را پیشنهاد می‌کنیم:

• استفاده منظم از روش‌های جلوگیری بارداری (قرص، کاندوم، آی‌یودی و سایر موارد)
• همکاری دو طرفه برای جلوگیری از بارداری
• مراجعه به پزشک زنان در صورت چرخه قاعدگی نامنظم 
• حساس بودن به تغییرات وزنی و نفخ شکم
• جدی گرفتن لکه‌بینی‌ها و حالت تهوع‌های خفیف
• بررسی وضعیت هورمونی با انجام آزمایش
• انجام سونوگرافی‌های دوره‌ای

در حالت کلی، اگر نسبت به وضعیت جسمانی خود بی‌تفاوت نباشید، تا حد زیادی می‌توانید از وقوع بارداری پنهان پیش‌گیری کنید. 

خطرات بارداری پنهان برای مادر و جنین

بارداری پنهان، احتمالاً یکسری خطرات برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. یکی از مهم‌ترین خطرات بارداری پنهان، انجام ندادن مراقبت‌های لازم حین بارداری است. بدیهی است که در صورت بی‌اطلاع بودن مادر این مراقبت‌ها انجام نمی‌گیرند. همچنین، ممکن است مادر داروهایی مصرف کند یا غذا‌هایی میل کند که به جنین آسیب برسانند. برای مثال، مصرف الکل و استعمال دخانیات از این دست هستند. خطرات مهم دیگر موارد زیر را شامل می‌شوند:

• زایمان زودرس
• تولد نوزاد نارس
• پایین بودن وزن جنین

در بعضی موارد، مادر تا دو ساعت پیش از زایمان نیز از بارداری خود مطلع نیست! از‌این‌رو، مراقبت‌های پیش از زایمان که برای رشد مناسب جنین حیاتی است انجام نمی‌گیرند. به همین دلیل، ممکن است شروع درد‌های زایمان و انجام زایمان در موقعیت نامناسب اتفاق بیفتد. همچنین، زایمان ناگهانی بدون حضور پزشک یا ماما عوارضی بسیار جدی برای مادر و جنین به همراه دارد. در چنین موقعیت‌هایی، متاسفانه کاملاً ناخواسته جان مادر و جنین به خطر می‌افتد.

نکته! در صورتی که سبک زندگی مادر سالم باشد، احتمال رشد نرمال جنین و سالم بودن آن نیز وجود دارد.

حاملگی پنهان چقدر طول می‌کشد؟

بازه زمانی بارداری‌های پنهان بسیار متفاوت‌اند. برای مثال، در بعضی موارد مادران تا هفته‌های آخر بارداری نیز از بارداری خود باخبر نیستند. این بی‌خبری ممکن است تا زمان زایمان نیز ادامه داشته و با درد‌های زایمان بروز کند. در مقابل، برخی دیگر در ماه‌های اولیه با تغییرات شرایط جسمانی خود به پزشک مراجعه می‌کنند و از بارداری خود مطلع می‌شوند. 

نکته!‌ بازه زمانی بارداری پنهان هر چقدر کوتاه‌تر باشد بهتر است.

برای اطلاع از بارداری پنهان به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

برای اطلاع از شرایط، علائم و وجود بارداری پنهان، بایستی به متخصص زنان زایمان مراجعه کنید. پزشک زنان، ابتدا در مورد دلیل مراجعه‌تان سوال می‌پرسد. سپس، در مورد علائم بارداری پنهان که شامل چرخه‌های قاعدگی نامنظم و روش‌های جلوگیری است آگاهی کسب می‌کند. در صورت مشکوک شدن به علائم، دکتر زنان برای تشخیص بارداری پنهان، انجام تست بارداری و سپس سونوگرافی تجویز می‌کند. 

اگر شما هم با چنین موقعیتی مواجه هستید، می‌توانید همین حالا به وب‌سایت نوبت‌دهی آنلاین مجله پزشکی دکتردکتر مراجعه کرده و از متخصصین زنان زایمان در سراسر ایران زمان ویزیت و مشاوره دریافت کنید.

منابع:

my.clevelandclinic.org

webmd.com

سوالات متداول بارداری پنهان