معرفی کامل انواع حساسیت‌ها و بیماری‌های پوستی بدن + درمان

ضایعه پوستی، بخشی از پوست است که در مقایسه با پوست اطراف آن دارای رشد یا ظاهری غیرطبیعی شده است. در این مطلب به معرفی کامل انواع ضایعه‌های پوستی می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید.

پوست یکی از اعضای بدن آدمی است که بسیار حساسیت بالایی را در بر دارد. این حساسیت هم از لحاظ زیبایی وهم از لحاظ سلامت بسیار حائز اهمیت است.

ضایعات پوستی به چند دسته تقسیم می‌شوند؟

دو دسته ضایعات پوستی وجود دارد: اولیه و ثانویه. ضایعات پوستی اولیه شرایط غیرطبیعی پوست هستند که از زمان تولد وجود داشته یا طی زندگی یک فرد ایجاد می‌شوند. ضایعات پوستی ثانویه نتیجه تحریک یا دستکاری ضایعات پوستی اولیه است.

چه عواملی موجب ضایعات پوستی می‌شوند؟

رایج‌ترین علل یک ضایعه پوستی، عفونت روی سطح یا درون پوست است. مثلا ویروس زگیل در اثر تماس مستقیم پوست به پوست از یک فرد به فرد دیگر منتقل می‌شود. ویروس هرپس سیمپلکس نیز از طریق تماس مستقیم منتقل می‌شود.

یک عفونت سیستماتیک (عفونتی که در سرتاسر بدن رخ می‌دهد) مانند آبله مرغان یا زونا می‌تواند موجب ایجاد ضایعاتی روی کل سطح پوست شود. MRSA و سلولیت دو عفونت خطرناک هستند که شامل ضایعات پوستی می‌شوند.

برخی از ضایعات پوستی ارثی مانند خال‌ها و کک و مک ارثی هستند. ماه گرفتگی‌ها (Birthmarks) ضایعاتی هستند که از زمان تولد وجود دارند. ضایعات پوستی دیگر ممکن است حاصل واکنش آلرژیکی مانند اگزمای آلرژیک و درماتیت تماسی باشند. برخی از وضعیت‌ها مانند گردش خون ضعیف یا دیابت باعث حساسیت پوست و ایجاد ضایعات پوستی می‌شوند.

انواع ضایعات اولیه پوستی

ماه گرفتگی‌ها، خال‌ها، راش‌ها و آکنه از ضایعات پوستی اولیه هستند. انواع دیگر شامل موارد زیر می‌شوند:

تاول‌ها

تاول‌های کوچک وزیکول نامیده می‌شوند. این‌ها ضایعات پوستی هستند که حاوی مایعی شفاف بوده و اندازه آن‌ها کمتر از ۱/۲ سانتی‌متر است. وزیکول‌های بزرگ‌تر بولا نام دارند. این ضایعات می‌توانند نتیجه‌ای از موارد زیر باشند:

• آفتاب سوختگی
• سوختگی با بخار
• نیش حشرات
• ساییدگی ناشی از کفش یا لباس
• عفونت‌های ویروسی

ماکول یا لکه پوستی (Macule)

مثال‌هایی از ماکول‌ها کک و مک‌ها و خال‌های صاف هستند. این‌ها نقاط کوچکی هستند که معمولا قهوه‌ای، قرمز یا سفید بوده و  حدود یک سانتی‌متر قطر دارند.

ندول

این یک ضایعه پوستی سفت و برجسته است. بیشتر ندول‌ها قطری بیش از ۲ سانتی‌متر دارند.

سفت‌دانه یا پاپول (Papule)

یک پاپول یک ضایعه پوستی برجسته است و اغلب به صورت دسته‌جمعی در کنار هم ظاهر می‌شوند و تکه پوستی که حاوی پاپول‌ها است، پلاک نامیده می‌شود. این پلاک‌ها در افراد مبتلا به پسوریازیس رایج هستند.

چرکدانه یا پوسچول (Pustule)

چرکدانه‌ها ضایعات کوچکی هستند که پر از چرک می‌باشند. آن‌ها معمولا نتیجه آکنه، کورک یا زرد زخم هستند.

راش

راش‌ها ضایعاتی هستند که نواحی کوچک یا بزرگی از پوست را می‌پوشانند. آن‌ها می‌توانند در اثر یک واکنش آلرژیک ایجاد شوند. 

تورم پوست یا ویل (Wheals)

این یک ضایعه پوستی است که در اثر یک واکنش آلرژیک ایجاد می‌شود. کهیرها مثالی از این مورد هستند.

انواع ضایعات پوستی ثانویه

وقتی ضایعات پوستی اولیه تحریک شوند، می‌توانند به ضایعات ثانویه تبدیل شوند. رایج‌ترین موارد ضایعات پوستی ثانویه عبارتند از:

دلمه یا کراست (Crust)

یک دلمه یا کبره زمانی ایجاد می‌شود که خون خشک شده روی ضایعه پوستی خراشیده شده و تحریک شده را بگیرد.

زخم (Ulcer)

زخم‌ها معمولا در اثر یک عفونت باکتریایی یا آسیب فیزیکی ایجاد می‌شوند و اغلب همراه با گردش خون ضعیف هستند.

فلس (Scale)

فلس‌ها تجمعی از سلول‌های پوستی هستند که به شکل پوسته از پوست جدا می‌شوند.

جای زخم (Scar)

برخی از خراشیدگی‌ها وبریدگی‌ها جای زخمی را بر جای می‌گذارند که با پوست سالم و طبیعی جایگزین نمی‌شود و جای زخمی ضخیم و برجسته روی پوست باقی می‌ماند. این جای زخم، كلوئید نامیده می‌شود.

آتروفی پوست

آتروفی پوست زمانی رخ می‌دهد که مناطقی از پوست در اثر استفاده بیش از حد از استروئیدهای موضعی یا جریان خون ضعیف نازک و چروکیده شود.

آکنه (Acne

معمولا روی صورت، گردن، شانه‌ها، قفسه سینه و بخش فوقانی کمر ایجاد می‌شود.
جوش دانه‌های سرسیاه، سرسفید یا ندول‌ها و کیست‌های عمیق و دردناک تشکیل می‌شود.
در صورتی که تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است جای زخم باقی بماند.

تبخال (Cold sore)

تاول‌های قرمز، دردناک و پر از مایعی که در نزدیکی دهان و لب‌ها ظاهر می‌شود.
قبل این که تبخال ظاهر شود، در منطقه درگیر حس سوزش یا خارش وجود دارد.
ممکن است با نشانه‌های خفیف شبه‌آنفلوآنزا نظیر تب، درد بدن و تورم گره‌های لنفاوی همراه باشد.

هرپس سیمپلکس (Herpes simplex)

ویروس‌های HSV-1 و HSV-2 موجب ایجاد ضایعات دهانی و تناسلی می‌شوند.
این تاول‌های دردناک به صورت انفرادی یا خوشه‌ای ظاهر می‌شوند، با مایع زردی پر شده و سپس پینه می‌بندند.
علائمی نظیر علائم خفیف آنفلوآنزای مانند تب، خستگی، تورم گره‌های لنفاوی، سردرد، درد بدن و کاهش اشتها ممکن است رخ دهد.
تاول‌ها ممکن است در پاسخ به استرس، قاعدگی، ناخوشی یا مواجهه با خورشید ایجاد شوند.

کراتوز اکتینیک (Actinic keratosis)

معمولا دارای اندازه کمتر از دو سانتی‌متر هستند.
وصله‌های پوستی ضخیم، زبر یا پوسته پوسته تشکیل می‌دهند.
در قسمت‌هایی از بدن که زیاد در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد، ظاهر می‌شوند.
معمولا رنگ صورتی داشته اما ممکن است به رنگ‌های قهوه‌ای، قهوه‌ای مایل به زرد یا خاکستری نیز دیده شوند.

اگزمای آلرژیک (Allergic eczema)

ممکن است شبیه سوختگی به نظر برسد.
اغلب روی دست‌ها و ساعد دیده می‌شود.
پوست دچار خارش، قرمزی و زبری می‌شود.
تاول‌هایی ایجاد می‌شوند که آبدار شده، ترشحاتی از آن‌ها خارج می‌شود و سپس پینه می‌بندند.

زرد زخم (Impetigo)

در نوزادان و کودکان شایع است.
بثورات اغلب در منطقه اطراف دهان، چانه و بینی ظاهر می‌شوند.
بثورات سوزش‌دار بوده و تاول‌های پر از مایعی ایجاد می‌شود که به آسانی می‌ترکند و قشر عسلی رنگی تشکیل می‌دهند.

درماتیت تماسی (Contact dermatitis)

ساعت‌ها و روزها پس از قرار گرفتن در تماس با یک آلرژن ظاهر می‌شوند.
این بثورات دارای مرزهای مشخص بوده و در هرجایی که از پوست که با ماده تحریک‌کننده در تماس قرار گرفته است، ظاهر می‌شود.
پوست دچار خارش، قرمزی و زبری می‌شود.
تاول‌هایی ایجاد می‌شود که حاوی مایع بوده، ترشحاتی داشته و سپس پینه می‌بندند.

پسوریازیس (Psoriasis)

تکه‌های پوستی زبر، نقره‌ای رنگ و کاملا مشخص تشکیل می‌شود.
معمولا روی پوست سر، آرنج، زانو و بخش تحتانی کمر دیده می‌شوند.
ممکن است همراه با خارش یا بدون علامت باشند.

آبله مرغان (Chickenpox)

خوشه‌هایی از تاول‌های خارش‌دار، قرمز و پر از مایع در مراحل مختلف از بهبودی که در تمام سطح بدن دیده می‌شوند.
بثورات همراه با تب، درد بدن، درد گلو و کاهش اشتها هستند.
تا زمانی که روی تاول‌ها خشک شود و دلمه ببنند، واگیردار هستند.

زونا (Shingles)

بثورات بسیار دردناکی که ممکن است دچار خارش و سوزش باشند.
از خوشه‌هایی از تاول‌های پر از مایع تشکیل شده‌اند که به آسانی می‌شکنند و مایع از آن‌ها خارج می‌شود.
این بثورات در یک الگوی نواری و بیشتر در منطقه نیم‌تنه ظاهر می‌شوند اما ممکن است در بخش‌های دیگر بدن از جمله در صورت نیز بروز کنند.
ممکن است همراه با تب، لرز ، سردرد یا خستگی باشد.

کیست سباسه (Sebaceous cyst)

کیست‌های سباسه در صورت، گردن یا نیم‌تنه دیده می‌شوند.
کیست‌‌های بزرگ ممکن است با درد و فشار همراه باشند.
غیرسرطانی بوده و رشد بسیار آهسته‌ای دارند.

عفونت استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی‌سیلین (MRSA (staph) infection)

این بیماری یک فوریت پزشکی است.
عفونتی است که به‌وسیله‌ استافیلوکوک ایجاد می‌شود. این باکتری دربرابر بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم است.
باکتری از طریق یک بریدگی یا خراش وارد پوست شده و موجب ایجاد عفونت می‌شود.
عفونت پوستی اغلب مانند نیش عنکبوت به نظر می‌رسد با یک جوش قرمز دردناک برجسته که ممکن است از آن چرک خارج شود.
لازم است که با آنتی‌بیوتیک‌های قوی مورد درمان قرار گیرد و می‌تواند منجر به بروز وضعیت‌های خطرناک‌تری مانند عفونت خون یا سلولیت (cellulitis) شود.

سلولیت

این بیماری یک فوریت پزشکی است.
در اثر باکتری یا قارچی که از طریق ترک یا بریدگی وارد پوست می‌شود، ایجاد می‌شود.
پوست قرمز، دردناک و متورم می‌شود (با یا بدون ترشحات) و به سرعت پخش می‌شود.
ناحیه متاثر گرم بوده و نسبت به لمس حساس است.
تب، لرز و قرمزی گسترده‌ای که ایجاد می‌شود، ممکن است نشانه‌ای از یک عفونت جدی باشد که نیاز به توجه پزشکی داشته باشد.

گال یا جرب (Scabies)

ممکن است ۴ تا ۶ هفته طول بکشد تا علائم ظاهر شود.
بثورات بسیار خارش‌دار که شاید جوش‌دار، متشکل از تاول‌های بسیار ریز یا زبری پوست باشند.
خطوط برجسته سفید یا گوشتی رنگ

کورَک (Boils)

کورک عفونت باکتریایی یا قارچی فولیکول مو یا غده چربی است.
در هر جایی از بدن ممکن است رخ دهد اما بیشتر در صورت، گردن، زیر بغل و نشیمنگاه دیده می‌شود.
برآمدگی‌های قرمز دردناک با مرکز سفید یا زرد ایجاد می‌شود.
ممکن است پاره شده و از آن مایع خارج شود.

بولا یا آب کیسه (Bullae)

تاول‌های شفاف، آبکی و پر از مایع که اندازه آن‌ها بیش از یک سانتی‌متر است.
ممکن است در اثر ساییدگی، درماتیت تماسی یا دیگر اختلالات پوستی ایجاد شوند.
اگر مایع شفاف به حالت شیری رنگ درآید، می‌تواند نشانه عفونت باشد.

تاول (Blister)

با منطقه‌ای آبکی، شفاف و پر از مایع روی پوست مشخص می‌شود.
ممکن است کوچک‌تر از یک سانتی‌متر یا بزرگ‌تر از یک سانتی متر بوده و به شکل انفرادی یا گروهی ظاهر شود.
می‌تواند روی پوست هر قسمت از بدن ایجاد شود.

ندول یا گرهک (Nodule)

زائده کوچک تا متوسطی که با بافت،پر شده باشد.
معمولا پهن‌تر از جوش است و مانند یک برآمدگی سخت و هموار در زیر پوست به نظر می‌رسد.
معمولا بی‌ضرر است، اما اگر روی دیگر ساختارها فشار آورد ممکن است موجب ناراحتی شود.
ندول‌ها ممکن است در اعماق بدن نیز وجود داشته باشند، جایی که نمی‌توانید آن‌ها را دیده یا احساس کنید.

راش (Rash)

یک فوریت پزشکی است.
به‌عنوان تغییر قابل توجه در رنگ یا بافت پوست تعریف می‌شود.
ممکن است به وسیله عوامل زیادی مانند نیش حشرات، واکنش‌های آلرژیک، عوارض جانبی داروها، عفونت قارچی پوست، عفونت باکتریایی پوست، بیماری عفونی یا بیماری خودایمنی ایجاد شود.
بسیاری از علائم راش را می‌توان در منزل مدیریت کرد اما راش‌های شدید به خصوص آن‌هایی که همراه علائم دیگری مانند تب، درد، سرگیجه، استفراغ یا مشکل در تنفس هستند، ممکن است نیاز به مراقبت سریع پزشکی داشته باشند.

کهیر (Hives)

برآمدگی‌های پوستی خارش‌دار که پس از قرار گرفتن در معرض یک آلرژن ایجاد می‌شوند.
قرمز و گرم بوده و در برابر لمس درد خفیفی دارند.
کوچک، گرد، حلقوی یا بزرگ و دارای اشکال تصادفی هستند.

کلوئید (Keloids)

علائم در محل جراحت قبلی رخ می‌دهد.
منطقه‌ای ناهموار یا سفت روی پوست تشکیل می‌شود که شاید دردناک یا دچار خارش باشد.
به رنگ گوشت، صورتی یا قرمز است.

زگیل (Wart)

به وسیله انواع مختلفی از ویروسی که پاپیلومای انسانی (HPV) نامیده می‌شود، رخ می‌دهد.
ممکن است روی پوست یا غشاهای مخاطی دیده شود.
به شکل منفرد یا گروهی ایجاد می‌شود.
واگیردار است.

منبع:

healthline