عفونت ادراری، عفونت واژن و عفونت رحمی شایع‌ترین انواع عفونت در بارداری هستند. ابتلا به این عفونت‌های شایع در دوران بارداری برای مادر و جنین بسیار خطرناک است. رنگ عفونت، سوزش ادرار، تب خفیف و بوی بد ترشحات از علائم عفونت در بارداری هستند. با مشاهده این علائم، باید به دکتر زنان خود مراجعه کنید.
این متخصص، با انجام انواع آزمایشات تشخیصی برای تشخیص عفونت اقدام می‌کند و پس از یافتن علل عفونت، برنامه درمانی مورد نیاز را به شما ارائه خواهد داد. درمان عفونت در بارداری، علاوه‌بر مصرف قرص و دارو، شامل انواع درمان طبیعی، درمان خانگی و طب سنتی است.
با مطالعه این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر که به 6 دقیقه زمان نیاز دارد، خطرناک‌ترین عوارض عفونت در بارداری را بشناسید.
در انتها، اگر سوالی درباره عفونت در بارداری و درمان آن دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس پزشکی ما به آن پاسخ خواهد داد.
عفونت در بارداری چیست؟
هرگونه آلودگی با میکروبها (باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها یا انگل‌ها) در طول دوران بارداری، یک نوع عفونت در بارداری محسوب می‌شود. این عفونت‌ها از مادر به جنین منتقل شده و عوارض جدی برای هر دوی آنها ایجاد می‌کنند. عفونت در دوران بارداری، روی جنین در حال رشد تأثیر می‌گذارد. در صورت عدم درمان، این عفونت‌ها، منجر به مرگ مادر، جنین یا نوزاد و سایر عواقب نامطلوب خواهند شد. مراجعه به‌موقع به دکتر زنان برای ارزیابی تخصصی، تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع لازم است.
شناخت انواع عفونت در بارداری
عفونت در بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی و سیستم ایمنی بدن مادر، خطراتی جدی برای سلامتی مادر و جنین به همراه دارند. انواع عفونت‌های شایع در بارداری شامل عفونت مجاری ادراری، عفونت‌های دستگاه تناسلی، عفونت ویروسی و عفونت باکتریایی می‌شود. هریک از این عفونت‌ها، علائم و عوارض خاصی دارند که آگاهی از آنها برای هر مادر باردار، ضروری است. در ادامه به روش‌های تشخیص و درمان شایع‌ترین انواع عفونت در بارداری می‌پردازیم.
عفونت ادراری در بارداری
عفونت مجاری ادراری یک عفونت شایع دوران بارداری‌ست که در قسمت‌های مختلف مجاری ادراری از جمله مثانه و کلیه‌ها بروز می‌کند. باکتری‌ها معمولا از طریق سیستم گوارشی (روده) وارد بدن شده و به سمت مجاری ادراری حرکت می‌کنند. علائم عفونت ادراری در بارداری شامل موارد زیر هستند:
- درد یا احساس سوزش؛ با ایجاد دشواری در دفع ادرار
- تکرر ادرار؛ بیشتر از حالت معمول
- بی‌اختیاری ادرار؛ به شکل نشت یا ناتوانی در کنترل ادرار
- احساس پر شدن مثانه؛ حتی بلافاصله بعد از تخلیه ادرار
- تغییرات ظاهری در ادرار؛ ادرار کدر، خون‌آلود یا بسیار بدبو
- درد در پایین شکم یا بالای استخوان شرمگاهی؛ به‌صورت مزمن و مداوم
- تب؛ به شکل مزمن
اگر عفونت به کلیه‌ها سرایت کرده باشد، علاوه‌بر علائم ذکر شده، کمردرد و استفراغ هم در بیمار بروز کند. با ظهور هر یک از این علائم عفونت در بارداری، باید به متخصص زنان مراجعه کنید. برای درک بیشتر اهمیت مراجعه زودهنگام به متخصص زنان، مطلب تخصص زنان و زایمان چیست را مطالعه کنید.
عفونت رحم در بارداری
عفونت رحم در بارداری یک وضعیت جدی‌ست که عواقب خطرناکی برای مادر و جنین خواهد داشت. این عفونت، معمولا در اثر باکتری‌ها یا ویروس‌ها ایجاد می‌شود و التهاب و عفونت در رحم را به دنبال دارد. یکی از علل شایع عفونت رحم، سرایت برخی از عفونت‌های جنسی مانند کلامیدیا و سوزاک به رحم است. عفونت‌های مجاری ادراری هم ممکن است با حرکت به سمت بالا، وارد دستگاه تناسلی شده و رحم را درگیر کنند. پارگی زودرس کیسه آب و استفاده از وسایل داخل رحمی مانند IUD از دیگر علت‌های ابتلا به عفونت رحم هستند.
عفونت مثانه در بارداری
عفونت مثانه، با ورود باکتری به مجاری ادرار و در نتیجه بروز عفونت ادراری رخ میدهد. به دلیل تغییرات هورمونی و ضعف سیستم ایمنی، امکان سرایت عفونت ادراری به کلیه‌ها و مثانه در دوران بارداری، افزایش می‌یابد. علائم عفونت مثانه مشابه با عفونت ادراری است و شامل سوزش ادرار، تکرر ادرار، درد در مثانه، تب و لرز می‌شود. اگر عفونت مثانه درمان نشود، به کلیه‌ها سرایت کرده و عوارض جدی‌تری مانند زایمان زودرس و کمبود وزن جنین هنگام تولد را ایجاد می‌کند.
عفونت باکتریایی واژن
عفونت باکتریایی واژن یا واژینوز باکتریال، شایع‌ترین عفونت واژن در زنان در سنین باروری‌ست که با تغییر تعادل باکتری‌های طبیعی در محیط واژن ایجاد می‌شود. این عفونت، معمولا با علائم خفیف یا حتی بدون علامت است؛ اما عوارضی جدی در دوران بارداری ایجاد می‌کند.
براساس نتایج تحقیقات منتشر شده در موسسه ملی بهداشت آمریکا (NIH)،
18.09 درصد زنان ایرانی به عفونت باکتریایی واژن مبتلا هستند. این آمار در زنان غیرباردار 28 درصد بیشتر از زنان باردار است.
واژینوز باکتریایی، خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی (STIs) را افزایش میدهد و ممکن است در زایمان زودرس نقش داشته باشد.
عفونت قارچی در زنان باردار
بیشتر عفونت‌های قارچی در دوران بارداری ناشی از قارچ کاندیدا آلبیکنس است که موجب عفونت مخمری می‌شود. عفونت قارچی اغلب به دنبال مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، دیابت، ابتلا به HIV، مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی یا ابتلای شریک جنسی به این عفونت رخ میدهد.
درمان عفونت قارچی با کرم‌های واژینال بدون نسخه، شیاف‌های حاوی میکونازول یا کلوتریمازول بی‌خطر است. برای درمان عفونت واژن در بارداری از قرص فلوکونازول خوراکی استفاده نکنید. این دارو ممکن است باعث بروز نقص مادرزادی در جنین شود. دو نوع دیگر از مخمرها که باعث ایجاد آنها می‌شوند، کاندیدا گلابراتا و کاندیدا تروپیکالیس هستند.
عفونت گلو
عفونت گلو در بارداری، به‌سادگی به دلیل ویروس سرماخوردگی یا باکتری‌هایی مثل استرپتوکوک ایجاد می‌شود. ازآنجایی‌که، مصرف برخی از داروهای ضدالتهابی یا آنتی‌بیوتیک برای مادر و جنین خطرناک است، در صورت بروز علائم، از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنید. درمان‌های خانگی مانند غرغره کردن آب‌نمک، نوشیدن چای و سوپ در تقویت سیستم ایمنی و رفع التهاب موثر هستند. اگر عفونت گلو همراه با درد شدید، تب بالا و مشکل در تنفس یا بلع بود؛ بهتر است به پزشک مراجعه کنید. عفونت گلو در بارداری معمولا جدی نیست و با درمان مناسب به‌سرعت بهبود می‌یابد.
عفونت لثه در بارداری
عفونت لثه یا پریودنتال، یک مشکل شایع در دوران بارداری است. افزایش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در دوران بارداری باعث می‌شود که لثه‌ها نسبت به پلاک و باکتری‌ها حساس‌تر شوند. عفونت لثه معمولا با خونریزی لثه‌ها، تورم، درد و بوی بد دهان همراه است. از عوارض عفونت لثه در بارداری می‌توان به زایمان زودرس، کمبود وزن جنین، مشکلات رشد جنین و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی در مادر اشاره کرد. همچنین خونریزی در بارداری نیز یکی از مشکلات زنان محسوب می‌شود.
برای جلوگیری از بروز علائم عفونت در بارداری، درمان بیماری‌های دهان پیش از بارداری، رعایت بهداشت دهان و تغذیه سالم در طول دوران بارداری ضروری است.
عفونت استرپتوکوک گروه B یا GBS
استرپتوکوک گروه B یک نوع باکتری است که به‌طور طبیعی در واژن یا روده حدود 25 درصد از زنان سالم یافت می‌شود. در اکثر موارد این باکتری مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما در دوران بارداری می‌تواند خطرناک باشد. این باکتری، هنگام زایمان، از مادر به نوزاد منتقل شده و باعث عفونت‌های جدی در نوزاد می‌شود. از جمله عوارض جدی این باکتری در نوزاد، مشکلات تنفسی، عفونت خون، مننژیت و حتی مرگ است. آزمایش تشخیص این عفونت بین هفته‌های 35 تا 37 بارداری انجام می‌شود و در صورت مثبت بودن نتیجه آزمایش، درمان با آنتی‌بیوتیک آغاز خواهد شد.
عفونت مخمر واژن
عفونت مخمری یا کاندیدیازیس، یک عفونت قارچی شایع در زنان به‌خصوص در زمان بارداری است. افزایش ترشح هورمون استروژن در بدن، می‌تواند تعادل طبیعی باکتری و pH را در محیط واژن از بین ببرد و باعث رشد بیش از حد مخمر شود. علائم عفونت مخمری مانند دیگر عفونت‌های قارچی شامل خارش، سوزش، التهاب، ترشحات سفید یا زرد پنیری و معمولا بدبو است. عفونت‌های مخمری خوشایند نیستند، اما معمولا خطری برای مادر یا جنین ندارند و به‌راحتی درمان می‌شوند.
عفونت مجاری ادراری در بارداری
با تغییرات هورمونی، تغییرات سیستم ایمنی بدن و فشار رحم بر مثانه، گاهی عفونت مجاری ادراری در مادران باردار، اجتناب‌ناپذیر است. هورمون‌ها باعث نقص کارکرد عضلات دستگاه ادراری می‌شوند که این امر به ماندگاری ادرار در مجاری ادراری و افزایش احتمال رشد باکتری‌ها کمک می‌کند. در این میان با رشد جنین در رحم، فشار بر مثانه افزایش می‌یابد و تخلیه کامل مثانه دشوار می‌شود. علائم عفونت مجاری ادرار مانند عفونت مثانه و عفونت ادراری شامل سوزش ادرار، تکرر ادرار و درد در ناحیه شکم است. درمان عفونت مجاری ادراری معمولا با مصرف آنتی‌بیوتیک‌های بی‌خطر برای جنین انجام می‌شود.
عفونت توکسوپلاسموز
توکسوپلاسموز یک عفونت انگلی‌ست که توسط انگل تک‌یاخته‌ای توکسوپلاسما گوندی ایجاد می‌شود. این عفونت در دوران بارداری، عوارض جدی برای جنین ایجاد می‌کند. راه‌های انتقال عفونت توکسوپلاسموز شامل موارد زیر هستند:
- مصرف گوشت خام یا نیم‌پز؛ شایع‌ترین روش انتقال از طریق گوشت خام یا نیم‌پز حیواناتی خوک یا گوسفند است.
- تماس با مدفوع گربه؛ اگر گربه مبتلا به این انگل باشد، تماس مدفوع آن با سبزی‌ها یا مواد غذایی مورد استفاده انسان، ممکن است موجب انتقال این انگل شود. این موضوع در مورد گربه‌های خانگی صدق نمی‌کند و احتمال وقوع آن توسط گربه‌های آزاد هم بسیار پایین است.
- انتقال از مادر به جنین؛ مادر مبتلا به این انگل، آن را به جنین خود انتقال خواهد داد.
تشخیص توکسوپلاسموز با آزمایش خون امکان‌پذیر است. عوارض عفونت توکسوپلاسموز شامل سقط جنین، نقص مادرزادی، زردی و افزایش اندازه طحال هستند. شدت عوارض به زمانی که مادر به عفونت مبتلا شده، بستگی دارد. اگر عفونت در اوایل بارداری رخ دهد، عوارض جدی‌تر خواهد بود.
عفونت‌های منتقل شده توسط حیوانات
علاوه‌بر توکسوپلاسموز، عفونت‌های دیگری وجود دارند که از طریق حیوانات به انسان منتقل می‌شوند و برای مادر به‌ویژه در دوران بارداری، خطرناک هستند. این بیماری‌ها، توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها یا انگل‌ها ایجاد می‌شوند. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین عفونت‌های مشترک بین انسان و حیوان اشاره کرده‌ایم:
- هاری؛ ویروسی که از طریق گازگرفتگی حیوانات آلوده، به انسان منتقل می‌شود.
- سالک؛ بیماری پوستی که توسط نیش پشه خاکی منتقل می‌شود.
- تب مالت؛ بیماری باکتریایی که از طریق مصرف شیر یا فرآورده‌های لبنی غیرپاستوریزه به انسان منتقل می‌شود.
- تب کریمه کنگو؛ بیماری ویروسی که از طریق نیش کنه آلوده یا تماس با خون یا بافت حیوانات آلوده به انسان منتقل می‌شود.
- سالمونلا؛ بیماری باکتریایی که از طریق مصرف تخم‌مرغ خام یا نیم‌پز، گوشت مرغ آلوده یا محصولات لبنی غیرپاستوریزه منتقل می‌شود.
به دلیل عوارض و خطراتی که این عفونت‌ها برای انسان ایجاد می‌کنند؛ پیشگیری از آنها به‌ویژه در دوران بارداری ضروری است. راه‌های پیشگیری از عفونت‌های منتقل‌شونده از حیوانات به انسان، شامل شستن مرتب دست‌ها، پخت کامل غذا، شستن میوه‌ها و واکسیناسیون کامل حیوانات خانگی است.
عفونت در بارداری چه علائمی دارد؟
پاسخ به سوال عفونت در بارداری چه علائمی دارد؟ بسته به نوع عفونت، عامل ایجادکننده آن و محل عفونت در بدن، متفاوت خواهد بود. در جدول زیر، رایج‌ترین عفونت‌های دوران بارداری را از نظر علائم، عوارض و درمان بررسی کرده‌ایم:
| نوع عفونت | علائم شایع | عوارض برای مادر و جنین | درمان | میزان خطر |
| عفونت مجاری ادراری (UTI) | سوزش ادرار تکرر ادرار خون در ادرار درد در ناحیه لگن | عفونت کلیه زایمان زودرس وزن کم هنگام تولد عفونت نوزاد | آنتی‌بیوتیک | متوسط |
| عفونت واژن (باکتریایی، قارچی) | ترشحات غیرعادی بوی بد رنگ سبز یا زرد خارش قرمزی و التهاب | زایمان زودرس عفونت نوزاد التهاب لگن | داروهای ضدقارچ یا آنتی‌بیوتیک | کم تا متوسط |
| سرخجه | تب خفیف بثورات پوستی تورم غدد لنفاوی | نقایص مادرزادی قلبی نابینایی ناشنوایی | واکسیناسیون قبل از بارداری | بالا (اگر در دوران بارداری رخ دهد) |
| توکسوپلاسموز | معمولا بدون علامت تب خفیف بزرگ‌شدن غدد لنفاوی | سقط‌جنین نقص مادرزادی مغز کوری ناشنوایی | داروهای ضد انگل | متوسط تا بالا |
| سفلیس | زخم بدون درد در ناحیه تناسلی بثورات پوستی تب کاهش وزن | سقط‌جنین مرگ جنین نقص مادرزادی | آنتی‌بیوتیک | بالا |
| کلامیدیا | اغلب بدون علامت ترشحات واژینال سوزش ادرار | زایمان زودرس عفونت چشم نوزاد پنومونی در نوزاد | آنتی‌بیوتیک | متوسط |
| سوزاک | ترشحات چرکی از واژن یا مجرای ادرار سوزش ادرار خونریزی میان دوره ماهانه | زایمان زودرس عفونت چشم نوزاد بیماری التهابی لگن | آنتی‌بیوتیک | متوسط |
| هپاتیت B | زردی خستگی درد شکمی | عفونت مزمن کبد سیروز کبدی سرطان کبد در نوزاد | واکسیناسیون قبل از بارداری داروهای ضدویروسی | متوسط |
| ایدز/ HIV | تب خستگی کاهش وزن تورم غدد لنفاوی | انتقال به نوزاد تضعیف سیستم ایمنی نوزاد | داروهای ضدویروسی | بالا |
بهترین راه برای مقابله با عفونت‌های دوران بارداری، پیشگیری است. واکسیناسیون قبل از بارداری، رعایت بهداشت فردی، پخت کامل غذا، شستن دست‌ها و اجتناب از تماس با حیوانات آلوده از جمله راه‌های پیشگیری هستند.
دلیل ابتلا به عفونت در بارداری چیست؟
بارداری، باعث تغییرات بزرگ و اساسی در بدن می‌شود. تغییرات هورمونی مانند افزایش استروژن و کاهش اسدیته واژن باعث ایجاد محیط مرطوب‌تر و از بین رفتن سد دفاعی طبیعی واژن در برابر رشد میکروبها می‌شوند. تغییرات فیزیولوژیکی مانند فشار رحم بر مثانه باعث بروز عفونت‌های مجاری ادراری خواهند شد. سیستم ایمنی بدن هم برای حفاظت از جنین دست خوش تغییراتی می‌شود که گاهی این تغییرات ممکن است ابتلا به عفونت‌ها را آسا‌ن‌تر کنند. سابقه قبلی عفونت، فعالیت جنسی مکرر با شرکای جنسی متعدد و دیابت از دیگر عوامل عفونت در بارداری هستند.
عفونت در زنان باردار چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص عفونت در زنان باردار بسیار مهم است؛ زیرا برخی از عفونت‌ها عوارض جدی برای مادر و جنین خواهند داشت. برای تشخیص دقیق، معمولا ترکیبی از روش‌های متعدد مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش‌ها شامل معاینه فیزیکی، آزمایش خون، آزمایش ادرار، کشت ترشحات واژینال، سونوگرافی و بیوپسی هستند. گاهی، برخی علائم عفونت در بارداری مانند خستگی، بی‌حالی، تکرر ادرار و ترشحات واژینال، به دلیل شباهت به عوارض بارداری نادیده گرفته می‌شوند. از سوی دیگر، برخی عفونت‌ها در دوران بارداری بدون علامت هستند؛ بنابراین، انجام آزمایش‌های دوره‌ای و مراجعه منظم به دکتر بهداشت باروری بسیار مهم است.
چگونه عفونت در بارداری درمان می‌شود؟
درمان عفونت در بارداری بسته به نوع عفونت، شدت آن و عمر بارداری، روش‌های متفاوتی دارد. مهم‌ترین نکته این است که خودسرانه اقدام به درمان نکنید و حتما با پزشک خود مشورت کنید. یکی از روش‌های رایج درمان عفونت در دوران بارداری دارودرمانی با آنتی‌بیوتیک، ضدقارچ‌ها و پمادهای موضعی است. در کنار درمان‌های دارویی، برخی درمان‌های خانگی نیز ممکن است به بهبود علائم کمک کنند. برای تاثیر کامل هر روش درمانی که پزشک برای شما تجویز می‌کند، باید دوره درمان خود را کامل کنید. درمان شدن شریک جنسی و رعایت بهداشت فردی بعد از درمان ضروری است.
درمان خانگی عفونت
درمان خانگی عفونت در بارداری، فقط با مشورت و نظارت مستقیم پزشک مجاز است. بعضی از این درمان‌ها، به‌عنوان مکمل درمان‌های پزشکی و با مشورت پزشک برای تسکین برخی علائم عفونت‌های خاص مفید هستند. در ادامه، به برخی از درمان‌های خانگی عفونت در بارداری پرداخته‌ایم:
- درمان خانگی عفونت لثه و گلو؛ با غرغره آب‌نمک، نوشیدن مایعات گرم و استراحت کافی
- درمان خانگی سرماخوردگی؛ با نوشیدن سوپ، ترکیب آب گرم و آب‌لیمو و عسل، استراحت کافی و استفاده از بخور
- درمان طبیعی عفونت ادراری در بارداری؛ با نوشیدن آب زیاد و استفاده از کمپرس گرم
- درمان خانگی عفونت واژن در بارداری؛ با مصرف موضعی ماست طبیعی، سیر، عسل و سرکه سیب
با توجه به حساسیت شرایط در دوران بارداری برای مادر و جنین، درمان خودسرانه و استفاده از گیاهان دارویی تجویز شده توسط افراد غیرمتخصص، بسیار خطرناک خواهد بود.
خوراکی‌های مفید برای درمان عفونت در بارداری
تغذیه سالم در دوران بارداری نقش بسیار مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن مادر و جنین دارد. برخی از مواد غذایی خاص، به مبارزه با عفونت کمک کرده و به بهبودی سریع‌تر منجر می‌شوند. خوراکی‌های مفید برای درمان عفونت در بارداری شامل موارد زیر هستند:
- ماست پروبیوتیک؛ حاوی باکتری‌های مفید برای حفظ تعادل باکتری‌های مفید در روده و تقویت سیستم ایمنی بدن
- سیر؛ دارای خواص ضدباکتریایی و ضدویروسی
- زنجبیل؛ دارای خواص ضدالتهابی
- عسل؛ دارای خواص ضدباکتریایی برای تسکین گلودرد و سرفه
- مرکبات؛ سرشار از ویتامین C و مفید برای تقویت سیستم ایمنی بدن
- سبزی‌های دارای برگ سبز؛ مانند اسفناج و کلم‌پیچ حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها برای مبارزه با رادیکال‌های آزاد و تقویت سیستم ایمنی
- آجیل و دانه‌ها؛ سرشار از ویتامین E و روی برای تقویت سیستم ایمنی بدن
برای دریافت تمام مواد مغذی موردنیاز بدن، باید یک رژیم غذایی متنوع و متعادل داشته باشید. اگر به هر یک از این مواد غذایی آلرژی دارید، از مصرف آنها خودداری کنید.
درمان عفونت با مصرف دارو
داروهای ضدعفونت با روش‌های مختلفی، باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها را از بین می‌برند یا رشد آنها را متوقف می‌کنند. برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مانع از ساخت دیواره سلولی باکتری شده و برخی دیگر با تداخل در سنتز پروتئین باکتری، مانع از رشد و تکثیر آن می‌شوند. در عفونت‌های قارچی از داروهایی مانند میکونازول و کلوتریمازول استفاده می‌شود. در عفونت‌هایی با منشا باکتریایی، آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند مترونیدازول و کلیندامایسین موثر عمل می‌کنند. این داروها، اثراتی قوی دارند و هرگز نباید بدون مشورت و تجویز پزشک استفاده شوند.
عفونت در بارداری چه عوارضی دارد؟
از مهم‌ترین سوالاتی که مادران باردار مبتلا به عفونت با آن روبه‌رو می‌شوند این است که عوارض این عفونت‌ها چیست؟ پاسخ به این سوال با توجه به نوع عفونت، عمر بارداری و محل عفونت در بدن متفاوت خواهد بود. به‌طورکلی عفونت‌ها، برای سلامت مادر و جنین خطرناک هستند. زایمان زودرس، نارسایی‌های داخلی، نقص مادرزادی و سرایت عفونت از مادر به جنین از خطرناک‌ترین عوارض عفونت در بارداری به شمار می‌آیند. با تغذیه سالم، واکسیناسیون، انجام آزمایش‌های مربوطه قبل و حین بارداری تحت نظارت پزشک متخصص می‌توان از ابتلا به عفونت پیشگیری کرد. همچنین عفونت‌های شدید در بارداری می‌توانند به جفت و جنین آسیب رسانده و باعث مرده‌زایی شوند.
خطرات عفونت بارداری برای مادر چیست؟
عفونت در دوران بارداری، عوارض جدی برای مادر به همراه خواهد داشت. این عوارض به نوع عفونت، شدت آن و مدت زمانی که درمان نشده باقی‌مانده است، بستگی دارد. در ادامه به برخی از خطرات عفونت در بارداری برای مادر اشاره کرده‌ایم:
- زایمان زودرس؛ بسیاری از عفونت‌ها باعث انقباضات زودرس رحم شده و در نتیجه به زایمان زودرس منجر می‌شوند.
- پره اکلامپسی؛ یک بیماری جدی‌ست که با فشارخون بالا، پروتئین در ادرار و تورم همراه است و برای مادر و جنین خطرناک خواهد بود.
- عفونت‌های پس از زایمان؛ عفونت‌هایی مانند اندومتریت (عفونت رحم) پس از زایمان رخ می‌دهند و برای مادر خطرناک هستند.
- سپسیس؛ در موارد شدید، عفونت به سراسر بدن گسترش یافته و باعث سپسیس می‌شود. سپسیس یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به درمان فوری دارد.
- افزایش خطر جراحی؛ در برخی موارد، عفونت ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد که برای مادر خطرناک است.
- عوارض مزمن و طولانی‌مدت؛ برخی عفونت‌ها، عوارض طولانی‌مدت مانند مشکلات کلیوی یا قلبی برای مادر ایجاد می‌کنند.
به همین دلیل مراجعه سریع به پزشک هنگام مشاهده هر یک از علائم مشکوک به عفونت در مادر، بسیار ضروری است.
خطرات عفونت بارداری برای جنین چیست؟
عفونت در دوران بارداری عواقب جدی برای جنین همچون سقط‌جنین، مرگ نوزاد یا نقایص مادرزادی را به همراه دارد. شدت این عوارض به نوع عفونت، زمانی که جنین در معرض عفونت قرار گرفته و همچنین سیستم ایمنی مادر بستگی خواهد داشت. برخی از خطرات عفونت برای جنین شامل موارد زیر هستند:
- سقط‌جنین؛ برخی عفونت‌ها باعث سقط‌جنین به‌ویژه در اوایل بارداری می‌شوند.
- زایمان زودرس؛ نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می‌آیند، در معرض خطر ابتلا به مشکلات تنفسی، مشکلات تغذیه‌ای و سایر مشکلات سلامتی هستند.
- نقص مادرزادی؛ برخی عفونت‌ها مانند سرخجه، توکسوپلاسموز و سیتومگالوویروس باعث ایجاد نقص مادرزادی در جنین می‌شوند. این نقص‌ها شامل مشکلات قلبی، کوری، ناشنوایی، مشکلات مغزی و اختلالات رشد هستند.
- وزن کم هنگام تولد؛ وزن کم هنگام تولد، خطر ابتلا به مشکلات سلامتی در نوزاد را افزایش میدهد.
- عفونت نوزاد؛ برخی عفونت‌ها، از مادر به نوزاد منتقل می‌شوند. این عفونت‌ها در نوزادان تازه متولد شده باعث بیماری‌های جدی خواهند شد.
- مرگ داخل رحمی؛ در موارد شدیدتر، عفونت باعث مرگ جنین داخل رحم می‌شود.
اگر مادر در اوایل بارداری به عفونت مبتلا شود، خطر آسیب رسیدن به جنین بیشتر است. تجویز آزمایش‌های پیش از بارداری توسط پزشک، وجود عفونت را شناسایی کرده و با درمان مناسب، خطرات ناشی از آن را از بین می‌برد.
ترشحات طبیعی واژن با ترشحات عفونی چه تفاوتی دارند؟
ترشحات واژن، به‌طور طبیعی در تمام زنان وجود دارد و به حفظ سلامت واژن کمک می‌کنند. این ترشحات، در طول چرخه قاعدگی، بارداری و سایر شرایط دچار تغییر می‌شوند. گاهی اوقات، با توجه به این ترشحات، وجود عفونت شناسایی خواهد شد. ترشحات طبیعی واژن، معمولا سفید یا بدون رنگ بوده و بوی زننده ندارند. شکل آن، معمولا کش‌دار و تخم‌مرغی است. رنگ عفونت در بارداری زرد، سبز یا خاکستری بوده و بوی زننده‌ای مشابه وایتکس یا بوی ماهی دارد. شکل ترشحات از حالت تخم‌مرغی به حالت کف‌آلود یا پنیری تغییر می‌کند. مشاهده رگه‌های خون در ترشحات نیز از دیگر علائم عفونت است.
چطور از ابتلا به عفونت بارداری جلوگیری کنیم؟
با رعایت برخی نکات ساده می‌توان از ابتلا به بسیاری از عفونت‌ها جلوگیری کرد. در ابتدا رعایت بهداشت فردی مانند شستن دست‌ها، پرهیز از دوش واژینال و استفاده از لباس زیر نخی در جلوگیری از رشد عوامل بیماری‌زا موثر است. تغذیه سالم و پرهیز از غذاهای خام و نیم‌پز از ابتلا به عفونت‌هایی مانند توکسوپلاسموز جلوگیری می‌کند. یکی از مهم‌ترین نکات جلوگیری از ابتلا به عفونت، رعایت بهداشت جنسی است. انتخاب شریک سالم، پرهیز از شرکای جنسی متعدد و استفاده از کاندوم احتمال ابتلا به عفونت‌های مقاربتی را کاهش میدهد.
در دوران بارداری هم با مراجعه منظم به پزشک و انجام آزمایش‌های لازم، از سلامت خود و جنین اطمینان حاصل کنید.
برای سلامتی خود و فرزندتان؛ عفونت حین بارداری را جدی بگیرید!
در دوران بارداری، سلامت مادر و جنین به‌هم‌پیوسته است و بروز هرگونه بیماری، برای هر دوی آنها خطرناک خواهد بود. احتمال ابتلا به انواع عفونت در بارداری وجود دارد و عوارض جدی برای مادر و جنین به همراه خواهد داشت. از خطرناک‌ترین عوارض عفونت در بارداری می‌توان به سقط جنین، زایمان زودرس و نقص مادرزادی اشاره کرد.
ظهور هرگونه علائم عفونت در بارداری، نیازمند مراجعه سریع به متخصص زنان خواهد بود. این متخصص، با انجام انواع آزمایشات تشخیصی، علل عفونت را تشخیص داده و برای درمان آن اقدام می‌کند. درمان عفونت در بارداری، تنها و تنها باید زیر نظر پزشک انجام شود. انجام سرخودانه انواع درمان خانگی، درمان طبیعی و طب سنتی، با عواقب جبران‌ناپذیری همراه خواهد بود.
آگاهی از انواع عفونت‌ها، علائم آنها، روش‌های پیشگیری، تشخیص و درمان آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. عدم توجه به علائم یا تاخیر در درمان، عواقب جبران‌ناپذیری برای مادر و جنین خواهد داشت.
اگر با هرگونه علائم عفونت در بارداری مواجه هستید، حتما با دکتر زنان مشورت کنید. برای دریافت نوبت و مراجعه به متخصص زنان، می‌توانید از امکان نوبت‌دهی آنلاین دکتر زنان در سایت دکتردکتر استفاده کنید.
منابع:
webmd.com
pregnancybirthbaby.org.au
سوالات متداول عفونت در بارداری
اجازه تجویز هر نوع دارو به‌ویژه در دوران بارداری فقط و فقط در اختیار پزشک متخصص است. اگر دچار عفونت بارداری شده‌اید؛ بهتر است با پزشک خود برای تجویز دارو مشورت کنید.
تغذیه سالم در تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از عفونت در بارداری موثر است؛ اما برای درمان آن تنها به شکل مکمل عمل می‌کند. پس از مشورت با پزشک می‌توانید برخی مواد مغذی مثل ماست پروبیوتیک، مرکبات، سبزی‌ها و آجیل‌ها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
بله، عفونت در بارداری خطرناک است و می‌تواند برای مادر و جنین عوارضی ایجاد کند. شدت این عوارض به نوع عفونت، مدت‌زمان آن و درمان به‌موقع آن بستگی دارد.
مراجعه به پزشک اولین قدمی است که هنگام ابتلا به عفونت باید برداشته شود. پزشک باتوجه‌به نوع عفونت ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های بی‌خطر برای جنین تجویز کند.
برخی عفونت‌های مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک می‌توانند به لوله‌های فالوپ آسیب برسانند. این آسیب ممکن است در آینده، باعث مشکلات باروری شود.
عفونت در بارداری چه عوارضی داره؟؟
سلام عزیزم
میتونه سبب زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد، نقایص مادرزادی، از دست دادن بارداری و…بشه