آزمایش های قبل ازدواج، شامل مجموعه‌ای از تست‌های پزشکی و ژنتیکی هستند، که بهمنظور پیشگیری از بیماریها و تضمین سلامت زوجین انجام میشوند. انجام آزمایش ازدواج، برای کاهش ریسک‌های احتمالی هنگام فرزندآوری نیز ضروری است. چند مورد از مهم‌ترین آزمایش قبل از ازدواج، شامل آزمایش تالاسمی، آزمایش سیفلیس، آزمایش عدم اعتیاد و آزمایش سلامت باروری است.
در این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، به بررسی تمام آزمایش های قبل از ازدواج می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
اگر سوالی داشتید، می‌توانید در انتهای مطلب و در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
آزمایش ازدواج چیست؟
آزمایش ازدواج، شامل مجموعه‌ای از تست‌های پزشکی است، که زوجین باید پیش از ازدواج در آزمایشگاههای معتبر انجام دهند. بعضی از این تست‌ها، برای شناسایی بیماری‌های ژنتیکی یا عفونی، اجباری هستند. به‌همین‌دلیل، فقط با وجود نتایج این تست‌ها اجازه عقد صادر میشود.
همچنین، انجام آنها برای پیشگیری از انتقال بیماریها به شریک زندگی، و فرزندان آینده ضروری است. مهم‌ترین آزمایشهای اجباری قبل ازدواج عبارتند از:
- آزمایش خون برای بررسی بیماری تالاسمی
- آزمایش عدم اعتیاد
- آزمایش بررسی بیماری سیفلیس
هرکدام از این آزمایشها، در دسته‌بندی متفاوتی قرار دارند. برای مثال، تالاسمی در گروه آزمایشهای ژنتیکی و سیفلیس، در گروه آزمایشهای مرتبط با بیماری‌های عفونی طبقه‌بندی میشود. درادامه، علاوه‌بر موارد فوق، لیست آزمایشهای قبل ازدواج را بررسی خواهیم کرد.
با استناد به مقاله‌ای منتشرشده در وبسایت medparkhospital،
مهم‌ترین مزیت انجام این آزمایشها، ارزیابی سلامت جسمانی زوجین برای جلوگیری از انتقال بیماریها است.
بعد از مشخص شدن نتایج، اگر هرکدام از زوجین بیمار باشند، می‌توانند نسبت به درمان خود اقدام کنند.
آزمایش های قبل ازدواج مرتبط با بیماری‌های عفونی
این آزمایشها عبارتند از:
- آزمایش هپاتیت B
- آزمایش هپاتیت C
- آزمایش HIV (ایدز)
- آزمایش سیفلیس
در این گروه، فقط انجام آزمایش سیفلیس اجباری است. مابقی آزمایشها، در صورت صلاحدید پزشک یا در صورت درخواست زوجین انجام میشوند.
آزمایش هپاتیت B
آزمایش هپاتیت B، به منظور بررسی ابتلای زوجین به ویروس هپاتیت B انجام میشود. بدیهی است که برای انجام آزمایش، نمونه خون از زوجین گرفته میشود.
اگر نتیجه آزمایش مثبت باشد، یعنی این ویروس در بدن فرد وجود دارد. در این موقعیت، فرد مبتلا به متخصص بیماری‌های عفونی ارجاع داده میشود. اگر نتیجه آزمایش منفی باشد، مشکلی وجود ندارد.
نکته! در صورتی که یکی از زوجین ناقل هپاتیت B باشد، نکات ایمنی لازم در جهت پیشگیری از انتقال بیماری و انجام واکسیناسیون، به فرد سالم ارائه خواهد شد.
آزمایش هپاتیت C
اولین آزمایشی که برای شناسایی ویروس هپاتیت C انجام میشود، آزمایش آنتی‌بادی HCV است. این آزمایش، بهمنظور بررسی آنتی‌بادی‌های تولید‌کننده هپاتیت C انجام میشود.
اگر نتیجه این آزمایش مثبت باشد، یعنی بدن به ویروس هپاتیت C واکنش نشان داده است، اما احتمالاً این عفونت هنوز فعال نیست. زیرا، ممکن است فرد به طور طبیعی ویروس را از بدن خود دفع کرده باشد.
با‌این‌حال برای کسب اطمینان، پزشک متخصص انجام آزمایشهای تکمیلی مانند PCR را نیز تجویز می‌کند.
نکته! انجام این آزمایشها ساده بوده و با نمونه‌گیری خون انجام میشوند. نتایج آزمایشات نیز نهایتاً تا یک هفته مشخص میشود.
آزمایش ویروس HIV (ایدز)
آزمایش ایدز، یکی از مهم‌ترین آزمایش های قبل ازدواج است. این آزمایش، بهمنظور تشخیص ویروس HIV و جلوگیری از انتقال آن به نسلهای آینده انجام میشود. انجام آزمایش ایدز، بنابه‌دلایلی برای زوجین اجباری نیست. در این آزمایش ابتدا نمونه‌گیری خون انجام میشود، سپس آنتی‌بادی‌ها و آنتی‌ژن‌های مرتبط با ویروس بررسی میشوند.
نکته! برای حفظ حقوق انسانی و اخلاقی زوجین، بهتر است این آزمایش، به‌صورت شخصی و با کیت خود ارزیابی ایدز، انجام شود.
آزمایش بررسی بیماری سیفلیس
سیفلیس، نوعی بیماری مقاربتی عفونی است که از طریق تماس جنسی منتقل میشود. همچنین، از راه تماس مستقیم پوستی و غشای مخاطی نیز قابل انتقال است. این بیماری، به کمک آزمایش VDRL تشخیص داده میشود. انجام آزمایش بیماری های مقاربتی قبل از ازدواج ضروری است.
نکته! انجام این آزمایش برای آقایان اجباری است.
آزمایش های ژنتیکی قبل ازدواج
این آزمایشها عبارتند از:
| عنوان آزمایش | هدف آزمایش |
|---|---|
| آزمایش تالاسمی | برای بررسی تالاسمی مینور و ماژور |
| آزمایش سایر بیماری‌های ژنتیکی شایع | برای بررسی بیماری‌های کم‌خونی (مانند کم‌خونی داسی‌شکل) |
آزمایشهای فوق، بهمنظور بررسی ابتلای زوجین به این بیماریها انجام میشوند. زیرا، اگر یکی زوجین به این بیماریها مبتلا باشند، نسلهای آینده نیز مبتلا خواهند شد. جزئیات را بررسی می‌کنیم.
آزمایش تالاسمی
این آزمایش، مهم‌ترین آزمایش ژنتیک بوده و انجام آن پیش از ازدواج اجباری است. بیماری تالاسمی، نوعی اختلال خونی ژنتیکی است که به تولید غیرطبیعی هموگلوبین منجر میشود. این بیماری دارای دو نوع مینور و ماژور است. مینور حالت خفیف این بیماری است، در حالی که ماژور، حالت حاد آن را نشان می‌دهد.
برای تشخیص این بیماری، زوجین باید آزمایش CBC (شمارش کامل سلول‌های خونی) را انجام دهند. در صورتی که والدین، هر دو به تالاسمی مینور یا ماژور مبتلا باشند، به‌احتمال زیاد فرزند آینده آنها نیز به تالاسمی ماژور مبتلا خواهد شد.
آزمایش کم‌خونی داسی‌شکل
کم‌خونی داسی‌شکل، نوعی بیماری ژنتیکی و یکی از انواع بیماری کم خونی است. انجام این آزمایش، به‌دلیل اثرات بالینی بیماری (انسداد عروق و مشکلات جدی در جریان خون)، بسیار مهم است.
آزمایشهای مرتبط با خون و سازگاری گروه خونی
مهم‌ترین آزمایش در این دسته‌بندی، آزمایش گروه خونی و Rh است. این آزمایش، معمولاً برای تعیین گروه خونی و فاکتور Rh (ریز فاکتور) انجام میشود. جزئیات را در جدول زیر آورده‌ایم:
| هدف آزمایش | توضیحات مهم |
| بررسی گروه خونی | مشخص شدن گروه خونی، برای مواقع ضرروی حائز اهمیت است. |
| بررسی فاکتور Rh | برای بررسی فاکتور‌های Rh مثبت و Rh منفی، برای بارداری‌های سالم انجام میشود. |
برای پیشگیری از بروز مشکلات، پزشک متخصص احتمالاً آمپول رگام را تجویز می‌کند.
نکته! این آزمایش، یکی از ضروری‌ترین آزمایش های قبل ازدواج برای خانم ها است.
آزمایشهای هورمونی و باروری قبل از ازدواج
شامل آزمایش سطح هورمون زوجین، و همچنین آزمایش اسپرم در مردان است. جزئیات را بررسی می‌کنیم:
آزمایش سطح هورمون‌های مهم
این آزمایش، بهمنظور بررسی فعالیت دستگاه تولیدمثل و توانایی باروری انجام میشود. هورمون‌هایی که در این آزمایش ارزیابی میشوند، عبارتند از:
| عنوان هورمون | هدف بررسی |
|---|---|
| هورمون محرک فولیکول (FSH) | در زنان: نشان‌دهنده عملکرد تخمدان‌ها و توانایی تخمک‌گذاری و در مردان: نقش در تولید اسپرم. |
| هورمون لوتئینی (LH) | در زنان: تحریک تخمک‌گذاری و در مردان: تحریک تولید تستوسترون. |
| هورمون‌های استروژن و پروژسترون | برای بررسی وضعیت رحم و تخمک‌گذاری. |
| هورمون استرادیول | برای بررسی عملکرد تخمدان‌ها و سطح استروژن. |
هورمون تستوسترون | برای حفظ توانایی باروری و کیفیت اسپرم‌ها. |
وجود مقدار مناسبی از این هورمونها، برای تضمین سلامت باروری و فرزندآوری بسیار مهم است.
آزمایش اسپرم (آنالیز مایع منی)
این آزمایش، برای بررسی کیفیت و کمیت اسپرم در مردان انجام میشود. نکاتی که در این آزمایش بررسی میشوند، عبارتند از:
| مرحله بررسی | هدف آزمایش |
|---|---|
| بررسی تعداد اسپرم‌ها | بررسی تعداد اسپرم‌ها در هر میلی‌لیتر مایع منی؛ مقدار طبیعی حداقل ۱۵ میلیون در هر میلی‌لیتر است. |
| بررسی حرکت اسپرم | ارزیابی توانایی حرکت اسپرم‌ها برای رسیدن به تخمک؛ حرکت ضعیف ممکن است مانع باروری شود. |
| بررسی شکل ظاهری اسپرم | بررسی مورفولوژی اسپرم‌ها برای تشخیص سلامت باروری. |
درصورت وجود مشکل در نتایج این آزمایشها، زوجین می‌توانند قبل از ازدواج نسبت به درمان خود اقدام کنند.
چرا آزمایش های قبل ازدواج مهم هستند؟
آزمایش قبل ازدواج، بنا بر دلایل زیر مهم است:
- کسب اطمینان از سلامت جسمانی زوجین
- پیشگیری و جلوگیری از انتقال بیماریها به زوجین و نسلهای آینده
- دریافت مجوز برای عقد محضری
- شناسایی بیماری‌های ژنتیکی مانند تالاسمی
- جلوگیری از انتقال بیماری‌های عفونی مانند هپاتیت و HIV
- کمک به پیشگیری از ناسازگاری Rh و مشکلات باروری
در نهایت، این آزمایشها به زوجین کمک می‌کنند تا در مورد زندگی آینده خود، آگاهانه‌تر تصمیم بگیرند.
برای انجام آزمایش قبل ازدواج چه مدارکی لازم است؟
مدارک لازم برای آزمایش های قبل ازدواج عبارتند از:
- شناسنامه عکس‌دار
- کارت ملی
- دو قطعه عکس
- دو فتوکپی از صفحه اول شناسنامه و دو طرف کارت ملی
- فتوکپی از صفحه توضیحات شناسنامه (درصورت لزوم)
- اصل شناسنامه پدر (در صورت دوشیزه بودن عروس)
بعد از ارائه مدارک فوق، محضردار یک معرفی‌نامه جهت ارائه به مراکز بهداشتی به زوجین تحویل می‌دهد.
مراحل انجام آزمایش قبل ازدواج
این مراحل عبارتند از:
- دریافت معرفی‌نامه از مراکز بهداشت یا پزشک متخصص
- انجام آزمایش در آزمایشگاههای معتبر
- بررسی نتایج آزمایشها و ابلاع آن به زوجین
نکته! توجه به مشاوره پیش از ازدواج نیز مانند انجام آزمایشهای پزشکی مهم است. از‌این‌رو، توصیه می‌کنیم زوجین برای انجام تست پیش از ازدواج، به مراکز و مشاوره و روان‌شناسی مراجعه کنند.
چه مدت طول میکشد تا جواب آزمایش قبل از ازدواج آماده شود؟
برای آزمایشهای خونی، بین 1 تا 2 روز و آزمایشهای ژنتیکی، چند روز تا چند هفته طول خواهد کشید.
هزینه آزمایش قبل از ازدواج در سال 1403
همانطور که خواندید، آزمایشهای لازم برای قبل از ازدواج، انواع مختلفی دارند و با توجه به این امر، هز کدام دارای هزینه‌ای متفاوت هستند. اما هزینه 3 آزمایش اصلی در سال 1403، بین 200 تا 500 هزار تومان است.
برای دریافت مشاوره و راهنمایی در خصوص آزمایش های قبل ازدواج، به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای دریافت معرفی‌نامه به‌منطور انجام آزمایش های قبل ازدواج، می‌توانید به پزشک عمومی و مراکز بهداشت مراجعه کنید. این پزشک، تمام جزئیات مهم را در خصوص آزمایش ازدواج، یا آزمایش قبل از ازدواج به شما توضیح می‌دهد.
به آین منظور، می‌توانید با مراجعه به پلتفرم نوبت‌دهی دکتردکتر، از بهترین پزشکان عمومی در سراسر ایران زمان مشاوره و ویزیت دریافت کنید.
منابع:
medparkhospital.com
worldhealthorganization.com
