آلرژی با علائمی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش چشم یا پوست و کهیر همراه است. داروهای مختلفی برای کنترل این علائم وجود دارند که یکی از پرکاربردترین آنها قرص آنتی هیستامین است. این دارو با مقابله با ماده‌ای به نام هیستامین به کاهش واکنش‌های آلرژیک در بدن کمک می‌کند.
این داروها سال‌هاست که مورد استفاده قرار می‌گیرند و در اشکال گوناگون و برای اهداف متنوعی تجویز می‌شوند. انتخاب نوع مناسب این دارو به شرایط فردی، سن، وضعیت سلامتی و نوع آلرژی بستگی دارد. در این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر به این سوالات پاسخ می‌دهیم که قرص آنتی هیستامین چیست، چه انواعی دارد، در چه شرایطی استفاده می‌شود و پیش از مصرف باید به چه نکاتی دقت داشته باشید.
در انتها، اگر سوال یا ابهامی در این مورد دارید، در قسمت نظرات بنویسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ دهد.
قرص آنتی هیستامین چیست؟
هنگام مواجهه به علائم واکنش آلرژیک، داروهای متنوعی از جمله کورتیکواستروئید (کورتون‌ها) و آمپول‌های آلرژی برای درمان آلرژی وجود دارند؛ اما آنتی هیستامین‌ها یکی از اولین گزینه‌ها برای برطرف کردن این مشکلات محسوب می‌شوند.
این داروها هم بدون نسخه و هم با نسخه‌ی پزشک قابل تهیه بوده و کار اصلی‌شان جلوگیری از فعالیت هیستامین است. هیستامین، ماده‌ای شیمیایی که باعث بروز علائم آلرژی مانند عطسه، خارش، آبریزش بینی و کهیر می‌شود.
براساس اطلاعات منتشرشده در وب‌سایت کلینیک کلیولند آمریکا:
میلیون‌ها نفر در سراسر جهان از آنتی هیستامین‌ها برای کاهش علائم آلرژی استفاده میکنند و آنها یکی از رایج‌ترین داروهای مورد استفاده در جهان به شمار می‌روند.
این داروها بسیار تاثیرگذار هستند و علائم حساسیت را کاهش می‌دهند. البته ممکن است مدتی طول بکشد تا بهترین نوع آن را که برایتان مناسب و کارآمد است، پیدا کنید. به همین دلیل، باید انواع آن را بشناسید و پیش از مصرف هم با پزشک و داروساز مشورت کنید.
این دارو چگونه عمل میکنند؟
آنتی هیستامین برای چی خوبه؟ این داروها بیشتر برای کاهش علائم آلرژیک مثل عطسه، آبریزش بینی و خارش پوست از جمله نشانه‌های حساسیت فصلی بهار استفاده می‌شوند. زمانی که بدن شما با محرک‌های آلرژی مثل گرده‌ی گیاهان، علف هرز و ابروسیا (کهنه‌واش)، شوره حیوانات یا گرد و غبار تماس پیدا می‌کند، نوعی مواد شیمیایی به نام هیستامین تولید می‌کند.
هیستامین باعث ورم بافت‌های بینی و گرفتگی آن، آبریزش چشم و بینی و حتی خارش گلو، دهان، چشم و بینی می‌شود. همچنین، گاهی کهیر یا بثورات روی پوست‌تان ایجاد شده که به‌شدت خارش دارد. این داروها با مسدود کردن هیستامین‌ها، علائم آلرژی را از بین می‌برند یا در بدترین حالت کاهش می‌دهند.
از این نوع دارو برای تسکین علائم انواع مختلف آلرژی استفاده می‌شود. در برخی موارد، قرص آنتی هیستامین به‌عنوان داروی سرماخوردگی به کاهش علائمی مانند آبریزش بینی کمک می‌کند. ولی نقش اصلی آنها مقابله با هیستامین است و کارهای زیر را انجام می‌دهند:
- گشاد کردن رگ‌های خونی
- کمک به حرکت مایعات در دیواره‌ی رگ‌های خونی
- اثر روی التهاب
- تاثیر بر انقباض عضلات روده و ریه‌ها
- تحریک ترشح اسید معده
- بهبود ضربان قلب
- کمک به انتقال پیام‌های عصبی بین سلول‌های عصبی
پزشک برای درمان بسیاری از مشکلات آلرژی و سرماخوردگی انواع آن را تجویز می‌کند. این دارو انواع گوناگونی دارد و به شکل‌های مختلف روی هیستامین و گیرنده‌های هیستامینی بدن تاثیر میگذارند.
انواع گیرنده‌های هیستامینی در بدن
گیرنده‌های هیستامینی در بدن به 4 نوع اصلی تقسیم می‌شوند که هر یک نقش‌های متفاوتی در فرایندهای فیزیولوژیکی و ایمنی ایفا میکنند. انواع مختلف داروهای آنتی هیستامین برای مقابله با این گیرنده‌ها وجود دارند.
1. گیرنده H1
گیرنده‌های H1 در سراسر بدن از جمله در نورون‌ها، سلول‌های عضلات صاف مجاری تنفسی و عروق خونی یافت می‌شوند. فعال‌سازی این گیرنده‌ها منجر به بروز علائم آلرژیک مانند خارش پوست، گشاد شدن عروق، افت فشار خون، افزایش ضربان قلب، قرمز شدن پوست، تنگی نفس، درد و افزایش نفوذپذیری عروقی می‌شود.
علاوه‌بر واکنش‌های آلرژیک، گیرنده‌های H1 در تنظیم چرخه‌ی خواب-بیداری، اشتها، دمای بدن، احساسات، حافظه و یادگیری هم نقش دارند.
2. گیرنده H2
گیرنده‌های H2 عمدتا در سلول‌های معده که اسید ترشح میکنند، سلول‌های عضلات صاف و سلول‌های قلبی وجود دارند. فعال‌سازی این گیرنده‌ها باعث ترشح اسید معده برای کمک به هضم، تحریک غدد مخاطی در مجاری تنفسی، افزایش نفوذپذیری عروقی، افت فشار خون، قرمز شدن پوست، سردرد، افزایش ضربان قلب و تنگی نفس می‌شود.
3. گیرنده H3
گیرنده‌های H3 عمدتا در سیستم عصبی مرکزی، به‌ویژه در نورون‌ها پیدا می‌شوند. این گیرنده‌ها در عملکرد سد خونی-مغزی نقش دارند و ترشح هیستامین و انتقال‌دهنده‌های عصبی مانند دوپامین، نوراپی‌نفرین و استیل‌کولین را تنظیم میکنند.
4. گیرنده H4
گیرنده‌های H4 در مغز استخوان و سلول‌های خون‌ساز (سلول‌های نابالغی که میتوانند به انواع مختلف سلول‌های خونی تبدیل شوند) پیدا می‌شوند. این گیرنده‌ها در تشکیل برخی سلول‌های خونی نقش دارند.
نقش هیستامین در واکنش‌های آلرژیک
هنگامی که بدن در معرض یک آلرژن مانند گرده گل، موی حیوانات یا برخی غذاها مخصوصا در هنگام بروز حساسیت فصلی زمستان قرار می‌گیرد، گاهی سیستم ایمنی آن را به‌اشتباه به‌عنوان یک تهدید شناسایی می‌کند. در پاسخ، گلبول‌های سفید بدن مقدار زیادی هیستامین آزاد خواهند کرد.
هیستامین پس از آزاد شدن به گیرنده‌های خاصی در بافت‌های بدن، به‌ویژه گیرنده‌های نوع H1 وصل شده و باعث بروز مجموعه‌ای از علائم آلرژیک می‌شود که شامل موارد زیر هستند:
- گشاد شدن عروق خونی که منجر به قرمزی و تورم پوست می‌شود.
- افزایش نفوذپذیری عروقی که باعث نشت مایع از رگ‌ها به بافت‌ها شده و ورم و التهاب ایجاد می‌کند.
- تحریک پایانه‌های عصبی که خارش، سوزش یا درد ایجاد می‌کند.
- انقباض عضلات صاف مجاری تنفسی که در موارد شدید ممکن است موجب خس‌خس سینه یا تنگی نفس شود.
- افزایش ترشح مخاط در بینی و گلو که باعث آبریزش و گرفتگی بینی می‌شود.
در واکنش‌های شدیدتر مانند آنافیلاکسی، هیستامین باعث افت ناگهانی فشار خون، تنگی شدید نفس و حتی شوک آلرژیک و تهدیدکننده‌ی حیات می‌شود. داروهای ضدآلرژی مانند انواع آنتی هیستامین، با بلوک کردن گیرنده‌های هیستامین (به‌ویژه گیرنده‌ی H1) مانع از بروز یا تشدید این علائم خواهند شد.
چقدر طول میکشد تا داروی آلرژی اثر کند؟
برای بسیاری از مردم، درمان آلرژی به صورت واکنشی انجام می‌شود، یعنی زمانی که دچار گرفتگی بینی و آبریزش چشم می‌شوند تازه به سراغ دارو می‌روند.
بیشتر این داروها بدون نسخه و تجویزی ظرف ۳۰ دقیقه شروع به اثر میکنند و در طی 1 تا 2 ساعت به اوج اثرگذاری می‌رسند. اما بسیاری از پزشکان توصیه میکنند که دارو باید پیش از بروز علائم مصرف شود. به این روش، پیشگیری از آلرژی یا «پیش‌درمانی آلرژی» می‌گویند.
اگر منتظر بمانید تا علائم نمایان شوند، ممکن است به داروهای قوی‌تری نیاز داشته باشید تا بیماری را کنترل کنید. بهتر است داروهای آلرژی را پیش از نیاز مصرف کنید؛ چون درمان علائم بعد از شروع‌شان سخت‌تر خواهد شد.
پیش‌درمانی آلرژی چیست؟
برای پیش‌درمانی آلرژی، تنها باید دارو را 2 تا 4 هفته پیش از شروع فصل آلرژی مصرف کنید. اگر می‌دانید چه عواملی باعث آلرژی شما می‌شوند، پیشگیری از آنها راحت‌تر خواهد بود. یادتان باشد که حتی اگر علائمی نداشتید باز هم باید مصرف دارو را ادامه دهید، چون احتمالا با قطع دارو علائم آلرژی بازمی‌گردند.
انواع اشکال دارویی آن
این دارو در اشکال مختلفی همچون قرص، کپسول، شربت، ژل، کرم، اسپری پوستی، اسپری بینی و قطره چشمی عرضه می‌شود. برخی از آنها فقط با نسخه پزشک قابل تهیه بوده و برخی دیگر را میتوانید بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید.
انواع آنتی هیستامین
طیف گسترده‌ای از این داروها وجود دارند که شامل نسل‌های اول، دوم و سوم و همچنین بدون نسخه و تجویزی می‌شوند.
آنتی هیستامین‌های نسل اول
انواع خوراکی نسل اول از جمله دیفنهیدرامین و کلرفنیرامین به‌راحتی از سد خونی-مغزی عبور میکنند و گیرنده‌های H1 در سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
ازآنجایی‌که، گیرنده‌های H1 در تنظیم چرخه خواب و بیداری بدن نقش دارند، داروهای نسل اول خوابآور هستند. این داروها با اتصال به گیرنده‌ها در سیستم عصبی مرکزی میتوانند عملکردهای شناختی و حرکتی را مختل کرده و باعث خوابآلودگی شوند. سایر عوارض جانبی شدید مرتبط با انواع نسل اول عبارت‌اند از:
- کاهش کیفیت خواب
- خشکی دهان
- سرگیجه
- افت فشار خون
- آسیب حاد کبدی
از نمونه داروهای نسل اول میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- بروم‌فنیرامین
- کاربینوکسامین
- کلماستین
- دوکسیلامین
- هیدروکسی‌زین
- پرومتازین
- تریپرولیدین
چندین نوع آنتی هیستامین نسل اول در دسترس هستند، ولی برخی از پزشکان ممکن است در صورت وجود نسخه‌های جدیدتر، این نوع را توصیه نکنند.
آنتی هیستامین‌های نسل دوم و سوم
داروهای نسل دوم و سوم خوابآور نیستند و احتمال عبور این داروها از سد خونی-مغزی بسیار کمتر است. این موضوع باعث می‌شود تاثیر آنها روی سیستم عصبی مرکزی به اندازه‌ی نسل اول قابل‌توجه نباشد.
این داروها همچون لوراتادین برای بزرگسالان و کودکان بالای ۱۲ سال ایمن هستند و پژوهش‌ها هم نشان داده‌اند تاثیر بیشتر و قوی‌تری نسبت به داروهای نسل اول دارند. از نمونه داروهای نسل دوم و سوم میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- بیلاستین
- دسلوراتادین
- لوراتادین
- فکسوفنادین
- روپاتادین
انواع نسل دوم و سوم گزینه مناسب‌تری برای مصرف روزانه و بلندمدت به شمار می‌روند، به‌ویژه برای افرادی که مجبورند در طول روز هوشیار بمانند یا فعالیت‌هایی مانند رانندگی انجام دهند. همچنین، این داروها معمولا عوارض کمتری دارند و بدن واکنش بهتری به آنها نشان خواهد داد.
آنتی هیستامین‌های بدون نسخه
شما میتوانید انواع مختلفی از این داروها را بدون نسخه از داروخانه‌ها تهیه کنید. این داروها در شکل‌های متنوعی مانند قرص، کپسول ژله‌ای، اسپری بینی و قطره چشمی عرضه می‌شوند. انواع داروهای ضد حساسیت بدون نسخه شامل موارد زیر هستند:
- دیفنهیدرامین
- کلرفنیرامین
- لوراتادین
- فکسوفنادین
- کلماستین
- ستیریزین
انواع مختلفی از ضد حساسیت‌های خوراکی بدون نسخه در داروخانه‌ها موجود هستند که در دو گروه نسل اول و دوم قرار می‌گیرند:
| نوع آنتی هیستامین | ویژگی‌ها | نمونه داروها |
| نسل اول | اثر سریعتر، احتمال خوابآلودگی بالا، مناسب برای مصرف پیش از خواب | کلرفنیرامین کلماستین دیفنهیدرامین |
| نسل دوم | اثر خوابآلودگی بسیار کمتر، مناسب برای مصرف روزانه، اثر طولانی‌تر | ستیریزین فکسوفنادین لووستیریزین لوراتادین نئوتادین |
از دیگر گزینه‌های بدون نسخه میتوان به اسپری بینی آزلاستین و قطرههای چشمی مانند کتوتیفن و اولوپاتادین اشاره کرد. برخی داروها هم ترکیبی از آنتی هیستامین و ضداحتقان (مانند سودوافدرین) هستند که برای کاهش گرفتگی بینی به کار می‌روند. با مشورت پزشک و داروساز میتوانید بهترین گزینه را انتخاب و خریداری کنید.
انواع تجویزی
برخی از انواع این دارو فقط با نسخه پزشک قابل تهیه هستند. این نوع داروها همچون نئوتادین نسبت به انواع بدون نسخه معمولا غلظت بالاتری از مواد دارویی دارند. برخی دیگر هم به دلیل عوارض جانبی بالا فقط با تجویز پزشک فروخته می‌شوند. از نمونه‌های تجویزی میتوانیم موارد زیر را نام ببریم:
- آزلاستین
- کاربینوکسامین
- دسلوراتادین
- هیدروکسی‌زین
- لووستیریزین
- پرومتازین
مصرف این داروها به بررسی دقیق شرایط جسمی، تشخیص صحیح نوع آلرژی و در نظر گرفتن عوارض جانبی نیاز دارد. این داروها تاثیر زیادی دارند و همچنین پزشک باید دوز مصرف‌شان را مشخص کند. بنابراین، برای تهیه آنها به نسخه نیاز دارید.
کاربردهای این قرص
این قرصها بیشتر به‌عنوان داروی ضدآلرژی شناخته می‌شوند و به کاهش علائم مختلفی کمک میکنند. در ادامه با مهم‌ترین کاربردهای آنها آشنا می‌شویم.
درمان آلرژی‌های فصلی
یکی از رایج‌ترین کاربردهای این دارو درمان علائم آلرژی فصلی است. این داروها آبریزش بینی، عطسه، خارش گلو و خارش و آبریزش چشم‌ها را کاهش می‌دهند. بسیاری از افراد در فصل بهار و تابستان که گرده گیاهان در هوا زیاد است، از این داروها برای کنترل علائم خود استفاده میکنند.
کنترل کهیر و خارش پوستی
انواع آنتی هیستامین برای درمان کهیر و سایر واکنش‌های آلرژیک پوستی کاربرد فراوانی دارند. آنها با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین در پوست به کاهش علائمی مانند خارش شدید، جوش‌های برجسته و قرمز و سوزش یا التهاب پوستی کمک میکنند. این داروها گاهی در موارد مزمن برای کنترل کهیر هم تجویز می‌شوند.
درمان حساسیت‌های غذایی و دارویی
در مواردی که فرد دچار حساسیت خفیف یا متوسط به یک ماده‌ی غذایی یا دارو می‌شود، این قرصها میتوانند علائم را کاهش دهند. این علائم شامل موارد زیر هستند:
- کهیر
- خارش پوست
- تورم لب‌ها یا پلک‌ها
- علائم گوارشی مانند تهوع یا دل‌پیچه
البته در واکنش‌های شدید مانند آنافیلاکسی، این داروها کافی نیستند و باید به بیمارستان مراجعه کنید.
کاربرد در سرماخوردگی و سینوزیت
برخی از انواع این دارو، به‌ویژه نسل اول، در ترکیب با داروهای ضداحتقان برای درمان سرماخوردگی یا التهاب سینوس‌ها به کار می‌روند. آنها میتوانند به موارد زیر کمک کنند:
- کاهش آبریزش بینی
- کنترل عطسه
- بهبود خواب
علائم قابل درمان توسط این قرصهای ضدآلرژی
انواع آنتی هیستامین معمولا برای درمان نشانه‌های آلرژی و مشکلات زیر مصرف می‌شوند:
- آبریزش بینی، عطسه و گرفتگی بینی
- سرفه
- خارش و قرمزی چشم
- کهیر و خارش پوست
- واکنش به نیش حشرات
- آلرژی‌های غذایی خفیف تا متوسط
با وجود این، این قرصها اثرگذاری کمی روی برخی علائم مانند گرفتگی شدید بینی یا تورم شدید دارند و برای درمان این مشکلات شاید مجبور شوید از داروهای دیگر استفاده کنید.
همچنین در مواردی مانند آسم یا آلرژی‌های شدید باید با پزشک متخصص از جمله دکتر آسم آلرژی و ایمونولوژی بالینی مشورت کرده و دارو یا روش درمانی مناسب را پیدا کنید.
عوارض جانبی قرصهای آنتی هیستامین
داروهای نسل اول معمولا عوارض جانبی بیشتری دارند که خوابآلودگی از رایج‌ترین آنها محسوب می‌شود. ولی انواع نسل دوم عوارض کمتری دارند و به همین دلیل انتخاب بهتری برای برخی افراد خواهند بود.
عوارض شایع مصرف این داروها
برخی از شایع‌ترین عوارض این قرص شامل موارد زیر هستند:
- خشکی دهان
- خوابآلودگی
- سرگیجه
- سردرد
- تهوع و استفراغ
- بی‌قراری یا تغییرات خلقی (بیشتر در کودکان)
- مشکل ادرار یا عدم توانایی در دفع ادرار
- تاری دید
- گیجی
- خشکی چشم
- افزایش وزن
- ناتوانی جنسی
- بیش‌فعالی (عمدتا در کودکان)
- مشکلات حافظه
از عوارض آنتی هیستامین در مردان باید به خوابآلودگی یا اختلال موقت در عملکرد جنسی اشاره کرد. بهتر است این قرص را قبل از خواب مصرف کنید و در طول روز، پیش از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات از مصرف آن بپرهیزید.
همچنین، اگر از داروی جدیدی استفاده کردید که شناختی از آن نداشتید، تا زمانی که مطمئن نشده‌اید این دارو چگونه روی‌تان اثر می‌گذارد، از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات خودداری کنید. پیش از مصرف هر داروی آلرژی، برچسب دارو را بادقت بخوانید؛ زیرا این قرصها ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشند.
عوارض نادر مصرف این داروها
عوارض نادر اغلب در نتیجه حساسیت، تداخل دارویی یا مصرف طولانیمدت و بی‌رویه ظاهر می‌شوند.از عوارض نادر این داروها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- واکنش‌های آلرژیک شدید مانند کهیر مزمن، تورم صورت یا زبان، خس‌خس سینه یا تنگی نفس (نشانه‌ای از آنافیلاکسی)
- تپش قلب یا بی‌نظمی ضربان قلب
- افزایش فشار چشم، به‌ویژه در افراد مبتلا به گلوکوم
- احتباس ادرار شدید، به‌ویژه در مردان مبتلا به بزرگی پروستات
- تشنج، به‌ویژه در کودکان یا افراد با سابقه‌ی صرع
- افسردگی یا اضطراب شدید
- آشفتگی، توهم یا گیجی عمیق، عمدتا در سالمندان یا افراد حساس به داروهای خوابآور
- زردی پوست و چشم‌ها (نشانه‌ی آسیب کبدی)
- اختلالات حرکتی مانند لرزش یا سفتی عضلانی
اگر پس از مصرف این نوع داروها با هر یک از این علائم مواجه شدید، بلافاصله مصرف دارو را متوقف کرده و فورا به مراکز درمانی مراجعه کنید.
برای کاهش عوارض این داروها چه اقداماتی انجام دهیم؟
پیش از مصرف دارو نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- مصرف دارو طبق دستور پزشک یا بروشور: از مصرف خودسرانه یا افزایش دوز خودداری کنید.
- انتخاب نوع مناسب دارو: انواع نسل دوم و سوم کمتر باعث خوابآلودگی و عوارض جانبی می‌شوند، بنابراین معمولا انتخاب بهتری هستند.
- پرهیز از مصرف همزمان با الکل یا داروهای خوابآور: این ترکیب می‌تواند اثر خواب‌آوری دارو را تشدید کند و خطر بروز گیجی یا تصادف را افزایش دهد.
- احتیاط در سالمندان و بیماران مزمن: افراد بالای ۶۵ سال یا کسانی که مشکلات کبدی، کلیوی یا قلبی دارند، باید فقط با نظر پزشک از این داروها استفاده کنند.
- بررسی تداخلات دارویی: اگر داروهای دیگری مصرف می‌کنید، حتما با پزشک یا داروساز درباره‌ی تداخل‌ها مشورت کنید.
- اجتناب از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات: بعد از مصرف دارو، به‌ویژه اگر جزو انواع آنتی هیستامین خوابآور باشد، رانندگی و کار با ماشین‌آلات را کنار بگذارید.
با رعایت این نکات میتوانید عوارض جانبی داروها را کاهش دهید.
این قرص برای چه کسانی مناسب نیست؟
اگرچه این داروها برای خیلی‌ها موثر و نسبتا بی‌خطر هستند، گاهی برای برخی با عوارض جدی همراه خواهند بود. زنان باردار یا شیرده، کودکان یا نوزادان و کسانی که به بیماری‌های خاصی دچار هستند، شاید نتوانند این قرص مصرف کنند.
منع مصرف در بارداری و شیردهی
در دوران بارداری و شیردهی باید بااحتیاط این دارو مصرف کنید. برخی از انواع این دارو روی جنین یا نوزاد اثر میگذارند.
- در سه ماه اول بارداری مصرف آنها تنها در صورت ضرورت و با تجویز پزشک مجاز است.
- برخی انواع نسل دوم (مانند لوراتادین) در دوران بارداری معمولا خطر کمتری دارند، ولی باز هم باید زیر نظر پزشک مصرف شوند.
- در دوران شیردهی هم برخی از انواع آن ممکن است موجب خوابآلودگی یا تحریک‌پذیری نوزاد شوند.
علاوه‌بر این، کودکان زیر 2 سال نیز نباید انواع آنتی هیستامین نسل اول مصرف کنند. مصرف این دارو برای کودکان 2 تا 6 ساله هم باید توسط پزشک اطفال مشخص شود.
این داروها در کودکان ممکن است باعث تشنج، بیش‌فعالی یا کاهش عملکرد تحصیلی شوند. اگر خواستید برای سرفه کودکان یا سایر علائم از این داروها استفاده کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید و نظر او را جویا شوید.
منع مصرف در بیماران قلبی یا کبدی
کسانی که به بیماری خاصی دچار هستند، با مصرف این قرص ممکن است سلامتی‌شان بیشتر به خطر بیفتد. در صورت داشتن مشکلات زیر حتما پیش از مصرف با پزشک مشورت کنید:
- بزرگی پروستات
- دیابت
- بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- مشکلات تیروئیدی
- بیماری‌های کلیوی یا کبدی
- انسداد مثانه
- گلوکوم (آب‌سیاه)
این داروها توسط کلیه‌ها تجزیه و دفع می‌شوند. در بیماران با نارسایی کلیوی، دفع دارو به‌کندی انجام شده که ممکن است تجمع دارو در بدن و بروز عوارض جانبی مانند خوابآلودگی شدید، گیجی یا اختلالات قلبی را به دنبال داشته باشد. همچنین در بیماران قلبی، این قرص می‌تواند بی‌نظمی ضربان قلب یا افزایش فشار خون را تشدید کند.
تداخلات دارویی
مصرف همزمان آنتی هیستامین با برخی داروها ممکن است باعث افزایش عوارض جانبی، کاهش اثر درمانی یا حتی بروز مشکلات جدی شود. اگر داروی‌های زیر را مصرف می‌کنید، پیش از مصرف آن باید با پزشک مشورت کنید:
- داروهای ضدافسردگی
- داروهای سوءهاضمه یا زخم معده
- داروهای سرفه یا سرماخوردگی
بیشتر این داروها ممکن است حاوی آنتی هیستامین باشند و مصرف آنها در کنار این دارو سلامتی‌تان را به خطر بیندازد.
همچنین هنگام مصرف این داروهای ضدحساسیت از مصرف الکل و قرصهای خوابآور خودداری کنید. در مورد غذا یا نوشیدنی‌ها معمولا مشکلی وجود ندارد و اکثر آنها با انواع این دارو تداخل ندارند، اما بهتر است بروشور دارو را بخوانید تا از این موضوع مطمئن شوید.
گاهی، این قرص با داروهای زیر که باعث خوابآلودگی می‌شوند هم تداخل دارد:
- مسکن‌های مخدر
- داروهای آرام‌بخش
- شل‌کننده‌های عضلانی
- داروهای ضدتشنج
همچنین داروهایی مانند ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای، داروهای ضدروان‌پریشی و بعضی داروهای ضدتهوع (مثل پروکلرپرازین) را هم نباید در کنار این دارو مصرف کنید.
انتخاب قرص آنتی هیستامین مناسب
اینکه کدام نوع از این دارو برای خارش، حساسیت و سایر علائم آلرژی بهتر است، به موارد گوناگونی بستگی دارد و نمی‌توانیم به طور قطعی آن را مشخص کنیم. برخی افراد شاید ببینند یک نوع خاص برایشان بهتر جواب میدهد.
به‌طور کلی، بهترین ضدحساسیت‌ها آن‌هایی هستند که اثرشان تا ۱۲ الی ۲۴ ساعت باقی می‌ماند، در درمان سرفه خلط دار موثر هستند و باعث خوابآلودگی هم نمی‌شوند. هنگام انتخاب دارو، دقت کنید کدام یک حاوی مواد زیر است، چون به‌نسبت بهترند:
- ستیریزین
- فکسوفنادین
- لووستیریزین
- لوراتادین
داروهای نسل اول مانند دیفنهیدرامین هم بسیار مؤثرند. به طور کلی، دیفنهیدرامین یکی از بهترین داروهاست که برای درمان سرفه خشک، آبریزش بینی و سایر علائم آلرژی و سرماخوردگی مصرف می‌شود.
البته چون داروهای نسل اول باعث خوابآلودگی شدید می‌شوند، بهتر است فقط شب‌ها پیش از خواب مصرف شوند. همچنین اگر علائم آلرژی باعث اختلال در خواب‌تان می‌شوند، شاید نوع خوابآور انتخاب مناسب‌تری برایتان باشد. ولی سالمندان باید از مصرف انواع نسل اول خودداری کنند، چون بیشتر در معرض عوارضی مانند خشکی دهان و چشم، مشکلات دفع ادرار و گیجی قرار می‌گیرند.
در نهایت، اگر مطمئن نیستید کدام دارو را امتحان کنید، حتما از یک داروساز راهنمایی بگیرید. چون همه انواع آنتی هیستامین برای همه‌ی افراد مناسب نیستند و با این کار خیال‌تان راحت‌تر خواهد بود.
نحوه مصرف این دارو
باید داروی خود را براساس توصیه‌های داروساز، پزشک یا طبق راهنمایی که همراه دارو ارائه شده است، مصرف کنید. پیش از مصرف دارو بهتر است موارد زیر را بدانید.
- نحوه مصرف قرص؛ این دارو باید با آب یا غذا مصرف شود یا در صورت استفاده از قطره چشم یا اسپری بینی باید شیوه استفاده‌اش را بدانید.
- میزان مصرف (دوز دارو)؛ این به عواملی مانند سن و وزن شما بستگی دارد و می‌تواند متفاوت باشد.
- زمان مصرف؛ باید بدانید چند بار در روز میتوانید دارو را مصرف کنید و بهترین زمان مصرف چه موقع است. مثلا برخی داروها باید پیش از خواب مصرف شوند. در موارد شدید، ممکن است پزشک توصیه کند این قرص برای آبریزش بینی هر چند ساعت مصرف شود.
- مدت مصرف؛ برخی از انواع ضدآلرژی‌ها را میتوانید برای مدت طولانی مصرف کنید، ولی برخی فقط برای چند روز توصیه می‌شوند.
- مصرف کم یا زیاد دارو؛ از پزشک یا داروساز بپرسید در صورت فراموش کردن یک نوبت یا مصرف بیش از حد دارو چه کاری باید انجام دهید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
با اینکه بیشتر انواع آنتی هیستامین را میتوانید بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید، بهتر است پیش از مصرف با پزشک مشورت کنید. این موضوع به‌ویژه زمانی اهمیت دارد که می‌خواهید این دارو را به کودک‌تان بدهید یا به بیماری‌های خاصی دچار شده‌اید.
علاوه‌بر این، اگر پس از مصرف دارو با شرایط زیر روبه‌رو شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید:
- دچار خون‌ریزی بینی شده‌اید یا علائم جدیدی در ناحیهی بینی ایجاد شد.
- عوارض جانبی آزاردهنده‌ای را تجربه می‌کنید.
- علائم آلرژی‌تان بهتر نمی‌شوند.
- در مصرف دارو با مشکل مواجه‌اید.
- می‌خواهید نوع داروی خود را تغییر دهید.
- می‌خواهید دارو را قطع کنید (اگر با نسخه پزشک تجویز شده).
در این شرایط باید نظر پزشک متخصص را بدانید و خودسرانه کاری انجام ندهید. با این کار میتوانید جلوی مشکلات جدی‌تر را بگیرید و سلامتی‌تان را به خطر نیندازید.
انواع آنتی هیستامین برای مدیریت علائم آلرژیک
انواع آنتی هیستامین داروهایی کارآمد برای تسکین برخی علائم آلرژی مانند خارش، عطسه و آبریزش بینی محسوب می‌شوند. این داروها بدون نسخه یا با تجویز پزشک قابل تهیه‌اند و معمولا به شکل قرص مصرف می‌شوند، هرچند اشکال دیگری مانند شربت، اسپری بینی، قطره چشمی و کرم‌های پوستی هم دارند.
انواع نسل دوم که نسل جدیدتر این داروها به شمار می‌روند، اثربخشی بالایی دارند و در مقایسه با نسل اول عوارض جانبی کمتری ایجاد میکنند. استفاده از این داروها برای کنترل علائم آلرژی و پیشگیری از مشکلات جدی‌تر بسیار مناسب است، البته برای مصرف آنها بهتر است با پزشک یا داروساز مشورت کنید. از طریق نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر میتوانید به‌راحتی وقت خود را رزرو کنید و از پزشکان متخصص کمک بگیرید.
منابع:
ممنون از شما👃👃👃👃
پزشک برای یه سرفه ساده دو مدل داروی آنتی هیستامینی قوی برای من تجویز کرد, الان بعد از ٢۴ ساعت که از آخرین مصرف میگذره همچنان احساس ضعف و بیحالی و لرزش بدن و سرگیجه دارم
راهی هست که اثرات دارو رو از بدنم دفع کنه؟ واقعا دارم اذیت میشم
نکات جالبی را ذکر کردید ممنون از سایت خوبی که دارید.
آنتی هیستامین های تجویز شده برای بعد از عمل بینی عوارض گوارشی و ناراحتی معده ایجاد میکنن؟
ممنون از توجهتون