ذهن تراپی یا هیپنوتراپی یک روش درمانی است که برای برطرف کردن مشکلات روانی و جسمی به کار گرفته میشود. هیپنوتراپیست در این روش درمانی، تمرکز فرد را افزایش میدهد تا برخی از عادتها یا رفتارها را راحتتر کنترل کند. در روش هیپنوتیزم تراپی میتوان ترک سیگار، عادات بد غذایی، کاهش وزن، اضطراب یا عصبانیت را کنترل و درمان کرد. روش انجام هیپنوتراپی بدین گونه است که فرد با تکرار یکسری جملهها و تصویرسازی میتواند برای کنترل ضمیر ناخودآگاه خود، اقدام کند.
کاربرد هیپنوتراپی نفوذ به ذهن بیمار است تا بتوان انواع بیماریها را درمان کرد. اما برای اینکه با هیپوتراپی بیشتر آشنا شوید و به سوال هیپنوتراپی چیست پاسخ دهیم تا انتهای متن همراه ما باشید.
برای مطالعه این مطلب به 5 دقیقه زمان نیاز دارید.
هیپنوتراپی چیست؟
هیپنوتراپی (Hypnotherapy) روش درمانی در علم روانشناسی است که برای درمان انواع بیماری های روانی، تغییر عادات و سبک زندگی با استفاده از هیپنوتیزم یا خواب مصنوعی تعریف میشود. به طور معمول رواندرمانگرها برای درمان اضطراب، درد، افسردگی و کاهش وزن از هیپنوتراپی استفاده میکنند.
روش انجام هیپنوتراپی بهگونهای است که با تصویرسازی ذهنی و تکرار کلمات مختلف تلاش میکنند عادات، افکار و احساسات جدیدی را در ضمیر ناخودآگاه مراجعهکننده جایگزین کنند. ذهن انسان شامل دو بخش خودآگاه و ناخودآگاه است. بخش خودآگاه اعمال، افکار و احساسات آگاهانه را مدیریت میکند و ضمیر ناخودآگاه نیز مسئولیت کنترل افکار، احساسات و خاطرات ناهوشیار ما را بر عهده دارد. رفتارهای ما که از ضمیر ناخودآگاه نشئت میگیرند، بهصورت غیرارادی و خودکار انجام میشوند. بنابراین با دسترسی به ناخودآگاه میتوان عادات، خاطرات، انگیزهها، آرزوها و همچنین موانع ذهنی را تغییر داد.
در هیپنوتراپی ابتدا باید بدن و ذهن خودآگاه آرام شود تا دسترسی به ناخودآگاه راحتتر باشد. به همین منظور با انجام تمرینهایی میتوان میزان تمرکز را بالا برد، ضربان قلب را آرام کرد و سرعت تنفس و عواملی که موجب تنش میشوند را کاهش داد. در ادامه رواندرمانگر با ایجاد تجسمهای ذهنی، تکرار و تلقین عباراتی که در درمان اختلال موثر هستند، سعی میکند برخی از موانع ذهنی ناخودآگاه فرد را تغییر دهد.
به گفته clevelandclinic ،
هیپنوتیزم به طور معمول همراه با سایر درمانها یا به صورت درمان تکمیلی استفاده میشود. تصمیم به استفاده از هیپنوتیزم درمانی با حضور پزشک متخصص و در یک محیط بالینی بررسی میشود. در این شرایط هیپنوتیزم به عنوان تنها درمان یا به عنوان یک درمان اضافی در روان درمانی یا طب سنتی مشخص خواهد شد. فردی میتواند استفاده از روش هیپنوتیزم را تایید کند که محدودیتهای هیپنوتیزم را آموزش دیده و در این موضوع تخصص داشته باشد.
کاربرد هیپنوتراپی در درمان بیماری ها
هیپنوتراپی روشی کارآمد و موثر برای درمان بیماریها و اختلالهای روانشناختی گوناگون به شمار میرود. هپینوتراپی برای تغییر عادتهای مختلفی کاربرد دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
- لاغری
- افسردگی
- اختلال هراس اجتماعی
- ترک سیگار
- درمان اضطراب
- درمان وسواس
- شبادراری
- ترک جویدن ناخن
- درمان ناباروری
علاوه بر این در بهبود مشکلات جنسی، فوبیا (ترس از تاریکی یا پرواز)، افسردگی و هراس اجتماعی (ترس از صحبت کردن یا غذا خوردن در حضور دیگران) تا اندازهای مفید است. از هیپنوتراپی در زایمان زنان باردار و اختلالات خواب، بدخوابی یا بیخوابی نیز استفاده میکنند.
هیپنوتراپی برای لاغری
در کاهش وزن بهکمک هیپنوتراپی، میتوانید عادات غذایی ناسالم خود را با هیپنوتراپی برای لاغری اصلاح کنید، نسبت به انجام ورزش و رژیم غذایی احساس بهتری داشته باشید و با اعتمادبهنفس بالاتری برای کاهش وزن و لاغری تلاش کنید. همانطور که گفته شد، هیپنوتراپی ترکیبی از تصویرسازی ذهنی و تکرار عبارات مثبتی است که به شما در درمان مشکلتان کمک میکند. به همین دلیل رواندرمانگر بعد از آرام کردن بدن و ذهن سعی میکند ریشه و دلایل اصلی پرخوری شما را تشخیص دهد. در ادامه با القای راهحل پیشنهادی خود به شما کمک میکند تا باورهای ناخودآگاه خود را تغییر دهید.
هیپنوتراپی برای درمان چاقی باید در چندین جلسه و با تمرین و تکرار انجام شود تا به نتیجه مطلوب رسید. همچنین توجه داشته باشید که هیپنوتراپی روشی جایگزین برای درمان بیماریهای جسمانی محسوب نمیشود.
هیپنوتراپی برای ترک اعتیاد
از ذهن تراپی یا هیپنوتراپی میتوان به ترک سیگار و اعتیاد کمک کرد. هیپنوتیزم خود به خود نمیتواند درمان اعتیاد را انجام دهد بلکه از طریق آن میتوان حالت یا شرایطی را ایجاد کرد تا به آرامش بیشتری رسید و ذهن را برای درمان آماده کرد. هیپنوتراپیست ذهن فرد را برای ورود اطلاعات مفید آماده میکند تا از طریق روان درمانی ترک اعتیاد را راحتتر انجام دهد و وابستگیهایی که در ذهن ایجاد شده را برطرف کند.
در برخی از مواقع دیده میشود که اضطراب و مقاومت مانع بزرگی برای درک شرایط ایجاد میکند که در روش هیپنوتراپی این موانع برداشته شده و ذهن بیمار بهتر میتواند با روشهای درمانی ترک اعتیاد همراهی کند.
انواع هیپنوتراپی
برخی از افراد تصورات اشتباهی درباره هیپنوتیزم و روشهای هیپنوتراپی دارند. در حقیقت تصور میشود که برای هیپنوتراپی، انواع مختلفی وجود ندارد و از تکنیکهای مختلف آگاه نیستند. اما هیپنوتیزم تراپی زیرشاخهها و کاربردهای مختلفی دارد که برای روشهای درمانی تعریف شدهاند. تکنیکها و رویکردهای مختلفی در هیبنوتیزم و هیپنوتراپی وجود دارند که در ادامه انواع آن را بررسی خواهیم کرد.
هیپنوتراپی اریکسونی
رواندرمانگر در این روش با استفاده از داستانپردازی سعی میکند بر روی ناخودآگاه فرد تاثیر بگذارد و ذهن را برای تغییر رفتار آماده کند. میلتون اریکسون که مبدع این روش است، عقیده داشت با استفاده از تلقین میتوان روی ضمیر ناخودآگاه انسان در حالت بیداری یا خواب مصنوعی (هیپنوتیزم) اثر گذاشت و برای درمان رفتارها و عادتهای مختلف از داستانپردازی استفاده کرد.
هیپنوتراپی شناختی
به طور معمول از هیپنوتراپی شناختی برای درمان اختلالهای اضطراب، افسردگی و ترس استفاده میکنند. هدف اصلی در این روش تغییر و تاثیرگذاری روی ناخودآگاه برای درک و آگاهی از واقعیتها و اتفاقات است.
هیپنو روان درمانی
در هیپنو روان درمانی که ترکیبی از هیپنوتیزم و نظریههای رواندرمانی است، روان درمان با تمرکز بر لحظه حال و مشکلات مراجعهکننده به بیمار کمک میکند. در این روش از راهکارهای روانشناختی، برای یافتن راهحل از پرسشوپاسخ استفاده میشود.
هیپنو آنالیز
در هیپنو آنالیز، هدف اصلی رواندرمانگر یافتن دلایل اصلی و ریشهای مشکلات مراجعهکننده است. با شناخت این دلایل از طریق هیپنوتیزم، میتوان راهحلهای مناسبی را ارائه کرد.
هیپنوتیزم متمرکز بر راه حل
از هیپنوتراپی متمرکز بر راه حل میتوان بر روی زمان حال و وضعیت فعلی فرد تمرکز کرد تا هدف درمان بررسی شود. این روش به این معنا است که از طریق راهنمایی روان درمانگر جلسات پیش میروند. هدف درمان در این روش بسیار اهمیت دارد و جلسات حول محور هدف پیش میرود.
اعتقاد اصلی هیپنوتیزم متمرکز بر راهحل بر این باور است که هر فردی دارای نیروی درونی است و باید بتواند از این طریق روش درمانی مد نظر خود را انتخاب کند.
فواید و خطرات هیپنوتراپی
انجام هیپنوتراپی به عنوان درمانی مکمل برای بسیاری از بیماریها مفید است و بهطور کلی برای افراد میتواند کمی خطرناک باشد. افرادی که الکل یا مواد مخدر مصرف میکنند یا دچار هذیان و توهم هستند، نباید از هیپنوتراپی استفاده کنند. این افراد پس از هیپنوتیزم ممکن است احساس خوابآلودگی، سرگیجه، سردرد و اضطراب را احساس کنند.
در جلسات هیپنوتراپی بدن و ذهن آرام میشود و میزان تنش کاهش مییابد. همین موضوع باعث میشود افراد راحتتر درباره مشکلات خود صحبت کنند و راهحلهای رواندرمانگر را بپذیرند. علاوه بر این، میتوان گفت هیپنوتراپی در افزایش اعتمادبهنفس، تغییر عادات غذایی ناسالم، تمایل به انجام ورزش، کاهش پرخوری، تقویت حافظه و افزایش تمرکز بسیار تاثیرگذار است. همچنین در مدیریت و کنترل شرایط بحرانی، موفقیتهای شغلی و خانوادگی، کنترل اضطراب، درمان وسواس و حذف موانع ذهنی نقش بهسزایی دارد.
آیا میتوان از هیپنوتراپی به عنوان یک روش درمانی مجزا استفاده کرد؟
هیپنوتراپی به عنوان یک روش درمانی شناخته میشود که میتواند زمینه ساز درمانهای دیگر باشد. هیپنوتراپیست به ذهن بیمار نفوذ میکند و از طریق بررسی ناخودآگاه تغییرات را در ذهن ایجاد خواهد کرد. هیپنوتراپی یک روش درمانی برای بیماریها یا عادتهایی است که از طریق ذهن کنترل میشوند و میتوان با انواع هیپنو تراپی ذهن بیمار را درمان کرد.
هیپنوتراپی چه تفاوتی با مدیتیشن دارد؟
در هیپنوتراپی ابتدا باید ذهن خودآگاه و بدن آرام شوند و در عین حال میزان آگاهی کم شده تا دسترسی به ناخودآگاه امکانپذیر باشد. با استفاده از تکنیکهای مختلف باید تپش قلب آرام شود، تمرکز بالا رود و سرعت نفس کشیدن کاهش یابد تا جایی که فرد احساس کند در عضلات بدنش تنش و گرفتگی وجود ندارد. اما در مدیتیشن، تنها نوعی آرامش و رهایی در بدن اتفاق میافتد و فرد میتواند روی مسائل مختلف تمرکز کند. دقت داشته باشید که دسترسی به ناخودآگاه تنها در هیپنوتراپی ممکن است.
هیپنوتراپیست کیست؟
رواندرمانگر یا دکتر روانشناس که برای درمان اختلالها و مشکلات از هیپنوتراپی استفاده میکند را هیپنوتراپیست مینامند. هیپنوتراپیست باید دورهها و تکنیکهای لازم را آموزش ببیند و با روشهای مختلف آن آشنا باشد. دانش و آگاهی از نظریهها و روشهای رواندرمانی برای انجام هیپنوتراپی لازم هستند.
چه زمانی باید از هیپنوتراپیست کمک بگیریم؟
هیپنوتراپی باید تحت نظر رواندرمانگر و هیپنوتراپیست انجام شود. در برخی موارد استفاده از اینروش به عنوان درمان مکمل گزینهای کمککننده و مفید است که در کنار درمانهای دیگر مانند دارودرمانی تجویز میشود. اگر به بیماری جسمی مبتلا باشید، هیپنوتراپی میتواند در میزان اثربخشی داروها و سرعت بهبود بیماری موثر باشد. به طور کلی این روش به درمان اختلالهای روانشناختی مانند اضطراب، اضطراب اجتماعی و افسردگی نیز کمک میکند.
برای آشنایی با تخصص روانشناسی و خدماتی که روانشناس به شما ارائه میکند مقاله روانشناس کیست را مطالعه کنید.
هیپنوتیزم برای چه کسانی خطرناک است؟
هیپنوتیزم ممکن است که برای برخی از افراد به خصوص افرادی که مشکلات روانی شدید دارند، خطرناک باشد. بیمارانی روانی که علائم روان پریشی، توهم و هذیان دارند نباید از روش درمانی هیپنوتیزم استفاده کنند. افرادی که از مواد مخدر یا الکل هم استفاده میکنند از روش درمانی هیپنوتراپی و هیپنوتیزم منع میشوند.
از طریق هیپنوتیزم، حافظه افراد بازیابی میشود و مدیریت برخی از شرایط استرسزا سخت بوده و ممکن است که خاطرات نادرستی را ایجاد کرد که منجر به ناراحتی و پریشانی افراد شود.
عوارض احتمالی هیپنوتراپی
برخی از افراد نگران هستند که هیپنوتیزم خطرناک باشد و شرایط روحی و جسمی آنها را بدتر کند. اما باید توجه داشت هیپنوتراپی هنگامی خطرناک است که این روش درمانی از طریق یک درمانگر انجام نشود. پروسه درمان از طریق هیپنوتراپی بسیار پیچیده و نیاز به آموزش دارد. از اینرو باید از طریق افراد متخصص این روش درمانی را انجام داد تا با خطرات احتمالی و عوارض مختلف مواجه نشد. اما در برخی از جلسات ممکن است که حالتها و شرایطی برای بیمار ایجاد شود که هیپنو تراپیستها به موارد زیر اشاره کردهاند:
- سرگیجه
- سردرد
- حالت تهوع
- احساس خوابآلودگی
- اضطراب یا پریشانی
- مشکلات خواب
به طور کلی افرادی که درمانگر هستند باید آموزش هیپنوتراپی را به طور کامل گذرانده باشند تا مشکلاتی برای افراد مراجعهکننده ایجاد نشود.
فرآیند هیپنوتراپی چگونه است؟
فرآیند هیپنوتراپی به چهار مرحله مختلف القا، تمرکز، ارائه پیشنهادات و خروج تقسیم میشود که هر یک نیاز به رویکرد و عملکرد مختلفی دارند. در ادامه این فرآیند را بررسی خواهیم کرد.
القا و جذب تمرکز
در مرحله القا افراد شروع به متمرکز شدن و ایجاد حس آرامش میکنند. با این کار حواس پرتیها از بین میروند. هیپنوتراپیست در این مرحله، تکنیکهای خاص تنفسی و آرام سازی عضلات را پیادهسازی میکند تا یک تصویر بصری متمرکز ایجاد کنید.
عمیق تر شدن تمرکز
در ادامه مرحله القا، آرامش بیشتری ایجاد میشود و تمرکز عمیقتری خواهید داشت. در مرحله عمیقتر شدن تمرکز از تکنیک شمارش معکوس اعداد یا از تصاویر نزولی استفاده خواهد شد. هدف در این مرحله، افزایش تمرکز است تا بتوان به مرحله بعد که مرتبط به پیشنهادات است، هدایت شد.
مرحله اصلی؛ ارائه پیشنهادات جهت ایجاد تغییر
در مرحله ارائه پیشنهادات، تغییرات رفتاری یا ادراکی ایجاد خواهند شد. هیپنوتراپیست از بیمار میخواهد که با تصاویر و لحنی که استفاده میکند ارتباط برقرار کند و بر روی پیشنهادها متمرکز شود. تغییراتی که هیپنوتراپیست پیشنهاد میدهد بیشتر به ادراک، احساس، عواطف، رفتار یا حافظه افراد متمرکز است.
به طور مثال: افرادی که برای ترک سیگار از روش هیپنوتراپی استفاده میکنند، ابتدا محرکهای خود را برای سیگار کشیدن مشخص میکنند و سپس از طریق پیشنهادها و راههای مثبت برای تغییر اقدام خواهند کرد. بدین گونه که هیپنوتراپیست از شما میخواهد که خود قدیمیتان را تصور کنید که ریههای سیاه دارد، اما خود جدید شما، ریههای سالم و پاک دارد.
خروج از ذهن
افراد در مرحله آخر از هیپنوتیزم خارج میشوند. برای خروج از حالت هیپنوتیزم، باید به راهنماییهای هیپنوتراپیست دقت کنید. بدین صورت که هیپنوتراپیست از شما میخواهد اعداد را برعکس بشمارید تا آمادگی برای سطح هوشیاری داشته باشید.
برای سلامت روان خود از روانشناس و روانپزشک استفاده کنید. برای آشنایی با تخصص و خدمات روانپزشک، مقاله روانپزشک کیست را مطالعه کنید.
برخی از تصورات اشتباه در خصوص هیپنوتراپی
برخی از افراد یکسری تصورات اشتباه درباره هیپنوتراپی دارند. اما افرادی که از این روش درمانی استفاده کردهاند، نتایج فوقالعاده آن را شاهد بودهاند. برخی از این تصورات اشتباه در جدول زیر آورده شده است.
تصور اشتباه | واقعیت |
هیپنوتیزم به عنوان یک سرگرمی است.
| هیپنوتیزم یک روش درمانی است. |
اگر هیپنوتیزم انجام داد، دچار فراموشی خواهید شد.
| بیشتر مردم تمام چیزهایی که در طول هیپنوتیزم اتفاق میافتد را به یاد میآورند. |
هنگام هیپنوتیزم، تحت کنترل و نظر هیپنوتراپیست هستیم.
| هیپنوتیزم کننده، شما را راهنمایی میکند، اما هیپنوتیزم کاری است که شما برای خودتان انجام میدهید. هیپنوتراپیست نمیتواند کاری کند که برخلاف میل شما باشد. |
هیپنوتیزم فقط یک خواب عمیق است. | هیپنوتیزم خواب نیست. برخی از اشکال عمیقتر هیپنوتیزم وجود دارند که میتوانند شما را در خواب به نظر برسانند، زیرا بدن شما بسیار ساکن و ساکت است، اما شما خواب نیستید. |
تمام این تصورات اشتباه هستند و بهتر است که با یک درمانگر مشورت کرد تا تمام جزئیات بررسی شوند.
آیا هیپنوتراپی واقعا موثر است؟
در درمانهای پزشکی اثبات شده که هیپنوتیزم مزایای درمانی دارد و برای آسیبهای روانی مقابله میکند. همچنین برخی از پژوهشگرها معتقد هستند که با هیپنوتیزم میتوان زوال عقل را کاهش داد و به زندگی راحتتر افراد کمک کرد.
با هیپنوتیزم درمانی بیماری خود را ریشه ای درمان کنید
با هیپنوتراپی و هیپنوتیزم میتوانید بیماریهایی که تا به امروز راه درمانی برای آنها پیدا نکردهاید را درمان کنید. هیپنوتراپی روشی علمیاست که با استفاده از هیپنوتیزم در درمان بیماریهای روانشناختی و بهعنوان درمان مکمل برای بیماریهای جسمی، موثر است. اگر مشکلات مختلف روانی یا رفتاری دارید میتوانید از هیپنوتراپی برای کاهش وزن، ترک سیگار، درمان افسردگی، اضطراب، فوبیا و مشکلات جنسی استفاده کنید تا بیماریها شما از ریشه درمان شوند. بنابراین برای اینکه به بهترین پزشکها و روان درمانها دسترسی داشته باشید، توصیه میکنیم که از سامانه نوبت دهی دکتردکتر استفاده کنید. دکتردکتر به عنوان سامانه نوبت دهی پزشکان متخصص به صورت آنلاین و بدون اتلاف وقت در کنار شما است تا به راحتی از بهترین متخصصها نوبت دریافت کنید.
همچنین اگر سوالی درباره هیپنوتراپی چیست؟ دارید که در این متن به آن اشاره نشده کافی است که در انتهای همین متن و در قالب کامنت با ما در ارتباط باشید.
منابع:
webmd.com
therapytribe.com
یه فیلم هیپنوتراپی هم توو صفحتون بذارید، ممنون میشیم.
خیلی دوس دارم انجام بدم ولی قبلش میخوام ببینم کلا چجوری انجام میشه
ممنون بابت مقاله مفیدتون
سلام
تشکر از اشتراک گزاری نظرتون
حتما نظرتون مد نظر هست
روش انجام هیپنوتراپی دقیقا به چه صورته؟
حالا واقعا برای لاغری تاثیر داره؟
سلام عزیزم، هیپنوتراپی در یک تعریف کلی یک حالت آرامش عمیق و توجه متمرکز است که توسط روانپزشک ایجاد میشه
بله در کاهش اشتها اثر دارد
قیمت هیپنوتراپی چقدره؟ کلا هزینش خیلی زیاد میشه؟
سلام عزیز
خیر گران نیست
بسته به کلینیک یا مرکز درمانی که انجام میدهید دارد
بهترین هیپنوتراپیست در تهران کیه؟
سلام عزیز
روانپزشکان متعددی در این حیطه کار میکنند که از خدماتشون میتونین بهره ببرید