بیماری واسکولیت چیست؛ علائم، علت و درمان

به التهاب رگ های خونی واسکولیت می گویند. التهاب می تواند باعث ضخیم شدن دیواره رگ های خونی شود که همین باعث کاهش عرض مسیر عبور خون از رگ می شود. اگر جریان خون محدود شود، می تواند منجر به آسیب اندام و بافت ها شود. انواع مختلفی از واسکولیت وجود دارد و اکثر آنها نادر هستند. واسکولیت ممکن است فقط یک اندام یا چند عضو را تحت تاثیر قرار دهد. این وضعیت می تواند کوتاه مدت یا طولانی مدت باشد. واسکولیت می تواند هر کسی را مبتلا کند، اگرچه برخی از انواع آن در گروه های سنی خاص شایع تر است. بسته به نوع واسکولیت، ممکن است بدون درمان نیز بهبود پیدا کنید اما اکثر انواع واسکولیت برای کنترل التهاب نیاز به دارو دارند.

دریافت نوبت آنلاین از متخصص استخوان و مفاصل

آنچه در این مقاله خواهید خواند نمایش بیشتر

علائم بیماری واسکولیت

علائم و نشانه های عمومی اکثر انواع واسکولیت عبارتند از:

تب
سردرد
خستگی
کاهش وزن
دردهای عمومی

سایر علائم و نشانه‌ها مربوط به قسمت‌هایی از بدن است که تحت تأثیر قرار می‌گیرند، از جمله:

دستگاه گوارش: اگر معده یا روده شما تحت تأثیر قرار گرفته باشد، ممکن است بعد از غذا خوردن احساس درد کنید. زخم و سوراخ شدن نیز ممکن است منجر به خون در مدفوع شود.

گوش ها: سرگیجه، صدای زنگ در گوش و کاهش ناگهانی شنوایی ممکن است رخ دهد.

چشم ها: واسکولیت می تواند چشمان را قرمز و دچار خارش یا سوزش کند. آرتریت سلول غول پیکر می تواند باعث دوبینی و کوری موقت یا دائمی در یک یا هر دو چشم شود. گاهی اوقات این اولین علامت بیماری است.

دست یا پا: برخی از انواع واسکولیت می توانند باعث بی حسی یا ضعف در دست یا پا شوند. کف دست ها و کف پاها ممکن است متورم یا سفت شوند.

ریه ها: اگر واسکولیت ریه ها را تحت تاثیر قرار دهد ممکن است دچار تنگی نفس یا حتی سرفه خونی شوید.

پوست: خونریزی زیر پوست می تواند به صورت لکه های قرمز ظاهر شود. واسکولیت همچنین می تواند باعث ایجاد توده یا زخم های باز روی پوست شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر علائمی دارید که شما را نگران می کند، به پزشک مراجعه کنید. برخی از انواع واسکولیت می توانند به سرعت بدتر شوند، بنابراین تشخیص زودهنگام کلید درمان موثر است.برای دریافت نوبت پزشک متخصص می توانید به سایت نوبت دهی پزشکان دکتردکتر مراجعه فرمایید

علت بیماری واسکولیت

علت دقیق واسکولیت به طور کامل شناخته نشده است. برخی از انواع به ساختار ژنتیکی فرد مربوط می شود. برخی دیگر ناشی از حمله اشتباه سیستم ایمنی به سلول های رگ های خونی است. محرک های احتمالی برای این واکنش سیستم ایمنی عبارتند از:

عفونت هایی مانند هپاتیت B و هپاتیت C
سرطان خون
بیماری های خود ایمنی، مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس و اسکلرودرمی
واکنش به داروهای خاص

عوامل خطر واسکولیت ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد. عواملی که ممکن است خطر برخی اختلالات را افزایش دهند عبارتند از:

سن. آرتریت سلول غول پیکر به ندرت قبل از 50 سالگی رخ می دهد، در حالی که بیماری کاوازاکی در کودکان کمتر از 5 سال شایع تر است.

سابقه خانوادگی. بیماری بهجت، گرانولوماتوز همراه با پلی آنژیت و بیماری کاوازاکی گاهی در خانواده ها دیده می شود.

انتخاب های سبک زندگی. استفاده از کوکائین می تواند خطر ابتلا به واسکولیت را افزایش دهد.

سیگار کشیدن. به خصوص اگر کمتر از 45 سال دارید، می تواند خطر ابتلا به بیماری بورگر را افزایش دهد.

داروها. واسکولیت گاهی اوقات می تواند توسط داروهایی مانند هیدرالازین، آلوپورینول، مینوسیکلین و پروپیل تیوراسیل ایجاد شود.

عفونت ها. ابتلا به هپاتیت B یا C می تواند خطر ابتلا به واسکولیت را افزایش دهد.

اختلالات ایمنی. افرادی که اختلالاتی دارند که در آن سیستم ایمنی آنها به اشتباه به بدن خود حمله می کند، ممکن است در معرض خطر ابتلا به واسکولیت باشند. به عنوان مثال میتوان به لوپوس، آرتریت روماتوئید و اسکلرودرمی اشاره کرد.

رابطه ی جنسی. آرتریت سلول غول پیکر در زنان بسیار شایع تر است، در حالی که بیماری بورگر در مردان شایع تر است.

عوارض بیماری واسکولیت

عوارض واسکولیت به نوع و شدت بیماری بستگی دارد. همچنین ممکن است مربوط به عوارض جانبی داروهای تجویزی باشد که برای درمان این بیماری استفاده می کنید. عوارض واسکولیت عبارتند از:

آسیب اندام. برخی از انواع واسکولیت می تواند شدید باشد و باعث آسیب به اندام های اصلی شود.
لخته شدن خون و آنوریسم. ممکن است یک لخته خون در یک رگ خونی ایجاد شود و جریان خون را مسدود کند. به ندرت، واسکولیت باعث ضعیف شدن و برآمدگی رگ خونی می شود و آنوریسم (AN-yoo-riz-um) را تشکیل می دهد.
از دست دادن بینایی یا نابینایی. این یک عارضه احتمالی آرتریت سلول غول پیکر درمان نشده است.
عفونت ها. برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان واسکولیت ممکن است سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند. این می تواند شما را مستعد ابتلا به عفونت کند.

تشخیص بیماری واسکولیت

پزشک احتمالا با گرفتن سابقه پزشکی و انجام یک معاینه فیزیکی شروع می کند. او ممکن است بخواهد که یک یا چند آزمایش و روش تشخیصی را انجام دهید تا سایر شرایطی که شبیه واسکولیت هستند را رد کند یا واسکولیت را تشخیص دهد. آزمایش ها و روش ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آزمایش خون

در آزمایش خون به دنبال نشانه‌های التهاب، مانند سطح بالای پروتئین واکنش‌گر C هستند. شمارش کامل سلول های خونی می تواند نشان دهد که آیا گلبول های قرمز کافی دارید یا خیر. آزمایش های خونی که به دنبال آنتی‌بادی‌های خاص هستند مانند آزمایش آنتی‌بادی سیتوپلاسمی ضد نوتروفیل (ANCA) می‌توانند به تشخیص واسکولیت کمک کنند.

تست های تصویربرداری

تکنیک‌های تصویربرداری غیرتهاجمی می‌توانند به تعیین رگ‌های خونی و اندام‌های آسیب‌دیده کمک کنند. آنها همچنین می توانند به پزشک انکمک کنند که تشخیص دهند آیا شما به درمان پاسخ می دهید یا خیر

اشعه ایکس از عروق خونی شما (آنژیوگرافی)

در طی آنژیوگرافی، یک کاتتر انعطاف پذیر، شبیه یک نی نازک، در یک شریان یا ورید بزرگ قرار داده می شود. سپس یک رنگ مخصوص به کاتتر تزریق می‌شود و در حالی که رنگ سرخرگ یا ورید را ا پر می‌کند، اشعه ایکس گرفته می‌شود. خطوط کلی رگ های خونی در اشعه ایکس حاصل قابل مشاهده است.

بیوپسی

این یک روش جراحی است که در آن پزشک نمونه کوچکی از بافت را از ناحیه آسیب دیده بدن برمی دارد. سپس این بافت را برای علائم واسکولیت بررسی می کند.

درمان بیماری واسکولیت

درمان بر کنترل التهاب و مدیریت هر گونه شرایط زمینه‌ای که ممکن است باعث ایجاد واسکولیت شود، متمرکز است.

داروها

یک داروی کورتیکواستروئیدی، مانند پردنیزون، رایج ترین نوع دارویی است که برای کنترل التهاب مرتبط با واسکولیت تجویز می شود. عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها می تواند شدید باشد، به خصوص اگر آنها را برای مدت طولانی مصرف کنید.

عوارض جانبی احتمالی عبارتند از افزایش وزن، دیابت و ضعیف شدن استخوان ها. اگر برای درمان طولانی مدت به کورتیکواستروئید نیاز باشد، احتمالاً کمترین دوز ممکن را دریافت خواهید کرد.

ممکن است داروهای دیگری همراه با کورتیکواستروئیدها برای کنترل التهاب تجویز شود تا بتوان دوز کورتیکواستروئیدها را سریعتر کاهش داد. داروی مورد استفاده بستگی به نوع واسکولیت موجود دارد. این داروها ممکن است شامل متوترکسات (Trexall)، ازاتیوپرین (Imuran)، (Azasan) مایکوفنولات (CellCept)، سیکلوفسفامید، توسیلیزوماب (Actemra) یا ریتوکسیماب (Rituxan) باشند. داروهای خاصی که شما نیاز دارید بستگی به نوع و شدت واسکولیت، ارگان های درگیر و سایر مشکلات پزشکی شما دارد.

عمل جراحی

گاهی اوقات، واسکولیت باعث ایجاد آنوریسم یا برآمدگی دیواره رگ خونی می شود. این برآمدگی ممکن است برای کاهش خطر پارگی نیاز به جراحی داشته باشد. شریان های مسدود نیز ممکن است برای بازسازی به درمان جراحی نیاز داشته باشند.

مقابله و حمایت بیماری واسکولیت

یکی از بزرگترین چالش های زندگی با واسکولیت ممکن است مقابله با عوارض جانبی دارو باشد. پیشنهادات زیر ممکن است کمک کند:

شرایط خود را درک کنید. همه چیز را در مورد واسکولیت و درمان آن را بیاموزید. عوارض جانبی احتمالی داروهایی که مصرف می کنید را بدانید و هر گونه تغییر در سلامت خود را به پزشک خود اطلاع دهید.

برنامه درمانی خود را دنبال کنید. برنامه درمانی ممکن است شامل مراجعه منظم به پزشک، انجام آزمایشات بیشتر و بررسی فشار خون باشد.

یک رژیم غذایی سالم انتخاب کنید. خوب غذا خوردن می تواند به جلوگیری از مشکلات احتمالی ناشی از داروهای شما، مانند نازک شدن استخوان ها، فشار خون بالا و دیابت کمک کند. رژیمی را انتخاب کنید که بر میوه ها و سبزیجات تازه، غلات کامل، لبنیات کم چرب و گوشت و ماهی بدون چربی تاکید دارد. اگر داروی کورتیکواستروئید مصرف می کنید، از پزشک خود بپرسید که آیا نیاز به مصرف مکمل ویتامین D یا کلسیم دارید یا خیر.

واکسیناسیون های معمول را دریافت کنید. به‌روز نگه داشتن واکسیناسیون‌ها، مانند آنفولانزا و ذات‌الریه، می‌تواند به پیشگیری از مشکلات ناشی از داروها، مانند عفونت، کمک کند. در مورد واکسیناسیون با پزشک خود صحبت کنید.

بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. ورزش هوازی منظم، مانند پیاده روی، می تواند به جلوگیری از تحلیل استخوان، فشار خون بالا و دیابت که می تواند با مصرف کورتیکواستروئیدها مرتبط باشد، کمک کند. همچنین برای قلب و ریه های شما مفید است.

علاوه بر این، بسیاری از مردم متوجه می شوند که ورزش باعث بهبود خلق و خو و احساس کلی رفاه آنها می شود. اگر به ورزش عادت ندارید، به آرامی شروع کنید و به تدریج ورزش کنید. پزشک می تواند به شما در برنامه ریزی یک برنامه ورزشی که برایتان مناسب است کمک کند.

یک سیستم پشتیبانی قوی داشته باشید. خانواده و دوستان می توانند در کنار آمدن با این وضعیت به شما کمک کنند. اگر فکر می کنید صحبت با سایر افرادی که مبتلا به واسکولیت هستند مفید است، از یکی از اعضای تیم مراقبت های بهداشتی خود در مورد ارتباط با یک گروه پشتیبانی بپرسید.

آماده شدن برای مراجعه به پزشک

اگر علائم یا علائمی دارید که شما را نگران می کند، با پزشک مراقبت های اولیه خود قرار ملاقات بگذارید. اگر پزشک مشکوک به واسکولیت باشد، ممکن است شما را به یک متخصص بیماری های مفصلی و خودایمنی (روماتولوژیست) با تجربه در کمک به افراد مبتلا به این بیماری ارجاع دهد. همچنین ممکن است از یک رویکرد چند رشته ای بهره مند شوید. اینکه چه متخصصانی را می بینید بستگی به نوع و شدت بیماری دارد.

مشاهده لیست پزشکان متخصص مفصل استخوان و دریافت نوبت آنلاین

متخصصانی که واسکولیت را درمان می کنند عبارتند از:

پزشکان بیماری مفاصل و خود ایمنی (روماتولوژیست)
پزشکان مغز و سیستم عصبی (متخصص مغز و اعصاب)
چشم پزشکان
پزشکان قلب (متخصص قلب)
پزشکان کلیه (نفرولوژیست)
پزشکان ریه (متخصصین ریه)
پزشکان پوست (متخصصین پوست)
پزشکان دستگاه ادراری و دستگاه تناسلی (اورولوژیست)

آنچه می توانید انجام دهید

از آنجایی که قرار ملاقات ها می تواند کوتاه باشد، و از آنجا که اغلب موارد زیادی برای بحث وجود دارد، ایده خوبی است که به خوبی آماده باشید. سعی کنید:

از هرگونه محدودیت قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. در زمانی که قرار ملاقات می گذارید، بپرسید که آیا نیاز به انجام کاری از قبل دارید یا خیر.

اطلاعات آزمون قبلی را ارسال کنید. اگر به یک مرکز پزشکی بزرگ‌تر ارجاع شده‌اید، از پزشک خود بخواهید نتایج تصویربرداری قبلی و نمونه‌برداری را قبل از قرار ملاقات ارسال کند.

علائمی را که تجربه می کنید، از جمله علائمی که ممکن است به دلیل تعیین وقت ملاقات نامرتبط به نظر برسد، فهرست کنید. اطلاعات پزشکی شخصی کلیدی را فهرست کنید، از جمله سایر مشکلات سلامتی اخیر یا استرس های عمده ای که داشته اید و هر دارو، ویتامین و مکملی که مصرف می کنید.

در نظر داشته باشید که یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را در قرار ملاقات همراه داشته باشید. کسی که شما را همراهی می‌کند می‌تواند کمک کند تا آنچه دکتر می‌گوید را به خاطر بسپارد. سوالاتی را که می خواهید از پزشک خود بپرسید فهرست کنید.

برای واسکولیت، برخی از سوالات اساسی که باید پرسید عبارتند از: