بیماری گال چیست و از چی به‌وجود میاد؟

بیماری گال چیست؟ درباره آن شنیده‌اید؟ گال از راه نوعی انگل ایجاد می‌شود و بثورات پوستی به وجود می‌آورد. عوارض آن به همین‌جا ختم نمی‌شود و باید بگوییم که زخم‌های ناشی از آن طوری هستند که خواب را مختل می‌کنند. روش‌های مختلفی برای درمان آن وجود دارد. برای پیگیری وضعیت باید به متخصص پوست مراجعه کنید. در این مقاله، اطلاعات کاملی در خصوص بیماری مذکور برایتان گردآوری کرده‌ایم. 

بیماری گال یا جرب چیست؟

بیماری پوستی گال یا جرب (Scabies) نوعی بیماری است که در اثر نفوذ انگلی به نام سارکوپتس اسکابئی (Sarcoptes scabiei) در پوست ایجاد و باعث بروز دانه‌های قرمز و خارش شدید در ناحیه مورد نظر می‌شود. میزان خارش پوست در این بیماری در شب‌ها بسیار آزاردهنده و شدیدتر است. 

دقت کنید که میان کنه عامل گال و ساس تفاوت وجود دارد. هردوی این موارد از بدن انسان تغذیه می‌کنند اما ساس تغذیه را از خارج بدن انجام می‌دهد و کنه گال از درون. 

بیماری گال مسری است؟

بیماری گال بسیار مسری است و می‌تواند به سرعت از طریق ارتباطات نزدیک در میان اعضای خانواده، پرستاران کودک، کلاس‌های درسی، پرستاران خانگی یا زندان‌ها منتقل شود.

به دلیل واگیرداربودن و انتقال سریع این بیماری، پزشکان معمولا روش‌های درمانی را برای تمامی افرادی تجویز می‌کنند که با فرد مبتلا ارتباط نزدیک دارند. خبر خوبی که در مورد بیماری گال وجود دارد این است که به راحتی درمان می‌شود.

در صورت استفاده از داروهای مناسب برای پوست، انگل‌های عامل بیماری به همراه تخم‌هایشان نابود خواهند شد؛ البته ممکن است خارش پوست تا چند هفته پس از درمان هم باقی بماند.

نشانه‌ها و علائم گال چیست؟

علائم و نشانه‌های بیماری گال عبارت‌اند از:

• خارش، که معمولا به صورت شدید است و در شب‌ها افزایش پیدا می‌کند.
• سوراخ و شیارهای باریک روی پوست که از دانه‌ها یا برجستگی‌های کوچک ایجاد شده‌اند.

کنه گال بیشتر به کدام بخش های بدن نفوذ می‌کند؟

ناهمواری‌ها یا سوراخ‌ها، معمولا در قسمت چین‌های پوست ایجاد می‌‎شوند. اگرچه تقریبا تمام قسمت‌های بدن می‌توانند درگیر این عارضه شوند، اما در بزرگسالان و کودکان در سنین بالاتر، این بیماری بیشتر در قسمت‌های زیر دیده می‌شود:

• میان انگشتان
• زیر بغل
• دور کمر
• قسمت داخلی مچ دست
• قسمت داخلی آرنج
• کف پا
• دور سینه
• اطراف ناحیه تناسلی مردان
• روی باسن
• روی زانوها

 قسمت‌های رایج بدن برای ظهور بیماری گال در نوزادان و کودکان عبارت‌اند از:

• پوست سر
• کف دست
• کف پا

در صورتی که در گذشته، سابقه ابتلا به این عارضه را داشته باشید، پس از قرار گرفتن در معرض آن، علائم و نشانه‌ها در طول چند روز در بدن شما آشکار خواهند شد؛ اما اگر تاکنون به این بیماری مبتلا نشده‌ باشید، در صورت قرار گرفتن در معرض آن، ممکن است تا شش هفته طول بکشد تا علائم بیماری در بدن شما ظهور پیدا کند. دقت داشته باشید که حتی در صورتی که علائم هنوز در بدن شما پدیدار نشده باشد، همچنان می‌توانید این بیماری را به شخص دیگری منتقل کنید.

چه افرادی بیشتر درگیر گال می شوند؟

احتمال ابتلا به بیماری گال در همه افراد وجود دارد اما برخی از افراد بیشتر به گال مبتلا می شوند، از جمله:

• افرادی که در مکان‌های شلوغ و عمومی زندگی می‌کنند.
• نوزادان و کودکان. (کودکان تماس فیزیکی نزدیک زیادی با والدین، دوستان، اعضای خانواده و همکلاسی‌های خود دارند.)
• افرادی که سالمند هستند، به ویژه آنهایی که در خانه‌های سالمندان زندگی می‌کنند.
• کارکنان مراقبت‌های بهداشتی که از افرادی مراقبت می‌کنند که نمی‌دانند دچار گال هستند.

آیا احتمال ابتلا به گال بیش از یک بار وجود دارد؟ بله، امکان دچارشدن به این وضعیت بیشتر از یک بار هم وجود دارد. 

چه زمان برای بیماری گال به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که نشانه‌های بیماری گال را در بدن خود مشاهده کردید، در نخستین مرحله حتما با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید. عارضه‌های پوستی زیادی از جمله درماتیت و اگزما می‌توانند با خارش پوست و دانه‌های کوچک همراه باشند؛ بنابراین پزشک شما می‌تواند علت اصلی ظهور این علائم را تشخیص بدهد و روش درمانی صحیح را برای آن تجویز کند. شستشو و استفاده از داروهای بدون نسخه ممکن است خارش پوست شما را کاهش دهد، اما قادر به از بین بردن بیماری نخواهد بود. 

بنابراین، در اولین فرصت برای درمان قطعی علائم بیماری گال، باید به بهترین دکتر پوست شهرتان مراجعه کنید. مهم نیست در کدام شهر ایران ساکن هستید؛ بدون شک، تعدادی از بهترین متخصصان پوست در شهر شما حضور دارند. برای مثال، اگر ساکن تهران هستید، می‌توانید از میان بیش از 111 متخصص پوست و مو تهران از بهترین متخصص مورد نظر خود نوبت دریافت کرده و برای درمان بیماری گال توسط او ویزیت شوید.

تفاوت گال و اگزما

گال و اگزما هر دو بیماری پوستی هستند که باعث ایجاد بثورات قرمز خارش‌دار می‌شوند. بااین‌حال، گال توسط یک انگل ایجاد می‌شود، یعنی کنه‌ای که به بدن شما حمله می‌کند. گاهی اوقات در اثر ابتلا به آن می‌توانید الگوهایی را روی پوست ببینید که شبیه خطوطی با سوراخ در آنها هستند.

اگزما نوعی بثورات پوستی با علت ناشناخته است و می‌تواند فصلی رخ بدهد. اگزما به صورت لکه‌های قرمز یا تاول ظاهر می‌شود. بر خلاف گال، اگزما مسری نیست. اگر جوش قرمز و خارش دارید، با دکتر گال خود تماس بگیرید. باید گال را در اسرع وقت پیگیری کنید تا بتوانید از آن به راحتی خلاص شوید و افراد دیگر را مبتلا نکنید.

گال از چی به وجود میاد؟

انگل هشت‌پایی که باعث ایجاد بیماری گال در انسان می‌شود، بسیار کوچک و ذره‌بینی است. انگل گال (سارکوپتس) ماده، زیر پوست بیمار را سوراخ می‌کند و در آن تونل‌هایی برای تخم‌گذاری خود به وجود می‌آورد. هنگامی که تخم‌ها باز می‌شوند، لاروهای (نوزاد حشره) گال به سطح پوست می‌آیند تا در آنجا بالغ شوند و به نقاط دیگر پوست بیمار، یا به پوست سایر افراد در ارتباط با بیمار منتقل شوند.

خارش پوست شما در این بیماری، به دلیل عکس‌العمل بدنتان به انگل‌ها، تخم‌ها و ضایعات آن‌ها است. دقت داشته باشید که هرگونه ارتباط فیزیکی یا استفاده از لباس‌ها یا لوازم خواب شخص مبتلا به گال، باعث انتقال انگل‌ها به پوست شما و مبتلا شدنتان به این بیماری خواهد شد.

انسان‌ها و حیوانات، هر کدام از دو گونه مختلف گال به این بیماری مبتلا خواهند شد. هرکدام از گونه‌های انگل گال، میزبان مخصوص به خود(حیوان یا انسان) را دارند و جدا از میزبان مربوطه نمی‌تواند مدت زمان زیادی زنده بماند.

این احتمال وجود دارد که پوست انسان‌ها با قرار گرفتن در معرض حیوانات مبتلا به گال، عکس‌العمل‌هایی را از خود نشان دهد، اما به طور کلی، یک انسان نمی‌تواند این بیماری را به طور کامل و به شدت زمانی که از یک انسان دیگر به او منتقل می‌شود، از یک حیوان دریافت کند. 

عوارض بیماری گال

خاراندن شدید پوست می‌تواند باعث خراشیده‌شدن آن شود که در نتیجه منجر به ایجاد عفونت‌های باکتریایی پوستی، مانند زردزخم می‌شود. زردزخم نوعی عفونت سطحی در پوست است که توسط باکتری استاف (استافیلوکوک) یا در بعضی موارد باکتری استرپ (استرپتوکوک) به وجود می‌آید.

نوع وخیمی از بیماری گال، با نام گال پوسته‌دار وجود دارد که برای افراد زیر بسیار خطرناک است:

• افرادی که به شرایط یا بیماری خاصی مانند ایدز یا سرطان خون مبتلا هستند. این وضعیت باعث ضعف سیستم ایمنی بدن می‌شود.
• افرادی با بیماری‌های شدید، مانند کسانی که در بیمارستان یا تحت نظر پرستار هستند.
• افراد مسن در خانه سالمندان.

پیشگیری از گال چگونه است؟

 برای پیشگیری از آلوده‌شدن به این بیماری و جلوگیری از انتقال آن به سایر افراد، از روش‌های زیر استفاده کنید:

• تمیز کردن تمامی لباس‌ها و پارچه‌ها: در ابتدا با استفاده از آب گرم و صابون، تمامی لباس‌ها، حوله‌ها و لوازم خواب (ملحفه، روبالشتی و..) خود را که در طول سه روز پیش از شروع درمان استفاده کرده‌اید، به تمیزی بشویید. 
• گرسنه نگه‌داشتن انگل‌ها: یکی دیگر از کارهایی که می‌توانید برای از بین‌بردن انگل‌ها انجام دهید، این است که وسایلی را که قادر به شستن آن‌ها نیستید، در کیسه‌ای پلاستیکی قرار بدهید و آن را گره بزنید تا هیچ راه نفوذی به داخل آن نباشد. پس از قرار دادن وسایل در کیسه پلاستیکی، آن را به مدت چند هفته در محلی دور از رفت و آمد (مانند پارکینگ خانه) قرار دهید. با گذشت چند روز، انگل‌های موجود در وسایلتان، به دلیل نداشتن غذا و گرسنگی از بین خواهند رفت.

روش تشخیص بیماری گال چیست؟

برای تشخیص اینکه آیا به بیماری گال مبتلا هستید یا خیر، پزشک شما پوستتان را معاینه می‌کند و با استفاده از روش‌های مختلفی مانند بررسی مشخصات سوراخ‌های روی پوست، به دنبال نشانه‌هایی از حضور انگل می‌گردد.

پس از اینکه پزشک، سوراخ مربوط به انگل را روی پوست پیدا کرد، از آن ناحیه نمونه‌برداری می‌کند تا زیر میکروسکوپ بررسی‌های لازم را انجام بدهد. پزشک با بررسی نمونه پوست زیر میکروسکوپ، حضور انگل یا تخم‌های آن را در پوست شما تشخیص خواهد داد. 

روش‌های درمان بیماری گال چیست؟

آیا گال به خودی خود از بین می‌رود؟ واقعیت این است که درمان بیماری گال، از طریق از بین‌بردن آلودگی‌های بیماری با مصرف دارو صورت می‌گیرد. پس از مراجعه به پزشک برای درمان، احتمالا  از شما می‌خواهد که داروی تجویز شده را از گردن به پایین، به کل بدنتان بمالید و اجازه بدهید که دست‌کم به مدت ۸ تا ۱۰ ساعت روی بدنتان بماند.

در بعضی از روش‌های درمان پزشکی گال ممکن است به دوبار اعمال دارو روی بدنتان نیاز داشته باشید؛ همچنین در صورتی که دانه‌ها و بثورات پوستی جدیدی در بدنتان ظاهر شوند، باید روش درمانی را به طور مجدد انجام بدهید.

به دلیل اینکه بیماری گال به سرعت به شخصی دیگر منتقل می‌شود، پزشک انجام روش درمانی را برای تمامی اعضای خانواده و افرادی که ارتباط نزدیک با شما دارند تجویز می‌کند، حتی اگر علائمی از گال در بدن آن‌ها وجود نداشته باشد. 

داروهایی که معمولا برای از بین بردن خارشتک و درمان قطعی گال تجویز می‌شوند عبارت‌اند از:

• کرم پرمترین: پرمترین، یک کرم موضعی شامل مواد شیمیایی لازم برای از بین بردن انگل گال و تخم‌های آن است. این کرم، محصولی ایمن برای استفاده توسط بزرگسالان، زنان باردار و نوزادان از دو ماهگی به بعد در نظر گرفته شده است. 
• ایورمکتین (Ivermectin): ایورمکتین، داروی خوراکی است که پزشکان آن را برای افرادی تجویز می‌کنند که سیستم ایمنی بدن آن‌ها ضعیف است، افراد مبتلا به گال پوسته‌دار یا افرادی که کرم و لوسیون‌های تجویز شده برای درمان آنها جواب نمی‌دهد. مصرف ایورمکتین برای زنان باردار یا شیرده و کودکانی که وزن آن‌ها کمتر از ۱۵کیلوگرم است هم توصیه نمی‌شود. 
• کروتامیتون (Crotamiton): این دارو به صورت کرم و لوسیون در دسترس بوده و مصرف آن روزی یک بار به مدت دو روز است. ایمن بودن مصرف این دارو برای کودکان، افراد دارای ۶۵ سال یا بیشتر و زنان باردار یا شیرده مشخص نشده است؛ همچنین تاکنون گزارش‌های مکرری در مورد شکست این دارو در درمان گال نیز وجود داشته است. 

بیماری گال چقدر طول می‌کشد؟

اگرچه استفاده از داروهای ذکر شده باعث از بین رفتن انگل‌های بیماری خارشک می‌شوند، اما ممکن است خارش پوست شما فورا از بین نرفته و تا چند هفته نیز ادامه پیدا کند.

برای بیمارانی که روش‌های درمانی فوق برای آنها پاسخگو نیست یا افرادی که قادر به استفاده از داروهای نام‌برده شده نیستند، پزشکان استفاده از پمادی موضعی را توصیه می‌کنند که از ترکیب سولفور (گوگرد) و وازلین ساخته می‌شود. 

درمان گیاهی گال

از جمله موادی که در درمان گیاهی گال استفاده می‌شود، باید به موارد زیر اشاره کنیم. حواستان باشد که شاید استفاده از این‌ها با عوارضی همراه باشد:

• روغن درخت چای
• آلوئه‌ورا
• روغن گل میخک
• فلفل هندی
• زردچوبه

درمان خانگی گال

همانطور که اشاره شد، پس از اعمال داروهایی که موجب کشته‌شدن انگل‌های گال می‌شوند، ممکن است خارش پوست شما تا مدتی ادامه پیدا کند. برای تسکین خارش پوستتان از روش‌های زیر استفاده کنید:

• پوست خود را مرطوب و خنک نگه دارید: قرار گرفتن پوست در آب خنک، حمام کردن با جو دوسر یا قرار دادن پارچه خنک و مرطوب روی محل تحریک شده پوست، می‌تواند به کاهش میزان خارش کمک کند. 
• استفاده از لوسیون تسکین‌دهنده: لوسیون کالامین که می‌توانید آن را بدون نیاز به نسخه پزشک از داروخانه‌ها تهیه کنید، درد و خارش ایجاد شده توسط تحریک‌های خفیف پوستی را هم تسکین می‌دهد. 
• استفاده از آنتی‌هیستامین‌ها: با مشورت و تایید پزشک، شما می‌توانید از آنتی‌هیستامین‌ها نیز برای تسکین واکنش‌های پوستی ناشی از گال استفاده کنید.

برای خرید لوسیون‌های پوستی و دیگر محصولات مراقبت از پوست روی عکس زیر بزنید:

محصولات مراقبت پوستی

بهترین و کامل‌ترین محصولات مراقبت از پوست

مشاهده محصولات

نشانه‌های خوب شدن گال

گال می‌تواند منجر به زخم‌های پوستی و عوارض جدی مانند عفونت جریان خون، بیماری قلبی و مشکلات کلیوی شود. با استفاده از کرم‌ها یا داروهای خوراکی هم درمان می‌شود. دوباره یادآوری می‌شود که گال مسری است و از طریق تماس پوست به پوست سرایت می‌کند. 

برای پیگیری وضعیت خود در صورت ابتلا به این بیماری باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید. یکی از بهترین روش‌ها برای دریافت نوبت ملاقات با پزشکان هم استفاده از سیستم نوبت دهی آنلاین سایت دکتردکتر است.

اگر درباره جرب یا همان بیماری گال، پرسش دیگری هم دارید با ما مطرح کنید تا به شما در رسیدن به پاسخ کمک کنیم. 

منبع:

medicalnewstoday.com

my.clevelandclinic.org

mayoclinic