تحلیل لثه چیست؛ پیشگیری و درمان را بشناسید
تحلیل رفتن لثه زمانی است که بافت لثه از دندان‌هایتان جدا و ریشه زیرین آن نمایان می‌شود. عوامل متعددی از جمله مسواک زدن تهاجمی، سیگارکشیدن و حتی ژنتیک باعث بروز این مسأله است. درمان‌ها شامل آنتی‌بیوتیک، دهانشویه ضدمیکروبی و جراحی است. رکود لثه را نمی‌توان معکوس کرد، اما درمان مناسب از بدترشدن اوضاع جلوگیری می‌کند. باید به متخصص دهان و دندان خبره مراجعه کنید. در این مقاله اطلاعات کاملی در خصوص تحلیل لثه در اختیارتان گذاشته‌ایم. با ما همراه باشید.
تحلیل لثه چیست؟
تحلیل‌رفتن لثه نوعی بیماری دهان و دندان است و زمانی اتفاق می‌افتد که بافت لثه از دندان‌های شما جدا می‌شود و ریشه‌های زیرین آن نمایان می‌شوند. چنین روندی باعث می‌شود که دندان‌هایتان در برابر پوسیدگی آسیب‌پذیرتر باشند.
دندان‌ها در هنگام مسواک‌زدن یا غذا‌خوردن حساس‌تر می‌شوند. تحلیل لثه می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد. ممکن است یک دندان یا چند دندان را هم درگیر کند. تحلیل‌رفتن لثه در هر سنی امکان وقوع دارد، اما در افراد بالای ۶۵ سال شایع تر است. تحلیل لثه نوزادان و کودکان بسیار نادر است. اگر شما:
- بیماری پریودنتال دارند؛
- بریس یا سایر درمان‌های ارتودنسی دارید؛
- از تنباکوی جویدنی استفاده می‌کنید؛
- لب یا زبان را سوراخ کرده‌اید؛
- دندان‌های خود را سفت مسواک می‌زنید؛
در معرض دچارشدن به لثه‌های تحلیل‌رفته هستید.
علائم تحلیل‌رفتن لثه چیست؟
بارزترین نشانه تحلیل‌رفتن لثه، مشخص‌شدن ریشه دندان‌ها است. سایر علائم هشداردهنده عبارت‌اند از:
- درد یا ناراحتی در نزدیکی خط لثه شما.
- حساسیت به گرما، سرما و شیرینی‌جات.
- حساسیت هنگام مسواک‌زدن و نخ دندان کشیدن.
- حساسیت در هنگام تمیزکردن دندان.
دلایل تحلیل‌رفتن لثه چیست؟
لثه‌ها به دلایل مختلفی عقب و تحلیل می‌روند. دلایل رکود لثه عبارت‌اند از:
- مسواک‌زدن خیلی سخت یا خیلی تهاجمی.
- ایجاد پلاک یا جرم دندان.
- بیماری پریودنتال.
- ضربه یا آسیب به بافت لثه شما.
- موقعیت غیرطبیعی دندان (ناهمترازی).
- استعمال دخانیات یا جویدن تنباکو.
- سوراخ کردن لب و زبان.
- اغلب اوقات، بهداشت نامناسب دهان و دندان یکی از عوامل موثر در تحلیل‌رفتن لثه است، اما همیشه اینطور نیست. بسیاری از افراد به سادگی استعداد ژنتیکی برای بافت نازک لثه دارند.
مهم نیست که علت تحلیل لثه شما چیست، تشخیص و درمان به موقع می‌تواند به جلوگیری از مشکلات طولانی‌مدت سلامت دهان کمک کند. در ادامه به شرح بیشتر برخی از دلایل رایج و عمده تحلیل رفتن لثه‌ها می‌پردازیم:
ژنتیک
برخی افراد با لثه هایی به دنیا می‌آیند که مستعد تحلیل‌رفتن هستند. حتی اگر به خوبی از دندان‌ها و لثه‌های خود مراقبت کنید، ممکن است با عقب‌رفتگی ارثی لثه روبه‌رو شوید.
مسواک زدن بیش از حد
زمانی که یک ماهیتابه کثیف را می‌شویید، منطقی است که هر چه سفت و سخت‌تر آن را تمیز کنید، درخشان‌تر شود. اما این موضوع در مورد دندان‌های شما صدق نمی‌کند. در واقع، مسواک‌زدن تهاجمی به مینای دندان آسیب می‌رساند و بافت لثه شما را از بین می‌برد.
ضربه به دهان
مسواک زدن تهاجمی یک نوع ضربه است که می‌تواند باعث تحلیل لثه شود، اما انواع دیگر آسیب‌ها هم می‌توانند منجر به کوچک‌شدن لثه شوند. اگر ضربه‌ای به دهان بخورد یا زمین بخورید و به صورت خود ضربه بزنید، باعث شل یا نامناسب‌شدن وضعیت دندان‌هایتان می‌شوید.
بیماری پریودنتال
مرحله اولیه بیماری لثه و التهابش منجر به قرمزی و تورم می‌شود و اگر آن را نادیده بگیرید، می‌تواند به پریودنتیت تبدیل شود. یعنی شکل پیشرفته‌تری از بیماری لثه که شامل تجمع باکتری، التهاب، عفونت و آسیب بافت است.
بریس‌ها
درمان ارتودنسی به شکل بریس راهی عالی برای مرتب‌کردن دندان‌ها و بهبود سلامت دهان و دندان است. اما نیروی ثابتی که دندان‌های شما را تغییر می‌دهد، می‌تواند منجر به التهاب و تحلیل لثه شود.
دندان قروچه
اگر دندان قروچه کنید، این نیرو می‌تواند باعث تحریک و آسیب لثه‌ها شود و آنها را از دندان جدا کند. این عارضه با سردرد و دندان‌های ساییده‌شده شما را متوجه خود می‌کند.
بهداشت نامناسب دندان
اگر روزانه مسواک نزنید و نخ دندان نکشید، باکتری‌های روی دندان‌ها به پلاک تبدیل می‌شوند، یعنی ماده‌ای چسبنده که دندان‌های شما را می‌پوشاند. پلاک به جرم تبدیل می‌شود، یعنی ماده‌ای سخت که برداشتن آن بسیار دشوارتر است. وقتی جرم در زیر لثه‌ها قرار می‌گیرد، لثه را از دندان‌هایتان جدا می‌کند و لثه‌ها شروع به عقب‌رفتن می‌کنند.
کامپوزیت باعث تحلیل‌رفتن لثه می‌شود؟
کامپوزیت به کاهش خطرات ناشی از تحلیل رفتن لثه کمک می‌کند. اگر لثه‌ها باعث ایجاد فاصله بین دندان‌ها شده‌اند یا ریشه‌های دندان‌ها را نمایان کرده‌اند، مواد رزین کامپوزیت همرنگ دندان می‌توانند سطح ریشه را بپوشانند.
تحلیل لثه بعد از ایمپلنت رخ می‌دهد؟
امکان تحلیل لثه‌ها بعد از ایمپلنت وجود دارد. اگر کیفیت کافی در این درمان وجود نداشته باشد، شکل‌گیری مشکلات عفونی و تحلیل‌رفتن لثه‌ها بعید نیست. تحلیل لثه بعد از کشیدن دندان هم ممکن است چون میان دندان‌ها فاصله می‌افتد و احتمال دارد که بهداشت دهان هم به مخاطره بیافتد و موجبات تحلیل فراهم شود. تحلیل رفتن لثه بعد از ارتودنسی نامناسب و نادرست یا روکش‌کردن دندان هم محتمل است.
عوارض تحلیل لثه چیست؟
در صورت درمان‌نشدن، تحلیل لثه‌ها منجر به سایر مشکلات سلامت دهان و دندان، مانند تحلیل استخوان، تحرک دندان یا حتی از دست‌دادن آن می‌شود. اگر متوجه هر یک از علائم ذکر شده شدید، به‌سرعت با دندانپزشک خود قرار ملاقات بگذارید. تحلیل لثه‌ها خطرناک است؟ با عوارضی که گفته شد، این مشکل ناخوشایند است و می‌تواند خطراتی در پیش داشته باشد.
تشخیص تحلیل لثه چگونه است؟
دندانپزشک می‌تواند تحلیل رفتن لثه را طی یک معاینه معمولی تشخیص دهد. او میزان فرورفتگی لثه روی هر دندان را با استفاده از ابزار خاصی به نام پروب پریودنتال اندازه‌گیری می‌کند.
تحلیل استخوان در نواحی تحلیل‌رفته لثه شایع است. به همین دلیل، دندانپزشک بسته‌های پریودنتال اطراف هر دندان را هم اندازه‌گیری می‌کند. با التهاب لثه، بسته‌ها ۴ میلی‌متر می‌شوند. اگر به بیماری پریودنتال مبتلا هستید، اندازه آن ۵ میلی‌متر یا بالاتر خواهد بود.
درمان تحلیل لثه چگونه است؟
درمان تحلیل لثه‌ها تا حد زیادی به علت ایجاد این بیماری بستگی دارد. موارد خفیف تحلیل با درمان‌های غیرجراحی مانند آنتی‌بیوتیک‌های موضعی، باندینگ دندان یا ارتودنسی بهبود پیدا می‌کنند. در بیشتر موارد، برای اصلاح کامل این مشکل، جراحی تحلیل لثه مورد نیاز است.
درمان‌های غیر جراحی
درمان‌های غیرجراحی برای تحلیل رفتن لثه شامل موارد زیر هستند:
- آنتی بیوتیک های موضعی؛ اگر تحلیل رفتن لثه ناشی از بیماری پریودنتال باشد، دندانپزشک با شما در مورد اینکه چگونه در تمیزکردن دندان‌هایتان مؤثرتر عمل کنید، صحبت می‌کند.
- جرم‌گیری؛ جرم‌زدایی و روت‌پلنینگ (تمیزکردن عمیق دندان) را می توان تحت بی‌حسی موضعی انجام داد تا از باکتری‌های مضری خلاص شوید که باعث بیماری لثه می‌شوند و در عمق زیر خط لثه قرار دارند.
- باندینگ دندان؛ گاهی اوقات دندانپزشک شما می‌تواند ناحیه رکود را با رزین کامپوزیت همرنگ دندان استتار کند. این کار ریشه دندان در معرض دید را می‌پوشاند و باعث می‌شود که کمتر دیده شود.
- ارتودنسی؛ اگر دندان کج و ناصاف باشد، می‌تواند موجبات تحلیل رفتن لثه را فراهم کند. هنگامی که دندان در ردیف مناسب قرار بگیرد، ممکن است حاشیه لثه به مرور زمان خود را اصلاح کند.
از پودر استخوان هم برای لثه‌های تحلیل‌رفته استفاده می‌شود. پودر برای جبران کمبود استخوان فک برای ترمیم دندان‌ها و لثه کاربرد دارد. افراد دچار تحلیل باید از دهانشویه و مسواک تحت دستورات پزشک استفاده کنند. در واقع، لازم است که به تجویزات متخصص در این زمینه دقت ویژه‌ای داشته باشند.
جراحی تحلیل رفتن لثه
جراحی پیوند لثه قابل پیش بینی‌ترین و طولانی‌ترین گزینه درمانی برای تحلیل رفتن لثه است. به طور معمول، پریودنتیست (متخصص لثه) این روش را انجام می‌دهد.
در طی این جراحی، از پیوند لثه برای جایگزینی بافت لثه از دست‌رفته استفاده می‌شود. پیوند معمولا از سقف دهان گرفته می‌شود اما گاهی اوقات، می تواند از بافت اهدایی تأمین شود.
هنگامی که پیوند لثه در موقعیت مناسب قرار گرفت، جراح شما آن را در جای خود بخیه می‌زند. انواع مختلفی از روش‌های پیوند لثه وجود دارد. روش‌های امروزی پیوند لثه کم‌تهاجمی هستند.
درمان‌های گیاهی تحلیل لثه‌ها
توصیه‌هایی گیاهی و درمان تحلیل لثه‌ها با طب سنتی برای درمان تحلیل لثه‌ها هم وجود دارد اما پایه و اساس علمی ندارند و باید در استفاده از آنها دقت زیادی به خرج بدهید. برای مثال:
- درمان با عسل؛ مالیدن عسل روی لثه‌ها در کاهش التهابات نقش دارد.
- درمان با زردچوبه؛ درد و تورم لثه با زردچوبه التیام پیدا می‌کند.
- درمان تحلیل لثه‌ها با نمک؛ گرداندن محلول آب و نمک هم به تسکین لثه‌های تحلیل‌رفته کمک می‌کند.
- ماساژ لثه تحلیل‌رفته با روغن زیتون، پودر آویشن، هل و میخک در تجویزات طب سنتی است.
دقت کنید که شاید مانند بسیاری از افراد مایل به امتحان‌کردن روش‌های طب سنتی و گیاهی باشید اما این روش‌ها پشتوانه پزشکی و علمی ندارند و شاید عوارض بدتری هم به دنبال داشته باشند.
پیشگیری از تحلیل لثه چگونه است؟
همیشه نمی توانید از تحلیل رفتن لثه جلوگیری کنید، به خصوص اگر از نظر ژنتیکی بافت لثه نازک داشته باشید. با‌این‌حال، می‌توانید با مراقبت صحیح از دندان‌ها و لثه، خطر ابتلا به عفونت را به میزان قابل توجهی کاهش دهید. مثلا:
- دندان‌های خود را دو بار در روز به طور کامل مسواک بزنید.
- یک بار در روز نخ دندان بکشید.
- دو بار در روز از دهانشویه ضدمیکروبی استفاده کنید.
- توصیه‌های دندانپزشک خود را برای تمیزکردن دندان‌ها دنبال کنید.
- از مسواک نرم استفاده کنید.
- سیگار نکشید و از تنباکوی جویدنی استفاده نکنید.
- در صورت مشاهده علائمی از تحلیل رفتن لثه به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
بهترین خمیر دندان برای تحلیل لثه‌ها چیست؟
تحلیل لثه‌ها و حساسیت دندان با هم مرتبط‌اند. خمیر دندان حساسیت‌زدا می‌تواند به کاهش ناراحتی مرتبط با تحلیل لثه پایین و بالا کمک کند. در ترکیب این محصول، موادی مانند نیترات پتاسیم، فلوراید قلع، آرژنین و کلرید استرانسیوم وجود دارد. این مواد به آرامش اعصاب داخل دندان کمک می‌کنند. خمیردندان حساسیت‌زدا زمانی بهتر عمل می‌کند که در طولانی‌مدت استفاده شود و اثرگذاری‌اش بعد از چند هفته به چشم می‌آید.
اگر دچار مشکل تحلیل لثه‌ها هستید، حتما باید به متخصصی خبره مراجعه کنید. برای دریافت نوبت ملاقات بهترین متخصصان هم می‌توانید از سیستم نوبت دکتر سایت دکتردکتر کمک بگیرید.
درباره تحلیل لثه‌ها پرسش دیگری هم ذهنتان را مشغول کرده است؟ از ما بپرسید تا به شما در رسیدن به پاسخ کمک کنیم.
منبع:
