خال پوستی ممکن است روی پوست هر فرد سالمی نیز دیده شود ولی گاهی اوقات سلامت فرد را به سمت بدخیمی پیش می‌برد.
مردم خال را فقط به یک ضایعه برجسته مشکی رنگ اطلاق می‌کنند. این تعریف چندان اشتباه نیست اما یک تعریف بسیار ناقص از خال است. خال یک اصطلاح کاملا عمومی است که طیف وسیعی از ضایعات پوستی را دربرمی‌گیرد. این ضایعات به اصطلاح خال مانند در اثر بر هم خوردن ترکیب طبیعی ساختمان پوست به وجود می‌آیند و ناشی از کاهش یا نقص عملکرد یک یا چند بافت است.
در واقع خالها براساس نوع بافتی که غیرطبیعی شده است، نام‌گذاری می‌شوند؛ مانند خال سلول رنگدانه‌ساز، خال عروقی، خال چربی و …
بنابر مطالبی که ذکر شد خالها می‌توانند به شکل‌ها و رنگ‌های متنوع، در نقاط گوناگون بدن و در سنین مختلف تظاهر پیدا کنند. اما خال سلول‌های رنگدانه‌ساز از همه انواع خال شایع‌تر است. خالها هم به تنهایی و هم به صورت گروهی می‌توانند در هر قسمتی از بدن ظاهر شوند. نکته مهم این است که خالها معمولا یک شکل نیستند و از نظر ویژگی‌های مختلفی از جمله اندازه، رنگ، نوع، مسطح یا برجسته بودن با هم متفاوت هستند.
انواع خال و اهمیت آنها در بدخیمی‌ها
همان طور که در قسمت قبل به این موضوع اشاره کردیم خالها انواع متفاوتی دارند. در این میان احتمال سرطانی شدن بعضی از انواع خالها بیشتر از سایرین است. درمیان انواع سرطان‌های پوستی ملانوم خطرناک‌ترین آنها محسوب می‌شود. این بدخیمی (ملانوما) می‌تواند روی بعضی از انواع خال ایجاد شود. در واقع ملانوما اغلب خالهای مادرزادی با قطر بیشتر از ۲۰ سانتیمتر را درگیر می‌کند.
خالهای پوستی در برخی بدخیمی‌ها تغییر شکل یا تغییر رنگ می‌دهند. منظور ما از بدخیمی فقط سرطان‌های پوستی نیست بلکه حتی سرطان‌های دیگر مثلا سرطان‌های ریه، کبد، معده و … می‌توانند موجب تغییر شکل و رنگ خالهای شما شوند یا حتی خالهای جدیدی روی پوستتان ایجاد کنند.
در نتیجه اگر در مواردی که خالهای روی بدنتان دچار تغییراتی ازجمله رشد ناگهانی و تغییر اندازه، خارش، تغیرات سطحی و تغییر رنگ شده‌اند باید به پزشک مراجعه کنید تا از این خال نمونه‌برداری شود. با این بیوپسی (نمونه‌برداری) پزشک بدخیمی را در این خال رد یا تایید می‌کند. به همین دلیل ممکن است اگر برای معاینات سالیانه نزد پزشک می‌روید (مثلا برای ارزیابی سالیانه از نظر سرطان پستان) پزشک معالجتان این پرسش را مطرح کند که آیا خال‌هایی که از قبل روی پوستتان داشته‌اید اخیرا تغییری کرده‌اند؟
تغییرات خال‌هایتان نباید همیشه موجب نگرانی‌تان شود!
رنگ قهوه‌ای و یا سیاه خالها مربوط به وجود سلول‌های رنگدانه‌ساز است. این سلول‌ها رنگدانه‌ای به نام ملانین را می‌سازند. به طور کلی می‌توان گفت که اختلالات پوست اغلب خود را به صورت خال نشان می‌دهند ولی در واقع علت تشکیل خال به طور دقیق مشخص نیست. اکثر خالها در ۲۰ سال اول زندگی فرد ظاهر می‌شوند و بعد از سن ۳۵ سالگی احتمال پیدایش خال جدید خیلی کمتر است و اغلب دیده نمی‌شود. به همین دلیل اگر سن شما بیشتر از ۳۵ است و خالهای جدیدی در پوستتان شناسایی می‌کنید آنها را بسیار جدی‌تر بگیرید و حتما به پزشک مراجعه کنید.
هر خال، الگوی رشد خاص خود را دارد. بعضی از آنها با گذر زمان به تدریج بزرگتر و پررنگ‌تر می‌شوند و برخی دیگر با گذشت زمان کوچکتر و کمرنگتر می‌شوند تا جایی که حتی ممکن است به تدریج محو شوند. دوره متوسط این تغییرات حدود ۵۰ سال است.
تمام ضایعات رنگی پوست را به عنوان خال تلقی نکنید!
ممکن است روی پوستتان متوجه لکه‌های تیره‌ای شوید. شاید اگر آنها را با دقت بررسی کنید متوجه شوید که اصلا خال نیستند. کک و مک شایع‌ترین نوع این لکه‌هاست. کک و مک‌ها معمولا از چند میلیمتر بزرگتر نیستند. در حالی که خالها معمولا اندازه‌ای بزرگتر از این مقدار دارند.
یکی دیگر از راه‌هایی که می‌توانید کک و مک را از خال افتراق دهید این است که کک و مک‌ها معمولا در اثر تماس با نورخورشید تیره‌تر می‌شوند و گاها دیده شده که در زمستان کاملاً محو می‌شوند.
نکته بعدی در افتراق خال از کک و مک محل دیده شدن آنهاست. خالها ممکن است در هرجایی از بدن یافت شوند در حالی که کک و مک به طور معمول محدود به نواحی روباز بدن است که بیشتر در معرض نور آفتاب قرار دارند. (مثل صورت، گردن و قسمت فوقانی پشت)
افرادی که پوست روشن و موهای قرمز دارند، خیلی سریع دچار کک و مک می‌شوند. به‌علاوه در پوست این افراد آثار کک و مک بیش از سایرین نمایان است و منظره ناخوشایندی را برای فرد ایجاد می‌کند.
علاوه‌بر کک و مک یک دسته دیگر از ضایعات پوستی هستند که ممکن است با خال اشتباه گرفته شوند. بعد از رسیدن فرد به سنین میانسالی، یک سری ضایعات پوستی ممکن است ظاهر شوند که نباید با خال اشتباه گرفته شوند. این ضایعات، برجستگی‌هایی زگیل شکل هستند که به رنگ قهوه‌ای در صورت یا تنه دیده می‌شوند. این برجستگی‌ها کراتوز سبورئیک نامیده می‌شوند. البته تشخیص قطعی آن به عهده خود پزشک متخصص است.
چه علائمی زنگ خطری برای احتمال ابتلا به سرطان محسوب می‌شوند؟
همان طور که در قسمت بالا گفتیم پوست می‌تواند همچون آینه‌ای باشد که اختلالات و مشکلات درونی بدن را به نمایش بگذارد. به این دلیل در این قسمت به ذکر نکاتی می‌پردازیم که در صورت مشاهده آنها باید حتما به پزشک مراجعه کنید و موضوع را با وی درمیان بگذارید.
- بزرگ شدن ناگهانی اندازه خال درایام اخیر. دقت کنید که بزرگ شدن تدریجی خال که معمولا برحسب سن صورت می‌گیرد، چندان مهم نیست.
- نامنظم شدن حاشیه خال و یا محو شدن مرز بین پوست سالم وخال
- غیر قرینه شدن خال
- تغییر رنگ خال مخصوصا پیدایش رنگ قرمز یا آبی، سفید یا خاکستری
- تغییر سطح خال مانند ایجاد شدن اخیر پوسته یا زخم یا ترشح و دلمه و یا خونریزی بر سطح خال
- تغییر حس درخال به طوری که خال درلمس حساس ودردناک باشد یا دچار خارش ودرد شود.
معمولا خالهای یک شخص شکل وقیافه مشابهی دارند و شکل آنها معمولی است. در واقع به گونه‌ای نیست که دیدن آنها منظر ناخوشایندی را برای خود فرد و دیگران ایجاد کند ولی هرازگاه یکی ازاین خالها شکل وقیافه متفاوت و ناخوشایندی به خود بگیرد، احتمال سرطانی بودن آن بیشتر می‌شود. در نتیجه در این موارد باید حتما از خال بیوپسی (نمونه) گرفته شود و مورد آزمایش قرار گیرد تا احتمالا بدخیمی در آنها رد یا تایید شود.
هرگاه خالی دریک منطقه ازمحیط خود به صورت نقطه‌ای تیره پیشرفت کند ممکن است علامتی از بدخیمی باشد.
پیدایش یک خال جدید بعداز سن ۳۵ سالگی ممکن است نوعی سرطان باشد. به همین دلیل همان طورکه در قسمت بالا گفتیم خال‌هایی که بعد از سنین ۳۵ سالگی ایجاد می‌شوند باید جدی‌تر گرفته شوند.
دونوع خال احتمال سرطانی شدن بیشتری دارند: یکی خالهای مادرزادی ودیگری خالهای آتیپیک (غیرطبیعی).
خال مادرزادی: این نوع خالها در زمان تولد وجود دارند و خیلی به ندرت در اولین روزهای بعد از تولد ظاهر می‌شوند که در این صورت به آنها خال مادرزادی تاخیری می‌گویند. اهمیت خالهای مادرزادی این است که معمولا ازنظر زیبایی جنبه منفی دارند و بدتر از آن، از نظر پیش آگهی احتمال سرطانی شدن درآنها بیشتر است.
خالهای مادرزادی برحسب اندازه به ۴ نوع تقسیم می‌شوند:
خال مادرزادی کوچک: خالهای کوچکتر یا مساوی ۱.۵ سانتیمتر
خال متوسط: خالهای ۱.۵ تا۲۰ سانتیمتر
خال بزرگ: خالهای بزرگتراز ۲۰ سانتیمتر
خالهای غولی شکل: قسمت اعظم یک عضو را می‌پوشاند از نظر اندازه در حد یک جلیغه ، کلاه یا دستکش. خالهای غولی شکل اگر درناحیه سروگردن باشد ممکن است مغز ونخاع و پرده مننژ دور آنها را نیز درگیر کند.
توصیه می‌شود که خالهای مادرزادی را هرچه زودتر درصورت امکان جراحی کرد و برداشت. درصورتی که جراحی آنها امکان‌پذیر نیست باید این افراد تحت نظر قرار بگیرند.
خال آتیپیک: این خالها مدتها پس از تولد سر و کله‌شان پیدا می‌شود. معمولا از دهه دوم عمر شروع به پیدایش می‌کنند. درنژاد سفیدپوست این خالها شایع‌تر است. از نظر تعدادی ممکن است تعداد آنها از یک عدد وگاهی تا ۱۰۰ عدد هم باشد. گاهی این دسته از خالها فقط در یک فرد خانواده وجود دارد و گاهی حالت فامیلی و وراثتی داشته و در تعدادی از افراد خانواده در نسل‌های مختلف دیده می‌شود. از نظر ویژگی‌های ظاهری این خالها اندازه‌ای بیش از ۶ میلیمتر وحاشیه نامنظم یا محو و رنگ متغیر وغیر یکسان و برآمدگی قسمتی از آن شبیه تخم مرغ نیمرو است. محل این خالها در آقایان بیشتر سر و تنه است و در خانم‌ها بیشتر در محل سینه و پاها دیده می‌شود.
این خالها بعد از بیوپسی و مشاهده زیر میکروسکوپ منظره سرطانی دارند. به همین دلیل به این دسته، خالهای دیس پلاستیک نیز می‌گویند. احتمال سرطانی شدن این خالها بسیار بیشتر از خالهای معمولی است. برخلاف خالهای مادرزادی، برداشتن تمام خالهای آتپیک (در صورتی که تعدادشان زیاد باشد) لازم نیست. زیرا در این افراد به طور کلی ریسک بروز سرطان بالاست و ربطی به این که خالی وجود داشته باشد یا خیر، ندارد. این افراد باید حتما تحت نظر متخصص پوست باشند و حتما از آفتاب دوری کنند.
سخن آخر
سرطان پوست مخصوصا ملانوما یکی از شایع‌ترین سرطان‌های موجود در کل دنیاست. خوشبختانه این سرطان اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، به خوبی درمان می‌شود و فرد می‌تواند به زندگی عادی خود بازگردد. از طرف دیگر پوست می‌تواند بازگوکننده بسیاری از بدخیمی‌ها و سرطان‌های موجود در بدن باشد. این موارد می‌توانند خود را به صورت خال یا لکه‌هایی بر روی پوست نشان دهند. بنابراین توجه به سلامت پوست و توجه به تغییر وضعیت مشکوک آن امری بسیار حائز اهمیت است و ذکر آن در زمان معاینه به پزشک امری به شدت ضروری و راهگشا در تشخیص است.
منابع:
اصول طب داخلی هاریسون ۲۰۱۵ ویرایش نوزدهم
سلام من رودستم دوتاخال داشتم به مرورزمان دیدم دارن زیادمیشن نه دردی نه سوزشی دارم۱۸سالمه.بایدبرم نمونه برداری؟
سلام
من یه خانم ۳۴ ساله هستم یه خال از بچگی نزدیک هاله ی پستانم دارم،خال گوشتی نیست البته، الان احساس میکنم خالم پهن شده و دو رنگ
سینم قبل از شیر دهی کوچک بود و بعد شیر دهی چون بچه شیر میخورد بزرگتر شده و پوستش کشیده شده
احساس میکنم چون پوستم کشیده شده خالم پهن شده وسطش سیاه هست و و دورش قهوه ای کمرنگ
نه سوزش نه خارش نه خون ریزی نه زخم هیچی علایمی ندارم
میشه راهنماییم کنید
لطفا🙏🌹
سلام
من چهل سالمه الان بیشتر از پنج یا شش ساله یک زائده قهوه ای رنگ روی گردن من درآمده که مثل خال نبست مثل یک زائده نرم چرکی هست ولی رنگش قهوه ای هست درد خاصی نداره اگر زیاد بهش دست بزنم خارش خفیفی پیدا می کنه با دستم می تونم به هر طرفی تکونش بدم آیا این خطرنلکه ?
سلام من مدتی هست یه جوش روی بینیم میزنه که ازش خون میاد و بعد از دو روز کلا از بین می‌رفت ولی جدیدا که همون جوش ظاهر شده خونریزی نکرده ولی از بین هم نرفته باعث نگرانی من شده به نظر شما چیز خطر نامی هست
سلام من روی صورتم تقریبا از ۱۰ سالگی به بعد خال سطحی در اومده و اینا تعدادشون تا الان کمی زیاد شده روی صورتم الان ۴ تا خال جدید هم در اومده میشه بگین دلیلش چیه ؟
سلام
یسری از خال ها ژنتیکی و ارثی هستن
اما بهتره به متخصص” پوست مراجعه کنید تا اگه لازم باشه برداشته شن
عالی و کامل بود متشکرم
سلام من یه خال پشت روی کتفم هستش قبلا خارش داشت الانم دوسه روزه دردمیکنه
سلام
اگر دردیا خارش و تغییر سایز و رنگ دارد نمونه برداری شود
با توجه به موارد ذکر شده، بهتر است به صورت حضوری به متخصص پوست، مو و زیبایی مراجعه کنید.
سلام دو سه سالی هست ک ی خال سفید شبیه ب جوشه ٬ گوشه ی لبم هست اوایل کوچیک بود و دیده نمیشد اما الان یکم بزرگتر شده … از امروز صبحم قرمز و متورم شده و خیلی درد داره … میشه راهنمایی کنید
سلام بايد معاينه شيد لطفا
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص پوست، مو و زیبایی مراجعه کنید.
باعرض سلام وخسته نباشید ظاهر شدن چند خال کوچک دردست در سن سی وپنج سالگی نشانه چیست ؟
سلام بايد نمونه برداري انجام بديد
لطفا
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص پوست، مو و زیبایی مراجعه کنید.
سلام
من در پشت گردنم خالی هست که بزرگ تر از حد معموله و دونه دونه هست و گاهی هم خارش داره چرا اینطور هست ؟
سلام بهتره جراحيش كنيد و خارجش كنيد
لطفا
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص پوست، مو و زیبایی مراجعه کنید.
سلام وقت بخیر. ببخشید من مدتیه تمام ناخن های دست و پام در قسمت پایینشون یه رنگ تیره رنگی گرفته.حالت کبودیه ولی کمرنگتر. سیاه نیست. تقریبا قرمز رنگه. وبالای این رنگ تیره هم یک نوار سفید رنگ در قسمت بالای ناخن هاست. این رنگ تیره فقط در یک قسمته. ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام
با مراجعه به پزشک از نظر بیماری های قلبی و ریوی بررسی شوید
سلام خسته نباشید من بتازگی کف پام یه خال به وجود اومده..دلیلش چی میتونه باشه؟
سلام بايد معاينه شيد ممكنه ميخچه باشه ممكنم هست قارچ باشه
لطفا
با توجه به موارد ذکر شده، بهتر است به صورت حضوری به متخصص پوست، مو و زیبایی مراجعه کنید.