دل پیچه حالت آزاردهندهایست که همه ما در طول زندگی آن را تجربه کردهایم. در این مطلب از مجله دکتردکتر دلایل رایج و درمان دل پیچه را بررسی میکنیم؛ در ادامه با ما همراه باشید.
گرچه ما اغلب دل پیچه یا درد شکم را به عنوان گرفتگی و درد معده میشناسیم؛ اما این ناراحتی ممکن است از تحریک اندامهای اطراف مانند روده نیز اتفاق بیافتد. دل پیچه در طول صرف غذا میتواند قابل توجه باشد؛ هرچند علل زیادی برای دل پیچه وجود دارد. وقتی دل پیچه میگیرید، تنها به خلاص شدن از این حالت آزاردهنده فکر میکنید و درمان دل پیچه مهمترین هدف شماست. بنابراین تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
تعریف دل پیچه
اغلب به دردهای مرتبط با شکم دلپیچه میگوییم. با این حال این درد ممکن است ناشی از اعضای داخلی دیگر در این قسمت باشد. دلدرد و دلپیچه از مشکلات گوارشی هستند که هر انسانی در طول زندگی خود آنها را تجربه میکند. برای درمان دل پیچه نخست باید دلیل اصلی آن مشخص شود. دل پیچه به دلایل متعددی بروز میکند و تقریبا تمام اعضای داخل شکم، از رودههای کوچک و بزرگ گرفته تا کبد، پانکراس، کلیهها، طحال و کیسه صفرا در آن دخیل هستند. در ادامه علائم محتمل برای دلپیچه را ذکر میکنیم.

علائم دل پیچه
شایعترین علائم دل پیچه عبارتند از:
- درد در شکم
- احساس نفخ
- دفع گاز یا آروغ زدن
- احساس سوزش در معده
- کاهش اشتها
- حالت تهوع
- اسهال مرتبط با آن
علت دل پیچه
به طور کلی، علل ایجاد دل پیچه به چندین گروه تقسیم میشوند. در بسیاری از موارد، غذاهای خاص یا تغییر در رژیم غذایی، باعث بروز دل پیچه میشوند. عفونتها یکی دیگر از دلایل شایع دل پیچه هستند و میتوانند بین مردم گسترش پیدا کنند. در سایر موارد، مشکل اصلی دستگاه گوارش است. گاهی اوقات نیز متاسفانه علت دل پیچه ناشناخته باقی میماند. در ادامه میتوانید با علل مختلفی که سبب دلپیچه میشوند آشنا شوید.
دل پیچه بر اثر رژیم غذایی نادرست
علل دلپیچه ممکن است بر اثر عادتهای غذایی شما نیز باشد؛ مخصوصا زمانی که به طور ناگهانی رژیم غذایی خود را تغییر میدهید.
- پر خوری: اگر پرخوری کنید، معده شما تحریک شده و اندازه آن بزرگ میشود تا بتواند مقدار زیادی مواد غذایی را در خود جای دهد.
- غذاهای تند یا چرب: خوردن غذاهای جدید یا سنگین که سیستم گوارشی شما به آنها عادت ندارند، اغلب باعث ناراحتی معده میشوند.

- محصولات لبنی: بدن برخی افراد قادر به هضم محصولات لبنی مانند شیر، ماست یا بستنی نیست.
- گلوتن: پروتئینی است که در دانههایی مانند گندم و جو یافت میشود. افرادی که مبتلا به بیماری سلیاک هستند؛ باید از خوردن آن اجتناب کنند.
مشکلات گوارشی که باعث دل پیچه میشوند
برخی اوقات ممکن است دلپیچهای که دارید مستقیما نشان از عملکرد ضعیف سیستم گوارشی شما باشد. که در این صورت به موارد زیر میپردازیم:
- نفخ: نفخ زیاد باعث ایجاد درد در ناحیه شکم و در ادامه دل پیچه میشود.
- یبوست: اگر حرکات روده منظم نباشد منجر به تورم شکم یا چسبندگی در شکم شده و درد و ناراحتی ایجاد میشود.
- زخم معده: این زخمهای دردناک معده که به عنوان زخم معده شناخته میشوند، اغلب توسط باکتریها به وجود آمدهاند.
- درد شکمی و عملکردی: این درد یکی از رایجترین دردهایی است که مربوط به مشکل فیزیکی شکمی نیست. این شرایط که سندروم درد شکمی نیز نامیده میشود، در اغلب موارد قابل درمان است.
- بیماری التهابی روده: التهاب بیش از حد روده دردناک است و ممکن است با درد یا بثورات مشترک و اغلب اسهال یا حرکت روده همراه با خون باشد.
بیشتر بخوانید: علت نفخ یا باد شکم ، معده و روده ؛ پیشگیری و راه های درمان نفخ
دلایل عفونی دل پیچه
ممکن است دلپیچه شما ناشی از عفونت باشد که در این صورت دو نوع عفونت مدنظر است:
- عفونتهای ویروسی: اغلب موارد مسری به علت ویروس ایجاد میشود و منجر به استفراغ یا اسهال میشود. این بیماریها به ویژه در کودکان رایج هستند.

- مسمومیت غذایی: مواد غذایی خراب یا آلوده ممکن است حاوی باکتریهایی باشد که موجب بیماری شما شود. مراقب باشید غذایی که بیرون از یخچال مانده یا از تاریخ انقضایش گذشته را مصرف نکنید.
درمان دل پیچه
اگرچه دل پیچه ممکن است خستهکننده و زجرآور باشد؛ اما این را بدانید که راه حلهای مناسبی برای درمان دل پیچه وجود دارد که حتی در خانه نیز میتوان انجام داد.
پیشگیری از دل پیچه
اغلب دلپیچهها پس از چند ساعت خود به خود رفع میشوند. با این حال موارد زیر را به خاطر داشته باشید که در وهله اول میتوانند چارهساز باشند:
- حجم غذا را کم کنید: اگر تمایل به پرخوری دارید، سعی کنید حجم وعدههای غذایی خود را کمتر کنید و سعی کنید سرعت غذا خوردنتان را نیز کمتر کنید و هم با آرامش غذا را بجوید. جویدن آرام غذا فواید بسیار دیگری نیز دارد.
- با احتیاط غذا بخورید: اگر غذای جدید یا غذاهایی با ادویههای جدید تست میکنید، با آرامش غذای خود را میل کنید و ترسی از تجربه مصرف غذای جدید نداشته باشید.
- از مصرف غذاهای مضر خودداری کنید: اگر توانایی هضم شیر یا گلوتن را ندارید، باید از مصرف این مواد اجتناب کنید و حتما هنگام خرید مواد غذایی به محتویات آن دقت کنید.
درمانهای خانگی دل پیچه
استفاده از داروها و مکملها برای درمان دلپیچه اغلب ممکن است سبب تشدید درد شما شود. سعی کنید در ابتدا روشهای زیر را برای درمان دلپیچه امتحان کنید:
- گرما: بسیاری از افراد برای کاهش شدت درد از گرمای ملایم یک پد گرم و یا بطری آب گرم استفاده میکنند.
- ماساژ: ماساژ شکم برای چند دقیقه گاهی اوقات میتواند از شدت درد بکاهد؛ به خصوص در کودکان.
درمانهای دیگر شامل موارد زیر میشوند:
اگر با انجام روشهای ذکر شده در بالا دلپیچه شما تسکین نیافت و همچنان ادامه دار شد، از روشهای زیر که اغلب بدون تجویز پزشک نیز در دسترس هستند، استفاده کنید:
- مسکن نفخ معده: داروهای بدون نسخهای همچون سایمتیکون برای دلپیچههایی که همراه با نفخ است میتواند بسیار موثر باشد.
- ملینها یا نرم کننده مدفوع: اگر یبوست دارید، از داروهای محرک برای ملین کردن مدفوع خود استفاده کنید.
- آنتیبیوتیکها: اگر اخیرا مصرف آنتیبیوتیک را شروع کردهاید یا تغییری در روند مصرف داروهایتان ایجاد کردهاید و علائم دل پیچه دارید؛ بهتر است با پزشک خود صحبت کنید. زیرا ممکن است داروهای مصرفیتان باعث ایجاد این مشکل میشوند و نیاز به بررسی بیشتر دارد.
برای درمان دلپیچه چه بخوریم؟
زمانی که دچار دلپیچه میشوید، این احساس را دارید که هرچه بخورید سبب تحریک معده شما شده و میتواند اوضاع را بدتر کند. اما برخی غذاها ماده غذایی مورد نیاز را به شما میدهند و در عین حال شما را بدتر نمیکنند. از جمله این موارد میتوان به مواد غذایی زیر اشاره کرد:
مایعات
اگر نمیتوانید غذای جامد مصرف کنیدِ دلیلی ندارد که خود را مجبور به انجام این کار کنید. مایعاتی نظیر نوشیدنیهای ورزشی، آب گوشت و آب نارگیل مواد معدنی لازم برای بدن شما را تامین میکنند که شامل پتاسیم، کلسیم و سدیم هستند.
موز
موز به راحتی هضم شده و حاوی مقدار زیادی پتاسیم است. پتاسیم یک ماده معدنی بسیار مهم است که بدن شما در زمان استفراغ و اسهال از دست میدهد و باید برای جایگزین کردن مقدار پتاسیم از دست رفته ماده غذایی حاوی پتاسیم نظیر موز را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
برنج سفید ساده
حتما برنج سفید ساده را امتحان کنید. برنج قهوهای یا سیاه که اغلب نیز سلامت بیشتری دارند، به سختی هضم میشوند؛ مخصوصا زمانی که ناراحتی معده داشته باشید. غذاهایی نظیر برنج سفید ساده که دارای نشاسته و فیبر پایین هستند سبب سفت شدن مدفوع و توقف اسهال میشوند که اغلب همراه با درد شکم به وجود میآید.
پوره سیب
پوره سیب که همان سیب رنده شده و پخته شده است حاوی مواد غذایی مفید بسیاری نظیر پکتین (نوعی فیبر) است. این ماده میتواند سبب سفت شدن مدفوع شده و شما را از شر اسهال رها کند.

نان تست
زمانی که ناراحتی معده دارید، نان تست سفید ساده بهتر از غلات غنی از فیبر است. غلات غنی از فیبر برای کسانی که سالم هستند و بیماری ندارند بسیار مفید است، اما اگر دچار اسهال یا حالت تهوع هستید میتواند درد بسیاری در شکم شما ایجاد کند.
در چه صورت برای درمان دل پیچه به پزشک مراجعه کنم؟
در صورتی که هر یک از علائم زیر همراه با دل پیچه در شما اتفاق افتاد، برای بررسی بیشتر و درمان دل پیچه به پزشک مراجعه کنید:
- درد ناگهانی در ناحیه شکم که شدید باشد و یا بیشتر از یک روز طول بکشد
- مدفوع خونی یا استفراغ
- ناتوانی در خوردن یا نوشیدن
- کاهش وزن بدون دلیل
- تب بالای 38 درجه
سوالات متداول درباره دلپیچه
در این قسمت برخی از سوالات رایجی که درباره دلپیچه وجود دارد را پاسخ میدهیم.
آیا دلپیچه در دوران بارداری امری طبیعی است؟
با این حال که سوزش سر دل، سوءهاضمه و استفراغ در دوران بارداری بسیار رایج است، درد شکمی اگر غیرطبیعی یا بسیار شدید باشد نیاز به معاینه توسط پزشک متخصص خواهد داشت.
درد شکمی در این دوران زمانی باعث نگرانی میشود که همراه با خونریزی واژن، سرگیجه، گرفتگی، تب یا غش باشد.
پس از خوردن غذا چه عواملی سبب دلپیچه میشوند؟
دلپیچهای که پس از خوردن غذا ایجاد میشود ممکن است به این دلیل باشد که فرد پس از مدت زیادی که غذا نخورده حجم زیادی از غذا را وارد معده خود کند که در این صورت تغییر زیادی در مقدار اسید معده ایجاد میشود. عامل دیگر دلپیچه میتواند مصرف غذاهای مسموم باشد. اغلب این مدل دلپیچه خطرساز نبوده و تنها با گذشت زمان برطرف میشود.
چه عواملی سبب ایجاد دلپیچه و اسهال میشوند؟
اسهال یا به وسیله جذب ناکافی مایعات توسط رودهها ایجاد میشود که در نهایت سبب ایجاد مدفوع آبکی میشود، یا به وسیله فعالیت زیاد معده و رودههاست که زمان کافی را برای جذب مواد غذایی از طریق رودهها نمیدهند. در اصل، غذا به سرعت در رودهها حرکت میکند، چرا که معده و رودهها در این حالت فعالیت بسیاری دارند.
آیا در زمان قاعدگی دلپیچه رخ میدهد؟
بله، ممکن است در زمان قاعدگی دلپیچه نیز ایجاد شود. در زمان قاعدگی، پروستاگلاندینها، مواد شیمیایی مرتبط با باروری زنان، ترشح میشوند. این ماده شیمیایی میتواند در فرکانسی پایین باعث انقباضات غیر ریتمیک رحم شود. زمانی که رحم منقبض میشود میتواند خون را با فشار خارج کند و مسیر بازگشت جریان خون نیز مسدود خواهد شد. این کمبود جریان خون ممکن است سبب ایجاد دلپیچه شود.
منبع:
از کدام خدمات دکتردکتر استفاده کنیم؟
نوبتدهی اینترنتی
اگر شما هم از دلپیچههای مکرر رنج میبرید و به دنبال راهی برای درمان آن هستید، به جای آن که به مطب مراجعه کنید برای دریافت نوبت، با استفاده از امکان نوبتدهی اینترنتی میتوانید به راحتی برای مراجعه حضوری به پزشک، برای روز و ساعت دلخواه خود از پزشک مورد نظرتان، نوبت دریافت کنید. برای دریافت نوبت اینترنتی از پزشک متخصص گوارش و کبد روی دکمه زیر کلیک کنید.
ویزیت تلفنی
گاهی اوقات دسترسی به پزشک سخت و هزینهبر است مخصوصا در این ایام پرخطر که بیماری کرونا شیوع بسیار زیادی داشته داشته است. شما با استفاده از امکان ویزیت تلفنی میتوانید به راحتی برای دریافت مشاوره تلفنی از پزشک مورد نظرتان، نوبت دریافت کنید. برای برقراری تماس تلفنی با پزشک متخصص گوارش و کبد دلخواهتان روی دکمه زیر کلیک(یا لمس) کنید.
پرسش پاسخ پزشکی
شما با استفاده از امکان پرسش و پاسخ با پزشک میتوانید در هر ساعتی از شبانه روز پرسش پزشکی خود را مطرح کنید و پاسخ معتبری از پزشک دریافت کنید. برای ثبت سوال پزشکی خود روی دکمه زیر کلیک(یا لمس) کنید.
سلام خسته نباشید من پنج روز هستش که ناگهان دل درد خیلی شدیدی میگیرم و بسیار دردناک هستش و همزمان نفخ معده و یبوست هم دارم
و به مدت یک روزه که علاوه بر اینها کوفتگی شدید بدن و همچنین سردرد و کمی تب و لرز دارم و همچنین صورت و کمرم جوش های خیلی بدی زدم
لطفا بگین باید چیکار کنم و چرا اینطوری شدم
سلام
باید بررسی از نظر کرونا و سایر بیماری های عفونی انجام شود
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص عفونی مراجعه کنید.
س خسته نباشید اقام کرونا گرفتن بعد از اون مریضی حدود دوماهی غذا که میخوردن سوزش معده میگرفتن .والان حدود 2هفنه است که هر چند روزی یکبار صبح زود ساعت 6یا7صبح به شدتدچار حالت تهوع واسهال و دلپیچه میشن .لطفا راهنمایی کنین
سلام بهتره از نظر التهاب معده بررشي شوند و
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.
سلام و عرض خسته نباشید
من الان به مدت ۲ روز هست که شکم درد و دلپیچه دارم بدون تب و اسهال اما یکم یبوست هم دارم
مشکل از کجاست؟
سلام ممكنه بدليل مسموميت باشه
لطفا
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.
سلام من هستی ذکری هستم ۱۰ سالمه ا صبح تا الان دلم بینهاین درد میکنه چیکار کنم اخه اول صحبی بستنی خوردم دیگه هیچی نخوردم هر کاری کردم نشد
سلام بايد بصورت حضوري معاينه شيد
دچار عفونت روده اي شديد
لطفا
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص داخلی مراجعه کنید.
سلام من امروز دلدرد گرفتم خیلی دل درد دارم کسی که خیلی دل درد داشته باشد چه اتفاقی بیفتد یعنی دل پیچه دارم
سلام بايد بصورت حضوري معاينه شيد
لطفا
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص داخلی مراجعه کنید.
سلام من سابقه عفونت ادراری دارم تقریبا هفته پیش انتی بیوتیک وریدی استفاده کردم خوب شدم ولی الان دوروزه پهلوهان درد میگیرن و یخ میکنن و دوباره سوزش ادرار دارم ممکنه دوباره عفونت ادراری باشه؟؟؟
سلام احتمالش هست لطفا آزمايش ادرار بديد
سلام من چند روزه دلپیچه دارم و عرق یخ یخی میکنم و یه سری مواقع اسهال دارم و فورا باید برم دستشویی و هنوز از دسشویی بیرون نیومده دوباره برمیگردم.
سلام بايد از نظر عفونت گوارشي بررسي شيآزمايش مدفوع بديد و
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.
سلام من ۱۷ سالمه ظهر یکم لواشک و چیپس و پفک خوردم بعدش نتونسم ناهار بخورم از عصد دلپیچه و حالت تهوع گرفتم میشه راهنماییم کنین
سلام بدليل خوردن چيزهايي بي ربط بوده
٢-٣ روز رعايت كنيد غذاي ساده بخوريد ترجيحا كم غذا بخوريد
اگه بهتر نشديد
با توجه به موارد ذکر شده، بهتر است به صورت حضوری به پزشک عمومی مراجعه کنید.
مصرف هم زمان شربت لوپرامید ودیسیکلومین برای دلپیچه اشکال ندارد؟
سلام خير ايرادي نداره
سلام شکم درد خیلی شدیدی گرفتم اسهال و استفراغ هم دارم یهو الان اینطور شدم چیکار کنم
سلام
با توجه به علایمتون هم بررسی از نظر مسمومیت و عفونت گوارشی و هن کرونا باید انجام شه
اگر امکان ویزیت حضوری ندارید، میتوانید از مشاوره تلفنی با پزشک عمومی استفاده کنید.
دیگه چه چیزهایی برای درمان اسهال خوبه راهنمایی کنیدممنونم
سلام ماست پروبيوتيك خوبه
اما شير بدترش ميكنه
نبيد ميوه و سبزي بخوريد
كته ماست ميتونه بهتون كمك كنه
سلام ماست پروبيوتيك خوبه
اما شير بدترش ميكنه
نبايد ميوه و سبزي بخوريد
كته ماست ميتونه بهتون كمك كنه
سلام یکی دوروزه دلپیچه دارم احساس حالت تهوع،وقتی این مشکل برام پیش میاد افسرده میشم فک میکنم خوب نمیشم،چیکاربایدبکنم
سلام لازمه كه معاينه شيد لطفا
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.
سلام من از صبح دلم درد میکنه شب هم چیزی نخورم یه کاسه سالاد سزار قبلا هم خورده بودم مشکلی نداشت الان دلم درد میکنه و حالت تهو هم دارم عرق نعنا و بومادران هم اثری نداشت چیکار کنم
سلام اين آزمايشات را بديد لطفا cbc.diff esr crp u/A
و سونوگرافي بديد تا از نظر آپانديسيت بررسي شويد
سلام خانوم دکتر چند ماهی میشه بعد از غذا دل پیچه و دل درد میگیرم خصوصا قسمت اطراف ناف
که فورا باید برم دستشویی و اسهال میشم لطفاً راهنمایی کنید با تشکر
سلام بعضي وقتا اضطراب و استرس منحر به اين حالت ميشه
گاهي هم عفونت گوارشي
لطفا
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.
دل من حودودا ۱ ساله درد میکنه دکتر ام میبریم خوب نمیشه
سلام بايد بررسي تكميلي انجام بديد
آزمايش مدفوع ، آزمايش از نظر سوءجذب، سي تي اسكن شكم براي بررسي پانكراس بديد
اندوسكوپي و كلونوسكوپي هم انجام بديد
سلام الان دوروزه دل پیچه شدید دارم با حالت تهو چیکار کنم
سلام بايد متخصص داخلي معاينتون كنن و آزمايش مدفوع هم بديد
لطفا
برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص داخلی مراجعه کنید.