مصرف داروی دل پیچه بدون نسخه، رژیم غذایی سالم و مصرف آب کافی از موثرترین روش‌های درمان خانگی دل پیچه هستند. همچنین استراحت، پروبیوتیک‌ها، کمپرس گرم، سرکه سیب، زنجبیل و مدیریت استرس نیز کمک‌کننده هستند.
داروهای ضدباکتری، ضدویروس، ضدالتهاب و کاهش‌دهنده حرکات روده می‌توانند علائم را تسکین دهند. تغییر سبک زندگی در کنار مصرف دارو میتواند به بهبود کمک کند، اما در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
در این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، درباره راه‌های درمان دل پیچه در خانه گفته‌ایم.
در انتها، اگر سوالی دارید، آن را در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.
درمان خانگی دل پیچه
برای درمان خانگی دل پیچه، هم می‌توان از روش‌های خانگی و غذایی استفاده کرد و هم داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک استفاده کرد. در ادامه، هر کدام را بررسی خواهیم کرد اما قبل از آن، خلاصه‌ای را در جدول زیر از این مطلب آورده‌ایم:
| عنوان | روش‌های درمان خانگی |
|---|---|
| درمان خانگی دل پیچه | استراحت، مصرف مایعات (آب، چای گیاهی)، دمنوش‌های گیاهی (زنجبیل، نعناع، بابونه، دارچین، بادرنجبویه)، عسل و سرکه سیب، پد حرارتی، روغن‌های گیاهی (نعناع، زیتون، جوانه گندم) |
| داروهای بدون نسخه | دیفنوکسیلات، ضداسیدها، بیسموت ساب‌سیترات، استامینوفن، عصاره نعناع |
| رژیم غذایی برای دل پیچه | موز، برنج سفید، سیب‌زمینی پخته، ماست ساده، سوپ مرغ کم‌چرب |
| غذاهایی که باید اجتناب کرد | غذاهای چرب، سرخ‌شده، تند، پرادویه، اسیدی، لبنیات، کافئین، الکل، نوشیدنی‌های گازدار |
| درمان خانگی برای کودکان | مصرف مایعات (ORS، آب‌میوه‌های رقیق‌شده)، ادامه شیردهی، سیب‌زمینی پخته، سس سیب، ماست ساده، کمپرس گرم، ماساژ شکم |
| درمان خانگی در بارداری | استراحت، غذاهای کم‌چرب، جلوگیری از کم‌آبی بدن، گرمای ملایم (پد گرم‌کننده) |
| درمان خانگی دل پیچه و اسهال | درمان‌های خانگی برای بزرگسالان، کودکان و بارداری، مصرف قرص لوپرامید |
| درمان قطعی دل پیچه | شناسایی علت، داروهای ضدباکتری، ضدویروس، ضدالتهاب، تغییر رژیم غذایی، درمان‌های جایگزین مانند طب سوزنی و مدیتیشن |
| درمان فوری دل پیچه | رژیم برت (موز، برنج، نان تست، سیب‌زمینی)، اجتناب از غذاهای محرک، خوردن وعده‌های کوچک و مکرر، جویدن کامل غذا، مصرف چای یا مکمل‌های زنجبیل |
درمان خانگی دل پیچه در بزرگسالان
برای درمان دل پیچه بزرگسالان بسته به علت و علائم دل پیچه، می‌توان از روش‌های مختلف و البته تقریبا از هر مواد غذایی بدون محدودیت، استفاده کرد. در ادامه، به اثرگذارترین روش‌های درمان خانگی دل پیچه در بزرگسالان پرداخته‌ایم:
نوشیدن آب
نوشیدن مایعات فراوان برای جلوگیری از کم‌آبی بدن بسیار مهم است. آب، آب‌میوه‌های رقیق شده و چای‌های گیاهی مانند نعناع یا بابونه گزینه‌های درمان خانگی مناسبی هستند. از نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکلی که می‌توانند علائم را تشدید کنند، خودداری کنید.
نوشیدن دمنوش برای دل پیچه و اسهال
نوشیدن دمنوش‌های زیر، به درمان دل پیچه در خانه کمک میکند:
| دمنوش | خواص | روش تهیه |
|---|---|---|
| دمنوش زنجبیل | ضدالتهاب، ضدنفخ، تسکین‌دهنده درد معده و دل‌پیچه | چند برش نازک زنجبیل را در آب جوش ریخته و ۱۰ دقیقه دم کنید. |
| دمنوش نعناع | ضدنفخ، آرام‌بخش، بهبود هضم غذا | چند برگ نعناع تازه را در آب جوش بریزید و ۵ تا ۱۰ دقیقه دم کنید. |
| دمنوش بابونه | آرام‌بخش، ضدالتهاب، تسکین‌دهنده دردهای معده و دل‌پیچه | یک قاشق چای‌خوری گل بابونه خشک را در آب جوش بریزید و ۵ تا ۱۰ دقیقه دم کنید. |
| دمنوش دارچین | ضدالتهاب، گرم‌کننده، بهبود هضم و کاهش دل‌پیچه | یک چوب دارچین را در آب جوش بیندازید و ۵ تا ۱۰ دقیقه دم کنید. |
| دمنوش بادرنجبویه | آرام‌بخش، ضداسپاسم، تسکین‌دهنده دل‌درد و دل‌پیچه | چند برگ بادرنجبویه را در آب جوش بریزید و ۵ تا ۱۰ دقیقه دم کنید. |
درمان دل پیچه با عسل
ترکیب یک قاشق غذاخوری عسل با آب جوش، اثر بسیاری روی درمان دل‌پیچه دارد.
استفاده از پد حرارتی و کمپرس گرم
استفاده از پد حرارتی یا کمپرس گرم روی شکم میتواند به شل شدن عضلات و تسکین درد کمک کند. چندین بار در روز، یک حوله گرم یا پد گرم‌کننده را به مدت 20 دقیقه روی شکم خود قرار دهید.
استفاده از روغن‌های گیاهی
برخی از روغن‌های گیاهی مانند روغن نعناع، روغن زیتون و روغن جوانه گندم می‌توانند به تسکین درد شکم کمک کنند. این روغن‌ها را می‌توان هم به صورت خوراکی و هم به صورت ماساژ ملایم بر روی ناحیه دردناک استفاده کرد تا احساس راحتی و آرامش بیشتری ایجاد شود.
ترکیب عسل و سرکه سیب
مخلوط یک قاشق چای‌خوری عسل با یک قاشق غذاخوری سرکه سیب در یک لیوان آب گرم و مصرف آن به همراه وعده غذایی، میتواند به کاهش علائم دل‌پیچه کمک کرده و احساس راحتی بیشتری به شما بدهد.
استراحت و اجتناب از فعالیت‌های سنگین
برای تسریع در روند بهبودی، به بدنتان زمان کافی برای استراحت بدهید و از انجام فعالیت‌های سنگین و شدید که ممکن است باعث تشدید درد شوند، پرهیز کنید.
درمان خانگی دل پیچه با داروهای بدون نسخه
مصرف قرص دل پیچه بدون نسخه برای درمان دل پیچه می‌توانند به سوزش معده، کاهش گازهای معده و روده و تسکین درد ناشی از دل پیچه کمک کنند. با اینکه این داروها را می‌توانید بدون نسخه تهیه کنید، در شرایط خاصی مثل درمان دل پیچه کودکان پایین 12 سال و درمان دل پیچه در بارداری، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
به موثرترین داروهای بدون نسخه دل پیچه در جدول زیر اشاره کرده‌ایم:
نام دارو | دوز مصرفی برای کودکان | دوز مصرفی برای بزرگسالان |
دیفنوکسیلات | 1.25 میلیگرم 3 تا 4 بار در روز | 2.5 میلیگرم 4 بار در روز تا حداکثر 20 میلیگرم |
ضداسیدها | براساس سن و وزن کودک طبق دستور روی بسته | طبق دستور روی بسته |
بیسموت ساب‌سیترات | برای بالای 12 سال، 5 تا 10 میلی‌لیتر هر 8 ساعت | 30 میلی‌لیتر حداکثر 8 دوز در روز |
استامینوفن | براساس سن و وزن کودک طبق دستور روی بسته | 500 تا 1000 میلیگرم هر هر 6 ساعت |
عصاره نعناع | برای بالای سه سال، 1 تا 2 قطره | 1 تا 2 قطره 3 بار در روز |
این داروها ضرر ندارند اما اگر شرایط بدنی خاصی دارید یا باردار هستید، قبل از مصرف آنها با دکتر مشورت کنید.
رژیم غذایی سالم؛ برای دل پیچه چی خوبه بخوریم؟
رژیم غذایی مناسب همچون برت (BRAT)، نقش مهمی در بهبود دل‌پیچه و علائم آن دارد. در ادامه، به غذاهای مفید برای درمان دل پیچه اشاره کرده‌ایم:
- موز؛ موز به دلیل داشتن پتاسیم، الکترولیت مهمی است که به جایگزینی مایعات از دست رفته در اثر دل پیچه و اسهال کمک میکند. همچنین، موز به دلیل داشتن فیبر در هضم غذا نقش دارد.
- برنج سفید؛ برنج سفید یک غذای ملایم و کم‌فیبر بوده که به سفت شدن مدفوع کمک کرده و برای بهبود دل‌پیچه همراه با اسهال موثر است.
- سیب‌زمینی پخته؛ سیب‌زمینی پخته، یک غذای ملایم و ساده بوده که به هضم غذا کمک میکند.
- ماست ساده؛ ماست ساده حاوی پروبیوتیک‌هایی‌ست که باعث برقراری تعادل باکتری‌های روده شده و به درمان دل پیچه همراه با اسهال کمک میکند.
- سوپ مرغ بدون چربی و کم‌نمک؛ سوپ مرغ، غذای گرم و مایعی‌ست که به تامین مایعات بدن و الکترولیت‌ها کمک میکند. همچنین، این غذا به دلیل داشتن مواد مغذی باعث تقویت سیستم ایمنی خواهد شد.
در زمان دل پیچه کدام غذاها را نباید خورد؟
برای درمان دل پیچه، باید از غذاهای چرب، سرخ شده، تند، پرادویه، اسیدی و محرک معده خودداری کنید. همچنین، در این دوران، مصرف لبنیات، کافئین، الکل و نوشیدنی‌های گازدار علائم دل پیچه را شدیدتر خواهند کرد.
اگر علائم دل‌پیچه بزرگسالان با وجود این درمان‌های خانگی شدیدتر شد یا علائم دیگری مانند تب، استفراغ خونی یا اسهال خونی را مشاهده کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
درمان خانگی دل پیچه کودکان
دل‌پیچه در کودکان میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند عفونت ویروسی، حساسیت غذایی، یبوست یا بلعیدن اجسام خارجی باشد.
در ادامه به موثرترین درمان خانگی دل پیچه کودکان پرداخته‌ایم:
- مصرف مایعات فراوان مانند ORS یا آب‌میوه‌های رقیق‌شده برای جلوگیری از کم‌آبی
- ادامه شیردهی برای انتقال آنتی‌بادی‌ها به کودک
- استفاده از سیب‌زمینی پخته، سس سیب و ماست ساده برای جبران مایعات از دست رفته
- تسکین درد با کمپرس گرم روی شکم کودک
- ماساژ آرام شکم کودک برای دفع گاز و کاهش ناراحتی
درمان‌های خانگی دل پیچه برای کودکان کمی با بزرگسالان متفاوت است؛ زیرا آنها از سیستم گوارشی حساس‌تری برخوردارند.
درمان خانگی دل پیچه در بارداری
دل‌پیچه در دوران بارداری میتواند به دلایل مختلفی مانند تغییرات هورمونی، یبوست یا حساسیت غذایی ایجاد شود. گزینه‌های درمان خانگی برای زنان باردار محدودتر هستند و شامل موارد زیر می‌شوند:
- استراحت کافی؛ برای کمک به تسکین علائم دل‌پیچه.
- غذاهای ساده؛ مصرف غذاهای کم‌چرب مانند برنج، نان تست و سیب‌زمینی پخته، اجتناب از غذاهای تند و پرچرب.
- جلوگیری از کم‌آبی بدن؛ نوشیدن مایعاتی همچون آب، آب نارگیل یا آب‌میوه‌های رقیق‌شده.
- گرمای ملایم؛ استفاده از حوله گرم یا پد گرم‌کننده برای شل کردن عضلات شکم و تسکین درد.
زنان باردار بهتر است برای استفاده از هرگونه درمانی، با دکتر خود مشورت کنند. اگر در شرایطی هستید که هر چه سریع‌تر نیاز به مشورت با پزشک دارید، می‌توانید از سرویس مشاوره پزشکی آنلاین دکتر زنان دکتردکتر استفاده کنید و هر چه سریع‌تر با دکتر به‌صورت تلفنی یا متنی صحبت کنید.
درمان خانگی دل پیچه و اسهال بزرگسالان
دل‌پیچه همراه با اسهال، یک مشکل شایع گوارشی‌ست که از عوامل مختلفی مانند مسمومیت غذایی، عفونت ویروسی یا باکتریایی نشات می‌گیرد.
درمان‌های خانگی ذکر شده در بخش‌های قبل برای بزرگسال، کودکان و زنان باردار (با احتیاط در دوران بارداری) قابل اعمال هستند. البته مصرف قرص لوپرامید هم به درمان اسهال و کاهش علائم دل پیجه کمک میکند.
در ویدیوی زیر، درباره روش‌های درمان دل پیچه و اسهال توضیح داده‌ایم:
درمان دل پیچه و حالت تهوع در خانه
برخی درمان‌های کمتر شناخته شده نیز می‌توانند به تسکین دل‌پیچه و تهوع در خانه کمک کنند. در ادامه، به معرفی این روش‌ها پرداخته‌ایم:
- چای آویشن یا ماساژ شکم با روغن آویشن؛ شل شدن عضلات روده و تسکین درد و گرفتگی شکم به دلیل خواص ضدالتهاب و ضداسپاسم آویشن.
- یک قاشق سرکه سیب همراه با آب قبل از غذا؛ کمک به هضم غذا و تسکین نفخ و سوءهاضمه به دلیل خواص اسیدی سرکه سیب.
- جویدن دانه‌های زیره یا افزودن آن به غذا؛ کمک به هضم غذا و تسکین نفخ و درد شکم ناشی از دل‌پیچه.
- 15 تا 20 دقیقه حضور در حمام گرم؛ آرامش عضلات و تسکین درد و ناراحتی ناشی از دل‌پیچه و تهوع.
- انجام یوگا و مدیتیشن؛ کاهش استرس و اضطراب و بهبود علائم دل‌پیچه.
امکان تداخل برخی از درمان‌های خانگی با داروهای مصرفی وجود دارد. قبل از بکارگیری هرگونه درمان جدید، با دکتر گوارش مشورت کنید.
درمان قطعی دل پیچه در خانه
برای درمان قطعی دل‌پیچه، شناسایی علت آن ضروری است، زیرا علل مختلفی مانند مسمومیت غذایی، عفونت ویروسی یا استرس ممکن است باعث بروز این مشکل شوند. پزشک با بررسی تاریخچه پزشکی و انجام معاینات دقیق، علت را تشخیص داده و درمان مناسب را آغاز میکند. رایج‌ترین درمان‌های قطعی شامل موارد زیر است:
- مصرف داروهای ضدباکتری، ضدویروس، ضدالتهاب و تنظیم‌کننده حرکات روده.
- تغییر رژیم غذایی و پرهیز از غذاهای چرب و تند.
- استفاده از درمان‌های جایگزین مانند طب سوزنی، ماساژ و مدیتیشن برای آرامش عضلات و مدیریت استرس.
- مصرف غذاهای سالم، کم‌چرب و تقویت‌کننده سیستم ایمنی.
در صورت بروز علائم شدید مانند اسهال خونی، تب بالا یا درد شکم غیرقابل تحمل، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.
درمان فوری دل‌پیچه در خانه
دل‌پیچه میتواند با علائمی مانند درد، تهوع، اسهال و استفراغ، کیفیت زندگی را تحت‌تأثیر قرار دهد. در کنار روش‌های پیشین، درمان‌های فوری زیر نیز می‌توانند کمک‌کننده باشند:
- رژیم برت؛ مصرف موز، برنج، نان تست و سیب‌زمینی، غذاهای ساده و کم‌چربی برای آرامش دستگاه گوارش.
- اجتناب از غذاهای محرک؛ پرهیز از غذاهای چرب، تند، پرادویه و اسیدی.
- مصرف غذاهای کم‌حجم؛ خوردن وعده‌های کوچک و مکرر به جای وعده‌های بزرگ.
- جویدن کامل غذا؛ هضم راحت‌تر غذا با جویدن کامل آن.
- چای یا مکمل‌های زنجبیل؛ تسکین درد معده با خاصیت ضدالتهاب و ضداسپاسم زنجبیل.
- مصرف پروبیوتیک‌ها؛ کمک به هضم غذا و تقویت سیستم ایمنی بدن، به‌ویژه از طریق مکمل‌ها یا ماست حاوی پروبیوتیک.
درمان دل پیچه با روش‌های خانگی چقدر طول می‌کشد؟
اگر دل پیچه ناشی از مشکلات خفیف گوارشی باشد، معمولاً ظرف چند ساعت تا یک روز بهبود می‌یابد. اما در صورت مشکلات جدی‌تر، ممکن است نیاز به درمان پزشکی و زمان بیشتری برای بهبود باشد.
برای درمان دل پیچه به چه دکتری مراجعه کنیم؟
هرگاه برای درمان دل پیچه از انواع روش‌های درمان خانگی دل پیچه و درمان فوری دل پیچه استفاده کردید و علائم آن تسکین نیافت، باید به دکتر گوارش مراجعه کنید. گاهی نه‌تنها علائم تسکین نمی‌یابند، بلکه علائم دیگری همچون تب بالا، استفراغ و اسهال خونی هم به سایر علائم اضافه میشود. در این صورت، فرد به ارزیابی‌های تخصص‌تر و مراقبت‌های پزشکی نیاز خواهد داشت.
اگر با علائم دل پیچه مواجه هستید و باید به دکتر گوارش در شهر خود مراجعه کنید، می‌توانید به کمک سایت دکتردکتر نوبت دکتر گوارش خود را ثبت کنید. مثلا در شهر کرمان، می‌توانید از بین 10 دکتر گوارش کرمان پزشک مورد نظر خود را انتخاب کنید.
منابع:
