علائم پارگی پرده گوش؛ علت و روش‌های درمان آن

ساختار گوش کلا از سه بخش بیرونی، میانی و داخلی تشکیل شده است امواج صوتی از گوش خارجی وارد شده و پرده گوش را مرتعش کرده و این شروع فرآیند شنیدن است.

پرده گوش در واقع همان پرده صماخ است که به صورت یک پوسته نازک در ساختار گوش، بین گوش خارجی و گوش میانی قرار گرفته است.

ما چگونه قادر به شنیدن هستیم؟

ابتدا گوش خارجی صداها را از محیط بیرونی جمع‌آوری و به پرده گوش منتقل می‌کند؛ سپس این پرده مرتعش شده و ارتعاش خود را به بخش‌های داخلی‌تر گوش انتقال می‌دهد.

پشت پرده گوش 3 استخوان کوچک به نام‌های چکشی، سندانی و رکابی وجود دارد که وظیفه آنها، انتقال ارتعاش پرده گوش به حلزون گوش داخلی است. در محل حلزون گوش داخلی که گوش داخلی نیز نامیده می‌شود این ارتعاشات تبدیل به سیگنال‌هایی عصبی شده و به مغز فرستاده می‌شوند و به این ترتیب فرد قادر به شنیدن خواهد بود.

گوش میانی در پشت پرده گوش به طور طبیعی با هوا پر شده است و با پرده گوش در تماس است و در پشت بینی شیپور استاش این اجازه را می‌دهد که هوا داخل و خارج از گوش میانی در جریان باشد.

پارگی پرده گوش چیست؟

پارگی پرده گوش شامل یک پارگی یا سوراخ کوچک تا بزرگ بر روی پرده گوش است. همانطور که گفتیم این غشا وظیفه رساندن امواج صوتی به گوش داخلی را برعهده دارد که در نهایت بعد از یک سری تغییرات در گوش داخلی ما صدا را می‌شنویم.
گاهی پرده گوش یا همان غشای نازک آسیب می‌بیند یا پاره و سوراخ می‌شود. بنابراین انتقال امواج صوتی با مشکل مواجه می‌شود. همچنین در موارد نادر فرد دچار کم‌شنوایی دائمی می‌شود.

پارگی پرده گوش می‌تواند یکی از بدترین اتفاقات زندگی هر فرد باشد. برای اینکه اطمینان حاصل کنید مشکل حاصله واقعا پارگی پرده گوش است بهتر است که با یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید برای گرفتن یک مشاوره معتبر و دقیق می‌توانید از سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر استفاده کنید.

علت پارگی پرده گوش

عفونت

عفونت‌های گوش، سبب پارگی پرده گوش می‌شوند. به ویژه در کودکان طی عفونت گوش، مایعات در پشت پرده گوش قرار می‌گیرند. فشار ناشی از رسوب مواد سیال می‌تواند باعث پارگی یا آسیب غشای نازک شوند.

تغییرات فشار

برخی فعالیت‌ها می‌تواند تغییرات فشار را در گوش ایجاد کند و منجر به پارگی یا سوراخ شدن پرده گوش شوند. این حالت به عنوان Barotrauma (آسیب فیزیکی ناشی از تغییرات فشار محیط اطراف روی فضاهای هوایی موجود در حفره‌های بدن انسان) شناخته شده است.

باروتروما زمانی رخ می‌دهد که فشار خارج از گوش به طور قابل توجهی از فشار داخل گوش بیشتر باشد و اختلاف فشار زیادی بین خارج و داخل گوش به وجود بیاید.

از جمله فعالیت‌هایی که می‌تواند باعث بروز باروتروما شود عبارت‌اند از:

• غواصی
• پرواز در هواپیما
• رانندگی در ارتفاع زیاد
• امواج حاصل از شوک الکتریسیته

آسیب یا تروما

هر آسیب به گوش یا ضربه و آسیبی که به سمت سر باشد؛ می‌تواند باعث پارگی پرده گوش شود. وارد کردن گوش پاک‌كن یا اشیایی مثل مداد، کلید و … به گوش گاهی ممکن است موجب آسیب به پرده گوش شود. این موضوع علاوه بر خطر پاره شدن پرده گوش، خطر ایجاد انواع عفونت‌های گوش را نیز برای فرد به دنبال دارد؛ بنابراین از انجام چنین رفتارهای پرخطری جدا بپرهیزید.

آسیب آکوستیک

بیشتر بخوانید: گوش درد بزرگسالان

علائم پارگی پرده گوش

درد از علائم اصلی پارگی پرده گوش است. در برخی موارد این درد ممکن است شدید باشد. همچنین ممکن است در طول روز درد همچنان ادامه‌دار شود و یا افزایش یا کاهش داشته باشد.

معمولا هنگامی که درد از بین می‌رود، گوش شروع به تخلیه می‌کند. در نقطه‌ای که پرده گوش پاره شده است؛ آب مروارید، خونریزی و یا مایع پر شده ممکن است از گوش آسیب‌دیده تخلیه شود.

پارگی ناشی از عفونت گوش میانی معمولا باعث خونریزی می‌شود. این عفونت‌های گوش بیشتر در کودکان، افراد مبتلا به سرماخوردگی یا آنفولانزا و در مناطقی با کیفیت هوای پایین رخ می‌دهد.

عوارض پارگی پرده گوش

پارگی در پرده گوش ممکن است از مقدار بسیار کم شروع شده و به تدریج انتشار یافته و افزایش یابد. گاهی شنوایی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد یا موجب عفونت می‌شود. میزان از دست دادن شنوایی گوش متفاوت بوده و با میزان آسیب‌دیدگی پرده گوش ارتباط مستقیم دارد. برای مثال اگر فقط یک سوراخ کوچک در پرده گوش ایجاد شده باشد ممکن است فرد فقط کمی صداها را ناواضح بشنود.

هرچه سوراخ ایجاد شده بزرگتر شود تاثیرات بیشتری در میزان شنوایی فرد دارد. همچنین اگر علاوه ‌بر پرده صماخ، سه استخوان كوچک متصل به پرده گوش هم آسیب ببیند، میزان بیشتری از شنوایی تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

پارگی پرده گوش در کودکان

کودکان به دلیل داشتن بافت حساس و مجراهای نازک در گوش، بیشتر دچار پارگی پرده گوش می‌شوند. استفاده غلط از گوش‌پاک‎کن نیز در کودکان موجب پارگی پرده گوش آن‌ها می‌شود. هر جسم کوچک خارجی مانند مداد یا سنجاق سر اگر به صورت عمیق وارد مجرای گوش کودک شود، منجر به آسیب رسیدن یا پاره شدن پرده گوش او می‌شود.

عفونت‌های گوش از رایج‌ترین دلایل پارگی پرده گوش در کودکان هستند. از هر ۶ کودک ۵ نفر حداقل یک مرتبه تا ۳ سالگی‌شان به عفونت گوش دچار می‌شوند. اگر کودک شما ساعاتی از روز را در مهدکودکی عمومی می‌گذراند یا زمانی که دراز کشیده به جای شیر مادر از شیشه شیر می‌خورد احتمال عفونت گوش در او بالا می‌رود.

اگر هرکدام از نشانه‌های زیر را در کودک خود یافتید، سریعا به پزشک مراجعه کنید:

• درد متوسط رو به شدید
• ترشحات خونی یا چرکی از گوش
• حالت تهوع، استفراغ، یا سرگیجه دائم
• زنگ زدن گوش

اگر احساس کردید روند درمان کودکتان با مشکل مواجه شده است، حتما باید در این مورد با یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید. برای گرفتن مشاوره از پزشکان می‌توانید از سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر استفاده کنید.

به دلیل نازک بودن پرده گوش کودک، آسیب‌هایی که درمان نشوند می‌توانند تاثیر طولانی مدت بر شنوایی آن‌ها بگذارند. به کودک خود بیاموزید که هیچ جسمی را داخل گوش خود فرو نکند. علاوه بر آن، هنگامی که کودک شما دچار سرماخوردگی یا عفونت سینوسی است از مسافرت هوایی پرهیز کنید. اختلاف فشار می‌تواند باعث آسیب پرده گوش کودک شود.

تشخیص پارگی پرده گوش

دکتر می‌تواند از چندین روش برای تعیین اینکه آیا پرده گوش شما پاره شده است یا نه؟ استفاده کند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

• یک نمونه از مایع خارج شده از گوش را مورد آزمایش قرار می‌دهد، این در حالی است که پارگی پرده گوش در اثر عفونت به وجود آمده باشد.

• امتحان اتوسکوپ: در این روش پزشک از یک دستگاه تخصصی با نور استفاده می‌کند تا به کانال گوش شما نگاه کند. در صورت وجود تغییرات آزمایش‌های لازم را انجام می‌دهد.

• امتحان شنوایی: در این روش دکتر محدوده شنوایی و ظرفیت گوش میانی را بررسی می‌کند.

• تمپانومتری: در این روش که با ایجاد تغییرات فشار هوا در کانال گوش صورت می‌گیرد؛ پزشک واکنش گوش شما را به تغییرات فشار می‌سنجد.

درمان پارگی پرده گوش

در اکثر موارد پزشک توصیه می‌کند که از وارد شدن آب به داخل گوش جلوگیری کنید و همچنین گاهی پزشک گوش، حلق و بینی توصیه می‌کند که هیچ‌گونه جسم خارجی را وارد گوشتان نکنید.

مثلا از گوش پاک‌كن پنبه‌ای یا موارد مشابه استفاده نکنید تا آسیبی به گوش شما نرسد. ممكن است در مواردی پزشک شما را از انجام ورزش‌های آبی و شنا نیز منع کند تا پرده گوشتان به خوبی بهبود پیدا کند.

درمان‌های مربوط به پارگی پرده گوش به طور عمده برای از بین بردن درد و یا جلوگیری از عفونت طراحی شده‌اند. از جمله:

پچ کردن پرده گوش

اگر گوش شما به تنهایی در حال بهبود نیست، پزشک شما ممکن است از پچ تست استفاده کند. پچ کردن شامل قرار دادن پچ پزشکی بر روی غشای نازک است. پچ تشعشع غشا را به هم می‌ریزد که در روند بهبودی پرده گوش بی‌تاثیر نیست.

مصرف آنتی‌بیوتیک‌‌ها

آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند عفونت‌هایی را که ممکن است به پارگی پرده گوش شما منجر شود، پاک کنند. آنها همچنین شما را از ایجاد عفونت‌های جدید و یا سوراخ شدن پرده گوش به واسطه آن‌ها محافظت می‌کنند. پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا داروهای خوراکی را تجویز کند. همچنین ممکن است توصیه کند که از هر دو نوع دارو استفاده کنید.

عمل جراحی برای جلوگیری از عفونت و پارگی پرده گوش

در موارد نادر، ممکن است جراحی برای سوراخ کردن پرده گوش و خارج کردن مواد عفونی که در پشت آن واقع شده، نیاز باشد و بعد از آن برای ترمیم پرده گوش جراحی به نام تیمپانوپلاستی صورت می‌گیرد. طی تیمپانوپلاستی، جراح بافتی از ناحیه دیگری از بدن فرد می‌گیرد و آن را به سوراخ گوش پیوند می‌زند.

درمان خانگی پاره شدن پرده گوش

در خانه می‌توان درد پرده پاره گوش را با تسکین‌دهنده‌هایی مثل گرما کاهش داد. برای این منظور قرار دادن یک حوله تمیز گرم و خشک بر روی گوش شما چندین بار در روز می‌تواند کمک موثری باشد.
از داروهای ضد افسردگی استفاده نکنید مگر اینکه پزشک شما آنها را توصیه کند. اگر پرده گوش شما آسیب دیده باشد؛ مایعات حاصل از این قطره‌ها می‌تواند به گوش شما کشیده شود و می‌تواند مسئله پرده گوشتان را حادتر کند.

بیشتر بخوانید: درمان خانگی گوش درد

بازیابی پارگی پرده گوش

پارگی پرده گوش اغلب بدون درمان تهاجمی بهبود می‌یابد. اکثر افراد مبتلا به این عارضه، فقط افت شنوایی موقت دارند. حتی بدون درمان، پرده گوش را در چند هفته می‌توان بهبود بخشید.

در صورت انجام جراحی، شما معمولا می‌توانید در عرض یک تا دو روز بیمارستان را ترک کنید. بازیابی کامل، به ویژه پس از درمان با روش‌های جراحی، به طور معمول طی هشت هفته اتفاق می‌افتد.

توصیه اکید می‌شود در صورت مواجه با پارگی پرده گوش حتما در وهله اول به پزشک مراجعه کنید تا وخیم بودن و نبودن آن را تشخیص دهد.

پیشگیری از پارگی مجدد پرده گوش

اقدامات زیادی را می‌توانید در جهت پیشگیری از پارگی مجدد پرده گوش انجام دهید.

موارد پیشگیری:

• برای جلوگیری از عفونت بیشتر، گوش خود را همواره خشک نگه دارید.
• هنگام حمام کردن، ابتدای مجرای گوش خود را با پنبه پر کنید تا آب وارد آن نشود.
• تا زمانی که گوش شما درمان نشده از شنا کردن بپرهیزید.
• اگر دچار عفونت گوش شدید، سریعا برای درمان آن اقدام کنید.
• زمانی که دچار سرماخوردگی یا عفونت سینوسی هستید، از سفر با هواپیما اجتناب کنید.
• اگر مجبور به سفر هوایی شدید، از گوش‌گیر استفاده کنید، آدامس بجوید، یا خمیازه بکشید تا فشار در گوش شما پایدار بماند.
• از اشیای خارجی برای تمیز کردن جرم گوش خود استفاده نکنید (حمام کردن به صورت روزانه برای تمیز ماندن مجرای گوش کافیست).
• اگر قرار است در معرض صداهای بلند قرار گیرید، مانند صدای زیاد ماشین‌های اطراف، یا صداهای زیاد در کنسرت‌ها یا در محل‌های ساخت و ساز از گوش‌گیر استفاده کنید.

سخن آخر

پارگی پرده گوش در واقع یکی از مشکلات گوش میانی است. وقتی به پرده گوش آسیب یا صدمه‌ای وارد می‌شود در روند کار آن اختلال ایجاد می‌کند. به همین دلیل ابتدا باید به دنبال علت آسیب و سپس راه‌های درمان پارگی پرده گوش باشیم. پرده گوش عاملی مهم در غربالگری طیف محرک صداست. به همین خاطر سلامت آن حائز اهمیت است.

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم اغلب پرده گوش پاره شده خودبه‌خود اصلاح خواهد شد و نیازی به مداخله‌ خاصی نیست ولی در صورتی که این اتفاق رخ ندهد؛ روش‌هايی در علم پزشکی برای ترمیم پرده گوش پاره شده وجود دارد که یکی از این روش‌ها انجام عمل‌های جراحی است.

اگر شما هم تجربه پارگی پرده گوش داشته‌اید با ما و سایر خوانندگان این مطلب در میان بگذارید. تمام سوالات خود در مورد پارگی پرده گوش را در بخش نظرهای انتهای همین مقاله بپرسید. پزشکان مجله دکتردکتر پاسخ‌گوی شما عزیزان هستند.

منابع:

healthline