برای درمان سرفه خلط دار از گرم نگه‌داشتن بدن، مصرف مایعات، ایجاد رطوبت در فضا و داروهایی مانند اکسپکتورانت استفاده میشود. سرفه خلط دار به خاطر وجود عاملی تحریک‌کننده در هوا مانند دود، گرد و غبار یا گرده‌های گیاهی رخ می‌دهد. بعضی اوقات هم دلیل چنین سرفه‌ای عفونت ریه‌ها یا راه‌های تنفسی است. بیشتر اوقات، سرفه‌های خلط‌دار نشانه مشکلی جدی نیستند. سرفه خلط دار تا کی ادامه دارد؟ این مشکل در طی ۳ هفته از بین می‌روند.
در این مقاله از مجله دکتردکتر، روش‌های درمان سرفه خلط‌دار و دلایل آن می‌خوانید. مطالعه مطلب پیش رو به ۴ دقیقه زمان نیاز دارد.
۱. مرطوب‌کردن هوا
از انواع درمان سرفه در خانه برای بهبود سرفه خلط دار استفاده میشود. رطوبت محیط باعث رقیق‌شدن خلط میشود. شاید شنیده باشید که بخار و بخوردادن روش‌های مناسبی برای تسکین گلوی ملتهب و کاهش خلط هستند اما این توصیه‌ها پایه‌های علمی قوی ندارند.
به‌جای بخار و بخوردادن، بهتر است که از دستگاه‌های مرطوب‌کننده سرد استفاده کنید. این دستگاه را در تمام طول روز روشن بگذارید تا هوا را لطیف و مرطوب کند. در چنین فضایی، تنفس راحت‌تر و خلط‌ها هم رقیق‌تر می‌شوند. برای درمان سرفه خلط دار شدید، باید در محیط مناسبی استراحت کنید.
۲. آب‌رسانی به بدن
سرفه خلط دار یکی از نشانه‌های بیماری‌ای مثل سرماخوردگی است با این‌حال، درمان سرفه از نوع خلط دار، روش‌های مختلفی دارد. مثلا مصرف مایعات زیاد می‌تواند راهی برای درمان خلط سینه و سرفه باشد؛ به ویژه مایعات گرم.
آب و انواع نوشیدنی‌ها مخاط را رقیق و روان می‌کنند. برای درمان سرفه‌های خلط‌دار، آب میوه، سوپ‌های رقیق، دم‌نوش‌ها و چای را فراموش نکنید. ترکیب آب و لیمو و چای بدون کافئین هم از گزینه‌های مطلوب است. این روش برای درمان سرفه خلط دار کودکان و بزرگسالان مناسب است.
دقت کنید که سرفه خلط دار بدون تب و علامت‌های دیگر، نیاز به مراجعه به پزشک دارد. چنین چیزی گواه وجود مشکلی جدی‌تر است و باید دقیق‌تر پیگیری شود. فقط این وضعیت نیست که به پیگیری احتیاج دارد. برای درمان خلط سفید ریه هم باید اوضاع را جدی‌تر بگیرید.
۳. مصرف مواد مغذی
برای سرفه خلط دار چی خوبه؛ حتما این را از خود پرسیده‌اید. مصرف بعضی از مواد می‌تواند به کاهش سرفه‌های خلط‌دار کمک کند. لیمو، سیر و زنجبیل از این دسته مواد مفید هستند. تحقیقی در سال ۲۰۱۸ میلادی انجام شد که نشان می‌دهد، این مواد در کم‌کردن سرفه‌های خلط‌دار نقش مهمی دارند.
غذاهای ادویه‌دار و حاوی فلفل تند هم به‌طور موقتی می‌توانند سینوس‌ها را صاف کنند و باعث روان‌شدن خلط شوند. بنا به نتایج تحقیقی که در سال ۲۰۱۶ میلادی انجام شد، موادی مانند انار، جنسینگ و میوه‌های خانواده توت هم در درمان خلط نقش مؤثری دارند.
بعضی از تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف سوپ مرغ هم در مسیر درمان و تسکین خلط گلو مفید است. این سوپ می‌تواند حرکت نوتروفیل‌ها در بدن را کند و کم‌سرعت کند. نوتروفیل‌ها در گلبول‌های سفیدی هستند که با عفونت‌ها می‌جنگند. با حرکت نرم و آهسته، آنها در بخش‌هایی از بدن قرار می‌گیرند که عفونت وجود دارد.
۴. گرم نگه‌داشتن بدن
بدنتان را گرم نگه دارید. این کار درمانی برای تسکین سیستم تنفسی‌تان است. دمای بدن که بالا باشد و گرم بماند، راحت‌تر می‌تواند با عوامل بیماری‌زا مانند ویروس‌ها بجنگد. برایی گرم‌کردن بدن می‌توانید دوش آب گرم بگیرید، پتوی بیشتری روی خود بکشید و لباس‌های گرم بپوشید.
گاهی اوضاع پیچیده است و برای مثال، سرفه خلط دار و حالت تهوع با هم رخ می‌دهند. چنین شرایطی نیاز به مراجعه به پزشک متخصص دارد. برای دریافت نوبت ملاقات با متخصصان خبره و گوناگون می‌توانید از سیستم نوبت دکتر در سایت دکتردکتر کمک بگیرید.
۵. غرغره سرم نمکی و آب‌نمک
برای درمان سریع سرفه خلط دار و کاهش آن از محلول آب‌نمک استفاده کنید. برای غرغره این محلول به نکات زیر دقت داشته باشید:
- یک‌دوم تا سه‌چهارم قاشق چای‌خوری نمک را در یک فنجان آب بریزید. بهتر است آب گرم باشد چون نمک در آن زودتر حل میشود. استفاده از آب معدنی یا تصفیه‌شده که فاقد کلر است هم در این زمینه توصیه میشود.
- کمی از آب را در گلو غرغره کنید و آن را شست‌وشو بدهید.
- به‌مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه قرقره و بعد محلول را تُف کنید.
- این کار را تا جایی تکرار کنید که به نظرتان مفید می‌آید.
- یادتان باشد که نباید محلول را در گلو فرو و قورت بدهید.
اگر نمی‌خواهید آب‌نمک غرغره کنید، راه آسان‌تری هم وجود دارد. چه راهی؟ از سرم نمکی استفاده کنید. با قوری تنقیه یا همان پوار بینی می‌توانید سرم نمکی را برای شست‌وشوی بینی و گلو استفاده کنید.
۶. مصرف عسل
استفاده از یک قاشق عسل هم به درمان خلط کمک می‌کند. برای درمان سرفه خلط دار در کودکان زیر یک سال از این ماده استفاده نکنید چون امکان بروز بوتولیسم (بیماری فلج‌کننده میکروبی) در آنها وجود دارد.
برای درمان سرفه خلط دار بعد از سرماخوردگی یا در طول آن هم می‌توانید به‌فکر استفاده از عسل باشید. این ماده خوراکی خوشمزه، اثرات فوری و مثبتی دارد و باعث تسکین سرفه خلط دار میشود.
۷. درمان دارویی سرفه خلط دار
بهترین قرص برای سرفه خلط دار چیست؟ داروهای بدون نسخه متنوعی برای درمان سرفه خلط دار بزرگسالان وجود دارند. این داروها با رفع مشکلاتی مانند گرفتگی و کیپ‌شدن بینی و تسکین سرفه از تولید خلط بیشتر جلوگیری می‌کنند. در شرایطی که بیماری ریوی یا مشکلی جدی منجر به سرفه‌های خلط دار میشود، باید حتما از تجویز پزشک برای تهیه دارو استفاده کنید.
اما داروهای بدون نسخه و تجویز پزشک برای شرایط نه‌چندان خطرناک و سرفه‌های خلط دار معمولی چیست؟
- آنتی‌هیستامین
- داروهای ضداحتقان
- اکسپکتورانت
دقت کنید که برای درمان سرفه خلط دار نوزاد سه ماهه و کوچک‌تر، نباید از هیچ دارویی استفاده شود.
آنتی‌هیستامین
یکی از راه‌های درمان سرفه خلط دار و از بین‌بردن مخاط موجود در گلو و بینی، استفاده از آنتی‌هیستامین است. این دسته از داروها به دو دسته آرام‌بخش- خواب‌آور و ساده تقسیم می‌شوند. اگر نیاز به هوشیاری در طول روز دارید، نباید آنتی‌هیستامین‌هایی مصرف کنید که خواب‌آور هستند.
داروهای ضداحتقان
داروهای ضدگرفتگی بینی و گلو مانند فنیل‌افرین یا سودافدرین هم می‌توانند به کم‌کردن سرفه خلط دار کمک کنند. اوکسی‌متازولین هم از داروهای ضداحتقان دیگری است که در این زمینه استفاده میشود.
پروسپان
پروسپان هم برای سرفه خلط دار تجویز میشود. این دارو باعث نرم‌شدن خلط سفت میشود و سرفه‌کردن را هم آسان‌تر می‌کند. با مصرف آن از علائمی مانند تنگی نفس، سرفه و تولید خلط زیاد جلوگیری میشود.
اکسپکتورانت
برای سرفه خلط دار چه شربتی خوبه؟ شربت اکسپکتورانت با رقیق‌کردن مخاط باعث میشود که گلو راحت‌تر از مخاط و خلط پاک شود. مصرف آن برای کاهش خلط از سوی پزشکان تجویز میشود. دقت کنید که گاهی سرفه شرایط پیچیده‌ای دارد. برای مثال، سرفه خلط دار خونی نشانه چیست؟
این وضعیت می‌تواند حکایت از ابتلا به بیماری‌های بسیار جدی داشته باشد و دیگر نمی‌توانید چنین موردی را با اکسپکتورانت و داروهای بی‌نسخه کنترل کنید. در این صورت باید به متخصص گوش، حلق و بینی یا پزشکان متخصص دیگر مراجعه کنید تا تشخیص دهند و درمان را شروع کنند.
علت سرفه خلط دار چیست؟
برای درمان، لازم است بدانید که سرفه خلط دار نشانه چیست؟ از جمله مشکلاتی که باعث سرفه‌های خلط‌دار می‌شوند، باید موارد زیر را نام ببریم:
- برونشکتازی (Bronchiectasis) نوعی بیماری مزمن ریوی همراه با پرشدن راه‌های هوایی از خلط
- رفلاکس معده که دلیل اصلی سرفه خلط دار شبانه است
- بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)
- عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
- عفونت دستگاه تنفسی تحتانی
- سرفه خلط دار کرونا
- حساسیت
- آسم
- سل
اگر سرفه خلط‌دارتان نتیجه مبتلابودن به این بیماری‌ها است، باید حتما به دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. درمان سرفه خشک یا خلط‌دار بنا به علت زمینه‌ای‌شان پیش می‌رود. سرفه خلط دار طولانی مدت معمولا نیاز به پیگیری دارد. منظور سرفه‌ای است که بیش از ۳ هفته طول کشیده و احتمالا گواه بیماری‌های عفونی دستگاه تنفسی است.
سرفه خلط دار در بارداری و شیردهی
برای کنترل سرفه خلط دار در دوران بارداری و شیردهی هم باید به موارد زیر دقت کنید:
- به مقدار زیاد مایعات بنوشید.
- از مرطوب‌کننده استفاده کنید.
- اگر سرفه ناشی از قطره بینی یا احتقان است از قطره نمک استفاده کنید.
پیشگیری از سرفه خلط دار چگونه است؟
بهترین راه برای پیشگیری از سرفه خلط‌دار، رعایت بهداشت است. دست‌ها را مرتب و تمیز بشویید. در معرض تماس با افراد بیمار قرار نگیرید و حواستان به عطسه و سرفه‌کردن باشد. یعنی در آرنج و درون یقه لباستان این کار را بکنید. تزریق واکسن آنفولانزا و تغذیه مناسب سیستم ایمنی‌تان را در مقابل بیماری‌های مختلف با علامت سرفه خلط‌دار تقویت می‌کنند.
| درمان سرفه خلط‌دار | مرطوب‌کردن بدن، غرغره آب‌نمک، مصرف مواد مغذی، نوشیدن مایعات، گرم‌کردن بدن، مصرف عسل آنتی‌هیستامین، داروهای ضداحتقان، اکسپکتورانت پروسپان |
| علت سرفه خلط‌دار | برونشکتازی ،رفلاکس معده ، بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD)، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی عفونت دستگاه تنفسی تحتانی، سرفه خلط دار کرونا حساسیت، آسم،سل |
| پیشگیری | قوی‌کردن بدن، واکسن‌زدن، رعایت بهداشت |
باز هم تأکید میشود که سرفه‌های خلط‌دار بنا به دلایل مختلفی رخ می‌دهند. برای کاهش شدت آنها و تسکین گلو می‌توانید از روش‌های توصیه شده در مقاله استفاده کنید. یادتان باشد که گاهی این سرفه‌ها در نتیجه وضعیت و مشکلی جدی رخ می‌دهند و حتما نیاز به مراجعه به پزشک متخصص دارند.
در انتها از شما می‌خواهیم که اگر تجربه‌ای در زمینه درمان سرفه خلط دار دارید، با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول سرفه خلط دار
نهایتا حدود ۳ هفته درمان سرفه خلط دار طول می‌کشد.
شربت اکسپکتورانت، آنتی‌هیستامین‌ها، پروسپان و داروهای ضداحتقان داروهایی تاثیرگذار برای درمان سرفه خلط دار هستند.
منابع:
سلام،پسرمن۱۲سالست.ازاول مهرسرفه خلط دارمیکنه.چند نوع اسپری دهانی اسپری بینی وسرم شست وشومصرف کرده ومیکنه.توسط پزشک های مختلف ومتخصص ویزیت شده.که نهایتأآسم آلرژی تشخیص دادن.ولی چهارساله خوب نمیشه ومحض رفتن به مدرسه ماهی یکباربایددکتربره.آنقدرشدیدسرفه میکنه که خلط بالامیاره.سینه وپهلوهاش دردمیکنه وتاصبح نمی‌خوابه وازشدت سرفه گریه میکنه.خونه رومرطوب میکنیم.مایعات دمنوش های توصیه شده سوپ مرغ و ویتامین‌های مختلف میخوره.چکارکنیم؟مادیگه نمی‌دونیم کجاببریمش؟خواهشأراهنمایی کنید.ممنون.
سلام عزیز
ازمایش تست عرق براش انجام شده؟
توسط فوق تخصص آلرژی و آسم کودکان ویزیت شده؟
سلام،تست عرق انجام نداده.دکتر فوق تخصص آسم و آلرژی تست تنفس گرفت گفت خوبه.ولی چون نئوتادین خورده بود گفت یک ماه دیگه تست آلرژی انجام بشه.که یک ماه بعد دکتر به تعطیلات عید رفتن.
اگر سرفه ها از دوران شیرخوارگی هم وجود داشته و خلط دار است
یا روند رشدش از نمودار کم‌تر هست
با پزشکش راجع به انجام تست عرق مشورت کنید
سلام
بنده سنم بالا ی ۵۰ هست.در کلاس پنجم ابتدایی ،سرفه و ابریز وهنگام سرفه حتی استفراغ داشتم.یک ماه خوابیدم.پزشکای اون زمان فقط میزدن پنی سیاست.ولی اون موقع تخم مرغ،غذای تند(فلفل،ترب،شاهی وانار…۰۰۰۰۰۰) الان فهمیدم اسم والرژی وسینوزیت شدید داشتم.ومی بایست کلیه غذاهای سرخ شده وتخم مرغ و حتی عسل وکلیه مواد بو وعطر دار شستشو و غیره بهش حساسیت دارم.دردوران کرونا همه پزشکهای عمومی نوشتند کرونا گرفتید.سرفه های خلط دار و خشک و حتی در حد درآمدن دل پرونده ناشی از سرفه ها.رفتم پیش یه پزشکباسابقه گفت:سیستم بدن شما قاطی کرده.یه آمپول بتامتازون ال(LA) تزریق کرد راحت شدم بعد از یکساعت،گفت پنج روز دیگه بیماری است برمیگرده دوباره همان آمپول را زدم.کلا از سر سرفه ها،استفراغ ،وغیره رها شدم.ولی گفت روزانه یک عدد ایروکاست ۱۰ میلی وقرص لتیزن خارجی بعد از شام باید بخوری.
تمام ترشیجات و مرکبات ترش واصلا غذاهای ترش نباید مصرف بشه.پرتقال شیرین در زمان بهبودی.حتی سیب وخرما هم در دوران مریضی سرفه ها را زیاد میکنه.من چون سینوزیت شدید و اسم والرژی دارم.
البته خودم به مرور فهمیده ام. که چه غذاهای باید نخورم.حتی بستنی به مقدار کمه .
انشالله سلامت باشد.
سلام
با تشکر از اشتراک گزاری تجربیاتتون
باسلام دخترم۷
سرماخورد سرفه های خلط دار پیدا کرد عوس ریه دادم مشکلی نداره فوق تخصص آسم بردم اسپره ۱۲۵ سفرو داده باز تاثیری نداشته براسرفه خلط دار چی کنم تک و توک داره
سلام
روش های زیر علاوه بر ادامه درمان دارویی توصیه میشود:
مرطوب کردن محیط با بخور آب (اگر دستگاهش رو ندارین ، ظرف آب روی بخاری بگذارید)
عدم تماس با هوای سرد
عدم مصرف غذاهای سرخکردنی و ادویه و فست فود
ببخشید میشه ادرس دکترتو به من بدید سرفه زندکیمو ازم گرفته
سلام خانوم دکتر وقتتون بخیر ، میخواستم یه سوال ازتون بپرسم ، پدر من نزدیک ۵۰ سالشونه و همیشه بعد اینکه شامشو میخوره بدون اینکه صبر کنه غذاش هضم بشه میره می‌خوابه ، چندوقته با سرفه های شدید نصف شب از خواب بیدار میشه و میگه دارم خفه میشم ، از بچگی هم سینوزیت داشته و توی خانوادشون اکثرا بیماری قلبی دارن ، دلیل اینکه اینجوری میشه میتونه این باشه که بیماری قلبی داره یا بخاطر سینوزیتشه یا بخاطر چیز دیگه ایه ، ممنون میشم راهنمایی کنید؟!
سلام
یکی از علل احتمالی ریفلاکس هست
اما جهت معاینه و بررسی دقیق لازم است به متخصص داخلی مراجعه کنید
سلام من الان حدود 2 هفته هست که سرفه های خلط دار و گرفتن بینی درگیر هستم، شنبه به دکتر مراجعه کردم، قرص های استامينوفن، کو اموکسی دادن و شربت دیفن هیدارمین و اکسپکتورانت بهم دادن، ولی بدتر شدم و شب ها نیمتونم بخوابم. لطفا راهنمایی کنید.
سلام
از نظر سینوزیت باید بررسی شوید
سلام.دخترم هست سالش هست بیشترمواقع عفونت سینوسی داره خلط غلیظ سبز ازبینی داره .تقریبا ۱۰ روز پیش کمی خلط بینی داشت بعد سرفه های شدید خلط دار ک موقع سرفه میگفت ریه هام داغ میشه آزیترومایسین۲۵۰ ده روز مصرف کرد اصلا تغییری نکرده تازه امروز ک روز دهم هست دوباره خلط بینیش شروع شده وهمچنان سرفه خلط دار..اصلا تب نداشته حتی همون روز اول ک شروع علائمش بود .میشه لطفا راهنمایی کنین ک باید چیکارکنم .ممنونم
سلام
باید از نظر سینوزیت حاد بررسی شود
ازیترومایسین برای درمان سینوزیت کافی نیست
انتی بیوتیک مناسب و داروهای رقیق کننده خلط، شستشوی بینی با سرم شستشو، اسپری های مناسب باید تجویز شود
به متخصص اطفال مراجعه کنید
سلام دکتر من گلو درد و سرفه و خلط غلیظی که مثل یک تکه دنبه البته کمی قهوه ای یا گل بهی دارم میشه بفرمایید مشکلم چیه
سلام عزیز
با توجه به خلط رنگی نیاز به معاینه هست
به متخصص داخلی مراجعه کنید
سلام ۲هفته هست سرفه همراه خلط سفید دارم الان که بدتر شده خلط نمیزاره درست سرفه کنم به سختی سرفه میکنم
سلام
جهت معاینه به متخصص داخلی مراجعه کنید
سلام
پسر ۴ ساله ای دارم سرفه خروسکی همراه با خلط داره. باقاله
ای هم هست. چی بهش بدم خوب شه
سلام عزیزم
کروپ (سرفه های خروسکی) حتما نیاز به ویزیت فوری و معاینه و تجویز دارو احتمالا تزریقی دارد
در مواردی از کروپ ممکن است تورم و انسداد راه هوایی و تنگی نفس ممکن است رخ بدهد
به درمانگاه یا اورژانس بیمارستان یا به متخصص اطفال مراجعه کنید
سلام پدر من ۴ ماه پیش عمل قلب باز انجام دادن و الان تقریبا دو هفته هست که مریض شدن و سرفه خلطی شدید دارن و دو بار هم دکتر رفتیم سی تی اسکن گرفتن گفتن مشکلی نیست ولی این سرماخوردگی جدید خیلی سخته و با رعایت کردن خوب میشه و دوتا قرص و یک شربت دادن و دو آمپول
شما راه دیگه ای دارید برای خوب شدنش؟
سلام
نام داروها رو ذکر کنید
امروز روز چندم از شروع علایم است؟
سلام مدت ی هفته میشه سرفه خلط دار میکنم ولی نه تب دارم و بدنم درد نمیکنه شربت شش ناب خوردم خوب نشدم شددت سرفه ام زیاده که شبا از خواب بیدار میشم لطفا میشه راهنمایی کنید
سلام
نیاز به معاینه و ویزیت هست
به متخصص داخلی مراجعه کنید
سلام وقتتون بخیر پسر من چهار ساله است از اول مهر مریض شد و سرفه میکنه دوبار دکتر کودکان و یک بار متخصص آلرژی بردم و تا حالا کلی دارو و اسپری دهانی مصرف کرده تو دوماه ولی اثر نداشته هم گرفتگی بینی هم سرفه و گاهی انقدر سرفه میکنه که استفراغ میکنه به خصوص موقع خواب دیگه نمیدونم چیکار کنم
سلام عزیزم
سابق بر این هم سرفه مکرر داشته؟
عکس از قفسه سینه انجام شده؟
داروهاش رو نام ببرید و آیا کورتون خوراکی هم تجویز شده؟
سلام.دخترم ۱۲سالشه،به تشخیص فوق تخصص ریه اسپری سیروفلو۱۲۵برای دوزکمی استفاده میکرددرزمان پیش آومدن آلرژی.الان سه روزه دچارسرماخوردگی شده ومتاسفانه اسپری نداره وتموم شده،درزمان خواب اصلاسرفه نداره،ولی همین که ازخواب بلندمیشه سرفه های خلط دارشدیدداره،بنظرتون اسپری روتهیه کنم وآیاآنتی بیوتیک بایدبخوره؟
سلام
علایم سرماخوردگی اگر بیش از ۳ الی ۵ روز طول بکشه میتونه نشون دهنده عفونت باکتریال و نیاز به آنتی بیوتیک خوراکی باشه
با توجه به سرفه و خلط لازمه مجددا معاینه شه ، چون عدم درمان به موقع نسبب شعله ورشدن الرژی میشود
سلام
آیا برای دفع خلط ناشی از کرونا می توان از قرص جوشان ای سی سی استفاده نمود؟
سلام
یکی از درمان هایی که در دفع ترشحات غلیظ و با حجم بالا راه تنفسی مد نظر هست همین دارو می باشد ، منتها باید منع مصرف و تداخل دارویی آن مد نظر باشد
سلام من چند سالیه وقتی میخندم گلوم گلط دار میشه فقط و فقط موقع خندیدن و این خیلی ناراحت کنندس جلوی بقیه بنظر شما دلیلش چیه؟؟ رنگ خلط کاملا سفیده
سلام عزیزم
عللی همچون سینوزیت مزمن، ریفلاکس معده از علل پنهان بروز خلط پشت حلق هستن و نیاز به بررسی دارد