جلوگیری از زرد شدن دندان با روش‌های خانگی و پزشکی

دندان یکی از مهم‌ترین اجزای صورت هر فرد است و تاثیر زیادی در زیبایی دارد. در بیشتر اوقات زرد بودن دندان‌ها اثر منفی زیادی روی اعتماد‌به‌نفس افراد می‌گذارد، به‌همین‌دلیل جلوگیری از زرد شدن دندان از دغدغه‌های مهم افراد بسیاری محسوب می‌شود. دلیل زرد شدن دندان همیشه به جرم مربوط نیست و باید برای تشخیص و درمان به یک دکتر دندان‌پزشک مراجعه کنید. اما علت اصلی زرد شدن دندان چیست؟ آیا می‌توان از این اتفاق جلوگیری کرد؟ آیا دندانی که زرد می‌شود، حتماً ناسالم است؟ دندان‌های زرد همیشه دندان‌هایی ناسالم و آسیب دیده نیستند، اما فهمیدن علت زرد شدن دندان و برطرف کردن این موضوع، از اهمیت زیادی برخوردار است که در این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر به آن می‌پردازیم.

دلیل انواع زردی دندان‌ها چیست؟

زرد شدن دندان دلایل مختلفی دارد و بعضا قابل پیشگیری و درمان است. اما به‌طور کلی، علت زردی دندا‌ن‌ها به دو دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند:

تغییر رنگ خارجی

تغییر رنگ خارجی، روی لایه خارجی یا همان مینای دندان به وجود می‌آید. لکه‌هایی که روی مینای دندان ایجاد می‌شوند؛ از رنگ سفید مایل به زرد تا لکه‌های قهوه‌ای. این لکه‌ها اغلب با مصرف مواد غذایی خاص مانند قهوه و نوشابه و همچنین توتون به وجود می‌آیند و معمولا از بین بردن آن‌ها راحت‌تر است.

تغییر رنگ ذاتی یا درونی

تغییر رنگ ذاتی هنگامی رخ می‌دهد که ساختار داخلی، یعنی عاج دندان دچار تغییر رنگ شود. دندان زرد ذاتی معمولاً مقاومت بیشتری داشته و برای درمان آن‌ها باید از روش‌های دندان‌پزشکی مثل روکش ونیر استفاده کرد. پزشکان علت اصلی ظاهر شدن این لکه‌ها را مصرف دارو‌های خاص می‌دانند.

علت اصلی زرد شدن دندان‌ها چیست؟

گاهی اوقات زرد شدن دندان‌ها سطحی بوده و در اثر مصرف غذا‌ها یا رژیم غذایی نادرست به وجود می‌آید که در این مواقع با چند راهکار ساده می‌توان زردی دندان را رفع کرد. اما اگر این مشکل جدی‌تر باشد، به استفاده از راهکار‌های درمانی احتیاج خواهد بود.

پس قبل از هر چیز باید ببینیم دندان‌ها به چه علت زرد شده‌اند. دراین‌صورت است که می‌توان از زرد شدن آن‌ها جلوگیری کرده و با استفاده از روش‌هایی آن را درمان کنید. در ادامه مهم‌ترین عوامل زرد شدن دندان را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

1. ارتودنسی

ارتودنسی یکی از روش‌های درمانی برای صاف کردن دندان‌ها است که اتفاقا تاثیر زیادی در زرد شدن دندان دارد. هنگامی که بریس‌های ارتودنسی برای مدت طولانی روی دندان‌ها قرار می‌گیرند، رعایت نکات بهداشتی و شستن دندان‌ها سخت شده و به مرور، لکه‌های زرد رنگی روی دندان‌ها ایجاد می‌شود.

2. ژنتیک

گاهی اوقات رنگ اصلی دندان افراد زرد است که این عارضه منشا کاملا ژنتیکی دارد. این افراد با وجود رعایت کامل موارد بهداشتی، همچنان دندان‌هایی به رنگ زرد دارند. اگر شما هم جزو این دسته افراد هستید، بهتر است برای درمان زردی دندان به یک متخصص دندان‌پزشک مراجعه کنید.

3. نازک شدن مینا

یکی از مهم‌ترین لایه‌های دندان، مینای دندان است که رنگ سفید داشته و زیر آن لایه‌ای به نام عاج قرار گرفته است. لایه عاج برخلاف مینا دندان، سفت و سخت نیست و با از بین رفتن مینا، به سرعت دچار آسیب می‌شود. لایه عاج در واقع رنگی متمایل به زرد دارد و اگر به هر دلیلی مینای دندان آسیب ببیند و از بین برود، این لایه بیشتر نمایان شده و رنگ زرد آن ظاهر می‌شود.

4. افزایش سن

یکی دیگر از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار روی زرد شدن دندان‌ها، افزایش سن است. حتی با وجود رعایت نکات بهداشتی مربوط به دهان و دندان، با افزایش سن و مصرف مواد غذایی متفاوت در طول سالیان، دندان‌ها دچار تغییر رنگ می‌شوند.

همچنین تحلیل رفتن مینای دندان با افزایش سن کاملاً طبیعی خواهد بود. به همین علت است که با افزایش سن، افراد درجاتی از زرد شدن دندان‌ها را تجربه می‌کنند.

5. مصرف سیگار

نیکوتینی که در سیگار وجود دارد، با گذشت زمان دندان‌ها را زرد کرده و آن‌ها را دچار تغییر رنگ می‌کند. حتی در طول زمان و با مصرف زیاد سیگار، ممکن است رنگ دندان‌ها به رنگ‌های تیره و متمایل به قهوه‌ای تغییر کند.

6. مصرف بعضی از غذا‌ها و نوشیدنی‌ها

از دیگر مواردی که در تغییر رنگ دندان‌ها نقش دارند، برخی از خوراکی‌ها و مواد غذایی هستند که روی دندان قرار گرفته باعث ایجاد لکه روی آن می‌شوند. برخی از سس‌ها، ادویه‌ها، توت‌هایی مانند بلوبری و توت فرنگی، گوجه فرنگی و غیره از خوراکی‌هایی هستند که به مینای دندان چسبیده و باعث تغییر رنگ در دندان‌ها می‌شوند.

علاوه‌براین، مصرف برخی از نوشیدنی‌ها مانند چای و قهوه، نوشابه‌های گازدار، مشروبات الکلی و غیره نیز لکه‌های بسیار زننده‌ای روی دندان‌ها ایجاد می‌کنند.

7. مصرف دارو

معمولاً برخی از دارو‌هایی مثل آنتی‌بیوتیک، باعث تغییر رنگ دندان‌ها می‌شوند. برای مثال کودکانی که قبل از درآمدن دندان‌ها از لثه این داروها را مصرف می‌کنند، دندان‌های آن‌ها دچار تغییر رنگ خواهد شد. همچنین مادران بارداری که در نیمه دوم بارداری یا در دوران شیردهی این داروها را مصرف می‌کنند، احتمالاً دندان نوزاد آن‌ها زرد رنگ شود.

علاوه‌بر موارد گفته شده، برخی از دارو‌ها و دهانشویه‌هایی که برای از بین بردن التهاب لثه از آن‌ها استفاده می‌کنند، با گذشت زمان روی تغییر رنگ دندان‌ها تاثیر می‌گذارد‌.

8. فلوروزیس دندان

شاید فلوراید برای دندان مفید باشد، اما استفاده زیاد از آن می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های زرد یا زرد مایل به قهوه‌ای به نام فلوروز روی دندان شود. آب حاوی فلوراید، خمیردندان حاوی فلوراید و قرص‌ها و روش‌های فلوراید تراپی بزرگترین منابع فلوراید هستند که اگر افراد (مخصوصاً کودکان) در استفاده از آن‌ها زیاده روی کنند، با معضل زرد شدن دندان‌ها مواجه خواهند شد.

9. آسیب به دندان

اگر به دندان‌ها ضربه‌ای وارد شود یا به هر دلیلی دندان‌ها دچار آسیب شوند، این امکان وجود دارد که دندان از قسمت زیرین عاج دچار خونریزی شده و رنگ قرمز یا قهوه‌ای در دندان ظاهر شود. همچنین دندان‌هایی که ترک برداشته‌اند نیز در محل ترک زرد رنگ دیده می‌شوند.

10. دندان قروچه

گاهی علت زرد شدن دندان‌ها می‌تواند به دندان قروچه یا براکسیسم مربوط شود. دندان قروچه به عارضه‌ای گفته می‌شود که در آن فرد به صورت عمدی یا غیرعمد، دندان‌های خود را روی یکدیگر ساییده و فشار زیادی به آن‌ها وارد می‌کند.

انجام این کار به مرور زمان باعث تحلیل رفتن مینای دندان می‌شود. از بین رفتن مینای دندان به نمایان شدن عاج دندان منجر شده و در دندان‌ها، تغییر رنگ دیده می‌شود.

11. بارداری

در دوران بارداری و شیردهی میزان تولید هورمون‌ها متغیر شده و این موضوع باعث می‌شود هورمون‌ها روی لثه و دندان‌ها تأثیر بگذارند. در واقع رفلاکس معده و استفراغ ناشی از ویار صبحگاهی باعث پوسیده شدن دندان‌ها خواهد شد. به عبارتی اسید معده و استفراغ به مینای دندان آسیب می‌رساند.

زرد شدن یک دندان

اگر در اثر یک سانحه یا اتفاق یکی از دندان‌هایتان دچار آسیب شد، امکان تغییر رنگ آن وجود دارد. حوادثی همچون تصادف، سقوط و آسیب دیدگی در دوران کودکی یا بزرگسالی می‌تواند به زرد شدن یک دندان یا همه آن‌ها منجر شود. علاوه بر این‌ها، گاهی زرد شدن یک دندان ناشی از خرابی و کرم خوردگی دندان بوده و مراجعه به دندانپزشک لازم است.

زرد شدن دندان مصنوعی

دندان مصنوعی نیز همچون دندان‌های طبیعی به علت مصرف نوشیدنی‌های مختلف مانند چای و قهوه در معرض تغییر رنگ قرار دارد. همچنین لکه‌های ناشی از توتون که روی دندان‌های مصنوعی باقی می‌ماند، به سختی پاک شده و با مرور زمان رنگ آن تیره‌تر خواهد شد. به همین دلیل است که دندان‌های مصنوعی به مراقبت بیشتری نیاز دارند و رعایت بهداشت دهان بسیار ضروری است.

زرد شدن روکش دندان

گاهی اوقات پزشک مجبور می‌شود برای تنظیم بایت، روکش دندان شما را سوهان‌ زده و آن را بسابد. انجام این کار باعث آسیب دیدن لعاب روکش شده و با گذشت زمان دچار تغییر رنگ خواهد شد. علاوه بر این ممکن است لابراتوار سازنده روکش، آن را به خوبی لعاب نزده و طی مدت کوتاهی روکش زرد شود.

همچنین ممکن است روکش ساخته شده از جنس سرامیکی یا پرسنلی نبوده و از کامپوزیت ساخته شده باشد. روکش کامپوزیتی دوام چندان زیادی نداشته و پس از مدتی تغییر رنگ می‌دهند.

علاوه‌برموارد گفته شده، گاهی پزشک برای جرم‌گیری دندان‌های روکش شده از وسایل جرم‌گیری برقی استفاده می‌کند و سدیم بی‌کربنات را روی روکش‌ها می‌پاشد. انجام این کار باعث آسیب رساندن به لعاب روکش‌ها شده که به تغییر رنگ آن‌ها می‌انجامد‌.

زرد شدن دندان کامپوزیت

همه مواردی که در بالا معرفی شد، تا حدودی می‌توانند زرد شدن کامپوزیت را به همراه داشته باشند. حتی جنس رزینی و مواد پرکننده کامپوزیت نیز در زرد شدن آن نقش دارد. همچنین اگر کامپوزیت خوب پولیش و پرداخته نشود، امکان باقی ماندن غذا در حفره‌های آن و زرد شدن کامپوزیت وجود دارد.

زرد شدن دندان بعد از بلیچینگ

این احتمال وجود دارد که پس از انجام بلیچینگ، دندان‌ها زرد شوند‌. در واقع زرد شدن دندان‌ها بعد از بلیچینگ به سبک زندگی شما بستگی دارد.

پس اگر به توصیه‌های احتیاطی مربوط به مراقبت پس از سفید کردن دندان‌ها و رژیم غذایی توصیه شده توسط دندانپزشک توجه نکنید، احتمال ظاهر شدن لکه‌های زرد رنگ روی دندان‌ها وجود دارد؛ چون مراقبت‌های پس از سفید کردن دندان است که بسیار اهمیت دارد تا پس از بلیچینگ، نتیجه به خوبی حفظ شود.

زرد شدن دندان بعد از جرم‌گیری

از جرم‌گیری برای از بین بردن جرم‌ها و پلاک‌های دندانی استفاده می‌شود و پس از آن، دندان‌ها ظاهری زیباتر و درخشان‌تر به خود می‌گیرند. اما سؤال این است که آیا جرم‌گیری باعث زرد شدن دندان‌ها می‌شود؟ جواب منفی است. چون زمانی این اتفاق می‌افتد که فرد پس از جرم‌گیری به بهداشت دهان توجه نکند و مسواک دندان‌ها را به طور مرتب انجام ندهد.

پس این باور اشتباه است که پزشک در جرم‌گیری یک لایه از دندان‌ها را از بین می‌برد؛ در واقع پزشک به دندان‌ها آسیبی وارد نکرده و تنها جرم و پلاک‌های دندانی را پاکسازی می‌کند.

زرد شدن دندان کودکان

عوامل زیادی در زرد شدن دندان‌های کودکان تأثیر‌گذار هستند. از شایع‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اختلال مادرزادی
• مکمل‌ها و مواد شیمیایی
• مصرف تتراسایکلین
• فلوئوروزیس
• بیماری یرقان
• نزدن مسواک
• سانحه و آسیب به دندان
• مصرف دارو

زرد شدن دندان لمینت

لمینت‌های سرامیکی روکشی هستند که به خاطر استحکام و مقاومت زیادی که دارد، در برابر شکستگی و تغییر رنگ بسیار مقاوم هستند. لمینت‌ها نسبت به سایر روش‌های ترمیم دندان مانند کامپوزیت، دندان‌ها را برای مدت زمان طولانی‌تری سفید، روشن و درخشان نگه می‌دارند.

اما اگر مراقبت‌های لازم انجام نشود، این نوع روکش‌ها هم مانند سایر روش‌های دیگر ترمیم دندان دچار آسیب می‌شوند. در ادامه به عواملی اشاره می‌کنیم که در زرد شدن لمینت‌ها نقش دارند.

• رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان
• مصرف برخی دارو‌ها
• استعمال دخانیات
• پایان طول عمر لمینت
• استفاده زیاد از فلوراید
• استفاده از مسواک نامناسب

راه‌های جلوگیری از زرد شدن دندان

به‌طور قطع کاملاً نمی‌توان از زرد شدن دندان‌ها جلوگیری کرد اما با استفاده از روش‌هایی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم، تا حدودی می‌توانید زمان زرد شدن دندان‌ها را به تعویق بیندازید.

1. آب بنوشید

پس از خوردن غذا یا نوشیدنی‌هایی که باعث تغییر رنگ دندان‌ها می‌شوند، بلافاصله آب بنوشید و با استفاده از یک لیوان آب، دهان خود را بشویید. شستن دهان با آب باعث پاکسازی اسید‌ها شده و موادی را که باعث تغییر رنگ دندان‌ها می‌شود، از بین می‌برد. این روش در اوج سادگی، بدون هزینه بوده و تأثیر چشمگیری در کاهش تغییر رنگ دندان‌ها دارد.

2. رعایت بهداشت دهان و دندان

روش درست مسواک زدن، استفاده از نخ‌دندان و انجام چکاپ‌های مرتب دندان‌ها به سلامت دندان‌های شما کمک زیادی می‌کند. پس هرچه زودتر خود را به رعایت بهداشت صحیح دهان و دندان عادت دهید تا احتمال وقوع مشکلات دندانی در آینده را به حداقل برسانید.

3. تا حد امکان از مصرف غذا‌ها و نوشیدنی‌های خاص پرهیز کنید

برای عاشقان قهوه و چای، ترک نوشیدن آن‌ها کمی سخت است؛ اما توصیه می‌کنیم تا جایی‌که امکان دارد مصرف آن‌ها را به حداقل برسانید. در واقع کاهش مصرف قهوه یکی از روش‌های جلوگیری از زرد شدن دندان با قهوه است که توجه به این نکات ساده از وارد شدن آسیب به دندان جلوگیری خواهد کرد.

راه‌های سفید کردن دندان

باتوجه به علت زرد شدن دندان، درمان زردی دندان ممکن است متفاوت باشد. در ادامه راه‌های سفید کردن دندان را به شما معرفی می‌کنیم.

• انجام لمینت دندان
• روش باندینگ
• بلیچینگ داخلی
• استفاده از ژل سفید‌کننده بدون نسخه
• پرهیز از استعمال دخانیات

از روش‌های خانگی سفید کردن دندان هم می‌توان موارد زیر را نام برد:

• سفید کردن دندان‌ها با جوش شیرین
• رفع زردی دندان‌ها با روغن نارگیل
• درمان زردی دندان‌ها با سرکه سیب
• پرهیز از خوردن غذا‌های ایجاد‌کننده لکه
• از بین بردن زردی دندان‌ها با خوردن میوه و سبزیجات

جلوگیری از زرد شدن دندان با سیگار

مصرف زیاد سیگار به مرور زمان باعث زرد شدن و پوسیدگی دندان‌ها خواهد شد. تنها راه جلوگیری از زرد شدن دندان به وسیله سیگار، ترک آن است. اما اگر امکان ترک سیگار برای شما وجود نداشت، اثر نیکوتین موجود در سیگار روی دندان‌ها را می‌توانید با استفاده از روش‌های زیر از بین ببرید و زرد بودن دندان‌ها را تا حدودی رفع کنید:

• زغال‌های فعال
• جوش شیرین
• روغن نارگیل
• آب اکسیژنه
• زردچوبه
• جرم‌گیری
• بلیچینگ

جلوگیری از زرد شدن کامپوزیت دندان

یکی از سوالاتی که برای اغلب افراد پیش می‌آید، این است که چگونه می‌توان از زرد شدن کامپوزیت جلوگیری کرد؟ در ادامه روش‌هایی را به شما معرفی می‌کنیم که در این زمینه بسیار کاربردی هستند:

• از مصرف سیگار و دخانیات بپرهیزید.
• از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی که باعث تغییر رنگ دندان و کامپوزیت می‌شوند، خودداری کنید.
• دندان‌های خود را مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.
• از استفاده بیش از حد دهان‌شویه‌ها بپرهیزید.
• مراجعه به دندانپزشک معتبر برای انجام کامپوزیت
• آب بنوشید

جلوگیری از زرد شدن دندان در ارتودنسی

هیچگاه جمله “پیشگیری بهتر از درمان است” را فراموش نکنید. پس هنگامی که برای مرتب شدن دندان‌هایتان از ارتودنسی استفاده کردید، لازم است بیشتر به نکات بهداشتی مربوط به دندان‌ها توجه کنید تا بلاک‌های موجود در سطح دندان‌ها باعث زردی آن‌ها نشوند. از اقدامات پیشگیرانه از زرد شدن دندان‌ها در ارتودنسی می‌توان موارد زیر را نام برد:

• رعایت تغذیه سالم
• مراقبت دندانی منظم
• استفاده از فرآورده‌های خاص برای حفظ رنگ دندان
• استفاده از دهان شویه
• استفاده از نخ دندان
• خمیر دندان حاوی فلوراید

برای همیشه از زردی دندان خلاص شوید!

به طور معمول عواملی که در زرد شدن دندان نقش دارند، متفاوت هستند. هر یک از این عوامل، شرایط خاص خود را داشته که رعایت نکات بهداشتی در هر یک از آن‌ها به توجه زیادی نیاز دارد. ما در این مطلب علت زرد شدن دندان‌ها را نام بردیم و روش‌های سفید کردن دندان را نیز معرفی کردیم که انجام آنها بسیار موثر است.

اگر دندان‌های شما دچار زردی یا لکه شد، پس از مراجعه به دندانپزشک می‌توانید با صلاحدید‌ ایشان یکی از این روش‌ها را به کار بگیرید. برای گرفتن وقت دکتر آنلاین از سایت نوبت‌دهی آنلاین دکتردکتر استفاده کنید.

آیا تابه‌حال دندان‌های شما دچار زردی شده است؟ از چه روشی برای تمیز کردن و از بین بردن این لکه‌ها استفاده کرده‌اید؟ لطفاً روش‌های خود را در بخش کامنت‌ها با ما و خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول زرد شدن دندان